maandag 23 september 2019

Market Garden en Benjamin Britten


Jongstleden vrijdag vlogen de Hercules vliegtuigen in formatie over mijn zolderraam. Die spookgedaanten van friendly fire, hun ronkende motoren, het was een indrukwekkend moment. Op de zondagmiddag bezochten wij een niet eens uitverkocht (hoe kan dat toch?) Musis Sacrum voor een onvergetelijke uitvoering van het War Requiem van Benjamin Britten (1913 - 1976) Britten, een overtuigd pacifist, schreef dit imposante werk als een aanklacht tegen oorlog. Het War Requiem werd voor het eerst opgevoerd in 1962, ter gelegenheid van de inwijding van de nieuwe kathedraal van Coventry, nadat de oude kathedraal in de Tweede Wereldoorlog door hevige bombardementen volledig was verwoest.


Het requiem is een herdenkingsmis uit de katholieke traditie van erediensten.De klassieke elementen uit die eredienst keren ook in dit requiem terug: het Kyrie, het Sanctus, het Agnus Dei. Het werk is geschreven voor orkest, koor en kinderkoor, een sopraan, een tenor en een bariton. Dit werk wordt in Arnhem elke vijf jaar opgevoerd waarbij, geheel volgens traditie, de solisten afkomstig zijn Engeland, Duitsland en Rusland.


De basis van deze eredienst wordt gevormd door gedichten van de Engelse dichter, de War Poet Wilfred Owen (1893 - 1918) Owen was bevriend met die andere grote anti-oorlogsdichter Siegfried Sassoon. Owen sneuvelde een week voordat de wapenstilstand in 1918 werd getekend. Dit is een werk dat je moet ondergaan. Desalniettemin had het HGO een uitstekend programmaboekje opgesteld waardoor je in staat was de teksten van de gezangen letterlijk te volgen.


Ik ben geen musicoloog en kan geen noten lezen. Maar ik was zeer onder de indruk van deze uitvoering door het HGO, de koren en de drie solisten. Hoogtepunten waren de door het kinderkoor gezongen regels uit het Kyrie, het orkestrale Sanctus en de door het koor gezonden slotregels. Het Sanctus was zonder meer overrompelend en imposant maar ook die bijna fluisterend gezongen slotregels waren werkelijk onvergetelijk. Dit War Requiem gaat niet over daders en slachtoffers. Het is de mens die dader is, het is de mens die slachtoffer is. Het War Requiem geeft uitdrukking aan onpeilbaar verdriet, aangedaan door krachten die boven de mens uit zijn gegroeid. Wat een indrukwekkende ervaring, deze aanklacht. Over vijf jaar zou ook u daar eens bij moeten zijn!


Geen opmerkingen: