zondag 10 december 2023

BENEDMO als u feiten wilt checken

 

Er is een uiterst nuttige website beschikbaar voor alle denkbare factchecks. BENEDMO. Dit Vlaams-Nederlands initiatief heeft via de BENEDMO-database ruim 120.000 factchecks geïndexeerd in meer dan 20 talen. Het overzicht wordt elk uur geactualiseerd en dat kan helpen om eerdere geanalyseerde beelden en beweringen sneller te checken.Dankzij een meertalige semantische zoekmachine kun je met trefwoorden of zinnen in het Nederlands ook factchecks op het spoor komen in het Pools, Kroatisch en Telugu (een taal die in India gesproken wordt).


Ik zou zeggen,ga er vooral eens kijken. Juist in deze tijd waarin we met nieuwe dreigingen uit de hoek van AI geconfronteerd worden is juist factchecking steeds noodzakelijker en belangrijker geworden! En vergeet ook nieuwscheckersleiden natuurlijk niet.

Ibrahim Maalouf

 

Nadat we vrijdag terugkeerden van enkele dagen Rotterdam, zoals u weet met afstand de mooiste stad van ons land, keerde ik aan het begin van de avond weer om om met mijn kleinzoon van 15 een concert van de Libanese trompettist Ibrahim Maalouf (1980) in het Concertgebouw Amsterdam te bezoeken. Het werd een happening zoals je kon verwachten van deze enthousiasmerende musicus met een uit duizenden herkenbaar trompetgeluid. Maalouf heeft een prachtig, soms bijna fluisterend geluid met een heel fraaie frasering en je hoort altijd de Arabische invloeden in zijn muziek. Trompetspelen kan hij als de beste en het is een genot om naar hem te luisteren.

Wat minder vind ik zijn verhaaltjes tussendoor, ze duren me te lang en het is niet allemaal even interessant, ik kom voor de muziek per slot. Ook dwingt hij voortdurend applausjes voor solisten af maar klappen doet het publiek toch wel. Nog erger wordt het als hij wil dat het publiek op commando gaat springen. Kleinzoon en ik keken elkaar eens aan en we bleven gewoon staan. Na afloop, het was zijn eerste jazzconcert, vroeg ik hem: 'eerlijk zeggen, wat vond je ervan' en hij antwoordde: 'ik vond het wel mooi maar het was wel steeds hetzelfde'. En daarmee sloeg hij de spijker op de kop. Elk nummer, de maestro speelde geheel nieuwe muziek, eindigde in dezelfde extatische opzwepende slotakkoorden die prompt eindeloos werden herhaald, de trompetten (er waren nog vier trompettisten in de begeleidingsgroep, bijna verticaal omhoog tijdens het geëxalteerde spel. De saxofonist speelde overigens geregeld heel fraaie partijen en hij voegde ook echt iets toe.

Kortom, de trompet van Maalouf en de saxofoon van de musicus wiens naam ik nergens kan vinden, waren heerlijk om te zien en te beluisteren. We hebben ons goed vermaakt en het was een fraai concert. De wat mindere dingetjes vergeven we hem maar. Het publiek, de zaal was uitverkocht, was zeer welwillend en laaiend enthousiast. En o ja, er was ook nog een bloedmooie danseres bij die af en toe haar kunsten vertoonde. Leuk om te zien maar meer ook niet. Prachtige ambiance hoor, dat dan weer wel.



zaterdag 9 december 2023

Ai Wei Wei

 

Wie heeft niet gehoord van deze kunstenaar en activist, Chinees, geboren in 1957.  In de Kunsthal in Rotterdam is een overzichtstentoonstelling van zijn werk te zien. Ons oordeel in één woord: overweldigend. Je mag ook 'indrukwekkend' invullen. Het is geen vrolijk stemmende expositie. Daarvoor is Ai Wei Wei te zeer een activist die de ogen niet kan sluiten voor onrecht dat voor iedereen zichtbaar is. En hij weet op een uiterst tot de verbeelding sprekende manier de autoriteiten te tarten. En de vernietigende kracht van zo'n autoriteit te laten zien. Vooral als het om een autoriteit gaat die er niet van gediend is ter verantwoording geroepen te worden.



Zelf wordt hij geregeld lastig gevallen door de Chinese autoriteiten, hij wordt zelfs gevangen gezet. In een beklemmende installatie laat hij zien hoe zo'n detentie verloopt. En even verderop toont hij ook beelden van de wijze waarop Chinese gezagsdragers zich menen te kunnen gedragen tegenover individuele burgers.Naargeestig, zonder meer. Maar Ai Wei Wei gaat onverstoorbaar zijn gang, zijn internationale naam en faam zullen hem daarbij ongetwijfeld van nut zijn. 

U moet deze tentoonstelling gewoon gaan zien. Uitleg is nergens nodig, de beelden spreken voor zich zonder dat het geheel ontaardt in plat activisme. Deze expositie ontstijgt het protestbord en ook al word je er niet vrolijk van, het is ook weer niet zo dat je terneergeslagen weer naar buiten treedt. Er lijkt geen hoop meer te bestaan maar Al Wei Wei laat zien dat je als individu altijd nog je persoonlijke kracht in kunt zetten. Hét symbool van deze tentoonstelling is dan ook de opgestoken vinger!


En hier vindt u de volledige fotoreportage van deze indrukwekkende expositie.

vrijdag 8 december 2023

Zie je wel, vega eten ís niet lekker

 

Wij aten gisteren in wat naar verluidt de hipste tent in Rotterdam is, bij de Rotonde. Daar kookt men vega op hout gestookt vuur. Alles schijnt gefermenteerd te zijn. Wij namen een driegangenverrassingsmenu van € 42,50. Nee, van de prijs kun je weinig zeggen. En we deelden met elkaar zodat we een aardige blik van de totale kaart kregen. Heel erg uitgebreid is die kaart namelijk  niet.

Als voorgerecht hadden we biet met tuile en knoflook afgewisseld met boterboon, walnoot en peruaanse postelein. De smaak was redelijk maar niet overweldigend. Als hoofdgerecht kregen we een spruitjesschotel afgewisseld met prei voorzien van xo-saus en paprika. De spruitjes waren nogal bitter en zeker niet gaar terwijl de prei wederom niet overweldigend smaakte en voor een hoofdgerecht wel erg weinig voedsel bracht. Als toetje beperkten we ons maar tot Hollandse kazen, dat leek ons het veiligst. Die bleken ook zonder meer lekker.

Dit restaurant heeft zowaar een groene Michelinster gekregen en bleek uiterst populair want het zat er bomvol. Maar op de een of andere manier willen de gerechten mij maar niet overtuigen, mijn smaakpapillen verwachten gewoon een totaal andere smaaksensatie. Is dat een kwestie van leeftijd? Ik ben 73 maar ken mijzelf niet als een conservatief of star persoon. Heel simpel: ik vond deze maaltijd fors tegenvallen. Dat lag niet aan de plek en al helemaal niet aan de bediening, prettig volk, men neemt de tijd voor je en legt uitvoerig uit wat je op je bord krijgt. Maar ik waag me er geen tweede keer aan.

zondag 3 december 2023

Verklaring van Modern Humanisme

 

Sarah Bakewell schreef een prachtig boek over zeven eeuwen humanisme. Vele illustere namen passeren de revue. Maar het komt uiteindelijk aan op u en mij. Lees deze verklaring eens en laat het weten als u er iets in tegenkomt waar u niet mee uit de voeten kunt!

Verklaring van Amsterdam 2022

Humanistische waarden en overtuigingen zijn zo oud als de mensheid en hebben wereldwijd een lange geschiedenis. Het moderne humanisme is de culminatie van deze oude tradities van rationeel denken over ethiek en zingeving, die een bron van inspiratie zijn geweest voor tal van ’s werelds grootste denkers, kunstenaars en hervormers, en is nauw verweven met de opkomst van de moderne wetenschap. Als wereldwijde humanistische beweging willen wij alle mensen bewust maken van deze kernpunten van het humanistisch wereldbeeld:

1. Humanisten willen ethisch handelen

We gaan ervan uit dat ethische keuzes inherent zijn aan het menselijk bestaan, gebaseerd op het feit dat alle levende wezens zowel tot lijden als welbevinden in staat zijn, gemotiveerd door het besef dat helpen beter is dan schade toebrengen, daartoe in staat gesteld door medeleven en de ratio, en zonder daarvoor een stimulans van buitenaf nodig te hebben.

We onderschrijven de waarde en waardigheid van het individu en het recht van ieder mens op de grootst mogelijke vrijheid en de grootst mogelijke ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, voor zover die verenigbaar zijn met de rechten van anderen. Daarom maken wij ons sterk voor vrede, democratie, de rechtsstaat en de universele rechten van de mens.

We verwerpen alle vormen van vooroordeel en racisme en het onrecht dat daaruit voortvloeit. Wij streven juist naar het welzijn en de verbondenheid van de hele mensheid in al haar verscheidenheid en individualiteit.

We zijn van mening dat persoonlijke vrijheid gepaard moet gaan met een verantwoordelijkheid aan de samenleving. Een vrij mens heeft verplichtingen jegens anderen, en wij vinden dat we een zorgplicht hebben voor de hele mensheid, inclusief toekomstige generaties en daarbuiten ook voor alle levende wezens.

We erkennen dat we deel uitmaken van de natuur en aanvaarden onze verantwoordelijkheid voor de impact die wij hebben op de wereld om ons heen.

2. Humanisten willen rationeel zijn

We zijn ervan overtuigd dat in het rationeel denken en handelen van de mens de oplossingen liggen voor de problemen in de wereld.

Wij pleiten ervoor om deze problemen te benaderen met vrij en wetenschappelijk onderzoek, in het besef dat de wetenschap weliswaar de middelen verschaft, maar menselijke waarden het doel moeten bepalen. Wij willen wetenschap en technologie inzetten ter verbetering van het menselijk welzijn, en nooit harteloos of destructief.

3. Humanisten streven naar optimale levensvervulling

Wij hechten waarde aan iedere bron van individueel geluk en levensvervulling die anderen geen schade berokkent, en zijn van mening dat persoonlijke ontwikkeling in de vorm van een ethische en op creativiteit gerichte manier van leven een levenslange onderneming is.

Wij hechten daarom veel waarde aan artistieke creativiteit en verbeelding en erkennen de transformerende kracht van literatuur, muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We koesteren de schoonheid van de natuur en haar vermogen om ons met bewondering en ontzag te vervullen en tot rust te brengen. We waarderen lichamelijke inspanning, zowel individueel als in groepsverband, en de mogelijkheden die dat biedt voor het vinden van voldoening en verbondenheid. We hebben hoge achting voor de zoektocht naar kennis en de wijsheid, nederigheid en inzichten die dit oplevert.

4. Humanisme voorziet in de wijdverbreide behoefte aan een bron voor zingeving als alternatief voor dogmatische religie, autoritair nationalisme, tribaal sektarisme en egoïstisch nihilisme.

Al zijn we ervan overtuigd dat de behartiging van het menselijk welzijn tijdloos is, onze meningen berusten niet op een geopenbaarde waarheid die voor eeuwig vastligt. Humanisten erkennen dat niemand onfeilbaar of alwetend is en dat kennis van de wereld en de mensheid alleen vergaard kan worden in een voortdurend proces van waarneming, studie en heroverweging.

Daarom onttrekken wij ons niet aan een kritische blik en willen we ons wereldbeeld ook niet aan de hele mensheid opdringen. Integendeel, wij zetten ons in voor een volkomen vrije uiting en uitwisseling van ideeën en we zoeken de samenwerking met mensen met andere levensovertuigingen die onze waarden delen, dit alles in het teken van het streven naar een betere wereld.

We zijn ervan overtuigd dat de mensheid in staat is de problemen waar wij voor staan op te lossen met vrij en wetenschappelijk onderzoek, medeleven en verbeeldingskracht in dienst van de bevordering van de vrede en het menselijk welzijn.

We roepen iedereen die deze overtuigingen deelt op om zich bij ons aan te sluiten in dit inspirerende streven.

Mijn bespreking van het boek van Bakewell treft u hier aan.

dinsdag 28 november 2023

Kiefer in Voorlinden

 

Nog recent zagen we de 3D film Anselm van Wim Wenders, een schitterend document over de Duitse kunstenaar Anselm Kiefer (1945). Juist deze maanden is er een buitengewoon fraaie tentoonstelling van zijn werk te bewonderen in Museum Voorlinden. Ja, het is er druk maar als je gewoon een beetje geduld hebt, kun je elk werk wat er daar staat of hangt uitvoerig en rustig bekijken. Het is niet zo vreemd dat het er druk is. Kiefer is wat mij betreft toch echt een van de grote kunstenaars van deze tijd en ik ben duidelijk niet de enige die daar zo over denkt.

Het hier getoonde werk van deze alleskunner (hij schildert, tekent, maakt installaties en zo voort) is opnieuw zeer de moeite waard, soms ronduit verbluffend. Kiefer schuwt het grote formaat niet en dat kan ook niet anders. Zijn thematiek laat zich niet verbeelden op een schilderijtje van 20 bij 15. De kunstenaar heeft niet veel op met het verschijnsel mens. In zijn werk kom je hoogstens af en toe iets tegen wat vermoedelijk man made is maar dan heb je het ook wel gehad. Wel zien we bij hem vaak het landschap, landschappen die wijlen Armando schuldige landschappen zou hebben genoemd.

Ook citeert Kiefer vaak de raadselachtige Duitse dichter Paul Celan (U kent wellicht zijn huiveringwekkende strofe Der Tod ist ein Meister aus Deutschland) en zijn werk is op een of andere manier doortrokken van het vermogen van de mens dingen kapot te maken. We zien geregeld berglandschappen of configuraties die wel op sterrenstelsel lijken en daarin komen we dan talloze registraties tegen, plaatsen hebben kennelijk wel coördinaten, een naam hebben ze niet (meer). Met name dat grote werk waarin voor de mens geen plaats meer is ingeruimd, of over is gebleven, is ontzagwekkend. Kiefer maakt in dat grote werk niet alleen gebruik van verf maar ook van stro, staal en gesmolten staal, hout en zand en zo voort. Er is eindeloos veel te zien en je kunt er werkelijk uren naar kijken.

Verras uzelf en ga er eens kijken. Zo vaak krijgen we deze grootste kunstenaar van zijn tijd hier niet te zien. Als voorpret kunt u mijn volledige fotoreportage hier bekijken.


donderdag 23 november 2023

God bestaat en: is Wilders wel te vertrouwen?

 

In mijn somberste toekomstbeeld zouden we opnieuw met de VVD aan het roer verder moeten. Dat ons dat nu bespaard blijft beschouw ik als een keihard godsbewijs, daar kan Gödel niet aan tippen!  Kijkt u nog eens terug naar de laatste vraaggesprekjes met Yesilgöz en merk op hoe zij haar gezicht na het beantwoorden van letterlijke ie-de-re vraag in een glimlachplooi trekt. Alsof ze zeggen wil: heb ik dat niet even keurig geformuleerd? Volgens mij is alles gemaakt aan deze vrouw die een brandende ambitie naar de macht lijkt te hebben. Ze zullen bij de VVD wel tot een andere analyse komen maar Yesilgöz staat in haar eentje aan de basis van de spectaculaire opkomst van Wilders. Zij heeft hem salonfähig gemaakt, niemand anders. Het electoraat heeft dat onmiddellijk opgemerkt en viel voor de milde versie van de rabiate moslimhater Wilders.

Enfin, de kiezer heeft gesproken. En het moet gezegd: Wilders sprak meteen verstandige taal Hij erkende de rechtsstaat en realiseerde zich dat hij een enorme verantwoordelijkheid op zijn schouders had gekregen. Hij stelde van mening te zijn dat politici, hemzelf incluis, over hun schaduw heen moeten stappen nu. En hij heeft gelijk: deze verkiezingswinst kan niet genegeerd worden. Het is ondenkbaar dat de PVV, de partij die geen partij is - u weet het -, niet het voortouw zou nemen of buiten de eindonderhandelingen zou komen te vallen. Zijn verkiezingswinst is spectaculair en dient gehonoreerd te worden. Premier Wilders, met die denkpiste had ik totaal geen rekening gehouden.

Maar wat betekent de erkenning van de rechtsstaat door Wilders? Wil hij de publieke omroep nog steeds liquideren, wil hij ons land uit de EU manoeuvreren? Wil hij inderdaad alle klimaatmaatregelen onderuit schoffelen? En hoe gaat hij om met de stikstofproblematiek? Worden we een paria binnen de EU en straks ingedeeld bij de corrupte populist en dwarsligger Orban? En wanneer haalt hij zijn oude stokpaardjes toch weer van stal? En lukt het hem om zijn beledigend taalgebruik definitief van zich af te schudden? Vergeten we niet dat hij in zijn eentje aan de basis stond van wat Kaag allemaal overkwam! Realiseert Wilders zich wel dat je oogst wat je zaait?

woensdag 22 november 2023

Trapje af

 

Een heerlijke serie foto's in de Volkskrant van vandaag over autobestuurders die een verkeerde afslag nemen en pardoes een trap afrijden. U denkt, hoe dom kun je zijn. Nou, het is mij ook eens overkomen, inmiddels alweer zeker dertig jaar geleden in Guadalahara in Spanje. Ik zat met koorts in de auto op de terugweg naar Nederland en reed in een grote stroom auto's die opeens allemaal naar rechts gingen. Eigenwijs als ik was maar ook verblind door een plotselinge lage zon meende ik dat het beter was rechtdoor te gaan om er al heel snel achter te komen dat ik me op een trap naar beneden bevond. Halverwege de trap kwam ik tot stilstand, ik denk dat ik inmiddels een stuk of twintig treden achter me had gelaten. Dat er zich niemand op die trap bevond toen ik omlaag denderde mag een wonder heten. Ik stapte uit om de schade op te nemen en zag dat mijn trekhaak nergens de treden had geraakt, het bleek een luie trap met vlakke treden. Ik konkludeerde dat ik dan ook gewoon in mijn achteruit weer boven moest kunnen komen. Dat klopte. Als zich ooit een beschermengel over mij ontfermde, dan was het toen!

dinsdag 21 november 2023

Theologie heeft helemaal niets met wetenschap van doen

 

Katja Tolstoj (wat een prachtige naam!) is hoogleraar theologie en tevens Theoloog des Vaderlands. Het onderzoeksobject van theologie is onbewijsbaar en daarmee kan theologie niet worden aangemerkt als een wetenschap. Tolstoj schetst hoe in Rusland Jezus langzaam maar zeker wordt vervangen door Poetin en patriarch Kirill doet daar maar al te gretig aan mee. En dan gaat ze verder: "Seculiere academische benaderingen die het heilige buiten beschouwing laten, reduceren het raadsel van het leven tot de materiële wereld en negeren daarbij de existentiële basis van geloof: dat het heilige voor gelovigen een realiteit is".

Theologie zou, aldus Tolstoj, beter in staat zijn een blik van binnenuit op deze nieuwe ontwikkelingen te werpen en bovendien mogelijke veranderingen kunnen entameren. Elke religie, aldus Tolstoj, beschikt over antistoffen om religie weer van politieke ideologie te scheiden en je hebt de theologie nodig om die antistoffen te activeren. Waaruit die antistoffen dan bestaan, waar ze zich schuil houden en hoe je ze kunt activeren, dat vertelt Tolstoj er niet bij. Ik vrees dat onze Theoloog des Vaderlands hier wishful thinking pleegt.

Tolstoj gaat verder: "Dit specifieke besef van god's alomtegenwoordigheid biedt het tegengif tegen de instrumentalisering en het misbruik van religie". Anders gezegd: een ware gelovige erkent dat elk aspect van de schepping respect verdient en dan is er helemaal geen ruimte voor Russische haat of vijandigheid jegens Oekraïners.

Ik meen dat Katja Tolstoj heel precies laat zien waarom theologie geen wetenschap genoemd mag worden. Zij ziet nadrukkelijk geen rol voor sociologen, antropologen of religiewetenschappers. Om het probleem op te kunnen lossen moet je eerst zelf gelovige zijn, dat is wat Tolstoj beweert en met permissie: dat is onzin!

Grootmufti Amin Al-Hoesseini en paus Pius XII dachten hardop met Hitler mee. Poetin, die zo graag zijn eigen versie van de moderne geschiedenis schrijft, doet dat nog eens dunnetjes over als hij in het Kremlin overlegt met patriach Kirill, opperrabijn Lazar en grootmufti Tadzoeddin.


Nee, in haar artikel in de NRC van vandaag spreekt niet de theoloog maar vooral de gelovige Katja Tolstoj. Ik heb nog nooit een concreet voorbeeld gezien van een theologie die meehielp de rotzooi van een kerkgenootschap of religie te ontmantelen en op te ruimen. Denk in dit verband maar eens aan het ontstellende misbruik dat binnen alle kerkgenootschappen plaatsvond. Ik heb nog nooit een theoloog daarover een hout snijdende opmerking horen plaatsen.