maandag 17 april 2017

Johannes Gruetzke


We bezochten vandaag het MORE museum in Gorssel, een vriendelijk dorp tussen Zutphen en Deventer. We waren er niet voor het eerst, lieten de vaste collectie voor wat ze was en beperkten ons tot een werkelijk prachtige tentoonstelling van het werk van de Duitse realist Johannes Gruetzke (1937). Zoals gezegd, Gruetzke schildert realistisch, grote doeken veelal. En ze bevatten veel vlees, mensenvlees welgezegd. Je moet onmiddellijk denken aan Francis Bacon en Lucian Freud maar die lijken genadelozer te schilderen dan Gruetzke. De tentoonstellingsmakers reppen van mededogen van de schilder met de hulpeloze en onmachtige mens en misschien is dat wel een heel goede typering. De meeste doeken zijn droog geschilderd, tamelijk dun opgebrachte verf zonder de schittering van dik opgebrachte olieverf of lijnolie.


Een van de mooiste werken is getiteld Europa verschijnt. Een reusachtig doek (224 x 300) waarop we een aantal mannen zien die weinig met elkaar op hebben. Gemelijke blikken, vorken worden in ledematen geprikt, een mes wordt gezocht, iedereen lijkt het met iedereen aan de stok te hebben. In het midden zien we in rook of diffuus licht een feeachtig wezen verschijnen met een emmer en een zwabber in de hand. Werkelijk schitterend!


Gruetzke schildert niet alleen maar als buitenstaander. Hij figureert geregeld op zijn schilderijen, laten we zeggen een gezonde dosis zelfspot siert een mens alleen maar. Veel minder droog geschilderd is bijvoorbeeld De borstkas en opgeheven ellebogen. Een prachtig doek van een mannentorso en met name de manier waarop de verf is aangebracht trekt de aandacht. Vlezig, ruwe streken maar allemaal raak geschilderd.


En wars van humor is Gruetzke al evenmin, getuige Overpeinzingen over de ganzenkop, Kom erbij zitten en Weergave van de vrijheid. Geregeld figureren apen op zijn doeken.



U moet hem echt gaan zien, deze Gruetzke. Bij de meeste doeken moet je de tijd nemen om de betekenis ervan te achterhalen. De beelden blijven in je hoofd zitten. Een fraaie catalogus helpt om er later nog eens op terug te komen.

Geen opmerkingen: