Himmel über Berlin

 

Himmel über Berlin heette de film van Wim Wenders uit 1987. Het schijnt dat hij zelf de voorkeur gaf aan de Engelse titel Wings of Desire. Na bjna veertig jaar zag ik deze film opnieuw. Ik was er al weer veel van vergeten. De hernieuwde kennismaking viel me bepaald niet tegen, integendeel. De film is nog steeds springlevend en even veelzeggend als destijds. Ik meen me te herinneren dat ik er destijds niet veel van begreep en voor een deel is dat niet veranderd. De personages spreken geregeld enigmatische woorden uit waar ik geen touw aan vast kon knopen. Zoals in een van de laatste scenes de verschrikkelijk mooie Solveig Dommartin (waarom heb ik haar sindsdien niet meer zie acteren?) Ik heb ademloos naar haar zitten kijken maar van wat ze zei begreep ik helemaal niets. De mens geworden engel Damiel (voortreffelijk vertolkt door Bruno Ganz) bleek haar wel te begrijpen, gelukkig maar voor hem want ook hij was behoorlijk verliefd op haar geworden. Hebben engelen dan toch gevoel?

We kregen dit keer een adequate inleiding op de film waarin een stukje interview met Wim Wenders werd  vertoond  en waarin hij uitlegde dat hijzelf vroeger veel van engelen had gedroomd. Dat is mij nooit overkomen. Maar daar ligt dus de oorsprong van deze film. Wat nu eigenlijk nut en noodzaak van die engelen waren komen we niet te weten. Ze kunnen niet ingrijpen in de levens van mensen en alleen kinderen kunnen hen zien, zo heb ik begrepen. Een jongen met een verloren liefde pleegt zelfmoord ondanks dat engel Cassiel naast hem staat.

 

Het is een dromerige, op enkele scenes na geheel in zwart-wit gedraaide, film met een prachtige rol voor Peter Falk, die we natuurlijk allemaal kennen als Columbo. Hoe moet ik deze fraaie film nu toch duiden? Misschien vooral dat we blij moeten zijn dat we allemaal sterfelijk zijn en dat we voordat het zover is gewoon door moeten ploeteren. Soms zit het mee, vaak zit  het tegen. Jaag je dromen na en als je geluk hebt kun je er iets van waarmaken. En streef vooral niet naar het eeuwige leven, daar word je zeker niet gelukkig van. Ik weet dat het zo is maar stiekem zou ik toch wel Fosca willen zijn. Maar daarover een andere keer.

Een behartenswaardig rapport. Eindigt dit ook in een la?

 

Peter Wennink, voormalig CEO bij ASML, vertelt in de NRC van dit weekend dat het commentaar op zijn rapport van één vakorganisatie klonk als "een kapitalistische braller uit een borrelomgeving". Ik kan ne daar wel iets bij voorstellen. Ook Wennink klinkt geregeld als een betweter die met het nodige dedain neerkijkt op de handel en wandel van ons democratisch gekozen parlement. Hij lijkt o weggelopen uit het old boys network van de VVD, niet direct een omgeving waar ik mij senang bij voel, zullen we maar zeggen. Maar we gaan niet zeuren hier, het gaat om de inhoud van de plannen.

Het plan van Wennink is getiteld De route naar toekomstige welvaart. En net als eerder bij het volstrekt heldere rapport van Mario Draghi, A competitiveness strategy for Europe van 9 september 2024 zijn de aanbevelingen helder, redelijk concreet en plausibel. In het kort komen de aanbevelingen van Wennink neer op de volgende punten:

• Verkoop niet-vitale staatsdeelnemingen
• Versnel vergunningverlening en versimpel regels
• Richt een Europese kapitaalunie op
• Haal Nederland zo snel mogelijk van het stikstofslot
• Kies voor kennisintensieve hoog opgeleide arbeidsmigranten
• Schrap niet doeltreffende fiscale regelingen
• Gerichte financiering in digitalisering en AI, biotechnologie en zorg, defensie, energie en klimaat
• Stel een Commissaris Toekomstige Welvaart aan die deze transitie moet leiden
• Richt een Nationale Investeringsbank op

In zijn algemeenheid kan ik me wel vinden in zijn aanbevelingen maar er zitten ook addertjes onder het gras.Je moet helder zijn over waar het pijn gaat doen. En dat geldt dan in de eerste plaats voor de boeren, die in zullen moeten schikken en afstand zullen moeten doen van tenminste de helft van de veestapel n alle sectoren. Maar Wennink wil ook het ontslagrecht versoepelen en dat vind ik lastige te aanvaarden. De arbeider wordt hierbij veroordeeld tot een koeliebestaan en die tijd ligt achter ons. Laten we eerst maar eens afwachten of een nieuw kabinet hier echt mee aan de slag wil.

Amerikaanse machtspolitiek belooft weinig goeds

 

Ofschoon ik mijzelf niet als een aartspessimist beschouw maar gewoon als een realist, is het toekomstbeeld dat ons geregeld komt toegewaaid, bepaald niet zonder zorgen. In beeldtaal gegoten: donkere wolken pakken zich samen. In de NRC van gisteren stond een zeer interessant interview met  de Italiaans-Zwitserse politicoloog Giuliano da Empoli. Als u mij pessimistisch vindt, moet u deze da Empoli eens lezen, auteur van Het uur van de wolven.

Da Empoli wijst erop dat Trump samen met de techgiganten, gezamenlijk aan te duiden als roofkapitalisten (deze toevoeging is van mij), de wereldorde driftig aan het herscheppen zijn. En 'de beesten van de macht'(deze typering is van Da Empoli) worden gevoed door een inadequate reactie van Europa. Da Empoli: "In wezen zijn we getuige van de terugkeer van klassieke figuren: we zien aspirant-autocraten die een zeer oude opvatting van macht hebben, als een eenzame bezigheid. Zonder grote beperkingen, waarbij traditionele waarden en een radicale dimensie van mannelijkheid leidend zijn. Maar dat oude idee steunt op een nieuw, eigentijds digitaal ecosysteem, dat juist zeer agressieve en solitaire acties - en daarmee een monocratisch alleenheersend concept van macht - beloont."

Het huidige machtsplan is erop uit om alle tegenmachten, van oppositie tot parlement en de rechterlijke macht, uit te schakelen. Trump en de techoligarchen menen dat de samenleving veel efficiënter en efectiever kan worden bestuurd: door middel van data en AI. Het project van de techscheppers, aldus Da EDmpoli, reikt verder dan een ondernemingsproject alleen. Zij staan voor een andere samenleving. En er is en schrikbarende onevenredigheid tussen hun macht en hun vermogen om deze macht te verwerven, en hun filosofische, culturele, sociale een politieke visie, die vaak erg arm is. 

Trump en zijn roofkapitalisten zijn erop uit alle politieke elites zoals we die kennen uit te schakelen. Trump is nu de baas maar het Witte Huis dient uitsluitend de belangen van de techindustrie. En die laatste zet zich op zijn beurt in voor de politieke belangen van Trump. U begrijpt, dit is een levensgevaarlijke alliantie.

Vasalis: Ochtend

Ochtend

Zo kalm als op een vlot van helderheid
en rust, gelegen op mijn rug
dreef ik de ochtend in, het ochtendlicht|
land, lucht en water waren één, en zonder dat
er van hun eigenheid maar iets verloren ging. 

A man is like a tree

 

Dit is een prachtige, evocatieve gospel geschreven en gezongen door Mary Maria Parks, begeleid door haar echtgenoot, mijn grote held, Albert Ayler op saxofoon. Een criticus schreef: "[t]his album is an almost unlistenable disaster and in itself doesn't call for much comment. Miss Maria chants tautological slogans and in comparison to Spiritual Unity, Bells and Ghosts Ayler's playing is so crudely simplified that one can hardly believes this to be the same man". Deze criticus had er werkelijk niets van begrepen want ach, wat is dit onvergetelijk mooi!

A Man is Like a Tree

A man is like a tree, a tree is like a man
Comes a change of the Season, he dies and is born again
A man is like a tree, that grows from a seed
Never cut his growth, give him a chance to be

He will answer to the call
Like a tree he’ll stand up tall
A man is like a tree, a tree is like a man

The arms of a man, like branches of a tree
Forever are reaching out, ‘cause man was meant to be
Winter, spring, summer and fall
Like a tree he’ll stand up tall
A man is like a tree, a tree is like a man 

Patrick Deneen, een onzindelijk denker

 

De NRC kondigt hem aan als een van de prominentste conservatieve denkers van dit moment. Patrick Deneen (1964) Hij is een voorstander van wat hij 'aristopopulisme' noemt. Ik noem dat gewoon een meritocratie maar daarover straks. Ik ben het met hem eens als hij stelt dat de moderne burger, liberaal of niet, de wereld steeds meer door de bril van een marktideologie is gaan zien, de burger is een consument geworden. En die consumentenmentaliteit heeft het ons steeds moeilijker gemaakt om relaties en verbintenissen aan te gaan die een groter plichtsbesef, zelfopoffering en een visie op iets wat groter is dan onszelf vereisen. 

Om deze ontwikkeling te keren pleit Deneen voor een regime change hetgeen inhoudt dat de dat corrupte en corrumperende liberale heersende klasse vreedzaam maar krachtig opzij geschoven moet worden. Hij noemt dan de universiteitsbestuurderen als eerste. Sowieso blijkt Deneen vooral te doelen op wat men in Amerika 'democrat' of 'links' noemt. En dan komt opeens die 'aristopopulist' om de hoek: een goedwillende elite moet de zorgen van de arbeidersklasse omzetten in veranderingen die die klasse helpen. Ook legt hij de nadruk op publieke zedelijkheid en andere conservatieve waarden. Het evangelie is nooit ver weg bij zulke lieden.

Deneen ziet in J.D. Vance iemand die tot zo'n elite zou kunnen behoren. Een grotere hork en schoft is er in Amerika nauwelijks te vinden. Bekijkt u de vele interviews met deze vicepresident maar eens op YouTube. Zodra hem een kritische vraag wordt gesteld begint hij te schelden. Ook over het verwoestende optreden van Trump zul je Deneen niet horen, noch over de uiterst verontrustende invloed van de hyper- en roofkapitalisten in de VS. Met al zijn denkkracht ziet hij niet dat de democratie daar afgebroken wordt en ik kan alleen maar konkluderen dat hij dat kennelijk prima vindt. Ik vermoed zo dat dat aristopopulisme zich slecht verhoudt tot de democratie.

Nee, die Patrick Deneen is geen denker, hoogstens een onzindelijk denker. En inderdaad, van democratie moet hij weinig hebben. Hij ziet liever een meritocratie die de belangen van de hardwerkende arbeider behartigt. Maar als er één systeem vatbaar is voor corruptie, dan is het wel de meritocratie. Hoe voorkom je dat die meritocratie eerst en vooral goed voor zichzelf zorgt en dan verklaart dat de arbeider door het 'trickle down effect' mee zal profiteren van hun nepotisme en cliëntelisme. En wie bepaalt wanneer iemand geacht wordt tot die meritocratie te kunnen toetreden? En hoe worden de machten verdeeld, de trias politica? Hoe zijn de checks and balances vastgelegd? Allemaal zaken waar we Patrick Deneen niet over horen. Oppassen voor die man dus. Hij is levensgevaarlijk.