donderdag 28 maart 2019
Forum voor Democratie nodigt u uit te klikken
Het zal u niet ontgaan zijn: het FvD wil een speciale kliklijn openen waar ouders en leerlingen linkse onderwijzers, die proberen hun leerlingen te indoctrineren, kunnen melden, aan kunnen geven. Iedereen wordt uitgenodigd, eventueel met filmpjes, melding te maken van wantoestanden in het onderwijs.
In mijn vorige post zag u het filmpje van het wetenschappelijk instituut van FvD - heel toepasselijk Renaissance Instituut geheten en voorgezeten, nota bene, door Paul Cliteur - kunt u zien wat de bedoeling is. Ook vindt u er het e-mailadres waar u eventuele wantoestanden kunt melden, dus als u zich geroepen voelt...? Rob Rooken, secretaris van FvD verklaart dat er al meldingen van leraren uit het hele land binnen komen. "Wat en wanneer we er iets mee gaan doen, weten we nog niet. We gaan de gegevens niet openbaar maken" voegt hij er aan toe.
Dit soort politieke acties is ronduit walgelijk en zal bijdragen aan een steeds naardere sfeer in ons land. Vooralsnog vertrouw ik er maar op dat het met dit meldpunt net zo gaat als dat Polen-meldpunt van de PVV: nooit meer iets van gehoord.Maar wat opvalt is dat het FvD kennelijk een kruistocht aan het voorbereiden is tegen alles wat verondersteld wordt links te zijn: journalistiek, universiteiten, kunsten en nu ook het onderwijs. Dit is een voorstelling van zaken die met de werkelijkheid niets van doen heeft maar die er bij grote delen van het electoraat ingaat als zoete koek. Daar is een woord voor: framen.
woensdag 27 maart 2019
Het dreigement bedreigt de rechtstaat en de democratie
Onze samenleving lijkt ziek, behoorlijk ziek. Als een politicus mensen niet aanstaat hoor je al snel de verzuchting 'Volkert waar ben je', uitgesproken nota bene door een universiteitsmedewerker. Nu is een lokale aannemer opgestapt bij een windmolenpark in aanleg in Drenthe. Aanleiding? Een niet mis te verstane dreigbrief, u heeft hem ongetwijfeld ook gelezen.
Het interesseert mij niet waar zulke abjecte geluiden vandaan komen, wie zich hier ook schuldig aan maakt, dit soort vergrijpen kan wat mij betreft niet zwaar genoeg bestraft worden. Geen enkele omstandigheid mag als verzachtend worden aangemerkt. Niemand mag zich verschuilen achter het argument: "ja maar hij heeft het er naar gemaakt".
Mensen die hun zin willen krijgen door anderen te bedreigen horen tot het allerlaagste allooi in onze samenleving. Dit soort lieden is de democratie niet waard. Een fikse straf - en dan doen we dit niet af met een taakstraf natuurlijk - mag wat mij betreft ook nog eens gevolgd worden door een heropvoedingstraject en het ontnemen van het stemrecht voor een fiks aantal jaren.
dinsdag 26 maart 2019
Spanje ferm?
De kersverse Mexicaanse president, Lopez Obrador, heeft Spanje en het Vaticaan per brief gevraagd excuses aan te bieden voor de wandaden die enkele eeuwen geleden door land en kerk zijn begaan tegen de inheemse (Inca)bevolking. Die wandaden zijn onomstreden, ze worden niet betwist. Dat zou ook lastig zijn gezien de overweldigende hoeveelheid aan historisch bewijsmateriaal.
Het Vaticaan heeft nog niet gereageerd, zij het dat de paus vier jaar geleden al excuses aanbood voor de wandaden van destijds tegen de indiaanse bevolking. Spanje heeft echter onmiddellijk gereageerd en daar de term "ferm" aan gekoppeld. U begrijpt het al, er volgen geen excuses. In de Volkskrant van vandaag lezen we hoe de Spaanse regering reageerde:
"De aankomst 500 jaar geleden van de Spanjaarden moet niet worden beoordeeld in het licht van de huidige tijd’, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken in Madrid in een verklaring. ‘Onze volkeren zijn er altijd in geslaagd om te gaan met ons gezamenlijke verleden, zonder boosheid en met een constructieve invalshoek. De Spaanse regering benadrukt nog eens de bereidheid om samen te werken met de regering van Mexico".Waarin een grootse natie klein kan zijn. Zo'n reactie is meestal ingegeven door juridisch ingestoken angst voor claims. Maar het gaat er bij mij maar niet in dat al die slimme juristen geen formulering kunnen bedenken waarbij voormalige kolonisten hun spijt betuigen tegenover hun voormalige kolonies, zonder dat ze daarmee een lawine aan claims over zich afroepen. Of het nu Spanje jegens Mexico, België jegens Congo of Nederland jegens Indonesië betreft.
Is het nu werkelijk zo moeilijk je voor te stellen dat zo'n gebaar van erkenning een enorm impact kan hebben? Spanje is een van de grootste investeerders in Mexico en heeft dus nog steeds alle belang bij hun voormalige kolonie. Onvoorstelbaar eigenlijk!
zondag 24 maart 2019
Boeing says sorry
U zult in uw landelijk dagblad ongetwijfeld ook die paginagrote advertentie van Dennis Muilenburg, de CEO van Boeing gezien hebben. In korte tijd verongelukten twee spiksplinternieuwe Boeing 737 Max toestellen. Meer dan driehonderd doden. Al snel besloten China, Afrika en Europa tot een vliegverbod voor dit toestel en uiteindelijk kon ook Amerika er niet omheen.
Zo'n enorm mea culpa is natuurlijk uitzonderlijk. Ofschoon: Muilenburg gaat niet zover de schuld voor de tragische ongelukken op zich te nemen. De 737 Max is het antwoord van Boeing op de sterke marktpositie van Airbus. Men besloot tot het op onderdelen verbeteren of vernieuwen van een bestaand ontwerp. Maar uit alle publicaties rond dit onderwerp blijkt dat er daarbij toch het nodige is misgegaan. Zeker ook in het toezicht op het nieuwe ontwerp. En het doorvoeren van een software update werd ook nog eens zwaar gefrustreerd door het sluiten van de Amerikaanse overheid door Trump.
Die paginagrote advertentie van Boeing is een merkwaardig product dat ingaat op de belofte, de toewijding en de waarden van Boeing. Veiligheid staat centraal bij Boeing, dixit Muilenburg. De feiten zeggen iets anders. Binnenkort komen er een software update en een aanvullende pilotentraining, verklaart de CEO. Had dat maar wat eerder gedaan zou ik zeggen.
U moet deze actie zien als een vorm van damage control, het imago van Boeing moet worden opgepoetst. Ik vermoed toch dat er her en der wat advocaten klaar staan om namens de slachtoffers en hun nabestaanden schadevergoedingen te eisen. En dat lijkt mij dan toch meer dan terecht. We wachten eerst maar eens af wat er uit het onderzoek komt. Leest u tot slot nog eens wat de missie van Boeing is: "Het is onze missie om mensen en landen te verbinden, de vrijheid te beschermen, de wereld en de ruimte te ontdekken en de volgende generatie luchtvaartaspiranten te inspireren". Dixit Muilenburg.
Eerst complexere samenlevingen, dan pas een moraliserende god
In Nature is een interessante studie verschenen naar de vraag of moraliserende goden al bestonden toen er complexe samenlevingen ontstonden of juist andersom. Uit de zeer uitgebreide datasets komen de onderzoekers tot de konklusie dat de godsidee ontstond om het samenwerken met steeds meer vreemdelingen in complexere samenlevingen mogelijk te maken. Ik heb de samenvatting in Nature voor u vertaald:
De oorsprong van religie en van complexe samenlevingen vormen evolutionaire puzzels. De 'moraliserende goden'-hypothese biedt een oplossing voor beide puzzels door de aanname dat het geloof in moreel betrokken bovennatuurlijke actoren cultureel is geëvolueerd om de samenwerking tussen vreemden in grootschalige samenlevingen te vergemakkelijken. Hoewel eerder onderzoek suggereerde dat er een verband bestaat tussen de aanwezigheid van moraliserende goden en sociale complexiteit, wordt de relatie tussen beide betwist, en pogingen om de causaliteit vast te stellen werden gehinderd door beperkingen in de beschikbaarheid van gedetailleerde globale longitudinale gegevens. Om deze beperkingen te overwinnen, hebben we hier systematisch datasets van 414 samenlevingen uit 30 regio's over de afgelopen 10.000 jaar gecodeerd, met 51 maatregelen van sociale complexiteit en 4 maatregelen van bovennatuurlijke handhaving van de moraal. Onze analyses bevestigen niet alleen de associatie tussen moraliserende goden en sociale complexiteit, maar laten ook zien dat moraliserende goden eerder volgen op dan voorafgaan aan een grote toename van de sociale complexiteit. In tegenstelling tot eerdere voorspellingen verschijnen krachtige moraliserende 'grote goden' en prosociale bovennatuurlijke straffen pas na de opkomst van 'megasamenlevingen' met een bevolking van meer dan een miljoen mensen. Moraliserende goden zijn geen voorwaarde voor de evolutie van sociale complexiteit, maar ze kunnen helpen om complexe multi-etnische rijken in stand te houden en uit te breiden nadat ze gevestigd zijn. Daarentegen gaan rituelen die de standaardisatie van religieuze tradities in grote bevolkingsgroepen vergemakkelijken over het algemeen vooraf aan de verschijning van moraliserende goden. Dit suggereert dat rituele praktijken belangrijker waren dan de specifieke inhoud van het religieuze geloof tot de aanvankelijke opkomst van sociale complexiteit.
Zoals ik al zei, een interessante studie waarbij we overigens op moeten passen al te snel tot bepaalde konklusies te komen. Goden waren er natuurlijk allang, zeker ook in kleinere samenlevingen maar de onderzoekers richten zich hier specifiek op het begrip 'moraliserende god'. In de NRC schrijft Bart Funnekotter dat alleen het rijk der Inca's erin slaagde de grens van 1 miljoen inwoners te doorbreken zonder dat het rijk over moraliserende goden beschikte. Moraliserende goden lijken zo geen voorwaarde om een complexe samenleving te doen ontstaan, wel om zo'n samenleving in stand te houden.
vrijdag 22 maart 2019
Sloterdijk heeft niet goed nagedacht
Een interessant artikel in het FD over een bijeenkomst deze week op de UvA met de Duitse filosoof Peter Sloterdijk over het fenomeen belastingen. Suggereert hij aanvankelijk dat belastingafdracht op basis van vrijwilligheid zou moeten geschieden, nu stelt hij dat de uitleg van belasting als schuld aan de staat een verkeerde benadering is. Sloterdijk stelt dat belasting een gift is, ook al is die verplicht.
Daarnaast stelt hij ons vooral Amerika ten voorbeeld. Dat land zou met haar fiscale cultuur jaren vooruit lopen op Europa. En hij voegt er aan toe dat er in 2010 310 miljard dollar aan filantropie werd besteed, "omdat de Amerikanen weten dat de staat niet alles doet".
Volgens mij maakt Sloterdijk toch wel een paar denkfoutjes. In de eerste plaats is de democratie nu juist gebaseerd op een volksvertegenwoordiging die op basis van de bij verkiezingen geuite volkswil vaststelt hoe het belastingregime eruit dient te zien. Het erkennen van de staat als oplegger en inner van belastingen om daarmee gezamenlijk vastgestelde doelen te realiseren is een van de centrale pijlers van de democratie. Anders gezegd: wie de democratie aanhangt, accepteert dat belastingen worden opgelegd en geïnd.
De Amerikanen houden niet zo van de democratie en zij proberen uit alle macht de centrale of federale overheid zo ver mogelijk terug te dringen en belastinginning tot het absolute minimum te beperken. Daarom kozen ze iemand als Trump om de centrale overheid zo ver mogelijk af te breken.
En wat de overheid dan noodgedwongen laat liggen, dat zou dan moeten worden gefinancierd met filantropie? Realiseert Sloterdijk zich dan niet dat daarmee tweederde van de bevolking overgeleverd wordt aan aalmoezen gevende rijkelui? Is dat een wenselijke en solidaire samenleving? Mij lijkt dat niet bepaald het geval.
Bovendien ziet Sloterdijk nog iets heel anders over het hoofd. Hebben de rijkste burgers van het land niet alleen al het meeste geld en de meeste welvaart en - zo weten we sinds Piketty - ook de meeste politieke invloed en macht, met hun filantropie kunnen ze de samenleving nog veel meer in een door hen gewenste richting sturen. Het is nu juist de essentie van de parlementaire democratie dat ook de belangen van minderheden en de zwakken in de samenleving worden beschermd. Het kan niet zo zijn dat de rest van de samenleving is overgeleverd aan de goedertierenheid van die rijkste 1 procent!
Beste Peter Sloterdijk, ik zou zeggen, ga naar huis en denk er nog eens rustig over na.
Vice
Een biopic, een docu, satire? Vice is een film van Adam McKay over het leven van Dick Cheney. We leren hem aanvankelijk kennen als stuurloze losbol, die al gauw door zijn ambitieuze echtgenote getemd en in het gareel gebracht wordt.Een voice over geeft voortdurend feitelijk of ironisch commentaar bij de loop der geschiedenis. We zien Cheney zijn inmiddels bekende tocht maken door de kabinetten van Nixon en Ford om via Reagan te eindigen bij George W. Bush.
Waar McKay hem in de eerste helft van de film laat zien als een zwijgzaam, enigszins enigmatisch karakter en vooral als liefhebbend vader en echtgenoot, gaande de film laat hij steeds meer zien waar Cheney echt op uit is: absolute macht. Ook al beseft hij dat hij niet over de kwaliteiten beschikt om ooit POTUS te worden, er zijn andere wegen die naar die gecentraliseerde machtspositie leiden.
Kern van de zaak is of er een juridisch argument te leggen is onder het uitgangspunt dat de president van de USA nooit vervolgd kan worden omdat hij alles wat hij doet, doet in het belang van het land en daarmee zijn zijn daden per definitie niet als laakbaar uit te leggen. Dergelijke constructies zijn, ook al waren het geitenpaadjes, realiseerbaar gebleken en het duo Rumsfeld-Cheney was daar uiterst bedreven in. En zo toont McKay ons met ingelaste scenes uit de werkelijkheid van toen, hoe de wereld de oorlog met Irak in werd gerommeld, hoe Guantanamo Bay ontstond en Abu Ghraib, hoe een martelprogramma werd ontwikkeld en ten uitvoer gebracht. En zo trekt de geschiedenis van de periode Nixon tot en met Bush jr nog eens aan onze ogen voorbij.
Ik heb genoten van deze boeiende film en had voortdurend het gevoel dat McKay een Cheney liet zien zoals ik hem mij herinnerde uit die jaren, hoe bevooroordeeld ik ook geweest mag zijn. Met name de casting in deze film was voortreffelijk: Christian Bale als Cheney, onvergetelijk, Steve Carell zette een heerlijk cynische Donald Rumsfeld neer, Tyler Perry een al even herkenbare Colin Powell (hoe heeft die man zich ooit over kunnen laten halen zijn leugenachtige verhaal voor de VN te houden?) en Sam Rockwell laat een uiterst geloofwaardig George W. Bush zien.
Laten we het houden op een ironische biopic waarin we Dick Cheney uiteindelijk leren kennen als een man die niets moest hebben van de democratie en die een uiterst persoonlijke en even twijfelachtige moraal ontwikkelde. Zijn verdediging?: jullie hebben mij gekozen om op jullie veiligheid te letten. Zeur dan niet als ik dat naar eer en geweten gedaan heb.
En nogmaals: een uitstekende cast!
Labels:
Adam MacKay,
Christian Bale,
Sam Rockwell,
Steve Carell,
Vice
donderdag 21 maart 2019
Oswald Spengler is gereincarneerd...
...in Thierry Baudet. Leest u hier zijn volstrekt idiote overwinningsspeech, vol apocalyptisch en opgezwollen taalgebruik. Typisch een opstel geschreven door een gymnasiast uit de examenklas. De Nederlandse kiezer gunde deze pias zijn stem. Maar de mensen horen alleen maar wat ze willen horen, ze horen nee tegen immigratie en nee tegen het klimaatakkoord. En daar nemen ze genoegen mee. Alle andere bedenkelijke en gevaarlijke retoriek van Baudet interesseert deze kiezer niet. Om te beginnen omdat hij er geen touw aan vast kan knopen. Die kiezer hoort niet eens dat Baudet zich afzet tegen de journalistiek, de universiteiten en zelfs de architecten. Was het maar enkel bespottelijk. Ik zeg u, dit is gevaarlijke retoriek!
Lieve mensen, er komt een dag dat u spijt krijgt van uw keuze. Baudet staat met zijn rug naar de toekomst en heeft maar één oplossing voor de problemen van vandaag: hij leidt u terug naar een tijd toen deze problemen nog helemaal niet bestonden. Met Baudet slaat u de slechtst denkbare richting in. Maar wat nog veel erger is: interesseert het u dan helemaal niet hoe u deze aarde achterlaat voor uw kinderen en kleinkinderen?
De rattenvanger van het Binnenhof
Als een groot deel van de kiezers zijn of haar stem gunt aan iemand die uiterst bedenkelijke opvattingen heeft over rassen en Russen én over vrouwen for that matter; aan iemand die een regelrechte klimaatontkenner is; aan iemand die Nederland uit de EU wil halen; aan iemand die vooral in hyperbolen over immigratie praat; aan iemand voor wie een mening zwaarder weegt dan een feit; aan een partij die aan de verkiezingen voor de Provinciale Staten meedeed zonder bekend te maken welke politici de kiezer daar zouden vertegenwoordigen; een partij die aan de Provinciale Statenverkiezingen meedeed zonder een politiek partijprogramma voor de provincies,
ja, dan kun je alleen maar constateren dat dit een zwarte dag is voor de democratie. Natuurlijk moeten de gevestigde partijen zich dit aantrekken maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het beschaafd ogende populisme met zijn nepnieuws en het frame van een elitair partijkartel lastig te bestrijden is. Partijen als de SP en de PvdA hebben geen narratief dat de kiezer nog aanspreekt. Zij konden zich niet onderscheiden op de thema's immigratie en klimaat en zitten al langer in de hoek waar de klappen vallen. Ik zie die partijen niet meer terugkomen.
Er is dus een nieuwe werkelijkheid ontstaan waarin een groot deel van de kiezers strikt voor het eigenbelang gaat: geen nieuwe vreemdelingen erbij en niet mee willen betalen aan een beteugeling van de opwarming van de aarde. Dat deel laat zich dus de kop gek maken door een narcistische nonvaleur, die ook nog eens de onbeschaamdheid heeft op de dag dat er een afschuwelijke aanslag wordt gepleegd, de regering daarvoor verantwoordelijk te stellen.
De kiezer heeft altijd gelijk? Ik heb daar toch mijn twijfels bij. Ik beschouw het electoraat dat achter deze rattenvanger aanloopt als dom. Wie bewust oogkleppen opzet hoeft op mijn respect niet te rekenen. Wat mij op de korte termijn het meeste bezighoudt is de absolute noodzaak dat de klimaatwet door de Eerste Kamer komt. Gelukkig kan de coalitie daar een meerderheid voor vinden.
Er ontstaat wel een tactisch strategisch probleem. Groen Links wil de coalitie helpen om de klimaatwet door de senaat te leiden maar zal als eis stellen dat Lelystad niet wordt uitgebreid. De coalitie hoeft die eis niet in te willigen en zou kunnen zeggen: gaat Groen Links echt tegen de klimaatwet stemmen omdat wij Lelystad wel willen uitbreiden? Dat zou een duivels dilemma betekenen voor Klaver c.s.
woensdag 20 maart 2019
zondag 17 maart 2019
Arctic
Een man strandt ergens in de arctische archipel na pech met zijn vliegtuigje dat hij nog wel aan de grond heeft kunnen zetten. Hij is (gelukkig maar) behoorlijk thuis in survivaltechnieken, ik zou onder zulke omstandigheden niet lang te gaan hebben. Zijn hoop is dat er naar hem gezocht gaat worden en hij gebruikt daarvoor een apparaat dat radiogolven uitzendt door er met een slinger aan te draaien.
Op een kaart - hoe hij daar aan komt, zal ik hier verder niet uit de doeken doen - ziet hij dat er op enkele dagmarsen naar het noorden een seizoenskamp moet zijn ingericht.
Uiteindelijk besluit hij het erop te wagen en verlaat de veilige cabine van zijn gestrand vliegtuigje. Natuurlijk wordt dat een barre tocht waarvan ik hier verder geen details zal geven, evenmin over de afloop van deze geschiedenis. Wel meld ik hier nog een huiveringwekkende confrontatie met een ijsbeer, die tot spectaculaire beelden leidt.
De arctische natuur is onbeschrijflijk mooi maar ook ongenaakbaar, ontoegankelijk en onverbiddelijk. Van een script is eigenlijk geen sprake. We hebben een beginsituatie en een afloop en daartussen voltrekt zich een barre tocht door een besneeuwd en ijzig landschap. Is deze film van de jonge regisseur Joe Penna de moeite waard? Ja dus, je zit anderhalf uur lang ademloos te kijken naar dit avontuur dat je zelf nooit mee hoopt te hoeven maken. En je vraagt je af hoe de film toewerkt naar een 'aanvaardbare, bevredigende' afloop.
U heeft wellicht ook boeken en verhalen gelezen over reizigers die strandden op noord- of zuidpool, u kent wellicht die bloedstollende verhalen over ontberingen die uiteindelijk tot vriesdood leidden. Dat gegeven alleen al brengt een flinke dosis spanning teweeg. Maar de belangrijkste reden waarom deze film zo goed te verduren is: Mads Mikkelsen. In elke film waarin hij acteert weet hij met zijn présence iets wezenlijks toe te voegen. Vaak is dat het thema 'stille wateren, diepe gronden'. Mikkelsen is zo'n acteur die weinig tekst nodig heeft om een persoonlijkheid, een karakter te laten zien.
In deze film heeft hij nauwelijks tekst en hij moet het dus helemaal hebben van zijn geploeter in sneeuw en ijs, zijn fysieke reacties op wat hem overkomt en zijn ogen die zo lang mogelijk volharding proberen uit te stralen, tot dat moment waarop de ontberingen ook hem teveel dreigen te worden en hij zich overgeeft aan berusting in het onvermijdelijke lot?
Prachtige film dus, spannend vooral, zonder enig verhaal, zonder tekst maar mét een geweldig acteur!
zaterdag 16 maart 2019
vrijdag 15 maart 2019
Spanjaarden blijken Russen
Overal ter wereld maar zeker ook in de Oude Wereld komen burgers in opstand tegen immigratie uit andere delen van de wereld. We doen dat omdat we bang zijn dat onze zo geliefde cultuur ten onder dreigt te gaan als gevolg van die vreemde instroom.
Wat mensen zich niet realiseren is dat die eigen cultuur (en de daarbij behorende tradities) niet in beton gegoten zijn maar onder invloed van de tijd aan soms zeer ingrijpende veranderingen onderhevig zijn.
Ik weet niet hoe de gemiddelde Spanjaard over immigratie denkt maar er is weinig reden om aan te nemen dat zij wezenlijk anders over dit onderwerp denken dan de Nederlanders, de Denen of de Duitsers.
De Universiteit van Huddersfield heeft onderzoek gedaan dat laat zien dat de bevolking van het Iberisch Schiereiland in de loop der tijd drastisch is veranderd. Maar de grootste verandering vond plaats aan het einde van de Kopertijd, toen mannen afkomstig van de Russische Steppe hun intrede deden. Uit dit onderzoek blijkt dat met name de oorspronkelijke mannelijke bevolking vrijwel volledig is vervangen door de nieuwkomers. Dat zullen geen prettige tijden geweest zijn.
De onderzoekers ontdekten dat de Iberiërs en de nieuwkomers in de loop van de tijd steeds meer met elkaar vermengd raakten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de overblijfselen van een man en een vrouw, gevonden in de plaats Castillejo de Bonete in Spanje. De man en de vrouw waren naast elkaar begraven. Een analyse van het DNA wees uit dat de vrouw volledig van lokale afkomst was, terwijl de recente voorouders van de man afkomstig waren uit Midden-Europa.
Hoe ik aan deze wijsheid kom? Uit het onvolprezen SCIENTIAS natuurlijk, een blad dat ik u al herhaalde malen heb aanbevolen. Denkt u nu echt dat wij Hollanders hier vanaf het begin van de Neanderthaler al rondliepen? Onzin natuurlijk, we noemen ons wel Nederlanders maar ook wij zijn uiteindelijk een ratjetoe met een veelvoud aan voorvaderen en -moederen.
donderdag 14 maart 2019
"Het klimaat is een hoax"...
...dixit Thierry Baudet, de grootste idioot die er op Nederlandse bodem rond loopt. Een politicus die vermoedelijk 24 uur per dag met een erectie rondloopt en geen spiegel meer kan zien zonder spontaan klaar te komen. Een klimaatontkenner die Nederland het liefste zo snel mogelijk uit de EU en de Euro wil loodsen. Zag u hem gisteravond ook bij Nieuwsuur? Met zijn hautaine glimlachje, de ene leugen na de andere debiterend? Baudet is een schertsfiguur, erger nog dan Klaas Dijkhoff. Het verontrustende is alleen dat deze clown er wel in slaagt enorme verkiezingswinst te boeken, want daar ziet het toch echt naar uit. En het stemt verdrietig dat er zoveel domme mensen zijn die zich de kop gek laten maken door zo'n joker.
Wie het ook bont maakte was de algemeen directeur van het VNO-NCW die meteen begon te dreigen met het mogelijke vertrek van tal van bedrijven uit Nederland nadat bekend was gemaakt dat het kabinet toch tot een CO2-heffing voor bedrijven had besloten. Oudshoorn had zich geliefd kunnen maken door te verklaren dat het bedrijfsleven zich nu geconfronteerd zag met een forse uitdaging maar dat men in het belang van het land zijn uiterste best zou doen de ambitieuze maar onvermijdelijke doelstellingen te realiseren. Maar nee, van Oudshoorn meende dat hij moest gaan dreigen.
Weet u, meneer van Oudshoorn, u bent een antipatriot en u moest u schamen met dit soort volstrekt idiote opmerkingen. Geen enkel Nederlands bedrijf gaat ons land verlaten, ook niet vanwege een CO2-heffing. En mochten er desondanks toch bedrijven zijn die hem nu willen smeren: laat ze vooral gaan. Ja, ook als daarmee werkgelegenheid verdwijnt. Dat gaan we dan oplossen met de bedrijven die wel blijven. Maar als er dan een bedrijf vertrekt, stel ik voor dat we van Oudshoorn er direct achteraan sturen.
Is Nederland gebaat bij een schertsfiguur als Baudet en een antipatriot als van Oudshoorn? Nee natuurlijk, naar volk, dat is het. Ik moet zeggen dat ik de laatste tijd zeer gecharmeerd ben van de nieuwe voorman van D'66, Rob Jetten. Ik vrees dat hem dat weinig stemmen op gaat leveren, de tijdgeest is hem nu eenmaal niet gunstig gezind. Maar ik vind het verfrissend dat er een nieuwe lichting jonge politici opstaat, Klaver en Jetten voorop, die zich realiseert met welke enorme problemen we geconfronteerd gaan worden. En die hun electoraat eerlijk vertelt wat hen te wachten staat.
De enige uitzondering hierop is Baudet, een van die politici die zijn horizon niet vóór maar ver áchter zichzelf ziet liggen, hij is een achteromkijker die zijn electoraat bedriegt met valse vergezichten. In zijn laatste roman Grand Hotel Europa schrijft Pfeijffer de volgende passage die volledig van toepassing is op lieden als Baudet: "Het is een verleidelijke gedachte dat de oplossing voor de problemen van vandaag gelegen is in het terugdraaien van de klokken naar een dag dat die problemen nog niet bestonden. Dat is de lokroep van het rechts populisme, dat in de kern van de zaak nostalgisch is.".
maandag 11 maart 2019
Ray & Liz
Richard Billingham debuteert als filmregisseur met Ray & Liz. Hij vertelt het verhaal van zijn jeugd in de jaren zeventig in Birmingham. Zijn vader is alcoholist, zijn moeder rookt en legt puzzels. Ons lokale filmhuis zegt over deze film: "Ondanks alle armoede en troosteloosheid vindt hij compassie voor zijn naasten en schoonheid in zijn herinneringen".
Dat hebben wij niet gezien. Het is een inktzwart portret geworden van volstrekt onmachtige ouders. Ouders die geen enkele vorm van zelfrespect meer overeind hebben kunnen houden in hun leven en die ook niet in staat of bereid waren hun beide kinderen een enigszins aanvaardbare opvoeding te geven. Zelfs als je al eens moet lachen bij deze film - en dat gebeurt maar heel erg weinig - dan strijden lach en traan om voorrang. Niet genoeg om deze film een tragikomedie te kunnen noemen. Daarvoor is de grondtoon te zwaar, te lelijk, te somber.
Ik voelde nauwelijks compassie met deze onvermogende ouders. Helemaal niets is aan hen besteed geweest, hun hele leven is hen slechts overkomen. Ze hebben niet één keer kans gezien zelf in te grijpen, hun leven een andere kant op te sturen. Maar zetten wel twee kinderen op de wereld om er vervolgens op geen enkele manier meer naar om te kijken.
In het slotbeeld draait Ray aan de zenderzoeker van zijn radio tot hij Dusty Springfield hoort met Some of your lovin'. Dat is het eerste moment in de film dat hij echte emotie toont, een traan biggelt over zijn wang. Rijkelijk laat. Ben ik met dit commentaar hardvochtig? Ik weet het niet, maar de film laat voor mij nauwelijks ruimte voor een andere conclusie. Dit alles neemt overigens niet weg dat ik het een indrukwekkende film vond, rauw en onthutsend. Geen film waar je vrolijk van wordt maar wel een film die beklijft en indruk maakt. Zeer de moeite waard dus.
vrijdag 8 maart 2019
Somberheid troef in Posoki
De nieuwe film van de Bulgaarse cineast Stephan Komandarev speelt zich af in een stuk of zes nachtelijke taxiritten in Sofia. Het thema van de film is de openingsscène waarin een arme sloeber door een bankdirecteur de les gelezen wordt. De bobo legt hem fijntjes uit dat hij god vertegenwoordigt in dit land en dat de wetten door en voor mensen zoals hij gemaakt wordt. De arme sloeber krijgt te horen dat hij kan slikken of stikken en o ja, je moet nu ook het dubbele betalen. Je voelt de woede en de machteloosheid van de arme sloeber opwellen en je denkt als kijker onmiddellijk "sla hem dood"...
Wij kennen Bulgarije slechts van een heel grote afstand en weten niet beter of het land is ten prooi gevallen aan intense corruptie en leegloop. Komandarev is niet bepaald positief over zijn land. Iedereen die een beetje capaciteiten en lef heeft heeft het land allang verlaten en die braindrain blijkt een structureel verschijnsel. Wat er over- en achterblijft wordt ingepikt door de slimmeriken die de wet naar hun hand weten te zetten.
Geen vrolijke film dus maar toch heb ik ervan genoten. Vanwege de wanhoopshumor van mensen die zich realiseren dat het leven hen geen vreugde of succes zal toestaan maar die er toch in slagen het hoofd boven water te houden. Vanwege de menselijkheid die sommigen, ook in barre tijden, overeind weten te houden. Vanwege de in prachtige beeldtaal vertelde verhalen, de petit histories van kleine maar soms o zo grootse mensen. Vanwege de oneindige triestheid van land en film.
De toetreding van landen als Bulgarije en Roemenië tot de EU wordt door sommigen bepleit juist omdat dat de enige manier om de diepgewortelde corruptie te beteugelen. Ik heb me in die rijen geschaard maar als je deze film ziet vraag je je af of het ooit nog goed komt met zo'n land. Toetreden tot de EU is wishful thinking. Maar wie heeft een alternatief?
In de NRC kreeg deze film slechts twee ballen en dat is onterecht en veel te laag. Je wordt niet vrolijk van deze film maar hij is zeer de moeite waard. Ik zou hem vooral aan willen bevelen aan onze minister van buitenlandse zaken die ooit Suriname als een failed state betitelde. Ik zou zeggen: Stef, ga eens in Bulgarije kijken.
donderdag 7 maart 2019
De kleren van de keizer
De succesvolle Britse kunstenaar Damien Hirst heeft in een groot hotel in Las Vegas een suite ingericht met een zestal kunstwerken, waaronder een glazen container met twee haaien op sterk water, een bar gevuld met medisch afval en een vitrinekast met honderden diamantjes. Gasten kunnen de suite huren voor honderdduizend dollar per nacht.
Een dergelijke suite is natuurlijk de ultieme perversie van een hyperkapitalisme waarin begrippen als smaak, cultuur en kunst volstrekt leeg zijn geworden. Wie dit soort bedragen uitgeeft aan een extravagant avondje uit heeft iedere binding met de mensheid en deze planeet allang verloren.
Wat mij stoort in dit bericht is dat Damien Hirst hier wordt aangeduid als een kunstenaar. Net als Jeff Koons is hij gewoon een slimme zakenman die een goede neus heeft voor het ontwikkelen van projecten die goud geld genereren. Het is vraag en aanbod, niets meer en niets minder. Maar met kunst heeft dit natuurlijk niets meer van doen. Die haaien op sterk water zijn een inmiddels decennia oude gimmick van Hirst geworden en de diamanten zijn we ook al eerder bij hem tegengekomen.
Er zijn altijd wel galeriehouders of kunstcritici te vinden die lieden als Koons en Hirst de hemel in prijzen maar laat u niet bedotten: zij hebben er alle belang bij dat de waarde van hun producten omhoog gestuwd wordt. Ik vind het misselijk makend en getuigen van wansmaak van epische dimensies. Koons en Hirst zijn geen kunstenaars maar charlatans. Slimme charlatans, dat dan weer wel.
maandag 4 maart 2019
zaterdag 2 maart 2019
Het Pärt gevoel
Niet de fraaiste titel voor een documentaire over de even befaamde als populaire en vooral innemende componist uit Estland. Ondanks de zeer matige bespreking in de NRC van Peter de Bruijn zijn we de documentaire van Paul Hegeman toch gaan bekijken. En kregen daar geen spijt van. De Bruijn betreurt het dat de componist in deze documentaire niet met geweldige nieuwe inzichten komt maar dat lijkt mij een wat onzinnige verwachting. Ik vermoed dat de man een leven kan vullen met het geven van interviews maar dat is niet direct zijn doel in het leven.
Ook het verwijt dat de regisseur zijn gesprekspartners weg laat komen met veel halve zinnen en vaag gepraat lijkt mij niet geheel terecht. Me dunkt dat koordirigenten, Candida Thompson van het Amsterdam Sinfonietta en dirigent Tõnu Kaljuste als interessante gesprekspartners mogen worden beschouwd.
Ik ga hier geen muziektheoretische bespiegeling over het werk van Arvo Pärt ten beste geven, dat kunnen anderen veel beter. Maar wat de documentaire heel goed liet zien was dat de muziek van Pärt in termen van noten en akkoorden relatief gemakkelijk en toegankelijk lijkt maar dat het uitdrukking geven aan de bedoelingen van de componist door middel van de uitvoeringspraktijk bepaald geen sinecure is. En juist dat aspect van zijn werk is niet of nauwelijks in woorden te vatten. Ook de componist zelf had daar weinig woorden voor. Hij gaf de musici aanwijzingen om tot een beter samenspel te komen door te wijzen op tempi, het door laten klinken van noten en vooral het samenspel waarbij hij de musici aanraadde oor te hebben voor de tonen van de medespelers. Pianist Ralph van Raat gaf even zo heldere aanwijzingen aan een pianist maar de woorden die hij daarbij gebruikte waren inderdaad vaag. Dat is tegelijkertijd de essentie van de muziek van Arvo Part: nauwelijks in woorden te vatten, wat telt zijn de noten van de componist en diens intenties bij het componeren. Daarom geen interview maar slechts beelden en klanken.
Werkelijk prachtig én ontroerend waren de opnames van 'l'Orchestre Symphoniques Kimbanguiste uit Congo. Bekijk de video van een registratie van dit orkest, ook dit is in woorden niet te vatten. Kortom: genoten van deze documentaire.
Abonneren op:
Posts (Atom)