woensdag 1 juni 2022

Fabian oder der Gang vor die Hunde

 

Erich Kästner (1899 - 1974) is vooral bekend geworden als schrijver van jeugdboeken. De nazi's mochten hem niet en verbrandden zijn boeken. Een van zijn bekendste boeken is Fabian, een roman die ik als jongeling eens las, nu wel heel erg lang geleden. Onlangs las ik zijn oorlogsherinneringen, samengebracht in Nota bene '45. Zijn Fabian oder der Gang vor die Hunde is nu verfilmd door Dominik Graf. In de hoofdrollen zien we Tom Schilling, Saskia Rosendahl en Albert Schuh. Tom Schilling zagen we recent nog in Werk ohne Autor, een film over het leven van Gerhard Richter. Schilling is zeker geen slecht acteur maar hij heeft niet de uitstraling van een man met bagage waardoor hij nogal eens een te jeugdige en naïeve indruk maakt. 

Fabian is een beginnend schrijver die met verbazing om zich heen kijkt naar de verloedering van de samenleving in het Duitsland van het interbellum. Het hedonisme leek hoogtij te vieren en Graf toont ons dan ook de nodige slemppartijen en orgies. Dit tijdsbeeld is op zich authentiek, uit vele reportages en boeken uit die tijd, alsmede uit geschiedkundig onderzoek weten we dat op zijn minst een deel van de samenleving gekenmerkt werd door een opvallende promiscuïteit. Het leek alsof de Duitsers aanvoelden dat de grote kladderedatch eraan zat te komen en dat je je dus nergens meer voor in hoefde te houden. 


Tegelijkertijd voltrok zich de opmars van Hitler en diens trawanten en waren vooral de communisten en niet te vergeten de joden het doelwit van intimidatie en georganiseerd geweld. Fabian observeert dit amalgaam van mensen, politiek en uitspattingen en neemt er bij gelegenheid ook zelf aan deel. Hij blijft onder alle omstandigheden echter de buitenstaander die zich afvraagt waar de wereld naar op weg is. Hij wordt verliefd op een beginnend actrice, Cornelia en die geschiedenis drukt hem nog eens extra met de neus op de feiten. Maar daar zal ik hier verder niet over uitweiden.

Ofschoon ik geboeid heb gekeken naar dit op zich redelijk waarheidsgetrouwe tijdsdocument, heeft de film me niet echt overtuigd. Heeft ook Tom Schilling me niet echt overtuigd. De muziek was bij tijd en wijle wel erg nadrukkelijk aanwezig en ook de montage was met name in het eerste deel van de film vaak onnodig chaotisch. Dat heeft te maken met de cinematografische maatstaven die de regisseur aanlegde. Maar er waren ook meerdere scenes die niet goed uitgewerkt werden (een rare ontmoeting in een café) of ronduit onzinnig waren (zoals het heen en weer lopen van de ouders van de ouders van Fabian tijdens diens pogingen telefonisch in contact te komen met zijn geliefde in Berlijn).

Geen opmerkingen: