Een bezoek aan Insel Hombroich in Neuss (NRW) is zonder meer de moeite waard. In een prachtige ruige tuin - veel grassen en bomen, weinig bloemen, geen perken - staat een aantal sobere maar fraaie paviljoens met een behoorlijk uitgebreide kunstcollectie. In het park ontbreken richtingwijzers, je moet er je eigen weg maar zien te vinden. Ook toelichtingen bij de geëxposeerde kunstwerken ontbreekt, het gaat primair om het werk zelf, niet om de maker ervan. Wie meer wil weten kan een fraaie en goed gedocumenteerde catalogus kopen. Zeker op een zonnige en zomerse dag is het er goed toeven en door de zeer weidse opzet van het park heb je eigenlijk geen idee of er veel of weinig medebezoekers zijn. Ik kan u dit park ten zeerste aanbevelen.
Een dagje naar Den Bosch, een van de meest aangename steden van ons land. Zeker op een zonnige zomerse dag. Levendig, veel studenten, een prachtige binnenstad met een schitterende laat gotische kathedraal.
Een tochtje over de Binnen Dieze bleek zeer aangenaam en voor wie belangstelling heeft voor historische details ook leerzaam en informatief. Vooraf kaartjes regelen is wel zo handig.
En daarna dan toch maar weer eens de Sint Jan bezocht waar je met een zoomlens enorm veel prachtige details kunt ontdekken. Zoals wel vaker het geval is, de buitenkant is mooier dan de binnenkant. En hoe fijn dat de iconoclasten en beeldenstormers ergens begin 17de eeuw op instigatie van de ras-antisemiet Luther alle beelden vernielden. Dus wat je er heden ten dage nog aan beelden ziet is allemaal van zeer recente datum. Wel integer gedaan, het moet gezegd.
Wie een dag wil genieten van een bourgondische stad, veel historische details, prachtige musea en legio mogelijkheden om heerlijk te eten en te drinken, zou eens naar Den Bosch moeten gaan.
Een bedoeïenendorp op de Westelijke Jordaanoever dat op de nominatie staat om door de Israëli gesloopt te worden. Reden? Plaats maken voor een nieuwe nederzetting. Met die nieuwe nederzetting wordt de Westelijke Jordaanoever in tweeën gesneden.
De bewoners van het dorp hebben nieuwe huisvesting aangeboden gekregen op een plaats waar ze helemaal niet naar toe willen: een stukje grond aan de rand van Abu Dis, vlakbij de vuilnisbelt. Bouwvergunningen krijgen de Palestijnen niet of nauwelijks.
Houd die naam in de gaten: Khan el-Ahmar, daar gaan in de nabije toekomst bulldozers de zoveelste schending van mensenrechten plegen ten behoeve van Lebensraum voor joodse Israëliërs. VN-experts spreken zelfs van een oorlogsmisdaad. Er is niets of niemand die Israël kan stoppen.
De VS stappen dus uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Ze vinden de raad hypocriet en verwijzen daarbij vooral naar China, Cuba en Venezuela. Kritiek op de Mensenrechtenraad is zonder meer te billijken. Nog niet zo lang geleden was zelfs Saudi Arabie voorzitter van de raad en dat mag je toch een gotspe van de hoogste orde noemen.
Maar gek genoeg verwijzen de VS niet naar de Saudi's die toch echt een van de meest verderfelijke regimes op aarde hebben. Olie, geopolitiek en wapens zijn natuurlijk de belangrijkste redenen voor dit 'blind eye'. En ook Noord Korea wordt hier niet genoemd terwijl dat land een buitengewoon wreed beleid voert ten aanzien van mensen die alleen maar zelf willen denken.
En nu de Amerikanen sinds kort gezinnen uit elkaar trekken vanwege het simpele feit dat ze illegaal de Amerikaanse grens oversteken zeggen ze bij ieder commentaar:"bemoei je er niet mee". Terwijl het mensenrechtenbeleid bij uitstek een zaak is van doorgaans ongewenste bemoeienis. Waar hebben de Amerikanen zich allemaal niet mee bemoeid in de laatste decennia?
Een van de belangrijkste redenen voor deze stap - die de Amerikanen onder G.W. Bush ook al eens zetten - is natuurlijk gelegen in de kritiek van de Mensenrechtenraad op Israël. Daar hebben de Amerikanen onder Trump geen trek meer in. Ach, hoe je het ook wendt of keert, de argumenten van de Amerikanen deugen van geen kant, het is een grote jij-bak.
Wie zich serieus bekommert om mensenrechten is en blijft lid van deze VN-raad. Serieuze diplomatieke onderhandelingen zijn nog altijd de meest wenselijke en meest effectieve manier om problemen op te lossen. De werkelijkheid is dat de Amerikanen boter op het hoofd hebben, heel veel boter. Zoals ze ook het Internationaal Gerechtshof in Den Haag niet erkennen, zo stappen ze nu uit de Mensenrechtenraad. De onderliggende motivering is het deconstructiebeleid van Trump die de wereld het liefste benadert vanuit een vastgoedperspectief. Hij wil niet gehinderd worden bij zijn streven de hegemonie van de Amerikanen te herstellen en bestendigen. En dan is het logisch dat hij handelsoorlogen begint en nu ook de ruimte wil koloniseren. Alles wat uit de VS komt is louter machtspolitiek.
In de NRC van vandaag een interessant artikel van Laura Klompenhouwer over radicale markten zoals econoom Glen Weyl (werkzaam bij Microsoft) en hoogleraar rechten Eric Posner die zien. Evenals de conventionele kapitalisten geloven Posner en Weyl heilig in de markt. Maar zij zien natuurlijk ook dat er door het moderne kapitalisme scheefgroei ontstaat in de verdeling van bezit en rijkdom en dat dat kapitalisme tot ongewenste monopolievorming leidt.
Zij bepleiten een volledige vrijheid voor het spel van vraag en aanbod wat met zich meebrengt dat het privé-bezit moet worden afgeschaft. Dat vind ik nog eens een aangename en welkome gedachte. Maar helaas, dat ultrakapitalisme van Weyl en Posner pakt heel anders uit dan ik had gehoopt. In de wereld van Posner en Weyl staat niet langer 'bezit' maar 'gebruik' centraal. En het gebruik van alles staat altijd te koop. Iedereen kan bieden en de hoogste bieder wint. Dat betekent dat wanneer zich een gegadigde voor jouw huis aandient, je onverwijld op straat komt te staan.
Het is wel verrassend om zulke nieuwe denkrichtingen te verkennen. Maar met het idee van 'radical markets' van Posner en Weyl komt de bestaanszekerheid van mensen wel volledig op de tocht te staan: je kunt op elk moment alles kwijtraken. Ik betwijfel of daarmee een einde komt an monopolievorming en scheefgroei in de verdeling van welvaart en rijkdom. Het systeem van 'radical markets' zou kunnen werken in een wereld waarin iedereen evenveel inkomen en/of vermogen heeft. Maar daarvan is bepaald geen sprake.
Dat we een transitie van 'bezit' naar 'gebruik' moeten doormaken staat voor mij vast. Denk maar aan het donut-gedachtegoed van Kate Raworth. Maar vooralsnog geloof ik niet dat de radical markets in een wereld vol ongelijkheid een bruikbaar instrument vormen.
In de Volkskrant van vandaag staat een interessant interview met econoom Paul de Beer en journalist Jelle van der Meer over de gehate erfbelasting. Ook ik behoorde tot diegenen die erfbelasting ervaren als dubbelop: je hebt je hele leven lang over van alles en nog wat belasting betaald, daarmee een meer of minder bescheiden vermogen verzameld en als je dan doodgaat wordt er nog eens een keer belasting over geheven.
Maar de Beer en van der Meer prikken dat verhaal door op een verrassend simpele manier: het is niet de overledene die nog eens extra belast wordt maar juist de ontvangers van 'onverdiend vermogen'. Als we de loterij winnen vinden we het ook een normale zaak dat daarover belasting betaald moet worden, dus waarom is die erfenis dan zo problematisch? Ik persoonlijk vind juist die kwalificatie 'onverdiend vermogen' heel helder. Uit onderzoek blijkt dat onder Nederlandse miljardairs gemiddeld tweederde het vermogen te danken heeft aan erfenissen. En denk in dit verband ook maar eens aan Trump die niet weet hoezeer hij zichzelf op de borst moet kloppen maar ook hij heeft het over door zijn vader verdiend geld.
De Beer en van der Meer wijzen erop dat het idee van een erfbelasting indruist tegen de vrijheid van de erflater en het (liberale) ideaal van een kleine overheid. Maar we moeten ons realiseren dat grote erfenissen vooral binnen de rijkste klassen blijven en daarmee de vermogensongelijkheid alleen maar in stand houden. Bovendien betalen ouderen al de helft van de door jongeren opgebrachte AOW-premies terug in de vorm van erfenissen. Erfbelasting maakt het mogelijk dat iedereen kan profiteren van opgebouwd vermogen.
Ik ben wel om door dit pleidooi voor erfbelasting. Het is goed om af en toe eens opgeschud te worden zodat je de ogen opent voor de werkelijkheid. Ik zal erfbelasting niet langer als diefstal kwalificeren. Per slot ben ik geen vvd-er.
Zonder het vraagteken was dit de titel van een artikel van docent sociale en politieke filosofie Gijs van Oenen (NRC 9 juni 2018) Van Oenen betoogt dat de voortdurende roep om openheid, transparantie en democratisering de democratie zelf onder druk zet. Hij constateert dat er sprake is van democratische metaalmoeheid.
De beste manier om die metaalmoeheid te bestrijden is gebruik maken van algoritmes. Letterlijk schrijft van Oenen: "Zoiets als een parlement, maar dan zonder representatie, dus op basis van onze daadwerkelijke voorkeuren en verlangens. Dat is mogelijk doordat we die voorkeuren en verlangens inmiddels al zo veel en zo vaak via allerlei interactieve mechanismen hebben kenbaar gemaakt, en nog steeds kenbaar maken, dat het bestuur inmiddels in staat is om die 'voor ons waar te nemen'. In principe hetzelfde als wat algoritmen doen. Sterker nog, dit zou ook daadwerkelijk algoritmisch kunnen worden gerealiseerd".
Even verderop verklaart Van Oenen doodleuk: "Evenmin zijn algoritmes een heilige graal. Ze werken niet 'neutraal' en ze zijn per definitie niet transparant. We begrijpen niet altijd hoe ze tot hun cnclusies komen. Maar dat geldt voor de bestaande democratische praktijk ook; denk aan het eeuwige geklaag over de achterkamertjes. Verder zou het weinig zin hebben om te eisen dat algoritmes democratisch in elkaar worden gezet. Dat zou de democratische overbelasting die ik nu al zie optreden juist nog verder opschroeven, in plaats van verminderen".
Verbijsterend, deze academische rimram van van Oenen, het zoveelste bewijs dat filosofie allesbehalve wetenschap is. Maar op de manier waarop van Oenen filosofie bedrijft, is het regelrecht gevaarlijk. Hij heeft kennelijk nog nooit van Cambridge Analytica gehoord of hij is al lang in dienst getreden van een partij die van big data leeft. Ook al stelt hij ter geruststelling voor dat het gebruik van algoritmes in democratische besluitvorming gecombineerd zou moeten worden met de tot nog toe gangbare democratische praktijk, zijn voorstel leidt regelrecht naar de dictatuur van de meerderheid. Maar wat nog erger is: van Oenen gaat geheel voorbij aan het feit dat de bezitter van de algoritmes er doorgaans alle belang bij heeft die algoritmes te onttrekken aan democratische controle en iedere vorm van transparantie.
Dat een docent als van Oenen deze valkuilen zomaar over het hoofd ziet, bewijst alleen maar dat een academische opleiding aan hem niet besteed is geweest. Wat een domheid!
In 1966 beleefde ik de opkomst van de popmuziek en in die
dagen ontstonden er al snel polemieken over wie het beste was: de Stones
of the Beatles. The Beatles vond ik eigenlijk maar niks, pas later ben
ik ze meer gaan waarderen. Wat mij betreft waren the Stones veel
interessanter, het intro van Satisfaction en vooral I'm free waren mijn lijfnummers in die dagen. Maar mijn echte helden waren the Kinks en vooral the Yardbirds.
Songs als Shapes of things waren niet eerder vertoond, later zou dit soort muziek worden aangeduid als psychedelisch maar dat maakte me niet zo veel uit. Wat op mij de meeste indruk maakte was de gitaar van Jeff Beck die na zijn periode bij de Yardbirds - waar hij slechts een maand of acht deel van uitmaakte, net genoeg tijd om de legendarische elpee Roger the engineer op te nemen - schitterende elpees met onder anderen Rod Stewart afleverde.
Ik ga hier niet de hele geschiedenis van Jeff Beck memoreren, wie daarin geïnteresseerd is kan op wikipedia terecht. Sedert een jaar of vijftien ben ik van de partij bij ieder concert dat Jeff Beck in Nederland geeft. Zo ook afgelopen weekend in het bluesfestival Grolloo. En het werd een werkelijk schitterende set. Iedere aanslag van deze musicus is raak. Geen poespas, Jeff Beck laat zich ook niet aankondigen en tussen de songs door communiceert hij niet met woorden. Beck heeft geen microfoon nodig, alleen zijn gitaar en versterker.
Ruim vijf kwartier genieten van Stratus, Good Bye Pork Pie Hat, Little Wing van Jimi Hendrix, Superstition (Beck speelde gitaarpartij op deze klassieker van Stevie Wonder), Morning Dew (met de voor het overige nauwelijks interessante Jimmy Hall als zanger) en natuurlijk A Day In The Life, een klassieker in het repertoire van Jeff Beck. Kijk even naar de video hieronder en dan weet je meteen waarom dit zo'n geweldig gitarist is!
