De Belgische psychiater Damiaan Denys heeft bij het Nederlandse Openbaar Ministerie aan de bel getrokken over de in zijn ogen te ruimhartige toepassing van de euthanasiewetgeving bij psychiatrische patiënten. Ik heb veel bewondering voor mensen die psychiater willen worden. Mij lijkt dat een hopeloze beroepskeuze want niets is zo moeilijk en ondoorgrondelijk als de menselijke psyche. Een psychiater behandelt mensen die zodanige psychische klachten hebben dat hun leven daardoor ernstig gecompliceerd en bemoeilijkt wordt. In het ideale geval past de psychiater therapie toe om de klachten van de patiënt te verhelpen of aanvaardbaar te maken. Zo'n therapie kan pas van start gaan nadat de psychiater een diagnose heeft kunnen stellen waar ook de patiënt zich in kan vinden. Je kunt pas psychiater worden na het afronden van een studie geneeskunde. Maar het beroep psychiater is in mijn ogen veel en veel moeilijker, zo niet onmogelijk dan het beroep arts of specialist. Juist omdat we verhoudingsgewijs zo weinig afweten van de werking van het menselijke brein, van de vraag wat bewustzijn is en van de wijze waarop gevoelens tot stand komen. Een psychiater werkt altijd in de mist.
Ik heb geen cijfers tot mijn beschikking (die zijn ongetwijfeld wel te vinden) maar heel vaak leidt zo'n therapie niet tot succes. De klachten van de patiënt nemen niet af, laat staan dat ze verholpen zouden kunnen worden. In zulke situaties schrijft de psychiater geneesmiddelen voor om de directe negatieve gevolgen van de psychiatrische storing zoveel mogelijk te dempen waardoor, hopelijk, het leven van de patiënt draaglijker wordt. Helaas blijkt ook dit vaak een weg die niet tot succes leidt waardoor er veel psychiatrische patiënten zijn die enorm lijden door hun aandoening. Nog treuriger wordt het wanneer psychiatrische patiënten helemaal de weg kwijt raken in ons gezondheidssysteem en stuklopen op eindeloze wachtlijsten en andere blokkades.
Denys meent dat de wens om niet meer te willen leven niet hetzelfde is als de wens om dood te zijn. Ook meent hij dat er euthanasie-aanhangers zijn die crisis in de gezondheidszorg gebruiken om euthanasie te normaliseren.Daarmee wordt ook de beleving van psychiatrische patiënten beïnvloed, stelt hij. Denys stelt dat de Nederlandse praktijk van euthanasie voor psychiatrische patiënten niet voldoende behoedzaam is. Ik begrijp niet goed waaruit hij dat afleidt, in het interview in de NRC van 20 juli 2024 worden geen data verstrekt ie zo'n konklusie rechtvaardigen. Ik geloof er eerlijk gezegd niet zo in. Het feit dat psychiatrische patiënten nu moeten leiden omdat er een crisis in de gezondheidszorg speelt ontkent Denys niet maar hij meent dat dat gegeven op zich geen rol mag spelen in een besluit tot euthanasie. En dus, zo erkent hij, zullen er mensen onnodig eindeloos leiden. Dat betekent echter niet dat die mensen dan maar in aanmerking moeten komen voor euthanasie.
Dat lijkt mij een hard en wreed standpunt. Een gedachtenexperiment: een psychiatrisch patiënt heeft talloze geneesmiddelen toegediend gekregen alsmede een aantal therapieën, zonder dat diens klachten ook maar enigszins verminderden. De patiënt ervaart het leven als een eindeloze en uitzichtloze kwelling en geeft aan in aanmerking te willen komen voor euthanasie. Voorlopig komt de patiënt niet in aanmerking voor verdere behandeling vanwege de wachtlijsten in de gezondheidszorg. Wanneer vervolgtherapie wel mogelijk zal zijn, is niet bekend. Ook kunnen er nog nieuwe geneesmiddelen worden ontwikkeld waar deze patiënt alsnog baat bij zou kunnen hebben.Deze patiënt komt volgens Denys niet in aanmerking voor euthanasie. Hij vindt dat zelf niet humaan maar zulke mensen mogen van hem niet sterven.
Merkwaardig. Ik houd Denys voor een achtenswaardig mens maar heb er toch moeite mee dat hij meent met het OM in gesprek te moeten gaan. Hij suggereert dat er confraters zijn die te lichtzinnig met euthanasie omspringen maar zoals gezegd, ik geloof dat niet. Waarom zouden we wel accepteren dat iemand die onafzienbaar en uitzichtloos fysiek lijdt, terwijl er over tien jaar wellicht een medicijn op de markt komt dat hem zal helpen, wel in aanmerking komt voor euthanasie terwijl we diezelfde uitweg uit een ondraaglijk leven niet zouden willen toestaan aan mensen die psychisch lijden? Mij lijkt dat onbarmhartig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten