Erdogan - u kent hem wel, die paljassultan uit Turkije - vergeleek de democratie met een tramlijn: als we zijn waar we wezen willen, stappen we uit. De essentie van een democratie is dat burgers hun stem uitbrengen op politieke partijen, dat het parlement wordt samengesteld op basis van verkiezingen waaraan die politieke partijen meedoen en dat de uitslag van de verkiezingen de basis vormt voor een regering, die onder alle omstandigheden gebonden is aan de Grondwet.
Een politieke partij dient haar stukken in bij de Kiesraad die in beginsel alleen de aanduiding van de partij toetst en niet de doelstellingen of activiteiten van die partij. Er bestaat geen preventief toezicht op politieke partijen. Toch zou daar best iets voor te zeggen zijn. Hoe logisch is het een politieke partij die bijvoorbeeld als centrale doelstelling heeft de parlementaire democratie op te heffen deel te laten nemen aan verkiezingen? Is een dergelijke doelstelling niet strijdig met de Grondwet? En hoe vanzelfsprekend is het wanneer politieke partijen zelf vooral opvallen door een gebrek of zelfs afwezigheid van interne democratische regels? Is het echt raar of onaanvaardbaar wanneer we daar ook voorwaarden aan verbinden?
We kennen natuurlijk allemaal het voorbeeld van de PVV, een zogenaamde politieke partij met slechts één lid, een groep mensen die zich mak als lammetjes achter een grote leider schaart maar nul op het rekest krijgt wanneer men iets van een partijgevoel wenst te ontwikkelen. Nieuw aan het firmament is Forum voor Democratie. Hier is de lijsttrekker tevens partijvoorzitter die statutair heeft laten vastleggen dat de ledenvergadering het partijbestuur niet af kan zetten en zelfs geen agenda-onderwerpen in mag dienen. En je mag Hiddema, ongetwijfeld de geestelijk vader van de partijstatuten, geen louche advocaat noemen! Men beroept zich op de vrijheid van vereniging maar de leden van die vereniging moeten wel hun bek houden.
Jan Drentje, historicus aan de RU Groningen, stelt in de NRC terecht dat van politieke partijen verwacht mag worden dat hun interne organisatie statutair een democratische structuur heeft omdat nu het risico bestaat dat de democratie gegijzeld wordt door populaire publieke figuren die een partij vooral gebruiken als springplank voor de eigen politieke agenda: "wie zich in de arena van de democratie begeeft, moet zich ook intern houden aan de spelregels daarvan". I second that emotion.
En, zo vraag ik mij af, is het toeval dat zowel Wilders als Baudet bewonderaars van Poetin zijn? Ik zou als parlement toch maar eens over een bijschaving van de Kieswet na gaan denken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten