De aarde kende vijf grote uitstervingsgolven. De eerste vond plaats zo'n 445 miljoen jaar geleden en 85 procent van het leven verdwijnt in zee, de tweede 375 miljoen jaar geleden waarbij 75 procent van het leven in zee verdwijnt, de derde 251 miljoen jaar geleden en hierbij verdwijnt 95 procent van alle leven als gevolg van vulkaanuitbarstingen, de vierde 202 miljoen jaar geleden waarbij alle concurrentie verdwijnt ten gunste van de dinosauriërs en bij de vijfde zorgde een komeet een kleine 66 miljoen jaar geleden voor het verdwijnen van de dinosauriërs ten gunste van de vogels, de zoogdieren en de mens. Deze uitstervingen waren het gevolg van vulkaanuitbarstingen, stijging van het CO2 gehalte in de atmosfeer, klimaatverandering, verzuring van oceanen en een komeetinslag. Het verschil tussen toen en nu is dat de oorzaken van de eerste vijf uitstervingsgolven natuurlijke oorzaken waren. Er was nog geen homo sapiens. Momenteel maken we de zesde uitstervingsgolf mee, die verondersteld wordt volledig door de mens te zijn veroorzaakt. Het uitsterftempo ligt nu een factoor 1.000 tot 10.000 hoger dan bij natuurlijke uitstervingsgolven. Er is geen zinnig mens die twijfelt aan deze zesde extinctie, het antropoceen.
Niet alleen vormt de mens de grootste bedreiging voor de biodiversiteit in zee en op land. De oceanen zijn overbevist, het merendeel van de wilde dieren is afgeschoten en weggejaagd, homo sapiens heeft de aardbol vrijwel volledig gekoloniseerd, er is geen plek op aarde meer te vinden waar de desastreuze gevolgen van menselijke activiteit niet aan de oppervlakte treden. Wie op zoek gaat naar cijfers komt een behoorlijke range aan uitersten tegen maar zelfs in het meest milde scenario blijkt de teruggang in biodiversiteit alarmerend en verontrustend.
Behalve met het uitsterven van de grote zoogdieren, worden we de laatste jaren ook geconfronteerd met de door Oliver Milman beschreven insectencrisis. Meer daarover vindt u in mijn bespreking van diens voortreffelijk maar o zo verontrustend boek. Het probleem is dat die arme homo sapiens bang is voor wilde dieren en een hekel heeft aan insecten. Het allerbelangrijkste kenmerk van de menselijke soort is haar onverschilligheid, niet alleen tegenover andere levensvormen op aarde maar ook tegenover haar eigen lot.
In de New Scientist van deze maand staat een zeer verontrustend artikel over het onzichtbare uitsterven, dat van de biomassa die zich onder ons aardoppervlak bevindt.. Een gram aarde bevat ongeveer 1 miljard eencellige organismen. Lange tijd veronderstelde men dat bacteriën, schimmels en andere microben ongevoelig waren voor de middelen waarmee we grotere organismen de dood injagen. Maar niets blijkt minder waar. Er zijn minstens 6 miljoen soorten schimmels, 1 biljoen soorten bacteriën en eencellige microben en 200 duizend soorten complexe eencelligen op aarde. We zijn bezig ook deze onzichtbare biodiversiteit om zeep te helpen met desastreuze gevolgen. Leest u vooral het artikel in New Scientist.
We hebben onszelf de naam homo sapiens toegekend, de wijze of denkende mens. Dat was toch een daad van ongekende hoogmoed. Zodra dat zoogdier met hersenen rechtop ging lopen was het gedaan met de biodiversiteit. De mens is een goed geoliede zelfmoordmachine, niets laten we heel. En waardoor worden we gedreven? Door angst, ergernis en onwetendheid. We maken ons grote zorgen over de mogelijkheid dat we daarnaast ook nog eens zelf verantwoordelijk zijn voor robotachtige AI die onze soort zal overmeesteren en tot slaaf zal maken, zo niet uitroeien.
Je kunt toch echt alleen maar concluderen dat de menselijke soort de grootste mislukking van de evolutie is gebleken. Het ziet er niet naar uit dat we bijtijds voldoende wijsheid vergaren om het tij te keren. Alles wat we nodig hebben om te besluiten tot het serieus bijsturen, tot het omgooien van het roer, dat alles is allemaal voorhanden. Maar we kiezen er welbewust voor dat niet te zien, niet in onze overwegingen te betrekken. Wij zijn een beklagenswaardige soort.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten