Maar dan is het te laat

Onze zelfbenoemde grootste intellectueel van Nederland schreef een uitgebreid essay over het werk van de Franse schrijver Houellebecq. Het essay werd gepubliceerd in het periodiek American Affairs. Om het voor u een stuk eenvoudige te maken heb ik dat essay voor u vertaald met behulp van het onvolprezen vertaalprogramma deepl.com vergeleken waarbij googletranslate nog in de kinderschoenen staat. U vindt de Nederlandse tekst van het essay van Baudet hier.

De wereld van Houellebecq wordt voornamelijk bevolkt door cynische, materialistische, nihilistische mannen en vochtige kutjes. Daarmee is niet gezegd dat Houellebecq niet kan schrijven, ik las al zijn boeken. Maar ofschoon hij enerzijds de vinger op de zere plek weet te leggen, ontbreekt bij hem iedere relativering. Ja, het is absoluut verdedigbaar om naar de wereld te kijken zoals Houellebecq. Maar nee, het is daarmee niet gezegd dat zijn wereldbeeld volledig samenvalt met wat we waarheid of werkelijkheid zouden willen noemen. Ik ga hier verder niet in op het werk van Houellebecq maar verwijs u naar mijn bespreking van zijn laatste roman, Serotonine. Dat volstaat om de blik van Baudet enigszins te relativeren.

Baudet haakt gretig aan bij Houellebecq omdat diens nihilisme hem een uitstekende kapstok biedt om zijn stokpaardje nog eens aan op te hangen: de moderne Westerse mens is van zijn essentie vervreemd geraakt en is hard op weg naar een samenleving zonder sociale samenhang, waarin het individu weliswaar is heilig verklaard maar waarin datzelfde individu zich niet meer thuis kan voelen.

Ik heb er geen bezwaar tegen te wijzen op de risico's van te ver doorgedreven individualisering. Sociale samenhang is enorm belangrijk maar wordt steeds moeilijker in een wereld waarin het fysieke contact tussen mensen bijna volledig vervangen wordt door digitaal contact. Wij kennen nauwelijks nog een offline wereld, we zijn vierentwintig uur per dag online. De vraag is alleen wat het juiste antwoord is op zulke ontwikkelingen.

Het beeld dat Baudet schetst is inktzwart maar dat zijn we van hem gewend. De Westerse mens leidt aan zelfhaat en laat zich uitvagen door homeopathische verdunning met andere rassen enerzijds en een dalend geboortecijfer anderzijds. En dat dalend geboortecijfer is dan weer een gevolg van het feminisme, het abortusbeleid en een ruimhartige euthanasiewetgeving.

Het gaat me niet zozeer om wat Baudet allemaal opschrijft in dit essay, het gaat me vooral om wat hij níet zegt. Hij zegt niet hardop dat hij abortus wil terugdringen, dat hij feminisme een halt wil toeroepen of dat hij euthanasie onmogelijk wil maken. Hij schrijft wél: "Tegenwoordig mag zelfs het nieuwe leven (in de baarmoeder) vernietigd worden zodat de individuele vrijheid niet verstoord wordt. In Nederland (waar ik leef) wordt zelfmoord gefaciliteerd zodat ook hier geen beperkingen, zoals de plicht om voor je ouders te zorgen, op het individu rusten". Ik vind zulk een voorstelling van zaken ronduit kwaadaardig.

Maar als ik vrouw was, zou ik mij ernstig zorgen maken om de stijgende populariteit van dit intellectuele warhoofd. Ook als man baart dit fenomeen mij grote zorgen. Baudet over vrouwenemancipatie: "Neem de emancipatie van vrouwen… Hun ‘bevrijde’ status wordt doorgaans gezien als de grote triomf van de late liberale samenleving… Maar hoe pakt het werkelijk uit? Wat gebeurt er als ze dertig zijn? Als ze fulltime blijven werken, wordt het vormen van een gezin moeilijk, zo niet onmogelijk. Dit is waarom vrouwen in de westerse wereld steeds minder kinderen krijgen.."

Ik zeg het u nogmaals: deze politicus staat met zijn rug naar de toekomst en voert u terug naar een tijd waarin de problemen van vandaag nog lang niet bestonden. Hij voert u terug naar een plaats en een tijd waar geen oplossingen te vinden zijn. Het is de illusoire boodschap van een messias, die uiteindelijk slechts een rattenvanger blijkt te zijn. Lieve mensen, gebruik uw verstand en trap er niet in. Baudet heeft niets goeds voor u in petto. Teleurstelling zal uw deel zijn maar dan is het te laat.