vrijdag 22 maart 2019

Sloterdijk heeft niet goed nagedacht


Een interessant artikel in het FD over een bijeenkomst deze week op de UvA met de Duitse filosoof Peter Sloterdijk over het fenomeen belastingen. Suggereert hij aanvankelijk dat belastingafdracht op basis van vrijwilligheid zou moeten geschieden, nu stelt hij dat de uitleg van belasting als schuld aan de staat een verkeerde benadering is. Sloterdijk stelt dat belasting een gift is, ook al is die verplicht.
Daarnaast stelt hij ons vooral Amerika ten voorbeeld. Dat land zou met haar fiscale cultuur jaren vooruit lopen op Europa. En hij voegt er aan toe dat er in 2010 310 miljard dollar aan filantropie werd besteed, "omdat de Amerikanen weten dat de staat niet alles doet".


Volgens mij maakt Sloterdijk toch wel een paar denkfoutjes. In de eerste plaats is de democratie nu juist gebaseerd op een volksvertegenwoordiging die op basis van de bij verkiezingen geuite volkswil vaststelt hoe het belastingregime eruit dient te zien. Het erkennen van de staat als oplegger en inner van belastingen om daarmee gezamenlijk vastgestelde doelen te realiseren is een van de centrale pijlers van de democratie. Anders gezegd: wie de democratie aanhangt, accepteert dat belastingen worden opgelegd en geïnd.
De Amerikanen houden niet zo van de democratie en zij proberen uit alle macht de centrale of federale overheid zo ver mogelijk terug te dringen en belastinginning tot het absolute minimum te beperken. Daarom kozen ze iemand als Trump om de centrale overheid zo ver mogelijk af te breken.

En wat de overheid dan noodgedwongen laat liggen, dat zou dan moeten worden gefinancierd met filantropie? Realiseert Sloterdijk zich dan niet dat daarmee tweederde van de bevolking overgeleverd wordt aan aalmoezen gevende rijkelui? Is dat een wenselijke en solidaire samenleving? Mij lijkt dat niet bepaald het geval.


Bovendien ziet Sloterdijk nog iets heel anders over het hoofd. Hebben de rijkste burgers van het land niet alleen al het meeste geld en de meeste welvaart en - zo weten we sinds Piketty - ook de meeste politieke invloed en macht, met hun filantropie kunnen ze de samenleving nog veel meer in een door hen gewenste richting sturen. Het is nu juist de essentie van de parlementaire democratie dat ook de belangen van minderheden en de zwakken in de samenleving worden beschermd. Het kan niet zo zijn dat de rest van de samenleving is overgeleverd aan de goedertierenheid van die rijkste 1 procent!

Beste Peter Sloterdijk, ik zou zeggen, ga naar huis en denk er nog eens rustig over na.

Geen opmerkingen: