dinsdag 21 juni 2022

De relatie tussen klimaat en monotheïsme of polytheïsme

 

Begin van de zesde eeuw voltrok zich op het Arabisch schiereiland een enorme en extreme droogte. Dat hebben onderzoekers vastgesteld aan de hand van analyses van een 2600 jaar oude stalagmiet in een grot i het noorden van Oman. Aldus Bart Funnekotter in een razend interessant artikel in de NRC van vandaag. Interessant omdat hiermee ook de hypothese dat monotheistische godsdiensten in droge gebieden konden ontstaan. Misschien is er wel sprake van een nadrukkelijker verband tussen klimatologische omstandigheden en het ontstaan van godsdiensten. Immers, rond 610 begon de profeet Mohamed met zijn prediking en stichtte de islam. Juist in deze tijd breidden ook het christendom en jodendom zich uit. Mohamed predikte een nakend einde der tijden.

 

Ik vind dit juist daarom zo interessant omdat ik eerder bij Cynthia Barnett in haar prachtige werk Regen al las dat het opmerkelijk was dat de monotheïstische godsdiensten ontstonden in de droge tot zeer droge gebieden op aarde terwijl in die delen van de wereld waarin de natte moesson de wereld vruchtbaar, dichtbebost en groen kleurde vooral polytheïstische godsdiensten floreerden. Naar aanleiding van haar opmerkingen ter zake noteerde ik: "Dat er een sterke band bestaat tussen religie en regen – God zendt regen als de mens gehoorzaamt – blijkt wel uit het feit dat de drie monotheïstische religies in het extreem droge Midden-Oosten ontstonden terwijl de polytheïstische religies hun oorsprong in de drijfnatte moessons vonden. Deze laatste religies ontwikkelden zich in een overvloed van leven en hielden zich niet met schepping of een dag des oordeels bezig. De Joodse God gebruikte de zondvloed om zijn schepping uit frustratie voor het mislukken daarvan te vernietigen zodat hij opnieuw kon beginnen."

Ik begrijp heel goed dat wetenschappers niet te snel konklusies willen trekken maar ik vond de hypothese van Barnett destijds al zeer plausibel. Er zal meer onderzoek naar verricht moeten worden maar vooralsnog acht ik de invloed van klimatologische omstandigheden op monotheïsme of polytheïsme zeer geloofwaardig. Haar boek Regen is om tal van andere redenen zeer de moeite van het lezen waard!

Geen opmerkingen: