Een interessant interview in de Volkskrant dit weekend met Geert Mak, naar aanleiding va diens nieuwste boek Wisselwachter. Mak citeert daarin de Amerikaanse journaliste Martha Gellhorn die in 1939 al zei:
Ik geloof niet dat het fascisme de democratie kan verslaan, ik denk dat de democratie alleen zichzelf kan vernietigen. Het moet zichzelf zo verzwakt hebben, zichzelf zo goedkoop hebben gemaakt en ontkend, dat het niet langer een emotionele en inspirerende realiteit is: op zo’n moment kan het fascisme, die kolossale zwendelpartij, zichzelf vermommen en een allesbepalende plaats in de geschiedenis innemen.
Zij had volkomen gelijk maar wat verontrustend is: dit is nu precies de positie waarin wij ons heden ten dage bevinden. Wereldwijd wordt de bijl aan de wortels van de democratie gelegd door krachten van binnenuit en er is geen enkele maatschappelijke kracht meer, zo lijkt het, om deze ontwikkeling een halt toe te roepen. Ik weet het, het kan lijken dat ik een onheilsprofeet ben maar ik maak mij oprecht zorgen over de richting waarin de menselijke samenleving zich ontwikkelt. Dat ziet er niet goed uit, de signalen van een naderende ramp zijn talloos en onmiskenbaar. Ik weet niet goed hoe me daarop voor te bereiden. Het in huis halen van voorraden en hulpmiddelen lijkt mij volstrekt zinloos, ik ben geen prepper. Tegelijkertijd ben ik mateloos gefascineerd door al deze ontwikkelingen.
Martha Gellhorn was een interessante vrouw. Ik kwam haar onder meer tegen in Het schrijverskasteel van Uwe Neumahr. Hier vindt u mijn bespreking van dit boek. Zij was onder meer getrouwd met Ernest Hemingway, een hork en een klootzak die haar haar schrijverssucces niet gunde. Maar zelf was Gellhorn ook geen aangenaam wezen. Dit schreef zij aan haar adoptiezoon: “Motivatie komt van binnenuit, het is een kwestie van moed, fantasie en
wilskracht. Dat heb jij allemaal niet. In mijn ogen ben je een sukkel:
als ik jou was sprong ik uit schaamte van de klif”. Ja ja, het kan verkeren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten