U weet niet wie ik was

 

Aangetroffen in de catalogus bij de expositie van Tames Oud in Museum Belvédère in Oranjewoud. De titel van de catalogus luidt Eiland van verlangen. Van oorsprong komt de schilder van Ameland. Of de dichtregels werkelijk van Tames Oud zijn is niet duidelijk. Hij schreef ze in het Frans achter op een tekeningetje. 

Si tu trouve pire que moi,
tu me regrettes
Si tu trouve mieux,
tu m'oublieras
Ne me jugez pas passant,
Vous ne savez qui j'etais.

Als je iets slechters vindt dan ik,
dan zul je me betreuren.
Als je iets beters vindt dan ik,
dan zul je me vergeten.
Veroordeel me niet voorbijganger,
u weet niet wie ik was.

Suella Braverman's UNHINGED TV Appearances

The worst is yet to come

 

De aarde kende vijf grote uitstervingsgolven. De eerste vond plaats zo'n 445 miljoen jaar geleden en 85 procent van het leven verdwijnt in zee, de tweede 375 miljoen jaar geleden waarbij 75 procent van het leven in zee verdwijnt, de derde 251 miljoen jaar geleden en hierbij verdwijnt 95 procent van alle leven als gevolg van vulkaanuitbarstingen, de vierde 202 miljoen jaar geleden waarbij alle concurrentie verdwijnt ten gunste van de dinosauriërs en bij de vijfde zorgde een komeet een kleine 66 miljoen jaar geleden voor het verdwijnen van de dinosauriërs ten gunste van de vogels, de zoogdieren en de mens. Deze uitstervingen waren het gevolg van vulkaanuitbarstingen, stijging van het CO2 gehalte in de atmosfeer, klimaatverandering, verzuring van oceanen en een komeetinslag. Het verschil tussen toen en nu is dat de oorzaken van de eerste vijf uitstervingsgolven natuurlijke oorzaken waren. Er was nog geen homo sapiens. Momenteel maken we de zesde uitstervingsgolf mee, die verondersteld wordt volledig door de mens te zijn veroorzaakt. Het uitsterftempo ligt nu een factoor 1.000 tot 10.000 hoger dan bij natuurlijke uitstervingsgolven. Er is geen zinnig mens die twijfelt aan deze zesde extinctie, het antropoceen.

 Niet alleen vormt de mens de grootste bedreiging voor de biodiversiteit in zee en op land. De oceanen zijn overbevist, het merendeel van de wilde dieren is afgeschoten en weggejaagd, homo sapiens heeft de aardbol vrijwel volledig gekoloniseerd, er is geen plek op aarde meer te vinden waar de desastreuze gevolgen van menselijke activiteit niet aan de oppervlakte treden. Wie op zoek gaat naar cijfers komt een behoorlijke range aan uitersten tegen maar zelfs in het meest milde scenario blijkt de teruggang in biodiversiteit alarmerend en verontrustend.

Behalve met het uitsterven van de grote zoogdieren, worden we de laatste jaren ook geconfronteerd met de door Oliver Milman beschreven insectencrisis. Meer daarover vindt u in mijn bespreking van diens voortreffelijk maar o zo verontrustend boek. Het probleem is dat die arme homo sapiens bang is voor wilde dieren en een hekel heeft aan insecten. Het allerbelangrijkste kenmerk van de menselijke soort is haar onverschilligheid, niet alleen tegenover andere levensvormen op aarde maar ook tegenover haar eigen lot.

In de New Scientist van deze maand staat een zeer verontrustend artikel over het onzichtbare uitsterven, dat van de biomassa die zich onder ons aardoppervlak bevindt.. Een gram aarde bevat ongeveer 1 miljard eencellige organismen. Lange tijd veronderstelde men dat bacteriën, schimmels en andere microben ongevoelig waren voor de middelen waarmee we grotere organismen de dood injagen. Maar niets blijkt minder waar. Er zijn minstens 6 miljoen soorten schimmels, 1 biljoen soorten bacteriën en eencellige microben en 200 duizend soorten complexe eencelligen op aarde. We zijn bezig ook deze onzichtbare biodiversiteit om zeep te helpen met desastreuze gevolgen. Leest u vooral het artikel in New Scientist. 

We hebben onszelf de naam homo sapiens toegekend, de wijze of denkende mens. Dat was toch een daad van ongekende hoogmoed. Zodra dat zoogdier met hersenen rechtop ging lopen was het gedaan met de biodiversiteit. De mens is een goed geoliede zelfmoordmachine, niets laten we heel. En waardoor worden we gedreven? Door angst, ergernis en onwetendheid. We maken ons grote zorgen over de mogelijkheid dat we daarnaast ook nog eens zelf verantwoordelijk zijn voor robotachtige AI die onze soort zal overmeesteren en tot slaaf zal maken, zo niet uitroeien. 

Je kunt toch echt alleen maar concluderen dat de menselijke soort de grootste mislukking van de evolutie is gebleken. Het ziet er niet naar uit dat we bijtijds voldoende wijsheid vergaren om het tij te keren. Alles wat we nodig hebben om te besluiten tot het serieus bijsturen, tot het omgooien van het roer, dat alles is allemaal voorhanden. Maar we kiezen er welbewust voor dat niet te zien, niet in onze overwegingen te betrekken. Wij zijn een beklagenswaardige soort.

Europa vergrijst maar wordt niets wijzer

 

Een interessant artikel van Peter Giesen in de Volkskrant dit weekend over het krimpende Europa. Nu zijn we nog met 750 miljoen Europeanen, in 2050 zijn dat er nog maar 704 miljoen en in 2070 649 miljoen. Bestond de wereldbevolking in 1960 nog voor 22 procent uit Europeanen, nu maken we nog maar 9 procent uit en in 2050 nog slechts 7,5 procent. In 2050 is 40 procent van de bevolking 65+ en als de beroepsbevolking krimpt, wordt het steeds moeilijker economische groei te realiseren en publieke voorzieningen op peil te houden. Ziet u waarheen we op weg zijn?

Toch doen we ons stinkende best de grenzen te versterken om vreemdelingen buiten te houden. In 2030 komt Europa volgens de Wereldbank 4,1 miljoen werknemers tekort. Tegelijkertijd neemt de bevolking in Afrika toe van 1,3 miljard nu naar 4,3 miljard in 2100. De moderne mens is zo bang voor vreemdelingen dat hij zijn politieke gunsten steeds openlijker aan rechtsradikale politici gunt. Dat is onze tragiek, we verzetten ons tegen een vermeend gevaar om daarmee het andere reële gevaar alle ruimte te bieden. Niet voor niets schrijft Paul Scheffer: "Een samenleving wordt opener naarmate migratie voortvloeit uit een bewuste keuze". En secretaris-generaal van de VN António Guterres stelt onomwonden: "Willen we dat migratie een bron wordt van welvaart en internationale solidariteit? Of een ander woord voort onmenselijkheid en sociale frictie?"

Laten we ons niet vergissen: migratie is een ingewikkeld en moeizaam proces. En men kan niet stellen dat de huidige toestroom aan meer of minder legale migranten het juiste antwoord is op de demografische problemen waarvoor Europa zich op korte termijn gesteld ziet. Maar het zou zoveel schelen wanneer we in dit debat onze xenofobie zouden kunnen uitbannen. In belang van onszelf en vooral onze nazaten moeten we meer ruimte bieden aan de ratio, rust en kalmte, verstandig beleid.

Vergeet bovendien niet dat Europa op weg is er steeds minder toe te doen. Nog steeds vind ik persoonlijk de EU een wonder van politieke nuchterheid en wijsheid, zeker vergeleken bij andere systemen, elders in de wereld. Maar we gaan steeds minder gewicht in de schaal leggen. Kijk bijvoorbeeld eens naar de opkomende BRICS-landen. Maar dat is een ander thema. Daarover later.

Waarom ik blij ben met het NSC van Omtzigt

 

Ui recente peilingen zou je kunnen afleiden dat de komende verkiezingen echt tot een radicaal nieuw politiek landschap gaan leiden. We zetten de meest sprekende resultaten even op een rij:

NSC van 0 naar 31
VVD van 34 naar 22
PvdA/GrL van 17 naar 28
D66 van 24 naar 7
CDA van 15 naar 3
BBB van 1 naar 13

Met name het feit dat de explosieve groei van BBB fors wordt gedempt doet me deugd maar ik zie ook graag dat de VVD wordt afgestraft, zoals dat ook geldt voor D66. De deconfiture van het CDA lijkt in deze peiling volledig en definitief, De christendemocraten met hun corrupte Limburgse zooitje houden nog een armzalige drie zetels over. Uithuilen en opnieuw beginnen. Of gewoon opzouten natuurlijk, kan ook.

Op basis van deze peiling ligt een combinatie van NSC met PvdA/GrL voor de hand. De VVD moet eindelijk weer eens in de oppositie gaan, dat zou toch beslist en vorm van gerechtigheid zijn. Maar ook al komen de verkiezingen rapper dan we ons realiseren, er kan en zal nog van alles veranderen. Is het niet vreemd op zijn minst dat de Nederlandse kiezer zo snel haar gunsten van de een naar de ander verlegt? Is Omtzigt echt de verlosser waarvoor menigeen hem aanziet? Ik denk van niet. En wanneer vertelt hij ons wie zijn minister-president zal zijn? Blijft er dan nog veel van die zetelwinst over? En hoe denkt Omtzigt nou echt over het klimaat en de boeren of stikstof? Hoe kan Omtzigt überhaupt ooit voldoen aan de torenhoge verwachtingen?

Ha, we gaan in ieder geval interessante en spannende tijden tegemoet!

Is dit de laatste klotestreek die Rutte ons levert?

 

Ik had in de verste verte niet aan Wopke Hoekstra gedacht, hetgeen vooral duidelijk maakt hoe naïef ik soms kan zijn. Maar Rutte bestaat het dus deze non valeur voor te dragen voor de functie Europese Commissaris voor het Klimaat. Hoekstra die zijn leven lang nog geen goed woord voor het klimaat over had, die geen enkele beslissing ten gunste van het klimaat wenste te ondersteunen, laat staan dat hij zelf enig initiatief nam. Die incompetente bestuurder moet nu leiding gaan geven aan de Europese agenda voor het klimaat! Ik schaam me diep.

De zuidelijke lidstaten zullen niet blij zijn met deze commissaris, zij hebben nog en stevig appeltje met hem te schillen, u weet vast nog wel waarom. Ook het Europees Parlement staat niet te trappelen om deze commissaris te aanvaarden. O, ik hoop toch zo dat Hoekstra - die echt nulkommanul verstand heeft van het klimaat - niet door de sollicitatieprocedure heen komt!

Maar terug naar Rutte, die ons land compleet voor joker zet met deze voordracht. Het bewijst vooral dat Rutte geen idee heeft waar het over gaat als we het over een nieuwe bestuurscultuur hebben. Deze voordracht is een staaltje van machtspolitiek bij uitstek. Dit is een schoolvoorbeeld van een old boys network. Dit is dus precies wat we niet meer willen, Rutte! Kunnen we die man niet tot versneld aftreden dwingen voor hij nog meer onherstelbare schade aanricht?

Into Nature 2023 deel 2

 

Geen zon vandaag en voortdurende dreiging van regen maar we houden het de hele wandeling droog en de temperatuur is ronduit aangenaam. We beginnen aan het tweede deel van de kunstroute, dit keer rond het LOFAR gebied bij Exloo. De kunst was ook dit keer niet heel erg bijzonder, 'leuk' of 'knap gevonden' waren de meest voor de hand liggende kwalificaties maar de manier waarop deze kunstuitingen in het landschap pasten was dan weer voortreffelijk. Opnieuw werd er teruggegrepen op de mythe van Drentse reuzen, sommige kunstenaars hebben wel een hang naar mystiek. Ikzelf helemaal niét. Maar de wandeling was ronduit prachtig. Vroeger was het hier allemaal weiland maar een groot deel is teruggegeven aan de natuur. Zouden we veel vaker moeten doen.

Het LOFAR terrein is vrij groot en ligt nu dus in een stiltegebied. Mysterieus en intrigerend. Hier vangen we radiogolven op en die worden als data opgeslagen, ongelooflijke hoeveelheden. Het is aan astronomen om die data te analyseren, wetmatigheden of codes op te vangen, repetitieve signalen op te vangen, zeker te weten dat het niet gaat om door onszelf veroorzaakte interferenties. Het is de grootste radiografische telescoop ter wereld. En het is niet eens een telescoop. Maar intrigerend, ja, dat zeker.

Maar de winnaar hier is het landschap. Tegen de horizon altijd maar weer de Jan-Mankes-boompjes, wij vinden ze prachtig. Nergens vind je zoveel lisdodde als hier en er is een enorme bloemen- en kruidenpracht. Dat mag trouwens sowieso wel van de Drentenaren gezegd worden: hier worden bloemen tenminste nog gekoesterd. De boeren houden er niet van maar all anderen hier wel! Het was een prachtige dag in een prachtige omgeving.

Museum Belvedere

 

U kent het vast wel, dit prachtig gelegen museum in Oranjewoud, onder de rook van Heerenveen. We troffen er weer veel fraais aan, zoals de telkens weer verrassende en imponerende Jan Mankes. Maar ook, en dat was echt verrassend want voor ons volkomen nieuw, werk van Tames Oud en Rob Voerman. Die twee hebben nauwelijks iets met elkaar gemeen. Tames Oud leefde van 1895 tot 1953 en u moet zijn lemma op Wikipedia maar eens lezen, de man kon werkelijk alles. Ook schilderen en het eerste werk dat ik van hem zag deed me meteen aan Constant Permeke denken. Rob Voerman is van 196, graficus van oorsprong maar ook internationaal befaamd vanwege zijn apocalyptische constellaties en installaties. In de andere vleugel van het gebouw was een expositie opgezet van fotografen en andere lense-based  artists, zoals het museum het uitdrukte. Het thema was klimaat. Heel veel werkelijk prachtig fotografisch werk hier. U moet dit museum beslist eens bezoeken, zeker ook vanwege deze drie tentoonstellingen. 

Into Nature 2023, deel 1

 

Elke twee jaar trekken we weer naar Drenthe om de kunstroute Into Nature te bezoeken. Aanvankelijk werden we blij verrast door inspirerende en verrassen de kunst. Maar de vorige editie, Hans den Hartog Jager was toen de curator, werden we ronduit teleurgesteld door de bagger die de curator ons toen voorschotelde. Kunst voor kunstcritici en museumdirecteuren, niet voor de argeloze maar wel in kunst geïnteresseerde bezoeker. 

Dit keer was de beleving niet veel gunstiger. Een boomstam waarop je kon luisteren naar een geluidscollage van de maker(s) maar die moest je wel eerst kopen voor € 2,50. Huh? We hebben toch al betaald? Bovendien was de boomstam bezet en het werk duurt 15 minuten. Toch maar doorgelopen. Het volgende werk heette Wandeling op geel, de beide kunstenaars hadden zeven panelen met een egaal gelen kleur in het landschap geplaatst. De QR-code maar eens benut om te horen hoe de curatoren vertelden wat de makers hadden gedacht en gevoeld toen ze dit werk maakten. Waarom hier niet rechtstreeks met de makers gesproken? Heel vreemd.

Dan een klein gat in de berm waaruit een vreemde stem klonk. Het bleek om een IJslands geestje te gaan dat de kunstenaar naar verluidt op al zijn reizen vergezelde. Maar ja, ik spreek geen IJslands, dus er was geen touw aan vast te knopen. Of ik het anders wel had begrepen is nog maar de vraag.

Op naar Emii Alrai die een sculptuur maakte met zeven panelen vol onbegrijpelijke teksten over een oude lokale mythe rondom een sculptuur waarvan de curatoren suggereren: "... zie je in de sculptuur misschien iets van de vorm van oude botten, van een paard dat het hoofd naar de wind draait, van een uitstekende ruggengraat van een reus of van archeologische resten van een oude stad". Tja, hier wordt wel heel veel voorgezegd maar het komt niet in de buurt van wat ik er zelf in zag.

Het beeld van Chiara Camoni kon me daarentegen wel bekoren. Een uit terracotta vervaardigde vrouwenfiguur van twee meter hoog met een sleep van kralen en bloemen ruim rondom haar in het gras gedrapeerd. Erg fraai. Dat het in de verte iets met witte wieven van doen zou hebben wil ik best geloven. Het beeld staat op zichzelf, wat mij betreft.

Ik ga hier niet alles becommentariëren. Vooralsnog blijf ik erbij dat een kunstwerk autonoom is, voor zichzelf moet spreken. Maar hedendaagse curatoren en museumdirecteuren hebben er duidelijk geen moeite mee dat moderne kunstwerken alleen te begrijpen zijn dankzij QR-codes en lappen uitleggende tekst. Doe teksten zijn vaak ook niet te begrijpen, er wordt een andere taal gesproken dan die welke ik versta. Maar ik blijf mijn best doen. Later deze week gaan we net zo vrolijk aan deel 2 van deze route beginnen en over twee jaar zullen we ook de nieuwste Into Nature weer graag bezoeken. Ik laat me wel uitdagen. Maar dit kaar maakten de hunebedden die we op onze toch tegen kwamen heel wat meer indruk dan de tentoongestelde werken van hedendaagse kunstenaars.

Over zonnepanelen en warmtepompen ofwel hoe de burger bestolen en bedrogen wordt!

 

De overheid heeft ons allemaal gestimuleerd zonnepanelen aan te schaffen. De bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de infrastructuur van het energienet hebben echter niet op zitten letten. De stimuleringsregeling bleek zo'n succes dat er nu vaak meer wordt geproduceerd dan het net aankan. Daar hebben de energiebedrijven nu iets op gevonden: je krijgt als zonnepanelenbezitter een extra kostenpost van € 20 tot € 30 per maand gefactureerd. Of die bedrijven daadwerkelijk moesten betalen voor de door jou teruggeleverde energie, dat weten we niet. En hoeveel ze eventueel terug moesten betalen weten we evenmin. En hoe lang ze dat moesten weten we ook niet. Maar wij moeten het  nu gaan betalen. We hebben daar een woord voor in onze taal, zoiets heet diefstal.

Ik vroeg een offerte voor een hybride warmtepomp. Totale investering € 9.000. Er werden geen garanties verstrekt. Op de website van de leverancier stond "tot wel 70% besparing op uw gasverbruik". De man die de offerte toe kwam lichten had het over 60% besparing. De techneut die ik daarna over de vloer kreeg om mijn technische vragen te beantwoorden sprak nog slechts over 40 tot 50% besparing. Er werden 0 (nul) garanties gegeven. De terugverdientijd bedroeg 9,8 jaar bij 60% gasbesparing. Het antwoord op mijn vraag naar de levensduur van de warmtepomp luidde: 10 jaar. Of ze dan tenminste de levensduur van de installatie konden garanderen? Wat denkt u dat het antwoord was?

Dat zijn nog eens verdienmodellen. Daar wil ik ook wel instappen. Maar de burger wordt hier gewoon bestolen en bedrogen.

Georgia Prosecutor gives POWERFUL Speech Following Indictment

Zomergasten met Bibi Dumon Tak

 

Opnieuw een heel aangename avond bij Zomergasten, dit keer met Bibi Dumon Tak, schrijfster. Ik las niet eerder iets van haar en ik denk niet dat ik er aan toe kom nu wel iets van haar te gaan lezen. Maar het was een boeiend en aangenaam gesprek met een interessante en mooie vrouw, of mag ik dat laatste niet zeggen? Niet een avond van grote inzichten of weidse vergezichten. Dumon Tak houdt ervan vooral dicht bij zichzelf te blijven. En het was ronduit boeiend haar te horen vertellen hoe ze tot haar inzichten en beslissingen kwam. Wat vooral bijbleef was haar kruistocht tegen de jacht die vooral bedreven zou worden door elitaire witte mannen, ook al liet ze beelden zien van een vrouwelijke jager bij Pauw die, volgens mij althans, niet veel van het leven begrepen heeft. Waar het Dumon Tak om gaat is dat dieren lijden en dat jagers hun eigen regels mogen opstellen, dat hun hobby door niemand kan worden gadegeslagen laat staan gecontroleerd en dat die jagers helemaal niks aan beheer doen maar enkel en alleen hun hobby beoefenen. Prachtig waren de filmbeelden van een wild zwijn moeder die haar door een ongeluk om het leven gekomen jong onder takken en bladeren begroef en er vervolgens naast ging liggen. Buitengewoon ontroerend en stil makend. Daar zouden die jagers eens naar moeten kijken.

Prachtig ook waren de beelden uit 1991 van Adriaan van Dis in gesprek met Renate Dorrestein met een werkelijk schitterende Dorrestein die bleef glimlachen en van Dis uiteindelijk onmiskenbaar op punten versloeg, die - het moet gezegd - vervolgens grootmoedig zijn verlies nam. Ook fraai was een documentaire over koeien in Zwitserland of Frankrijk die met elkaar een gevecht aangingen om te bepalen wie de koningin zou worden en daarmee het recht op het beste gras verwierf. Nooit geweten dat ook koeien onderling een hiërarchie kunnen uitvechten. Prachtige beelden.

Degrowth of economische groei tot in de lengte van dagen

 

In de NRC van dit weekend een interessante discussie tussen een aanhanger van degrowth, de econoom Hans Stegeman en een voorstander van economische groei tout court, voormalige DNB directeur Lex Hoogduin. Laten we voor de helderheid eerst het begrip degrowth definiëren, waarbij ik me baseer op de website degrowth.net: 

Onder degrowth verstaan we de transitie naar een maatschappij en economie die gericht is op de welvaart van allen en die de natuurlijke basis van het leven ondersteunt. De gemeenschappelijk waarden van een degrowth maatschappij zijn zorg, solidariteit en samenwerking. Om degrowth te bereiken, hebben we een fundamentele transformatie nodig van onze cultuur en de manier waarop we leven. De mensheid moet zichzelf gaan zien en begrijpen als een onderdeel van het ecologische systeem van de aarde, we staan er niet boven en we kunnen niet zonder. Alleen op deze manier kan een waardig en zelfstandig leven voor iedereen mogelijk gemaakt worden.

Hoogduin waarschuwt voor het totalitaire karakter van degrowth en noemt het een ecomarxistisch gevaar. Persoonlijk vind ik dit ronduit kwaadaardig. Stegeman merkt over dit thema op: 

Het eerlijke verhaal bij degrowth is inderdaad dat dat niet gaat zonder grote ingrepen van overheden in het economische systeem. Het betekent grootschalige, mondiale verschuivingen van waar belasting op wordt geheven. In plaats van belastingen te heffen op zaken die afhankelijk zijn van economische groei, zoals inkomen en winst, moeten belastingen komen op vermogen, vervuiling, grondstoffengebruik en uitstoot van broeikasgassen. Er zullen ook zaken nodig zijn om sociale zekerheid te garanderen, zoals een basisinkomen. Degrowth is een breed sociaal, ecologisch en economisch programma. Het gaat ook over andere duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN, sociale rechtvaardigheid, bestaanszekerheid. 

Zelf gelooft Hoogduin nog heilig in de vooruitgang van de mens en de samenleving. Hij stelt onomwonden dat door economische groei de armoede wereldwijd enorm is gedaald. Ook de ongelijkheid zou volgens hem zijn gedaald door de welvaartsgroei in China en India. Hij durft zelfs te beweren dat de luchtvervuiling zou zijn  verbeterd. Hij zit meer in het kamp van mensen a;s Steven Pinker en Hans Rosling, "net als zij zie ik veel redenen voor optimisme over lange termijn vooruitgang". Tja, tegen zoveel naïveteit ben ik niet opgewassen. Hoogduin gelooft niet dat we binnen nu en een jaar of veertig met een calamiteit gaan worden geconfronteerd maar als dat wel zo zou zijn, zijn we nu toch al te laat om er iets aan te doen. Ik verzin dit niet hè? Hij zegt het zelf. Het probleem is dat Hoogduin een grotere rol van een overheid in economische planning onmiddellijk en uitsluitend associeert met het communisme van de sovjets en Mao. Maar dat is een versimpeling die je van een academicus niet zou verwachten.

In mijn ogen sluit degrowth vooral aan bij de door Kate Raworth ontwikkelde donut-economy. Ik heb daar een paar jaar geleden hier als eens over geschreven. Zij heeft daar een volstrekt helder boek over geschreven en verricht van uit haar vakgroep aan de universiteit van Oxford al jarenlang onderzoek naar. U vindt hier een bespreking van haar boek Donut-economie. Hoogduin moet haar gelezen hebben maar hij vertegenwoordigt duidelijk de main stream en verdedigt dus de belangen van de gevestigde orde met hand en tand. We schieten weinig op met lieden als Hoogduin.

Immigratie is niets bij wat ons nog te wachten staat

 

Ik betoog dat wel vaker in deze kolommen maar het blijft paarlen voor de zwijnen. De hedendaagse mens is een zelfzuchtige nationalistische xenofobe racist en zet alles op alles om vreemdelingen aan de andere kant van de grens te houden. Datzelfde egoïsme weerhoudt ons ervan serieus werk te maken van het keren van de klimaatverandering. Liever dan tot ons door te laten dringen dat het klimaat echt de verkeerde kant op gaat steken we de kop in het zand en doen net alsof er niets aan de hand is, of proberen we onszelf wijs te maken dat die knappe homo sapiens wel een technologisch antwoord op de problemen weet te vinden. De tragiek van onze soort is dat juist die klimaatverandering ervoor gaat zorgen dat de werkelijke massa-immigratie nog op gang moet komen. Op het zuidelijk halfrond zal het, met uitzondering van Antarctica, gewoonweg te heet worden voor de mens en de meeste dieren. Hebben de bewoners daar dan botte pech gehad of vinden we dat we de leefbare aarde moeten delen?

De Britse wetenschapsjournalist Gaia Vince schrijft vooral over de impact van klimaatverandering. In de Volkskrant van dit weekend staat een uitstekend en zeer uitgebreid interview met haar. Zij wijst op rapporten van de VN en de OESO waarin te lezen valt dat de VS door demografische krimp tegen 2030 zeker 25 miljoen extra werknemers nodig heeft, Europa zal er tegen 2050 minstens 44 miljoen extra nodig hebben, Japan 17 miljoen. Tenminste 23 landen worden bedreigd met een halvering van hun bevolking tegen 2100. Daar zal de beroepsbevolking te klein zijn om de oudere bevolking te ondersteunen.

Wat wij maar niet willen begrijpen is dat we van immigratie niet armer maar rijker worden. Overal staan enorme kuddes populisten op die de bevolking voorliegen en ophitsen om vreemdelingen buiten de deur te houden. Vince reageert als volgt: "Het instellen van wereldwijde bewegingsvrijheid zou nationale economieën stimuleren en miljarden levens redden of verbeteren. Open grenzen zouden het mondiale bbp met tientallen biljoenen dollars kunnen verhogen".