Twee jaar geleden schreef ik in deze kolommen over de documentaire van Errol Morris, American Dharma getiteld. De film bevat een lang interview van de filmmaker met Steve Bannon, voormalig bankbobo, filmregisseur, Breitbart hoofdredacteur, campagneleider van Trump en na diens inauguratie enige tijd diens belangrijkste adviseur. Inmiddels zit Steve Bannon in de gevangenis wegens malversaties ten eigen faveure met opbrengsten van een crowdfunding-actie.
Eindelijk gelegenheid om de film in zijn geheel te zien, gisteravond in 2Doc. Het interview werd opgenomen in wat een filmdecor lijkt, een soort hangar voor ouderwetse vliegtuigen. De setting is donker en duister. Morris is stevig bekritiseerd omdat hij een te welwillende houding tegenover Steve Bannon zou hebben aangenomen. Ik heb daar weinig van gezien. Natuurlijk, hij had hem veel feller kunnen attaqueren maar de vraag is of Bannon dan zo openhartig zou zijn geweest als hij nu was.
Bannon kreeg de Breitbart-site in de schoot geworpen toen Andrew Breitbart, de initiatiefnemer, plotseling kwam te overlijden. Bannon maakte de website in no time tot een platform voor alt-right en white supremacy, gekant tegen de Occupy-beweging, tegen alles wat links is, tegen alles wat Democrats is, tegen het systeem en tegen de samenleving. Bannon leefde op visioenen van een systeem dat tot de grond toe zou worden afgebroken, visioenen van een revolutie die er volgens hem hoe dan ook gaat komen. Bannon ziet zichzelf als de man die dat vuur aansteekt.
Bannon ziet in Trump de man die als geen ander in staat is, het lef heeft om het systeem, de Amerikaanse federale overheid af te breken en de macht terug te geven aan de staten en het volk. Maar, en daar had Morris wat mij betreft wel meer aandacht aan mogen schenken, er schort nogal wat aan de analyses en de remedies van Steve Bannon.
Je kunt menen dat er sprake is van een deep state en dat de federale overheid veel minder in de melk te brokkelen moet hebben maar de vraag is waar dat alles toe moet leiden. Gaat het Bannon echt om de emancipatie van de working class? Krijgt het individu in de ideale wereld van Bannon weer zeggenschap over het eigen bestaan? Of gaat het hem er vooral om de Amerikaanse samenleving te zuiveren van hem onwelgevallige elementen, moslims en zwarten voorop?
De wereld van Steve Bannon is gitzwart. Hij is een man met intellectuele capaciteiten, ontegenzeggelijk, maar erg doortimmerd is zijn betoog niet. Dat blijft steken bij een opeenstapeling van samenzweringstheorieën. En uiteindelijk blijft er van Bannon niet veel meer over dan een Raspoetin die het kwaad vertegenwoordigt. Na zijn Trump-periode deed hij serieuze pogingen om in Europa stokebrand te spelen maar dat avontuur liep uit op een smadelijke nederlaag. In Europa moet men hem niet, een enkele dwaas zoals Baudet daargelaten. Ach, zult u zeggen, hij is verdwenen uit de Trump-entourage en zit zelfs in het gevang; klaar toch? Ik zou willen dat u daarmee gelijk had maar zo is het niet. De kans is nog steeds zeer groot dat Trump herkozen wordt, als de verkiezingen al doorgaan. En mocht hij de verkiezingen verliezen, dan zal Trump menen te kunnen bewijzen dat ze vervalst werden door zijn tegenstanders. Het is bepaald niet ondenkbaar dat Trump zal weigeren plaats te maken voor een opvolger, het is niet ondenkbaar dat er een burgeroorlog ontstaat, die Trump maar wat graag aan zal wakkeren.
Het interview is klaar, het is het nachtelijk uur, gebruik makend van een scene uit Twelf o'clock high wordt de locatie van het interview in de hens gezet. Macabere en sinistere beelden tegen de nachtelijke hemel. Een apocalyptisch beeld, Steve Bannon houdt van de apocalyps, daar gaat voor hem een louterende werking van uit. De apocalyps is het ultieme beeld van dharma, dat is waar vaderlandsliefde, plicht en moraal toe leiden. We hebben killers nodig, zegt hij aan het begin, mensen die zich niet meer om hun eigen lot bekommeren maar willen sterven voor het hogere doel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten