Poetin (Put-in prison zag ik op een protestbord staan) is een agressieve oorlog begonnen en viel een land binnen dat hem op geen enkele wijze had uitgedaagd. Zijn rechtvaardiging voor zijn schending van de soevereiniteit van Oekraïne is gebaseerd op een zeer merkwaardig en aantoonbaar onjuiste interpretatie van de geschiedenis van deze regio. Rusland is een schurkenregime met Poetin en Lavrov als de uiterst steile en ongenaakbare architecten en uitvoerders. Kijk naar de lange tafels waaraan Poetin zijn gesprekspartners plaatst en je weet hoe laat het is. Niet alleen buitenlandse mogendheden, ook zijn eigen chef staf en andere legerleiders moeten zo ver mogelijk van de stoere mannetjesputter plaatsnemen. Naar verluidt siddert zijn omgeving voor deze Russische leider. Naar verluidt is Poetin klinisch gek, laten we hopen dat die geluiden ver bezijden de waarheid zijn. Maar het in paraatheid brengen van de Russische afschrikkingswapenen belooft weinig goeds. We houden ons hart vast.
Maar kijk nu eens naar de reactie van de EU. Het is volkomen terecht dat de EU niet van plan is zich in een onverantwoorde oorlog met Poetin te storten. Dat zou per definitie een nucleaire oorlog worden die we onmiddellijk de Derde Wereldoorlog zouden moeten noemen. Maar wat doet de EU wel in deze ongelooflijk gevaarlijke situatie die werkelijk zonder precedent is?:
- De EU voorziet Oekraïne van wapens en dat is werkelijk uniek, nog niet eerder vertoond.
- De EU veroordeelt het gedrag van Poetin in niet mis te verstane bewoordingen, de taal van de diplomatie voorbij. Ook dat is nog niet eerder vertoond.
- De EU heeft verklaard dat alle vluchtelingen uit Oekraïne met de grootst mogelijke gastvrijheid door de EU zullen worden opgevangen. Ook dat is niet eerder vertoond.
- De Russische banken inclusief de centrale bank hebben geen toegang meer tot SWIFT, waardoor Poetin niet kan beschikken over de in buitenlandse valuta opgebouwde financiële reserves. Dit is nog nooit eerder vertoond.
- De EU heeft uitgesproken Oekraïne te willen laten toetreden tot de Unie en men onderzoekt nu de mogelijkheden van een versnelde procedure. Ongekend.
- Duitsland heeft het Nordstrom2 project stilgelegd, voorlopig zal er geen Russisch gas direct naar de Bondsrepubliek stromen. Een maatregel die nog geen twee weken geleden ondenkbaar was.
- Daarnaast maakt Duitsland een waanzinnig bedrag van honderd miljard Euro vrij om de Duitse defensie in overeenstemming met de NATO normen te brengen. Een bijna onvoorstelbare maatregel sinds de Duitsers na de Tweede Wereldoorlog altijd hebben afgezien van een al te geprofileerde defensie.
Het is nogal wat. Ik kan alleen maar zeggen dat ik deze Europese slagvaardigheid alleen maar toejuich. Het getuigt ook van realiteitszin. Dit is ook het perfecte moment om dit nieuwe EU-gezicht te laten zien. Het is de enige manier, vrees ik, om Europa te laten zien als een macht die ertoe doet, die het verschil kan maken. Zeker in een wereldorde waarin de Pax Americana aan het afbrokkelen is en waarin China binnenkort een hoofdrol gaat opeisen, kan Europa zich niet langer permitteren uitsluitend slappe diplomatentaal te laten horen. (Nu moeten we die schertsfiguur Josep Borrell nog kwijt zien te raken.)
Dit alles neemt niet weg dat diplomatie natuurlijk van het allergrootste belang blijft. Met Poetin zit er nu eenmaal een gevaarlijke gek aan het Russisch roer en we kunnen niet weten tot welke irrationele daden hij in staat is. We kunnen ons niet permitteren te denken dat het allemaal wel mee zal vallen.