Noam Chomsky en Jill Lepore over de Verenigde Staten

 

U merkt aan dit blog dat ik nogal in beslag wordt genomen door de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Het is bijna niet te bevatten wat zich daar momenteel allemaal afspeelt. De komende verkiezingen begin november 2020, zijn dan ook van ongekend belang voor de toekomst van niet alleen de VS maar zeker ook voor de toekomst van de democratie. Ik houd het bepaald niet voor onmogelijk dat de verkiezingen ongekend geweld in de Amerikaanse samenleving uit zullen lokken. De zittende president zal er geen enkele moeite mee hebben zulk geweld aan te wakkeren.

De verkiezingen en mijn fascinatie voor dat land deden me onmiddellijk toehappen toen ik las dat er een geschiedenis van de Verenigde Staten was verschenen onder de titel Deze Waarheden van de Amerikaanse historica Jill Lepore. Een vuistdikke pil die in een bestek van bijna duizend pagina's de geschiedenis van het Noord Amerikaanse continent beschrijft. Ik vind het een fantastisch boek, waardoor ik het gevoel heb tenminste iets meer van die supermacht en haar bewoners te begrijpen.

Niet dat het me vrolijk stemt, integendeel. Trump probeert zijn electoraat aan te moedigen met de MAGA-slogan Make America Great Again, waar hij in zijn verkiezingscampagne en inauguratierede de mantra America First scandeerde, een leuze die overigens al in de jaren dertig van de vorige eeuw door Randolph Hearst werd geïntroduceerd en die zelfs leidde tot de oprichting van het America First Committee in 1940, overigens toen om Amerika te behoeden voor deelname aan Wereldoorlog II. Make America Great Again suggereert dat het land ooit groot was maar de geschiedenis zoals Jill Lepore die optekende laat zien dat er weinig aanleiding is voor zulk een zelfbeeld!

Het is goed en wenselijk dat een volk een positief zelfbeeld kan koesteren maar de Amerikanen hebben, eerlijk gezegd, weinig aanleiding tot al te veel vreugde over zichzelf. Jill Lepore geeft op een bewonderenswaardige manier weer hoe de Amerikanen in de loop van hun geschiedenis worstelden en worstelen met vrijheid, rassenscheiding, rassenhaat, godsdienst, de rol van de media, de politiek en van het bedrijfsleven en het militair-industriële complex, met de interpretatie van hun Grondwet, met hun als heilig beschouwde instituties zoals de Senaat en het Congres, precies die instituties die Trump probeert te vernietigen.

Iemand anders waar ik graag naar luisteren is de Amerikaanse linguïst Noam Chomsky, die zich steeds meer ontwikkelde tot een analyticus van de Amerikaanse eigentijdse geschiedenis par excellence. Zie de video in mijn vorige post die naadloos aansluit bij het standaardwerk van Jill Lepore. Wilt u ook iets meer leren begrijpen van de Amerikanen, lees dan dit fascinerende werk van Jill Lepore. U vindt mijn (voorlopige) bespreking van haar studie hier. En Noam Chomsky vindt u uitgebreid terug op YouTube. Bekijkt u zijn video's en ik ben benieuwd of u dan hetzelfde ervaart als ik: het doet goed te luisteren naar een eminence grise die altijd in rustige bewoordingen en bedachtzaam formuleert en die in alles zijn enorme erudiete uitstraalt. Mensen om te koesteren!

Make America Great was denkbaar ten tijde van Barack Obama maar er is vrijwel niets meer over van zijn erfenis. Trump heeft hem en zijn gedachtegoed verguisd, verdacht gemaakt en waar hij kon afgebroken. Even leek het mogelijk te zijn dat de grootmacht Amerika naar een mentaal en moreel evenwicht kon groeien. Het tegendeel is waar gebleken.

Noam Chomsky - The Crimes of U.S. Presidents

Don Winslow Films - #TrumpIsNotLikeYou

This Song Parody Tells Americans to 'Vote Trump Away' | NowThis

Edward Snowden

 

U herinnert zich ongetwijfeld nog Edward Snowden, die in 2013 journalisten geheime data verstrekte waaruit bleek dat de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA, waar Snowden werkzaam was, op grote schaal de privacy van burgers schond en heimelijk internetactiviteiten van burgers schond zonder dat daartoe door de wetgever toestemming was verleend. De Amerikaanse regering probeerde Snowden te arresteren om hem te berechten wegens landverraad. Als er iets is wat ik de Obama administration verwijt is het wel de manier waarop met klokkenluiders werd omgesprongen. Snowden ontkwam op het nippertje en leeft sindsdien in Moskou waar hij politiek asiel verkreeg.

Trump, die niets van klokkenluiders moet hebben maar nog minder van veiligheidsdiensten, heeft in een recent interview aangegeven nog eens goed naar de Snowden-zaak te zullen kijken. Sindsdien gonst het van de geruchten dat de Amerikaanse regering zou overwegen Snowden te pardonneren. Waarmee hij terug zou kunnen keren naar zijn vaderland.

In een interview met Brian Williams van MSNBC geeft Snowden aan dat hij natuurlijk het liefste terugkeert naar de VS maar dat hij dat alleen overweegt als hij van de Amerikaanse regering harde garanties op een eerlijk proces krijgt. Hij geeft voorts aan dat er geen enkel contact tussen hem de regering is geweest en dat er geen sprake van is dat hem een pardon zou zijn aangeboden. Ook zal hij zelf niet om zo'n pardon verzoeken. En hij wenst al helemaal geen pardon te krijgen omdat dat een politicus, wie dan ook, goed zou passen. Snowden wil vooral bewerkstelligen dat klokkenluiders (whistle-blowers heet dat in het Amerikaans) in alle veiligheid en gemoedsrust het recht en de ruimte krijgen om wantoestanden te openbaren en te agenderen op de politieke agenda.

Een moedige vent, deze Edward Snowden. Zoals u wellicht weet heeft de hoogste rechter in de VS inmiddels geoordeeld dat het NSA inderdaad onwettig handelde. Daarmee zou de kous af moeten zijn en zou Snowden zonder gevaar terug moeten kunnen keren. Zou. De werkelijkheid echter is een andere.

Hoe verdedigbaar is het zwijgen van Bob Woodward?

 

De vermaarde Washington Post journalist Bob Woodward, bekend van het Watergate schandaal dat leidde tot het aftreden van president Nixon, wist al maanden lang dat Trump bewust de ernst van Covid-19 bagatelliseerde omdat hij geen paniek wilde veroorzaken. Trump verdedigt zich momenteel met precies dat argument en heeft zelfs de onbeschaamdheid zichzelf te vergelijken met Churchill die in de Tweede Wereldoorlog het Britse publiek opriep tot kalmte met de woorden "keep calm and carry on". Het excuus van Trump zou aanvaardbaar geweest zijn als hij het misleiden van het Amerikaanse publiek vergezeld had doen gaan van desondanks daadkrachtig en effectief ingrijpen om de gevolgen van het virus in te dammen. Maar dat is wel het laatste wat deze politieke onverlaat heeft gedaan.

We weten al een paar jaar dat Trump de meest leugenachtige en ongeschikte president is die de Amerikanen ooit hebben gehad. Daar hoeven we het nu niet over te hebben. Ik hoop dat er ook nog audiofragmenten opduiken van de uitlatingen van Trump over Amerikaanse soldaten uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog die begraven liggen in Frankrijk. Maar we hoeven ons geen illusies te maken: Trump komt echt overal mee weg, zijn electoraat is verontrustend groot en is bereid hem elke misstap te vergeven.

De vraag is nu of Bob Woodward geen mensenlevens had kunnen redden door in een veel vroeger stadium de audiotapes van Trump vrij te geven. Zelf zegt Woodward hierover in een interview dat hij geen audiotapes wilde vrijgeven zolang hij er zelf niet van overtuigd was dat Trump er helemaal naast zat. Dat is natuurlijk een uitermate zwakke redenatie. Toen er honderdduizend doden te betreuren waren met het vooruitzicht van verdubbeling van dat aantal, was dat dan geen overtuigend argument?

Ik vind het wel heel teleurstellend dat Woodward voor deze aanpak heeft gekozen. Hoewel, zou hij de leugens van de president eerder hebben geopenbaard, dan zou hij zijn interviews nooit hebben kunnen afronden. Het is een gegeven dat hoe langer je in gesprek bent met de huidige Amerikaanse president, hoe meer deze geneigd is zijn mond voorbij te praten. Dus vanuit tactisch oogpunt bekeken is de keuze van Woodward misschien toch te verdedigen.

Maar zoals ik zei, het maakt allemaal niets uit. Trump komt overal mee weg. En de kans dat hij ondanks de huidige achterstand in de peilingen toch wordt herkozen is nog steeds zeer reëel. Het zou niet alleen ongekend teleurstellend maar vooral ook verontrustend en zeer gevaarlijk zijn. Gevaarlijk, niet alleen voor de Amerikanen zelf maar ook voor de hele wereld. Kijk in dit verband eens naar de video van Noam Chomski. U moet er even de tijd voor nemen maar het loont de moeite om naar deze eminence grise te luisteren.

Trump Knew How Deadly COVID-19 Was And Never Told The Nation | The 11th ...

De invloed van Corona op het grote zakenleven

 

Oxfam heeft een rapport uitgebracht onder de titel Power, profits and the pandemic over de invloed van Corona op het grote zakenleven. Om maar met de deur in huis te vallen: er verandert niets ten goede, behalve dan voor big business. Een paar vaststellingen uit het rapport:

1. Sinds de uitbraak van Covid-19 hebben 400 miljoen mensen hun baan verloren
2. Tegelijkertijd maakten 32 van de meest rendabele bedrijven ter wereld 109 miljard meer winst dan in de voorgaande jaren
3. Een Corona-tax zou wereldwijd testen en een wereldwijd toepasbaar vaccin ruimschoots kunnen financieren
4. Bedrijven doen weinig of niets om te helpen het virus te bestrijden en vinden profit en aandeelhouders nog steeds veel belangrijker dan people en medewerkers. 
   

U vindt het integrale rapport hier. En als we kijken naar de rijkste man op aarde, Jeff Bezos: hij zou iedere werknemer van Amazon een bonus kunnen geven van een ton en nog steeds even rijk zijn als toen de Coronacrisis uitbrak. Amazon heeft bijna negenhonderdduizend medewerkers wereldwijd!

Oxfam pleit voor een herdefiniëring van zaken doen opdat bedrijven voor zichzelf een grotere maatschappelijke rol weggelegd zien dan thans het geval is; maar vooral ook zouden medewerkers een heel andere positie moeten krijgen dan de volstrekt inwisselbare commodity die ze nu vormen.

 

Tenet

 

Tenet is de jongste en tevens meest spectaculaire film van regisseur Christopher Nolan. Ik ken de regisseur van Memento en Interstellar, films die op een of andere manier echoën in dit Tenet. De film vertelt het verhaal van een protagonist, gespeeld door een verrassend goed spelende en overtuigende John David Washington, die de aarde moet redden. Niet van terroristen of rogue states maar van een toekomstige macht die de inversietechnologie gebruikt om in te grijpen in het verleden. 

Doe maar geen moeite om het te begrijpen, zegt een wetenschapster aan het begin van de film, accepteer maar dat het technisch mogelijk is, ooit eens, niet nu. Gaandeweg wordt ons wel duidelijk dat een Rus, Sator, de bad guy is in deze film, het zou ook eens anders zijn. Sator wordt gespeeld door de in Wallander altoos gekweld kijkende Kenneth Branagh en ook in deze film maakt de Brit een zeer geforceerde indruk. Ik zal nooit een fan van hem worden maar zijn aanwezigheid verhinderde me niet enorm van Tenet te genieten. En Tenet, het is u niet ontgaan, is een palindroom dat je van voor naar achter maar ook omgekeerd kunt lezen.

Ik zal hier niets van de plot onthullen, dat zou ten koste gaan van uw kijkgenot. En als u van James Bond of Star Wars houdt, dan moet u deze film beslist gaan zien. Het budget voor de film schijnt 225 miljoen dollar te bedragen en dat is aan de film wel af te zien. Een spectaculaire scene met een Boeing 747 was alleen mogelijk door de aankoop van een heuse Boeing 747 om de scenes met dit real live toestel mogelijk te kunnen maken.

Net als bij James Bond of Star Wars is het eigenlijke verhaal veel meer een kapstok om vooral spectaculaire beelden aan op te hangen. Het verhaal van Tenet is extra ingewikkeld door het idee fixe van de inversie: technologie die mensen en gebeurtenissen in omgekeerde (tijd)volgorde kunnen doen handelen, waardoor actoren uit de toekomst zonder tijdreizen kunnen ingrijpen in het verleden. Onderdeel van die technologie is tevens dat men in het verleden voorouders kan ombrengen zonder dat dit gevolgen heeft voor nazaten in de toekomst. Dat is natuurlijk niet te bevatten, zoals er wel meer niet te bevatten is in deze film.

Met name aan het einde wanneer de ultieme strijd zich voltrekt, is de good guy niet meer te onderscheiden van de bad guy, je hebt geen idee meer wie wie is, welk deel van het verhaal zich in het normale tijdsverloop afspeelt en welk deel in de inversie. Maar het begrijpen van wat je voorgeschoteld wordt heb je dan allang achter je gelaten, overdonderd door de explosies van beeld en geluid. En laten we vooral niet de even verpletterende als schitterende muziek van Ludwig Göransson vergeten.

Het acteren in dit soort actiethrillers is volstrekt secundair ofschoon, ik zei het al, Washington hier, evenals tegenspeelster Elisabeth Debicki, volledig overtuigt. Nogmaals, een heleboel van deze film heb ik niet begrepen maar wat geeft het, het was ronduit spectaculair om te zien en te ondergaan. Op YouTube vindt u tal van Tenet-explained-video's. Voor als u echt op alle details wilt letten. Voor mij hoeft dat niet. Maar ik kan u deze film alleen maar aanbevelen. U moet u dan wel van spektakel, actie, achtervolgings- en gevechtsscenes houden. In het genre is Tenet de absolute top.

Öndög

 

Öndög betekent in het Mongools zoiets als dinosaurusei maar ook foetus. De Mongoolse cineast Wang Quan'an maakte een film onder de titel Öndög. Slow cinema van het beste soort. De film speelt zich af op de eindeloze Mongoolse vlakte rond een alleenstaande vrouw die zich probleemloos lijkt te kunnen handhaven in de voor ons barre omstandigheden. Voor sommige klusjes doet ze een beroep op de buurman, die haar vroeger al twee keer bezwangerde zonder dat de vrucht voldragen kon worden.

De film begint met een lijk en ofschoon in de loop van de film de toedracht van dit misdrijf wel duidelijk wordt, gaat de film helemaal niet over misdaad of politie. De vrouw verlangt naar een kind, zoveel wordt ons wel duidelijk in deze film waarin niet erg veel gesproken wordt. We moeten het doen met de beelden die de regisseur ons voorschotelt.

En die beelden zijn prachtig. Öndög is een genot om naar te kijken, honderd minuten lang. Een modern sprookje uit een land waar nog oude en archaïsche sociale structuren bestaan. Prachtige shots van de Mongoolse vlakte, de luchten, de avondzon, de spaarzame dieren die er rondzwerven en het wordt helemaal sprookjesachtig wanneer we achter deze beelden de boventonen van Mongoolse monniken horen. Kortom, een heerlijke film die u beslist moet gaan zien als u wilt weten welk verhaal er nu precies verteld wordt.