Niet de fraaiste titel voor een documentaire over de even befaamde als populaire en vooral innemende componist uit Estland. Ondanks de zeer matige bespreking in de NRC van Peter de Bruijn zijn we de documentaire van Paul Hegeman toch gaan bekijken. En kregen daar geen spijt van. De Bruijn betreurt het dat de componist in deze documentaire niet met geweldige nieuwe inzichten komt maar dat lijkt mij een wat onzinnige verwachting. Ik vermoed dat de man een leven kan vullen met het geven van interviews maar dat is niet direct zijn doel in het leven.
Ook het verwijt dat de regisseur zijn gesprekspartners weg laat komen met veel halve zinnen en vaag gepraat lijkt mij niet geheel terecht. Me dunkt dat koordirigenten, Candida Thompson van het Amsterdam Sinfonietta en dirigent Tõnu Kaljuste als interessante gesprekspartners mogen worden beschouwd.
Ik ga hier geen muziektheoretische bespiegeling over het werk van Arvo Pärt ten beste geven, dat kunnen anderen veel beter. Maar wat de documentaire heel goed liet zien was dat de muziek van Pärt in termen van noten en akkoorden relatief gemakkelijk en toegankelijk lijkt maar dat het uitdrukking geven aan de bedoelingen van de componist door middel van de uitvoeringspraktijk bepaald geen sinecure is. En juist dat aspect van zijn werk is niet of nauwelijks in woorden te vatten. Ook de componist zelf had daar weinig woorden voor. Hij gaf de musici aanwijzingen om tot een beter samenspel te komen door te wijzen op tempi, het door laten klinken van noten en vooral het samenspel waarbij hij de musici aanraadde oor te hebben voor de tonen van de medespelers. Pianist Ralph van Raat gaf even zo heldere aanwijzingen aan een pianist maar de woorden die hij daarbij gebruikte waren inderdaad vaag. Dat is tegelijkertijd de essentie van de muziek van Arvo Part: nauwelijks in woorden te vatten, wat telt zijn de noten van de componist en diens intenties bij het componeren. Daarom geen interview maar slechts beelden en klanken.
Werkelijk prachtig én ontroerend waren de opnames van 'l'Orchestre Symphoniques Kimbanguiste uit Congo. Bekijk de video van een registratie van dit orkest, ook dit is in woorden niet te vatten. Kortom: genoten van deze documentaire.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten