zondag 29 januari 2017

De dictatuur van de meerderheid


Een bizar mengsel van taken noemt Frank Ankersmit het takenpakket van onze volksvertegenwoordigers en hij somt op: bevolking vertegenwoordigen, wetgeving en controle op de regering. Het is ook maar net hoe je het formuleert en ik vind de emeritus hoogleraar in het uitgebreide artikel in de NRC van dit weekend wel erg slordig.

De volksvertegenwoordigers worden inderdaad geacht het volk te vertegenwoordigen en na iedere verkiezingsronde stellen zij op basis van de uitslag der verkiezingen uit hun midden een regering aan die verantwoordelijk is voor wetgeving en gecontroleerd wordt door het parlement. De essentie van de vertegenwoordigende democratie is coalitievorming op basis van rationele compromissen en de garantie dat ook de belangen van minderheden gediend worden. Het landsbestuur is een veelomvattende taak die je er niet even bij kunt doen en daarom geven we de voorkeur aan parlementsleden die daarvan hun beroep hebben gemaakt: politici.

De populariteit van het populisme kan worden verklaard - aldus Ankersmit - doordat na de dood van de ideologie de kiezer de samenleving verdeelde in het volk dat de onverdunde vertegenwoordiging van de volkswil verlangt en anderzijds een corrupte elite die met dezelfde volkswil de meest rare en onvoorspelbare kunsten uithaalt.

Maar Ankersmit gaat en passant geheel voorbij aan de belangen van minderheden en aan het feit dat de organisatoren van het jongste referendum het volk gewoon belazeren en niet eerlijk waren over hun eigenlijke motieven.

Ankersmit meent dat het populisme belangrijke zaken aan de orde stelt: wat is de nationale identiteit, is er ruimte voor een 'nationaal thuis' in een globaliserende wereld en welke bescherming biedt de natiestaat tegen ongewenste sociale, culturele en economische invloeden van buiten?

Hoezo zijn dit typisch populistische thema's en zouden deze werkelijk niet in een vertegenwoordigende democratie aan de orde kunnen worden gesteld? Ook gaat Frank Ankersmit volledig voorbij aan de illusoire koopwaar van populisten.


Maar Frank Ankersmit zit dan ook in de Raad van Advies van Forum voor Democratie en dan snappen we alles weer. Ik persoonlijk kies liever voor een politiek waarin het begrip 'solidariteit' nog inhoud heeft. Populisme ontaardt aan het einde van de dag in de dictatuur van de meerderheid.

Trump protofascist


Wereldwijd pogen commentatoren, politici, journalisten en filosofen Trump te duiden. Sommigen zijn ervan overtuigd dat er een plan achter zijn optreden schuilgaat: het ondenkbare uitspreken om het minder ondenkbare mogelijk te maken. De Trump-entourage bedacht het alternatieve feit en duiders hebben er al een naam aan gegeven: post-truth.

De Amerikaanse filosoof Harry Frankfurt beschouwt Trump als een bullshitter, iemand die onverschillig staat tegenover de waarheid en zijn eigen werkelijkheid verzint. Persoonlijk zie ik Trump eerst en vooral als een onversneden narcist die overal en te allen tijde zijn gelijk opeist.

Sommigen menen dat het Trump niet om de macht zou gaan maar daar geloof ik absoluut niet in. Het presidentschap geeft hem de ruimte  en de bevoegdheid de wereld naar zijn hand te zetten. Die ruimte neemt hij, zonder enige terughoudendheid en zonder zich er rekenschap van te geven dat het wel de bedoeling is dat hij zijn doen en laten rechtvaardigt, verantwoording aflegt en zijn oor te luisteren legt, ook bij hen die er een andere mening op na houden.

Maar daar heeft deze Trump totaal geen behoefte aan. Integendeel zelfs en als zijn grondhouding beperkt zou blijven tot de kenschetsen hierboven, zou het misschien nog wel meevallen. Maar de werkelijkheid is veel ernstiger helaas. Twee zaken springen er uit: het afwijzen en diskwalificeren van de pers en de wetenschap. Dat is niet alleen zorgwekkend maar vooral ook levensgevaarlijk. Trump is behalve een narcist een onversneden protofascist. Er staat ons nog veel onverkwikkelijks te wachten.

Slippendrager Netanyahu


Netanyahu meent dat hij Trump moet steunen in zijn plannen een muur te bouwen tussen de VS en Mexico. Hij stuurt een tweet de wereld in: President Trump is right. I built a wall along Israel's southern border. It stopped all illegal immigration. Great success. Great idea 🇮🇱🇺🇸

De wereld waarin wij leven wordt met de dag gekker en gevaarlijker. En het zijn de volstrekte idioten die aan de macht zijn geraakt. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Mexico houdt het hoofd koel en reageert op de best denkbare manier: "Mexico is een vriend van Israel en wil ook graag zo behandeld worden door de premier van dat land".

Maar de premier van dat land heeft besloten de slippendrager van Donald J. grab them by the pussy Trump te worden omdat hij dan ongestoord illegale nederzettingen kan uitbreiden. Hoe diep kan een politicus zinken? En waar zijn de Israëliërs die hier niet van gediend zijn?

zaterdag 28 januari 2017

Doomsday Dahsboard


Lawrence Krauss, theoretisch fysicus en voorzitter van de board of sponsors of the Bulletin of the Atomic Scientists heeft samen met voormalig admiraal David Titley een artikel gepubliceerd in The New York Times van  26 januari 2017. Het voornoemde Bulletin houdt een zogenoemd Doomsday Dashboard bij waarin met name de nucleaire dreiging en de belangrijkste parameters van klimaatverandering worden bijgehouden. Klik op de volgende link om deze doomsday clock zelf te inspecteren: doomsday-dashboard



Het bulletin viert zijn zeventigste verjaardag en voor het eerst sinds haar bestaan heeft de organisatie de klok dertig seconden dichter naar middernacht geschoven. Reden: de internationale gemeenschap slaagt er maar niet in de nucleaire dreiging en de klimaatverandering te beteugelen. Zij voegen hier aan toe:
Making matters worse, the United States now has a president who has promised ti impede on both of those fronts. Never before has the Bulletin decided to advance the clock largely because of the statements of a single person. But when that person is the new president of the United States, his words matter.
Het zijn niet alleen de verontrustende woorden van Trump die leidden tot het besluit de klok vooruit te zetten. Andere ontwikkelingen die daarbij een rol speelden zijn de twijfel over de toekomst van de Iran-deral, de verslechterde relaties tussen Amerika en Rusland en de ontwikkelingen in het beteugelen van de opwarming van de aarde.




Zwartkijkerij, denkt u? Ik hoop vurig dat u gelijk heeft en als u tot het kamp der ontkenners behoort zult u rustig slapen in het vertrouwen dat de menselijke gemeenschap erin zal slagen onze kinderen en kleinkinderen een gezonde wereld na te laten. Ik persoonlijk heb minder vertrouwen, zeker niet nu een volstrekte idioot de machtigste positie op aarde heeft weten te bereiken.

woensdag 25 januari 2017

De nieuwe werkelijkheid in Israel


Onmiddellijk na de inauguratie van Trump gaf de gemeente Jeruzalem bouwvergunningen af voor meer dan 560 nieuwe huizen in het oosten van de stad. En nu heeft de Israëlische regering aangekondigd 2.500 nieuwe woningen te gaan bouwen op bezet gebied op de Westelijke Jordaanoever, volgens het ministerie van defensie noodzakelijk "om het dagelijkse leven in de nederzettingen te handhaven". Opmerkelijk dat deze stap van de regering wordt aangekondigd door de minister van defensie.


Honderden nieuwe woningen zullen worden gebouwd in Beit El, een nederzetting die volgens Israëlische media wordt gesteund door de familie van Jared Kushner, u weet wel, de schoonzoon van Trump. Dit is nog maar het begin. Het begin van het einde.

Bron: o.a. de Volkskrant

maandag 23 januari 2017

Rutte schrijft beschamend populistische brief


Rutte schrijft een paginagrote brief in de Nederlandse kranten. De VVD-aftrap van de verkiezingscampagne. In deze brief geeft de ministerpresident een opsomming van alle vormen van asociaal gedrag die zo typerend zijn voor dit tijdsgewricht.

Wie van ons land houdt, doet zoiets niet. Het is de Rutte-variant voor normen en waarden. Maar nu komt het: opnieuw is zijn "pleur op" het parool. Moeiteloos schakelt Rutte van asociaal gedrag naar gedrag waarmee Nederland wordt afgewezen en de remedie van Rutte is vervolgens zonneklaar: " doe normaal of ga weg".

En zo zijn het dus de klassieke allochtonen die verantwoordelijk zijn voor alles wat fout is in onze samenleving. Want het advies om te vertrekken is vast niet bedoeld voor autochtonen.

De brief van Rutte is gewoon schandalig, een premier onwaardig. Ik hoop dat de kiezer hem hierop af zal rekenen. IJdele hoop vrees ik.

zaterdag 21 januari 2017

America first


Ik verbaas me over de vele geruststellende commentaren op de nieuwe POTUS. Het bontst maakte Evo Jinek het die superlatieven tekort kwam om Trump te prijzen als great communicator. Ik vraag me dan af of we daadwerkelijk allebei naar dezelfde persoon hebben gekeken. Ook in Amerika zelf is de meest gehoorde reactie: "give the guy a chance".


In de achterliggende dagen heb ik zoveel mogelijk hearings van de nieuwe ministers in de Trump administration bekeken via Share Blue en Politico. Ik weet niet hoe het u te moede is maar het was een ronduit onthutsende ervaring.


De toespraak van Trump bij gelegenheid van zijn inauguratie was meer dan beschamend en uiterst verontrustend. Het was één grote schoffering van de vertrekkende president, het was een apocalyptisch verhaal met slechts één boodschap: eigen land eerst. En wat Trump betreft moeten alle landen dat doen. Ieder voor zich en god voor ons allen, is het devies van deze gevaarlijke clown.


Voormalig CBS anchor Dan Rather schreef een indringend artikel over de inauguratie van Trump. Hij schreef onder meer:
I have never seen my country on an inauguration day so divided, so anxious, so fearful, so uncertain of its course. I have never seen a transition so divisive with cabinet picks so encumbered by serious questions of qualifications and ethics. I have never seen the specter of a foreign foe cast such a shadow over the workings of our democracy.
President Trump painted a very dark picture of the current state of our nation, beset by gangs and drugs and violence, regardless of what the data shows. His words swelled with his economic populism and the nationalism of 'America first'.
We hope, for the security and sanctity of our Republic, that Mr. Trump will respond to the challenges with circumspection and wisdom. Today's rhetoric was not reassuring.
Mr. Trump now works for us - all of us. And if he forgets that, it will be our duty to remind him.


Lees zijn hele artikel op deze link  Dan Rather on inauguration day. Het is meer dan de moeite waard. Ik begrijp dat veel mensen enthousiast zijn over politici zoals Trump maar zelf heb ik er met afgrijzen naar gekeken.

donderdag 19 januari 2017

De Balkan is een vulkaan


"De troepen van de Kosovaarse Albanezen zouden niet aanwezig mogen zijn in het noorden van Kosovo en Metohija dat bewoond wordt door Serviers". Aan het woord is de Russische minister van buitenlandse zaken Lavorv, een ouderwetse havik en hardliner.

Ik ben het in zoverre met hem eens dat het momenteel erg gevaarlijk is in het kruitvat dat het voormalige Joegoslavie nog steeds is nationalistische gevoelens uit te spelen en aan te wakkeren. En precies dat doen de politici van dit moment, aan beide kanten. Maar wat extra zorgen baart is dat Rusland de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo als precedent ziet voor de afscheiding van de Krim van Oekraine. Een korte maar heldere analyse in de NRC van vandaag van Roeland Termote, laat zien dat Lavrov met zijn woorden olie op het vuur gooit.

Maar ook elders is het fors aan het gisten: de Serviers in Bosnie Herzegowina dreigen zich af te splitsen. We zullen zien dat de Russen de Serviers steunen. De vredesakkoorden van Dayton zullen spoedig tot het verleden behoren. Deze politici hebben het gevoel dat ze met de komst van Trump de wind in de rug hebben en niet al te veel weerstand zullen ondervinden bij hjn streven naar afscheiding en aansluiting zoeken bij Servie.

De wijze waarop de Russen momenteel stoken op diverse plaatsen in Europa doet het ergste vrezen. Ook in ins land zijn er politici die weinig te vrezen menen te hebben van Poetin en de zijnen. Vooral bij het Forum voor Democratie  lopen er een paar rond die sympathie voor de Rus voelen. De mentaal getroubleerde Baudet voorop.

Ik vrees dat het een kwestie van weinig tijd is alvorens de Balkan opnieuw in de hens wordt gezet. Waar is onze Europese droom gebleven?

maandag 16 januari 2017

Parijs alleen voor de Bühne?


Zeventig landen namen deel aan de ministeriële conferentie in Parijs over het Israël-Palestina conflict. Israël en de Palestijnen namen niet deel aan de conferentie. Netanyahu wuifde de bijeenkomst lacherig weg als futiel en irrelevant. Voor hem begint de nieuwe werkelijkheid pas bij het aantreden van Trump.

De zeventig landen die wel aan de discussie deelnamen hebben nog maar eens vastgesteld en geformuleerd dat alleen een tweestatenoplossing, dus een volwaardige Palestijnse naast de Israëlische staat, vrede kan brengen in het Midden Oosten.

Nu heeft Netanyahu in zoverre gelijk dat het wereldpolitieke toneel er na het aantreden van Trump nadrukkelijk anders uit zal zien. Maar betekent dit dat de Parijse bijeenkomst alleen voor de Bühne was? In mijn ogen niet. De internationale gemeenschap heeft zich helder en duidelijk uitgesproken ten faveure van een oplossingsrichting waaraan Israël tot nog toe geen enkele medewerking heeft willen verlenen. Trump zal zich weinig of niets aantrekken van de internationale gemeenschap en zal uitsluitend zijn eigen agenda uit willen voeren.

We zullen zien waar dit alles toe leidt maar we kunnen er niet gerust op zijn. De voortekenen zijn uiterst ongunstig.

Verkiezingsstrategie?


Iedereen is allang vergeten dat Wilders maanden geleden al de VVD uitsloot als potentiële coalitiepartner na de verkiezingen. Nu Rutte die wederzijdse hekel bevestigt - naar verluidt zeer tegen de zin van Edith Schippers en het partijorakel uit Diever - kan Wilders dus vrijelijk "de arrogantie van de macht" roeptoeteren.

Opvallend is dat het journaille de politieke partijen van ondemocratisch gedrag beschuldigt. De ongetwijfeld grote horde PVV-stemmers blijft door dit " cordon sanitaire" in de kou staan. Dit laatste is waar maar laten we vooral helder zijn over de oorzaken daarvan:

  • De politiek leider van dat grote electoraat spreekt van een nepparlement
  • Noemt rechters neprechters en openbaar ministerie handlanger van terroristen
  • Heeft al zijn politieke opponenten in het parlement geschoffeerd
  • Runt een politieke partij waar alleen hij lid van mag zijn
  • Brengt een partijprogramma uit op een enkel A-4tje
  • Weigert aan te geven hoe dat programma gefinancierd kan worden
  • Et cetera, et cetera.

De tweedeling in de samenleving is zo scherp geworden dat de kiezer graag duidelijkheid vooraf wil hebben: als mijn stem op jou betekent dat ik hem erbij krijg, dan ga ik wel ergens anders heen. En politieke partijen geven toe aan zulke sentimenten. Zie de SP die nu al aan meent te moeten geven nooit met de VVD in één kabinet te willen. In plaats van hun electoraat erop te wijzen dat compromissen nu eenmaal gesloten moeten worden in een vertegenwoordigende democratie.


De kans is groot dat er een enorme impasse ontstaat na 15 maart. Hoe de uitslag ook luidt, er lijken weinig mogelijkheden voor een meerderheidskabinet te ontstaan. Wilders zal daar als geen ander politieke munt uit weten te slaan. Want hij wil helemaal niet met andere partijen samenwerken. Hij wil alleen medeparlementariërs die naar zijn pijpen dansen want hij en hij alleen weet wat goed is voor het Nederlandse volk. Alleen vertelt hij dat niet aan zijn electoraat.

zaterdag 14 januari 2017

Amsterdamse wethouder is de weg kwijt


Er wordt veel verwacht van Kasja Ollongren, wethouder te Amsterdam, namens D66. Zij pleit voor minder strenge bonusregels voor topbankiers. In Nederland heerst voor bankiers een guur klimaat: ze mogen maximaal twintig procent aan bonussen ontvangen. En u weet hoe dat gaat: dan lopen de echte bollebozen met een grote boog om ons heen.


En juist nu is er wat binnen te halen. Want The City zal leeg gaan lopen als de Brexit eenmaal is ingezet. En nu loopt Amsterdam het risico het af te moeten leggen tegen Frankfurt of Parijs. Ollongren is de verpersoonlijking van wat er mis is in de hedendaagse politiek. Het zijn de bankiers die ons in een jarenlange recessie hebben gestort. Maar aan hun gedrag is niet te merken dat een wat bescheidener optreden hen zou sieren en maatschappelijk meer dan wenselijk is.
Door strenge bonusregels af te wijzen belonen we die zogenaamde topbankiers voor hun onmaatschappelijk gedrag. Het moderne hyperkapitalisme is in alle opzichten een race to the bottom, vooral in moreel opzicht. Buitengewoon teleurstellend dat D66 hier gewoon in mee gaat.

Kasja Ollongren preekt uitsluitend voor eigen Amsterdamse parochie en laat zien dat moraal en politiek elkaar kennelijk slecht verdragen. Heel teleurstellend!

Krankzinnig


Je moet echt op gaan passen als de zittende Amerikaanse ambassadeur in ons land, Antony Gardner, de EU laat weten dat de Trump administration kennelijk uit is op de desintegratie van Europa. We weten al dat Trump een grote fan is van een van de grootste boeven die in Europa rondloopt, Nigel Farage. Ook Marine Le Pen is inmiddels in de Trump Tower gesignaleerd. Maar als Gardner zich in deze termen uitlaat, dan heeft hij daarvoor ook andere signalen gekregen. De essentie is dat het Amerika van Trump liever zaken doet met de twee grootmachten in Europa, Frankrijk en Duitsland, dan met een EU die regelmatig Amerikaanse bedrijven tot torenhoge boetes veroordeelt omdat ze zich onoirbaar op de internationale markten gedragen. De kwalificatie die Gardner gebruikt: "krankzinnig!"


De aankomend minister van buitenlandse zaken Rex Tillerson heeft wellicht verstandige dingen gezegd tijdens de hearings voorafgaande aan zijn aantreden maar we weten allemaal dat Trump zich in het geheel niets aantrekt van conventies en een ongeleid projectiel is. Hij zal zich zeker met het buitenlands beleid gaan bemoeien.


Ondertussen heeft Penthouse 1 miljoen USD uitgeloofd voor een van de Golden Shower video's van Trump. Die komen nog wel tevoorschijn. hopelijk vóór inauguration day! Maar geloof me, ook als dat onwaarschijnlijke verhaal toch waar blijkt te zijn, Trump zal ermee weg komen. We leven in surrealistische tijden.

Bron: o.a.: Financieel Dagblad


maandag 9 januari 2017

Is Abou Jahjah een destructief radikalo geworden?


In zijn jongste boek Pleidooi voor radikalisering maakte Abou Jahjah een onderscheid tussen destructief en constructief radicalisme. En toonde zich voorstander van de laatstgenoemde vorm. In reactie op de aanslag met een vrachtwagen in Israël afgelopen weekend plaatste Abou Jahjah de volgende mededeling op Facebook: "An attack on occupation SOLDIERS in occupied territory is not terrorism! It is an act of Resistance".

In reactie hierop heeft het Belgische De Standaard besloten voortaan geen columns van Abou Jahjah meer te plaatsen. De krant vindt het steunen van geweld zonder onderscheid onacceptabel. Waarop de columnist liet weten: "Ik wist dat deze dag ging komen. Ik ben bereid om daar de prijs voor te betalen. Ik blijf trouw aan mijn principes en gerechtigheid in deze wereld".


Hamas en de familie van de dader hebben de aanslag toegejuicht en dat is wrang. Maar er zit ook een zekere logica in. In een asymmetrische oorlog wordt met andere wapens en methodes gevochten dan in een conventionele oorlog. En van Palestijnen die zich verzetten tegen de bezetting door Israël kun je inderdaad zeggen dat zij "in het verzet" zijn gegaan. En strijden met al die middelen die hen maar ten dienste staan.

Ik begrijp dat mensen onder bepaalde omstandigheden voor geweld kiezen, hoezeer ik zelf geweld ook verafschuw. De positie die Abou Jahjah nu inneemt is, zoals gezegd, niet zonder logica. En als ik er goed over nadenk reageert hij hiermee niet als een destructieve radikalo. Al deze afschuwelijke uitingen van geweld brengen de oplossing van het conflict geen stap dichterbij. Maar wat moeten de Palestijnen dan? Lijdzaam toezien hoe Israël steeds meer land bezet en steeds meer illegale nederzettingen bouwt? Hebben zij niet het morele recht op verzet? En wat is dan geoorloofd? Denkt u nog eens terug aan het Verzet zoals wij dat kennen uit de boeken van Lou de Jong. Beschouwden wij de mannen en vrouwen die deelnamen aan het verzet tegen de Duitse bezetter niet ook als helden?

Als er een verschil is, waarin zit hem dat dan? Er komt maar geen einde aan dit afschuwelijk drama.

zondag 8 januari 2017

Kroniek van een aangekondigde dood: als de olifant in de porseleinkast aantreedt


Op 15 januari vindt er in Parijs een vredesoverleg plaats over Israël en de Palestijnen. Israël heeft daar geen zin in, Netanyahu is ervan overtuigd dat die conferentie alleen maar bedoeld is om Israël te kleineren en defensieminister Lieberman vergelijkt de top zelfs met de Dreyfus-affaire en hij riep Franse joden op het land te verlaten. Ja, zo brengen we vrede wel dichterbij.


Natuurlijk wordt er wereldwijd gepreludeerd op deze conferentie. Zo ook in de NRC van dit weekend. Om te beginnen komt Martin Siepermann aan het woord, politiek adviseur van The Rights Forum. Deze organisatie houdt - in mijn ogen volkomen terecht - onverkort vast aan de tweestatenoplossing. Zeker wanneer Trump zich van de tweestatenoplossing afkeert, moet de EU sterker dan ooit tevoren vasthouden aan deze oplossingsrichting. Als die mislukt, wordt het conflict onbeheersbaar. Nu is dit forum opgericht door Dries van Agt, voormalig premier. En dat feit alleen al is voor velen aanleiding genoeg om het gelaat af te wenden.


Een Ander Joods Geluid is ervan overtuigd dat Israël nooit met een oplossing zal komen. Ook deze organisatie houdt vast aan de tweestatenoplossing en bepleit een assertieve en standvastige houding van de EU. EAJG is er voorstander van dat de EU Palestina erkent en aansluiting bij het ICC ondersteunt. Ook zou de EU een volledige boycot van de bezette gebieden moeten organiseren. Jaap Hamburger van EAJG stelt onomwonden: "Israël is een gewoon land, al wonen er joden" en hij citeert Avraham Burg, schrijver en politicus die schreef: "The Holocaust is over".


Het CIDI hanteert bij monde van Hanna Luden voor een oplossing van het Palestijnse conflict zes uitgangspunten. In de eerste plaats moeten partijen elkaars recht op een eigen staat accepteren. In de tweede plaats behoort het verleden toe aan de historici en dat verleden dient dus niet in de huidige discussies betrokken te worden. Alleen een oplossing die door de hele wereldgemeenschap wordt gedragen is rechtsgeldig, zo luidt het derde uitgangspunt. In de vierde plaats dient er een oplossing te komen voor de Palestijnse vluchtelingen maar terugkeer naar hun huizen of die van hun overgrootmoeders is geen optie, aldus het CIDI. Vervolgens moeten alle in 1967 veroverde gebieden betrokken worden bij de oplossing maar de uitkomst mag niet vooraf al vaststaan. En tot slot stelt het CIDI dat een oplossing alleen door de partijen zelf kan worden bereikt [en dus niet van buitenaf worden opgelegd].


Het is natuurlijk diep treurig dat Israel het af laat weten in Parijs. Het land heeft geestelijk, realpolitisch en de facto allang afscheid genomen van de tweestatenoplossing. Bovendien wacht men er op het aantreden van Trump van wie vriend en vijand verwachten dat ook hij die tweestatenoplossing niet meer als voorwaarde voor vrede zal hanteren. En daarmee wordt het meest rechtvaardige uitgangspunt voor een durende vrede tussen Israël en Palestina ten grave gedragen. Daarmee wordt het conflict onoplosbaar en onbeheersbaar.


Waar ik in deze discussie sta weet u inmiddels wel. Ik word hier geregeld voor antisemiet uitgemaakt. Zoals de joden van Een Ander Joods Geluid vermoedelijk ook als antisemitisch worden beschouwd. Hoe het ook zij, ik hoop vurig dat de Parijse top met heldere en weldoordachte aanbevelingen komt. En ik hoop vurig dat de EU de tweestatenoplossing zal blijven verdedigen ook wanneer de olifant in de porseleinkast aantreedt.

zaterdag 7 januari 2017

Het kapitalisme van zichzelf redden


Ook in de NRC van 6 januari een artikel over de Amerikaanse econoom Dani Rodrik, verbonden aan Harvard. Rodrik is een van de weinige economen die nadrukkelijk kanttekeningen plaatst bij globalisering. Naar het schijnt houden economen zich nogal eens op de vlakte als het om kritiek op globalisering gaat, uit angst populisten in de kaart te spelen.

Niet zo Rodrik die er terecht op wijst dat de pleitbezorgers van globalisering en internationale handel een eigen, zelfzuchtige agenda hebben: denk aan farmaceuten die strengere patentregels wensen, banken die ongestoord toegang tot buitenlandse markten zoeken of multinationals die speciale arbitragetribunalen willen.


Handelsverdragen zijn meer en meer het gevolg van de lobby van bedrijven. De verdragen gaan vooral over intellectueel eigendom, kapitaalstromen en investeringsbescherming. En regeringen promoten een versie van globalisering die gunstig is voor investeerders, aldus Rodrik. Maar afspraken maken over belastingontwijking ontbreken structureel. Daarmee hebben eoconomen bijgedragen aan een klimaat dat de Brexit en Donald Trump mogelijk maakte.

Het terugdraaien van globalisering vindt Rodrik niet zinvol. Veel van Trumps ideeen vindt hij ronduit gestoord en hij is vooral bang voor de schade die Trump aan de Amerikaanse democratie en de Amerikaanse waarden toe kan brengen.

De winnaars van nu zijn de hoogopgeleiden. Zij kunnen naar universiteiten die gefinancierd worden door het grote publiek. Rodrik: " dan moet het grote publiek ook delen in de vruchten van innovatie. Het kapitalisme kan zich heel goed aanpassen als de ongelijkheid uit de klauwen loopt. Dat is eerder gebeurd in de late negentiende en begin twintigste eeuw. Toen kregen werknemers meer rechten en bes herming. Nu moeten we het kapitalisme weer van zichzelf redden".

Kwame Anthony Appiah


In een buitengewoon interessant interview in de NRC van 6 januari stelt de Amerikaanse filosoof Kwame Anthony Appiah dat de kosmopolitische prikkel die ontspruit uit onze gemeenschappelijke humaniteit niet langer een luxe is maar een noodzakelijkheid is geworden.

Kijkend naar zijn VS stelt hij vast dat Trump de popular vote met een marge van twee miljoen stemmen heeft verloren. Slechts 52 procent nam de moeite om te stemmen en minder dan de helft daarvan bracht zijn stem op Trump uit.


De Democratische partij staat nu vooral voor het verzet tegen de oude vormen van hierarchie op het gebied van ras, gender en religie. Maar een arme witte Amerikaan laat zich dat ene privilege dat hij nog heeft - zijn wit zijn - niet afpakken en daarom zal hij niet op de democraten stemmen. Maar het zijn niet die witte Amerikanen, het zijn niet de Trumpstemmers die Amerika racistisch hebben gemaakt. Dat racisme is door president Thomas Jefferson geintroduceerd. Hij beschouwde het als een politieke onmogelijkheid om gelijkwaardig met zwarten samen te leven.

Het probleem zit hem niet zozeer in arbeid die wegvloeit naar lage lonen landen maar veel meer in technologische ontwikkeling waardoor de factor arbeid in productieprocessen steeds minder substantieel wordt. Dat gegeven noodzaakt nadenken over een sociaal inkomen dat los staat van arbeid. In Europa is dat misschien mogrlijk, aldus Appiah. Maar hij vreest dat de Verenigde Staten niet de solidariteit op kunnen brengen om dat mogelijk te maken.

Er is in zijn ogen dan ook eerder een ethische dan een economische crisis. Een pasklare oplossing heeft hij niet maar hij bepleit een veel sterkere inbreng van sociale wetenschappers, filosofen, Nobelprijswinnaars, schrijvers en filmmakers in het maatschappelijk en politiek debat.

Ik hoop zo dat hij gelijk heeft maar ik zie de huidige generatie politici nog niet zo gauw open staan voor een dergelijke inbreng. In deze post-truth debatloze samenleving bestaat er vooral veel dedain ten aanzien van wetenschappers en filosofen. "Wij moeten politici ideeen aanreiken", zegt Appiah. Maar wat als die politici daar geen boodschap aan hebben?

donderdag 5 januari 2017

Wat mogen we van moslims verwachten?


In een interview op de radio vanochtend lichtte hoogleraar sociologie en migratie-onderzoek aan de Humboldt Universiteit in Berlijn, Ruud Koopmans, zijn onderzoeksresultaten toe. Daaruit bleek dat ongeveer de helft van de miljard moslims in de wereld een intolerante vorm van de islam aanhangt. Van die vijfhonderd miljoen is ongeveer tien tot twintig procent bereid om geweld, ook tegen burgers, te accepteren om de islam te verdedigen.

De factchecker van de NRC heeft de resultaten van zijn onderzoek tegen het licht gehouden en geconstateerd dat de uitspraak van Koopmans als waar dient te worden aangemerkt. Veel belangrijker is echter wat Koopmans nog meer te melden heeft. In zijn ogen zijn zowel de radikale uitspraken van politici als Wilders als de cultuurrelativistische commentaren van andere zegslieden incorrect en niet gestoeld op objectiveerbare onderzoeksgegevens.

Koopmans stelt dat een zeer aanzienlijke minderheid bereid is geweld te accepteren of zelfs te gebruiken en dat de omvang van die aanzienlijke minderheid verontrustend en beangstigend is. Hij wijst erop dat het niet aanvaardbaar is om moslimfundamentalisme niet als een uiting van de islam te beschouwen maar vooral als een cultureel fenomeen te zien.

Tegelijkertijd stelt hij - en ook daarin ben ik het volmondig met hem eens - dat van moslims wel degelijk verwacht mag worden dat zij zich openlijk distantiëren van het geweld en de terreur die in naam van hún godsdienst wordt uitgeoefend. Waar imams nogal eens beweren dat publiekelijk demonstreren niet in de aard van de moslim zou liggen, wijst Koopmans simpel op de massale moslimprotesten overal ter wereld wanneer de moslims zich om wat voor reden dan ook beledigd of bedreigd voelen.


Hoewel ik het begrijp dat een Nederlandse moslim het lastig vindt wanneer hij of zij na iedere terreurdaad zich publiekelijk zou moeten distantiëren, bekruipt je nu toch vaak het gevoel dat de moslimgemeenschap juist door te zwijgen een stilzwijgende instemming uitspreekt. In plaats daarvan zou de moslimgemeenschap massaal de straat op moeten gaan samen met 'native Europeans' om uitdrukking te geven aan hun gezamenlijke weerzin tegen de terreur, om niet toe te geven aan de angst voor onveiligheid en terreurdreiging. Helaas ontbreek die zichtbare solidariteit te vaak en te veel. De tegenstellingen binnen onze samenleving worden daardoor alleen maar groter.

Zonder scheiding der machten is er geen democratie


Gisteren berichtte ik over het tragische incident waarbij een Israëlische soldaat een Palestijn standrechtelijk executeerde. De rechter heeft hem schuldig bevonden aan doodslag en komt binnenkort met de strafmaat.

In een democratische rechtsstaat is het goed gebruik en vooral ook zeer verstandig dat een politicus zich niet met de rechtspraak bemoeit, zeker niet in een individueel geval en al helemaal niet zolang zo'n individueel geval nog 'onder de rechter' is.


Niet zo in Israël. Netanyahu heeft laten weten dat de soldaat in kwestie - Elor Azaria - gratie verleend dient te worden. Ook de Israëlische minister van cultuur Miri Regev - die hier wel eens vaker onderwerp van gesprek is - verklaarde: "Een soldaat is in de steek gelaten". En ook zij bepleitte amnestie.

In deze post-truth wereld zijn er lieden die de trias politica als een theoretisch model beschouwen en zij hebben er dan ook geen moeite mee dat dat model achteloos opzij wordt geschoven (omwille van des kiezers gunst!) Maar hoe men het ook wendt of keert, de scheiding der machten is een essentieel en onvervreemdbaar kenmerk van een democratie. Zonder scheiding der machten is er geen democratie.


Door het oordeel van de rechter niet eens af te wachten en nu al te roepen om amnestie toont de Israëlische regering aan volledig lak te hebben aan de spelregels van de democratie. Het verbaast me niet want het past in een patroon dat nu al jarenlang zichtbaar is. Netanyahu heeft heel goed naar Erdogan geluisterd toen deze zei:"Democratie is als een tramrit; als we ons reisdoel bereikt hebben stappen we uit".

woensdag 4 januari 2017

Over de moraliteit van een leger


Het schijnt dat minstens de helft van de Israëlische bevolking soldaat Elor Azaria als een held beschouwt. Ergens in maart van dit jaar doodde hij een uitgeschakelde Palestijn. Laten we voor het gemak van de discussie aannemen dat de Palestijn een terrorist was en kwaad in de zin had. Op dat uur U lag hij ogenschijnlijk bewusteloos en volledig uitgeschakeld op de grond. Op de video-opnamen is te zien hoe de soldaat na ruim 1 minuut 55 opeens zijn wapen pakt en de Palestijn standrechtelijk executeert. De video kunt u hier bekijken: An Israeli soldier shoots a Palestinian in the head


Later zou Azaria verklaren te vrezen dat de Palestijn een bomgordel droeg maar wie de video gezien heeft zal onmiddellijk duidelijk zijn dat dit een onzin-argument is. Netanyahu verklaart regelmatig dat het Israëlisch leger het hoogste morele gehalte ter wereld heeft. Hoe je zoiets kunt beweren is mij niet helemaal duidelijk. Maar het optreden van soldaat Azaria getuigt wat mij betreft niet echt van een hoog moreel gehalte.


De rechter heeft de soldaat nu schuldig bevonden aan doodslag.Over korte tijd zal de strafmaat worden bepaald. De politieke spanningen lopen hoog op rond deze zaak. Er struikelde al een minister van defensie over. En zoals gezegd, de helft van de bevolking beschouwt deze soldaat als een held. Hij zou er mee weg gekomen zijn als er niet toevallig iemand een video-opname van het incident had gemaakt. Bekijkt u het filmpje ook eens. Ik zie hier alleen maar een standrechtelijke executie in. Dan is de veroordeling wegens doodslag een toppunt van lankmoedigheid. En een slag in het gezicht van de nabestaanden van de gedode Palestijn.

Waar feiten veronachtzaam worden ligt de dictatuur op de loer


"Een cultuur, hoe superieur ook, gaat altijd verloren als ze geen gezamenlijke feiten meer kent". Dit schreef NRC-journalist Tom-Jan Meeus. Enige weken geleden zagen we bij Pauw een paar ongehoord stompzinnige vrouwen de meest baarlijke nonsens uitkramen over vaccinatie en elders had een  nog minder begaafde vrouw het over het ei als de menstruatie van een kip! En dit zijn dan nog de wat onschuldiger voorbeelden van meningen die zwaarder wegen dan feiten.


Kijkt u eens naar het volgende interview met Newt Gingrich Gingrich on facts. De onbeschaamdheid van deze man is stuitend en zijn arrogantie is weerzinwekkend. Althans, dat vind ik. Er zijn echter legio mensen die het prachtig vinden en hem hierom bewonderen. Maar wat mensen  niet begrijpen is dat zij die feiten willens en wetens opzij schuiven dit altijd en onder alle omstandigheden doen met slechts één enkel doel: het verwerven van macht. Waar feiten veronachtzaamd worden, ligt de dictatuur op de loer. Met een modern woord noemen we dit 'post-truth'.


In de NRC van 3 januari 2017 een uitgebreid artikel van José van Dijck en Wim van Saarloos, president respectievelijk vice-president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Een artikel dat mij uit het hart gegrepen is. U vindt het integrale artikel hier: Wetenschap is niet 'maar een mening'


Terecht geven zij aan dat journalistiek, wetenschap en rechtspraak de hoeders van feitelijkheid in een democratie zijn. En het zijn precies die instituties die in de hele westerse wereld enorm onder druk zijn komen te staan. En het zijn overal politici die het volk opjutten om zich niet "door zogenaamde feiten te laten bedotten". Zie Gingrich. In ons eigen land weigert Wilders met de pers te praten en noemt hij de rechtbank die over hem oordeelt een neprechtbank.


En Trump hanteert - uiteraard - dezelfde methodiek. En hij benoemde op strategische posities de grootst denkbare tegenstanders daarvan als opperbaas: de komende minister van energie wilde het ministerie opheffen; een klimaatscepticus wordt minister van milieu; een tegenstander van de EPA mag het instituut nu gaan leiden; een oliemultimiljardair en groot vriend van Rusland wordt minister van Buitenlandse Zaken; enzovoort.


Van Dijck en van Saarloos merken op:"Wetenschap en onderwijs zijn op dit moment in de geschiedenis belangrijker dan ooit. In een digitaal tijdperk waarin feiten en meningen allebei als 'data' gezien worden, waarin fictie en nieuws worden behandeld als 'content' en waarin instituties en belangengroepen zich allemaal manifesteren via 'platforms', moeten we juist meer energie gaan steken in het koesteren van een cultuur die feiten onderscheidt en respecteert". En alleen al daarom moeten we afblijven van instituties als journalistiek, rechtspraak en wetenschap.

Wij dachten dat 2016 een rampjaar was maar ik zeg het u: de echte ellende gaat nog komen. Er is iets in de mensen gevaren dat zich niet meer laat temmen. En het is precies die post-truth-politiek die het meest efficiënte wapen is in handen van hen die het volk zoeken te misleiden. Pessimisme? Was het maar waar! Ik noem het realiteitszin. Denk hier nog even aan als u straks gaat stemmen.