donderdag 21 december 2023

Telkens als de trein van de geschiedenis ontspoort...

 

... zijn vreemdelingen het slachtoffer. Ik kwam deze fraaie zin tegen in een prachtige verhalenbundel van Jan Brokken: Zeedrift. Maar die fraaie zin heeft een lelijke inhoud. Op 22 november jongstleden heeft een groot deel van de Nederlandse bevolking haar ware gezicht laten zien. Er is geen plaats meer voor solidariteit of deernis. Ons land viel massaal voor de eigen-volk-eerst-retoriek van Wilders.

En hij weet zich omgeven door politici die maar wat graag meeprofiteren van zijn electorale winst: ons moreel failliet! Kijk naar het gedrag van de aan compensatiedwang leidende Yezilgöz en wat te denken van onze nationale messias Omtzigt. Denkt u werkelijk dat er een andere bestuurscultuur komt? Een ander beleid, ja, dat zeker.


Ook ons land moet niets van vreemdelingen hebben, de natuur is ons worst geworden, in climate change geloven we niet ondanks de overstelpende bewijzen hiervoor. Niet alleen moslims moeten zich zorgen maken maar ook kunstenaars en cultuurdragers, omroepen en journalisten en ook rechters zullen spoedig ervaren dat er een andere wind waait. 

Het zorgwekkende is dat we het hier niet hebben over een lokaal buitje. Neen, we stellen vast dat dit een wereldwijde trend is. Voor het nieuwe jaar goed en wel begonnen is, hebben we Oekraïne in de steek gelaten en Poetin aan onze borst gedrukt.U denkt toch zeker niet dat het de gemiddelde Nederlander ook maar iets kan schelen wat er met Navalny is gebeurd? Ik zeg u, deze held is vrijwel zeker door Poetin vermoord en uitgewist, we zullen nooit weten wat er echt met hem is gebeurd.


Dit is waar het grootkapitalisme ons gebracht heeft; eigen volk eerst, een einde aan de solidariteit, wij zijn moreel failliet. Onze wereld is als het weer in deze dagen: deprimerend en zorgwekkend. Het wordt verdomd lastig om al dat pessimisme van je af te schudden.

Black right-winger says women voting isn't that great

dinsdag 19 december 2023

Het fascisme van Netanyahu

 

In een interessant artikel in de Volkskrant lezen we hoe twee joodse parlementsleden werden geschorst (45 dagen respectievelijk 60) omdat ze zich in de Knesset hadden uitgesproken tegen het bloedbad in Gaza, zonder ook maar enig begrip te tonen voor de monsterlijke slachtpartij van Hamas. Het gaat om Ofer Cassif en Aida Touma-Suleiman, nogmaals beiden joods. 

Cassif: ‘De Palestijnen in Israël – of Arabieren, hoe je ze ook noemen wil – worden sinds 7 oktober wreed vervolgd. Honderden Palestijnen, maar ook sommige Joden, zijn gearresteerd, ontslagen of geschorst, alleen maar omdat ze volkomen legitiem hadden opgeroepen tot een staakt-het-vuren, of empathie hadden geuit voor de kinderen van Gaza. De apartheid in de bezette Palestijnse gebieden dringt door tot in Israël zelf. De eerste slachtoffers zijn de Arabische Israëliërs.’ 

En hij gaat verder: ‘Een van de basiskenmerken van een dictatoriaal systeem is dat burgers niet alleen door het staatsapparaat in de gaten worden gehouden, maar ook door elkaar. Daarom moet je helaas vaststellen dat de Israëlische staat nu dictatoriale trekken heeft. Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van informanten. Studenten worden geacht de overheid te informeren als leeftijdsgenoten iets tegen de oorlog zeggen. Van werknemers wordt verwacht dat ze collega’s verklikken.’En hij gaat nog een stap verder als hij zegt: "Netanyahu en consorten probeerden ‘door middel van een staatsgreep een fascistische dictatuur’ te vestigen."

Cassif is ervan overtuigd dat Netanyahu de oorlog mede laat voortduren om zich te onttrekken aan justitie die hem vervolgt wegens corruptie en zelfverrijking. U ziet, ook de vrijheid van meningsuiting stelt in Israël niets meer voor. Juist in een parlement moet elke politicus zijn of haar mening kunnen verkondigen. In de Knesset is daarvan geen sprake meer.

donderdag 14 december 2023

Israel steekt een dikke middelvinger op naar de rest van de wereld

 

Een artikel in de Volkskrant van vandaag geeft een aardig overzicht van de zieke Israëlische politieke cultuur. Terwijl Israël in de Gazastrook genocide pleegt, verdrievoudigt het kabinet Netanyahu de financiële middelen voor de ontwikkeling van nederzettingen op de Westoever. Als het aan minister van financiën Smotrich had gelegen had zijn college minister Strook niet 3,5 maar zelfs 5 x zoveel middelen gekregen voor haar snode plannen. Ook het joods orthodox onderwijs krijgt van haar substantieel meer geld. Dat is dan met name bedoeld voor "het bevorderen van de 'joodse identiteit' en 'de puurheid van het gezin'". Nou dan weet u wel hoe laat het is!

Israël is een failed state en is moreel failliet. Niets in dit land heeft ook maar iets van doen met wat wij democratie noemen.


dinsdag 12 december 2023

Donny McCaslin feat. Gail Ann Dorsey & Jason Lindner - Eye of the Behold...

Moeten wij nu al rekening houden met burgers over duizend jaar?

 

Skepsis is een stichting voor wetenschappelijk onderzoek van paranormale verschijnselen. De stichting houdt zich vooral bezig met kritisch onderzoek naar beweringen die op basis van de huidige stand van de wetenschappelijke kennis hetzij uiterst onwaarschijnlijk zijn, hetzij met deze kennis in tegenspraak zijn. De stichting brengt een uiterst interessant magazine uit, SKEPTER, driemaandelijks. In het jongste nummer werd ik vooral getroffen door een artikel over longtermism. Longtermism is een filosofische stroming die zegt dat we ons bij onze beslissingen hoe onze samenleving in te richten vooral moeten laten leiden door de vraag: wat betekent dit beleid voor de biljoenen mensen die nog geboren gaan worden? Ervoor zorgen dat toekomstige wereldburgers een waardig bestaan krijgen zou daarom de hoogste morele prioriteit moeten krijgen.

De Britse filosoof Nick Bostrom waarschuwde al dat AI op een dag zou kunnen besluiten dat alle grondstoffen in de wereld alleen nog maar ingezet mogen worden om paperclips te maken. Er zou niet veel van de mensheid overblijven. Wanneer is het verantwoord om nu al iets te doen aan een vage dreiging als AI, stelt Skepter-redacteur Ronald Veldhuizen? Daar heb je kansberekening voor nodig: de waarde van het bestaande leven versus de mogelijke waarde van toekomstig leven. Maar dan is, alleen al getalsmatig, het bestaande leven altijd in het nadeel.

Bovendien, zo vraag ik me af, betekent dat longtermism dat je AI niets in de weg moet leggen en juist wel? Denk maar aan die paperclipmachine. En daar komt nog iets anders bij: het is bepaald niet alleen AI dat nu al ingrijpt in het toekomstig leven. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor het militair-industrieel complex en voor climate change. Ik vind dat we onszelf overvragen als we nu al rekening moeten houden met mogelijke wereldburgers over duizend jaar. Goed rentmeesterschap betekent dat wij ons realiseren dat wij de aarde niet bezitten maar lenen van onze kinderen en kleinkinderen. Moreel handelen betekent in dat geval dat wij ervoor moeten zorgen dat de wereld die we na laten aan onze kinderen en kleinkinderen in alle opzichten veilig en duurzaam is. Met die opgave hebben we het al moeilijk genoeg. Wij kunnen onmogelijk inschatten of ons handelen van vandaag over duizend jaar inderdaad de best denkbare opties heeft opgeleverd.


Vooralsnog ben ik blij dat de EU als eerste met duidelijke regelgeving ten aanzien van AI is gekomen. Het is de vraag of die regelgeving toereikend en voldoende is. Maar het is in ieder geval een eerste stap. Het is extreem zorgwekkend om toe te moeten kijken terwijl een handjevol extreem grote bedrijven langzaam maar zeker alle macht naar zich toetrekt.

maandag 11 december 2023

Wilders maakt de democratie kapot

 

In een uitstekend artikel in de Volkskrant van dit weekend schrijft de Denker des Vaderlands, Marjan Slob dat zomaar emoties van je afschreeuwen getuigt van mentale luiheid. Ze reflecteert op het verschijnsel dat mensen menen dat wanneer ze hun onderbuik laten spreken, het liefst zo luid mogelijk, ze dan een authentiek geluid laten horen. Waarnaar geluisterd moet worden. Dat serieus genomen moet worden. De politicus die daar bij uitstek garen bij spint is natuurlijk Geert Wilders, die zelf al jarenlang het foute voorbeeld geeft dat zo gretig gevolgd wordt.

 

Emoties uiten mag opluchten en een fijn gevoel geven, dat neemt echter niet weg, aldus Slob, dat je ook emoties moet fatsoeneren, de scherpe kantjes ervan af moet slijpen. Het is een misvatting te denken dat elk geluid maar gehoord moet worden. Denk er nog eens drie keer over na en vraag je dan af of je het nog steeds zou formuleren als tijdens die eerste opwelling. Ook emoties, juist emoties zijn gebaseerd op de manier waarop je zelf signalen van de buitenwereld interpreteert. Je hebt het daarbij zeker niet per definitie bij het juiste eind. Jouw interpretatie kan op een misvatting gebouwd zijn. 

Ik plaats hier de laatste alinea van de hartenkreet van Marjan Slob integraal: "Kom op zeg! Doe iets met het feit dat de basale principes van de democratische rechtsstaat voor zoveel mensen kennelijk bar weinig gewicht in de schaal leggen bij het maken van een stemafweging. Neem de emoties van deze mensen vooral serieus. Maar praat hun niet naar de mond. Durf te zeggen: ‘Ho. Gedraag je als volwassen burgers, hou je fatsoen en wees niet zo verliefd op je eigen boosheid.’ En reik deze stemmers snel betere manieren aan om hun emoties politiek te verwoorden. Want de venijnige manier waarop Wilders dat doet, maakt de democratie kapot".

zondag 10 december 2023

BENEDMO als u feiten wilt checken

 

Er is een uiterst nuttige website beschikbaar voor alle denkbare factchecks. BENEDMO. Dit Vlaams-Nederlands initiatief heeft via de BENEDMO-database ruim 120.000 factchecks geïndexeerd in meer dan 20 talen. Het overzicht wordt elk uur geactualiseerd en dat kan helpen om eerdere geanalyseerde beelden en beweringen sneller te checken.Dankzij een meertalige semantische zoekmachine kun je met trefwoorden of zinnen in het Nederlands ook factchecks op het spoor komen in het Pools, Kroatisch en Telugu (een taal die in India gesproken wordt).


Ik zou zeggen,ga er vooral eens kijken. Juist in deze tijd waarin we met nieuwe dreigingen uit de hoek van AI geconfronteerd worden is juist factchecking steeds noodzakelijker en belangrijker geworden! En vergeet ook nieuwscheckersleiden natuurlijk niet.

Ibrahim Maalouf

 

Nadat we vrijdag terugkeerden van enkele dagen Rotterdam, zoals u weet met afstand de mooiste stad van ons land, keerde ik aan het begin van de avond weer om om met mijn kleinzoon van 15 een concert van de Libanese trompettist Ibrahim Maalouf (1980) in het Concertgebouw Amsterdam te bezoeken. Het werd een happening zoals je kon verwachten van deze enthousiasmerende musicus met een uit duizenden herkenbaar trompetgeluid. Maalouf heeft een prachtig, soms bijna fluisterend geluid met een heel fraaie frasering en je hoort altijd de Arabische invloeden in zijn muziek. Trompetspelen kan hij als de beste en het is een genot om naar hem te luisteren.

Wat minder vind ik zijn verhaaltjes tussendoor, ze duren me te lang en het is niet allemaal even interessant, ik kom voor de muziek per slot. Ook dwingt hij voortdurend applausjes voor solisten af maar klappen doet het publiek toch wel. Nog erger wordt het als hij wil dat het publiek op commando gaat springen. Kleinzoon en ik keken elkaar eens aan en we bleven gewoon staan. Na afloop, het was zijn eerste jazzconcert, vroeg ik hem: 'eerlijk zeggen, wat vond je ervan' en hij antwoordde: 'ik vond het wel mooi maar het was wel steeds hetzelfde'. En daarmee sloeg hij de spijker op de kop. Elk nummer, de maestro speelde geheel nieuwe muziek, eindigde in dezelfde extatische opzwepende slotakkoorden die prompt eindeloos werden herhaald, de trompetten (er waren nog vier trompettisten in de begeleidingsgroep, bijna verticaal omhoog tijdens het geëxalteerde spel. De saxofonist speelde overigens geregeld heel fraaie partijen en hij voegde ook echt iets toe.

Kortom, de trompet van Maalouf en de saxofoon van de musicus wiens naam ik nergens kan vinden, waren heerlijk om te zien en te beluisteren. We hebben ons goed vermaakt en het was een fraai concert. De wat mindere dingetjes vergeven we hem maar. Het publiek, de zaal was uitverkocht, was zeer welwillend en laaiend enthousiast. En o ja, er was ook nog een bloedmooie danseres bij die af en toe haar kunsten vertoonde. Leuk om te zien maar meer ook niet. Prachtige ambiance hoor, dat dan weer wel.



zaterdag 9 december 2023

Ai Wei Wei

 

Wie heeft niet gehoord van deze kunstenaar en activist, Chinees, geboren in 1957.  In de Kunsthal in Rotterdam is een overzichtstentoonstelling van zijn werk te zien. Ons oordeel in één woord: overweldigend. Je mag ook 'indrukwekkend' invullen. Het is geen vrolijk stemmende expositie. Daarvoor is Ai Wei Wei te zeer een activist die de ogen niet kan sluiten voor onrecht dat voor iedereen zichtbaar is. En hij weet op een uiterst tot de verbeelding sprekende manier de autoriteiten te tarten. En de vernietigende kracht van zo'n autoriteit te laten zien. Vooral als het om een autoriteit gaat die er niet van gediend is ter verantwoording geroepen te worden.



Zelf wordt hij geregeld lastig gevallen door de Chinese autoriteiten, hij wordt zelfs gevangen gezet. In een beklemmende installatie laat hij zien hoe zo'n detentie verloopt. En even verderop toont hij ook beelden van de wijze waarop Chinese gezagsdragers zich menen te kunnen gedragen tegenover individuele burgers.Naargeestig, zonder meer. Maar Ai Wei Wei gaat onverstoorbaar zijn gang, zijn internationale naam en faam zullen hem daarbij ongetwijfeld van nut zijn. 

U moet deze tentoonstelling gewoon gaan zien. Uitleg is nergens nodig, de beelden spreken voor zich zonder dat het geheel ontaardt in plat activisme. Deze expositie ontstijgt het protestbord en ook al word je er niet vrolijk van, het is ook weer niet zo dat je terneergeslagen weer naar buiten treedt. Er lijkt geen hoop meer te bestaan maar Al Wei Wei laat zien dat je als individu altijd nog je persoonlijke kracht in kunt zetten. Hét symbool van deze tentoonstelling is dan ook de opgestoken vinger!


En hier vindt u de volledige fotoreportage van deze indrukwekkende expositie.

vrijdag 8 december 2023

Zie je wel, vega eten ís niet lekker

 

Wij aten gisteren in wat naar verluidt de hipste tent in Rotterdam is, bij de Rotonde. Daar kookt men vega op hout gestookt vuur. Alles schijnt gefermenteerd te zijn. Wij namen een driegangenverrassingsmenu van € 42,50. Nee, van de prijs kun je weinig zeggen. En we deelden met elkaar zodat we een aardige blik van de totale kaart kregen. Heel erg uitgebreid is die kaart namelijk  niet.

Als voorgerecht hadden we biet met tuile en knoflook afgewisseld met boterboon, walnoot en peruaanse postelein. De smaak was redelijk maar niet overweldigend. Als hoofdgerecht kregen we een spruitjesschotel afgewisseld met prei voorzien van xo-saus en paprika. De spruitjes waren nogal bitter en zeker niet gaar terwijl de prei wederom niet overweldigend smaakte en voor een hoofdgerecht wel erg weinig voedsel bracht. Als toetje beperkten we ons maar tot Hollandse kazen, dat leek ons het veiligst. Die bleken ook zonder meer lekker.

Dit restaurant heeft zowaar een groene Michelinster gekregen en bleek uiterst populair want het zat er bomvol. Maar op de een of andere manier willen de gerechten mij maar niet overtuigen, mijn smaakpapillen verwachten gewoon een totaal andere smaaksensatie. Is dat een kwestie van leeftijd? Ik ben 73 maar ken mijzelf niet als een conservatief of star persoon. Heel simpel: ik vond deze maaltijd fors tegenvallen. Dat lag niet aan de plek en al helemaal niet aan de bediening, prettig volk, men neemt de tijd voor je en legt uitvoerig uit wat je op je bord krijgt. Maar ik waag me er geen tweede keer aan.

zondag 3 december 2023

Verklaring van Modern Humanisme

 

Sarah Bakewell schreef een prachtig boek over zeven eeuwen humanisme. Vele illustere namen passeren de revue. Maar het komt uiteindelijk aan op u en mij. Lees deze verklaring eens en laat het weten als u er iets in tegenkomt waar u niet mee uit de voeten kunt!

Verklaring van Amsterdam 2022

Humanistische waarden en overtuigingen zijn zo oud als de mensheid en hebben wereldwijd een lange geschiedenis. Het moderne humanisme is de culminatie van deze oude tradities van rationeel denken over ethiek en zingeving, die een bron van inspiratie zijn geweest voor tal van ’s werelds grootste denkers, kunstenaars en hervormers, en is nauw verweven met de opkomst van de moderne wetenschap. Als wereldwijde humanistische beweging willen wij alle mensen bewust maken van deze kernpunten van het humanistisch wereldbeeld:

1. Humanisten willen ethisch handelen

We gaan ervan uit dat ethische keuzes inherent zijn aan het menselijk bestaan, gebaseerd op het feit dat alle levende wezens zowel tot lijden als welbevinden in staat zijn, gemotiveerd door het besef dat helpen beter is dan schade toebrengen, daartoe in staat gesteld door medeleven en de ratio, en zonder daarvoor een stimulans van buitenaf nodig te hebben.

We onderschrijven de waarde en waardigheid van het individu en het recht van ieder mens op de grootst mogelijke vrijheid en de grootst mogelijke ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, voor zover die verenigbaar zijn met de rechten van anderen. Daarom maken wij ons sterk voor vrede, democratie, de rechtsstaat en de universele rechten van de mens.

We verwerpen alle vormen van vooroordeel en racisme en het onrecht dat daaruit voortvloeit. Wij streven juist naar het welzijn en de verbondenheid van de hele mensheid in al haar verscheidenheid en individualiteit.

We zijn van mening dat persoonlijke vrijheid gepaard moet gaan met een verantwoordelijkheid aan de samenleving. Een vrij mens heeft verplichtingen jegens anderen, en wij vinden dat we een zorgplicht hebben voor de hele mensheid, inclusief toekomstige generaties en daarbuiten ook voor alle levende wezens.

We erkennen dat we deel uitmaken van de natuur en aanvaarden onze verantwoordelijkheid voor de impact die wij hebben op de wereld om ons heen.

2. Humanisten willen rationeel zijn

We zijn ervan overtuigd dat in het rationeel denken en handelen van de mens de oplossingen liggen voor de problemen in de wereld.

Wij pleiten ervoor om deze problemen te benaderen met vrij en wetenschappelijk onderzoek, in het besef dat de wetenschap weliswaar de middelen verschaft, maar menselijke waarden het doel moeten bepalen. Wij willen wetenschap en technologie inzetten ter verbetering van het menselijk welzijn, en nooit harteloos of destructief.

3. Humanisten streven naar optimale levensvervulling

Wij hechten waarde aan iedere bron van individueel geluk en levensvervulling die anderen geen schade berokkent, en zijn van mening dat persoonlijke ontwikkeling in de vorm van een ethische en op creativiteit gerichte manier van leven een levenslange onderneming is.

Wij hechten daarom veel waarde aan artistieke creativiteit en verbeelding en erkennen de transformerende kracht van literatuur, muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We koesteren de schoonheid van de natuur en haar vermogen om ons met bewondering en ontzag te vervullen en tot rust te brengen. We waarderen lichamelijke inspanning, zowel individueel als in groepsverband, en de mogelijkheden die dat biedt voor het vinden van voldoening en verbondenheid. We hebben hoge achting voor de zoektocht naar kennis en de wijsheid, nederigheid en inzichten die dit oplevert.

4. Humanisme voorziet in de wijdverbreide behoefte aan een bron voor zingeving als alternatief voor dogmatische religie, autoritair nationalisme, tribaal sektarisme en egoïstisch nihilisme.

Al zijn we ervan overtuigd dat de behartiging van het menselijk welzijn tijdloos is, onze meningen berusten niet op een geopenbaarde waarheid die voor eeuwig vastligt. Humanisten erkennen dat niemand onfeilbaar of alwetend is en dat kennis van de wereld en de mensheid alleen vergaard kan worden in een voortdurend proces van waarneming, studie en heroverweging.

Daarom onttrekken wij ons niet aan een kritische blik en willen we ons wereldbeeld ook niet aan de hele mensheid opdringen. Integendeel, wij zetten ons in voor een volkomen vrije uiting en uitwisseling van ideeën en we zoeken de samenwerking met mensen met andere levensovertuigingen die onze waarden delen, dit alles in het teken van het streven naar een betere wereld.

We zijn ervan overtuigd dat de mensheid in staat is de problemen waar wij voor staan op te lossen met vrij en wetenschappelijk onderzoek, medeleven en verbeeldingskracht in dienst van de bevordering van de vrede en het menselijk welzijn.

We roepen iedereen die deze overtuigingen deelt op om zich bij ons aan te sluiten in dit inspirerende streven.

Mijn bespreking van het boek van Bakewell treft u hier aan.

dinsdag 28 november 2023

Kiefer in Voorlinden

 

Nog recent zagen we de 3D film Anselm van Wim Wenders, een schitterend document over de Duitse kunstenaar Anselm Kiefer (1945). Juist deze maanden is er een buitengewoon fraaie tentoonstelling van zijn werk te bewonderen in Museum Voorlinden. Ja, het is er druk maar als je gewoon een beetje geduld hebt, kun je elk werk wat er daar staat of hangt uitvoerig en rustig bekijken. Het is niet zo vreemd dat het er druk is. Kiefer is wat mij betreft toch echt een van de grote kunstenaars van deze tijd en ik ben duidelijk niet de enige die daar zo over denkt.

Het hier getoonde werk van deze alleskunner (hij schildert, tekent, maakt installaties en zo voort) is opnieuw zeer de moeite waard, soms ronduit verbluffend. Kiefer schuwt het grote formaat niet en dat kan ook niet anders. Zijn thematiek laat zich niet verbeelden op een schilderijtje van 20 bij 15. De kunstenaar heeft niet veel op met het verschijnsel mens. In zijn werk kom je hoogstens af en toe iets tegen wat vermoedelijk man made is maar dan heb je het ook wel gehad. Wel zien we bij hem vaak het landschap, landschappen die wijlen Armando schuldige landschappen zou hebben genoemd.

Ook citeert Kiefer vaak de raadselachtige Duitse dichter Paul Celan (U kent wellicht zijn huiveringwekkende strofe Der Tod ist ein Meister aus Deutschland) en zijn werk is op een of andere manier doortrokken van het vermogen van de mens dingen kapot te maken. We zien geregeld berglandschappen of configuraties die wel op sterrenstelsel lijken en daarin komen we dan talloze registraties tegen, plaatsen hebben kennelijk wel coördinaten, een naam hebben ze niet (meer). Met name dat grote werk waarin voor de mens geen plaats meer is ingeruimd, of over is gebleven, is ontzagwekkend. Kiefer maakt in dat grote werk niet alleen gebruik van verf maar ook van stro, staal en gesmolten staal, hout en zand en zo voort. Er is eindeloos veel te zien en je kunt er werkelijk uren naar kijken.

Verras uzelf en ga er eens kijken. Zo vaak krijgen we deze grootste kunstenaar van zijn tijd hier niet te zien. Als voorpret kunt u mijn volledige fotoreportage hier bekijken.


donderdag 23 november 2023

God bestaat en: is Wilders wel te vertrouwen?

 

In mijn somberste toekomstbeeld zouden we opnieuw met de VVD aan het roer verder moeten. Dat ons dat nu bespaard blijft beschouw ik als een keihard godsbewijs, daar kan Gödel niet aan tippen!  Kijkt u nog eens terug naar de laatste vraaggesprekjes met Yesilgöz en merk op hoe zij haar gezicht na het beantwoorden van letterlijke ie-de-re vraag in een glimlachplooi trekt. Alsof ze zeggen wil: heb ik dat niet even keurig geformuleerd? Volgens mij is alles gemaakt aan deze vrouw die een brandende ambitie naar de macht lijkt te hebben. Ze zullen bij de VVD wel tot een andere analyse komen maar Yesilgöz staat in haar eentje aan de basis van de spectaculaire opkomst van Wilders. Zij heeft hem salonfähig gemaakt, niemand anders. Het electoraat heeft dat onmiddellijk opgemerkt en viel voor de milde versie van de rabiate moslimhater Wilders.

Enfin, de kiezer heeft gesproken. En het moet gezegd: Wilders sprak meteen verstandige taal Hij erkende de rechtsstaat en realiseerde zich dat hij een enorme verantwoordelijkheid op zijn schouders had gekregen. Hij stelde van mening te zijn dat politici, hemzelf incluis, over hun schaduw heen moeten stappen nu. En hij heeft gelijk: deze verkiezingswinst kan niet genegeerd worden. Het is ondenkbaar dat de PVV, de partij die geen partij is - u weet het -, niet het voortouw zou nemen of buiten de eindonderhandelingen zou komen te vallen. Zijn verkiezingswinst is spectaculair en dient gehonoreerd te worden. Premier Wilders, met die denkpiste had ik totaal geen rekening gehouden.

Maar wat betekent de erkenning van de rechtsstaat door Wilders? Wil hij de publieke omroep nog steeds liquideren, wil hij ons land uit de EU manoeuvreren? Wil hij inderdaad alle klimaatmaatregelen onderuit schoffelen? En hoe gaat hij om met de stikstofproblematiek? Worden we een paria binnen de EU en straks ingedeeld bij de corrupte populist en dwarsligger Orban? En wanneer haalt hij zijn oude stokpaardjes toch weer van stal? En lukt het hem om zijn beledigend taalgebruik definitief van zich af te schudden? Vergeten we niet dat hij in zijn eentje aan de basis stond van wat Kaag allemaal overkwam! Realiseert Wilders zich wel dat je oogst wat je zaait?

woensdag 22 november 2023

Trapje af

 

Een heerlijke serie foto's in de Volkskrant van vandaag over autobestuurders die een verkeerde afslag nemen en pardoes een trap afrijden. U denkt, hoe dom kun je zijn. Nou, het is mij ook eens overkomen, inmiddels alweer zeker dertig jaar geleden in Guadalahara in Spanje. Ik zat met koorts in de auto op de terugweg naar Nederland en reed in een grote stroom auto's die opeens allemaal naar rechts gingen. Eigenwijs als ik was maar ook verblind door een plotselinge lage zon meende ik dat het beter was rechtdoor te gaan om er al heel snel achter te komen dat ik me op een trap naar beneden bevond. Halverwege de trap kwam ik tot stilstand, ik denk dat ik inmiddels een stuk of twintig treden achter me had gelaten. Dat er zich niemand op die trap bevond toen ik omlaag denderde mag een wonder heten. Ik stapte uit om de schade op te nemen en zag dat mijn trekhaak nergens de treden had geraakt, het bleek een luie trap met vlakke treden. Ik konkludeerde dat ik dan ook gewoon in mijn achteruit weer boven moest kunnen komen. Dat klopte. Als zich ooit een beschermengel over mij ontfermde, dan was het toen!

dinsdag 21 november 2023

Theologie heeft helemaal niets met wetenschap van doen

 

Katja Tolstoj (wat een prachtige naam!) is hoogleraar theologie en tevens Theoloog des Vaderlands. Het onderzoeksobject van theologie is onbewijsbaar en daarmee kan theologie niet worden aangemerkt als een wetenschap. Tolstoj schetst hoe in Rusland Jezus langzaam maar zeker wordt vervangen door Poetin en patriarch Kirill doet daar maar al te gretig aan mee. En dan gaat ze verder: "Seculiere academische benaderingen die het heilige buiten beschouwing laten, reduceren het raadsel van het leven tot de materiële wereld en negeren daarbij de existentiële basis van geloof: dat het heilige voor gelovigen een realiteit is".

Theologie zou, aldus Tolstoj, beter in staat zijn een blik van binnenuit op deze nieuwe ontwikkelingen te werpen en bovendien mogelijke veranderingen kunnen entameren. Elke religie, aldus Tolstoj, beschikt over antistoffen om religie weer van politieke ideologie te scheiden en je hebt de theologie nodig om die antistoffen te activeren. Waaruit die antistoffen dan bestaan, waar ze zich schuil houden en hoe je ze kunt activeren, dat vertelt Tolstoj er niet bij. Ik vrees dat onze Theoloog des Vaderlands hier wishful thinking pleegt.

Tolstoj gaat verder: "Dit specifieke besef van god's alomtegenwoordigheid biedt het tegengif tegen de instrumentalisering en het misbruik van religie". Anders gezegd: een ware gelovige erkent dat elk aspect van de schepping respect verdient en dan is er helemaal geen ruimte voor Russische haat of vijandigheid jegens Oekraïners.

Ik meen dat Katja Tolstoj heel precies laat zien waarom theologie geen wetenschap genoemd mag worden. Zij ziet nadrukkelijk geen rol voor sociologen, antropologen of religiewetenschappers. Om het probleem op te kunnen lossen moet je eerst zelf gelovige zijn, dat is wat Tolstoj beweert en met permissie: dat is onzin!

Grootmufti Amin Al-Hoesseini en paus Pius XII dachten hardop met Hitler mee. Poetin, die zo graag zijn eigen versie van de moderne geschiedenis schrijft, doet dat nog eens dunnetjes over als hij in het Kremlin overlegt met patriach Kirill, opperrabijn Lazar en grootmufti Tadzoeddin.


Nee, in haar artikel in de NRC van vandaag spreekt niet de theoloog maar vooral de gelovige Katja Tolstoj. Ik heb nog nooit een concreet voorbeeld gezien van een theologie die meehielp de rotzooi van een kerkgenootschap of religie te ontmantelen en op te ruimen. Denk in dit verband maar eens aan het ontstellende misbruik dat binnen alle kerkgenootschappen plaatsvond. Ik heb nog nooit een theoloog daarover een hout snijdende opmerking horen plaatsen.

woensdag 15 november 2023

Het Proton

 

In de kern van atomen bevinden zich protonen en een proton zou bestaan uit twee up-quarks en één down-quark maar uit metingen is gebleken dat er een soort quantummechanische zee van opkomende en verdwijnende deeltjes rond die quarks beweegt. We noemen die deeltjes gluonen. Die gluonen kunnen zich voortdurend opsplitsen in deeltjes die soms zwaarder zijn dan het proton zelf, soms wel 35%. Huh? 


Een proton heeft een straal van 0,88 femtometer ofwel 0,88 biljoenste van een millimeter. Er passen een biljoen protonen in de punt achter deze zin. Uit recentere metingen evenwel zou blijken dat protonen in werkelijkheid 0,04 femtometer korter zijn.

Een proton is eigenlijk een rommelige zak vol quarks, gluonen en andere kortstondige deeltjes. Protonen botsen geregeld op elkaar en vooral op neutronen. Als protonen en neutronen elkaar naderen wordt de aantrekkingskracht steeds sterker maar zodra ze elkaar tot een biljardste meter zijn genaderd slaat de aantrekkingskracht plotseling om in een afstotende kracht en worden ze uit elkaar geslingerd.

Een neutron bestaat hoogstens een kwartier maar niemand heeft ooit een proton uit elkaar zien vallen. Een proton zou gemiddeld miljarden tot biljoenen keren zo lang leven als de leeftijd van het heelal! Als de dood van een proton kon worden waargenomen zou dat een bewijs zijn voor het idee dat de natuurkrachten (de zwakke kernkracht, de sterke kernkracht en de elektromagnetische kracht) bij hoge energieën zich daadwerkelijk verenigen. Zover zijn we echter nog lang niet.

Bron: New Scientist november 2023

dinsdag 14 november 2023

London, Bishopsgate 2014

 

Deze foto is gemaakt door Bas Losekoot (1979) en hangt onder de  titel London, Bishopsgate 2014 in Museum More. Een prachtige foto maar hoe is die genomen? Van dichtbij of veraf? Het moet een lucky shot zijn geweest, de fotograaf die zijn lens op dit tafereel richt exact op het moment dat de oude man zijn blik richt op de twee handen die elkaar zoeken en schuchter lijken te vinden. Wat denkt en voelt de man? Een gebaar dat hij decennialang alweer moest ontberen? En wat denkt de vrouw die zich ervan bewust lijkt dat de man naar hen kijkt.  En hoe ga je om met de privacy? Heeft de fotograaf de man achteraf om toestemming gevraagd? We weten het niet. Maar het is een prachtige foto!

maandag 13 november 2023

Gelijkberechtiging van de Middellandse Zee tot de Jordaan

In de NRC van vandaag verscheen tot mijn grote vreugde deze open brief van een groep joodse academici en studenten in Nederland. Dit is de verstandige taal waar we juist in deze tijden zo'n behoefte aan hebben. Vonden ze maar wat meer weerklank in Israël zelf. Ik zou heel graag willen weten hoe Harari en Grossman deze tekst beoordelen.

Wij, Joodse medewerkers en studenten aan Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstituten, kunnen niet langer stil zijn over Gaza.

Wij spreken ons met klem uit tegen de vernietigende oorlog die Israël voert tegen de ruim twee miljoen Palestijnen in Gaza. De hoge aantallen burgerslachtoffers van de Israëlische bombardementen, onder wie duizenden kinderen, de volledige afsluiting van Gaza van eerste levensbehoeften, de daden en uitspraken van Israëlische gezagsdragers rechtvaardigen alle de angst onder Palestijnen voor een tweede Nakba: etnische zuivering of genocide op de Palestijnse bevolking. Dit nooit meer betekent nooit meer voor iedereen.

Wij voelen het verdriet over de vele burgerslachtoffers bij de aanvallen door Hamas op 7 oktober. Juist omdat wij een einde willen aan dit soort gruwelijk geweld weigeren wij mee te gaan in de logica van wraak die inmiddels aan een veelvoud aan Palestijnse burgers het leven heeft gekost. Wij begrijpen dat de huidige geweldsuitbarsting niet begon met de acties van 7 oktober, maar geworteld is in een lange geschiedenis van kolonisatie, bezetting, ongelijke behandeling en institutionele discriminatie gericht tegen de Palestijnse bevolking. Als het beëindigen van de huidige oorlog tegen Gaza slechts leidt tot een herstel van de status quo ante, betekent dit een voortgang van het geweld dat voor de Palestijnen een permanente realiteit is.

Blijvende vrede is alleen mogelijk op basis van rechtvaardigheid. Dit betekent in ieder geval erkenning dat mensenrechten en de rechtsstaat gelden voor alle inwoners van historisch Palestina. Het betekent erkenning van het recht op zelfbeschikking voor de Palestijnen, het beëindigen van de blokkade van Gaza en de bezetting van de Westelijke Jordaanoever, erkenning van het recht op terugkeer voor alle Palestijnse vluchtelingen, en volledige gelijkberechtiging tussen Palestijnen en Joden van de Middellandse Zee tot de Jordaan.

Wij beloven ons hier met kracht voor in te zetten, ook na het einde van de huidige oorlog. Wij sluiten ons aan bij de oproep vanuit de Palestijnse civil society voor het opschorten van elke vorm van samenwerking met Israëlische instituties die bijdragen aan de instandhouding van de bezetting en de ongelijke behandeling van de Palestijnse bevolking.

Zolang het onrecht voor de Palestijnen voortduurt, eisen wij dat onze instellingen hiertegen net zo krachtig stelling nemen als zij anderhalf jaar geleden deden bij de Russische inval in Oekraïne. Wij keren ons met klem tegen elke uiting van racisme, islamofobie, antisemitisme en andere vormen van haatzaaien. Wij halen inspiratie uit de vele Joodse stemmen in Israël en daarbuiten die principieel stelling nemen voor Palestijnse rechten. Als Joodse tegenstanders van de Israëlische acties zijn wij diep verontwaardigd over de pogingen om kritiek op de Israëlische staat of inzet voor de rechten van de Palestijnen gelijk te stellen aan antisemitisme. Wij vragen onze besturen om zich actief in te zetten tegen een klimaat van bedreigingen, polarisatie en discriminatie. Maar dit doen, is geen vrijbrief voor het censureren van anti-oorlogsstemmen. Een veilige leeromgeving is niet in tegenspraak met een duidelijke stellingname tegen oorlog en onrecht. Een dergelijke stellingname zien wij als onze gedeelde plicht.