Baudet, de nieuwe Oswald Spengler

"Er is een knak gekomen in het grote beschavingsproject van het Westen; de destructie van de afgelopen honderd jaar. Maar ik sta in de traditie van de drieduizend jaar daarvoor. De tijd van Homerus tot James Joyce, van Odysseus tot Ulysses. Die wil ik behouden, beschermen." En: "wij bevinden ons in een duizelingwekkend destructieproces, Troje brandt en wij komen hier in Amsterdam bijeen om de stad opnieuw te stichten. Onze vloot gaat de beschaving doen herrijzen, daarom noemen we ons de renaissancepartij."

Dit zijn natuurlijk woorden van Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die maar blijft wauwelen over een partijkartel, die zich er maar over blijft beklagen dat dit land gegijzeld wordt door een politieke, journalistieke en culturele kongsie. Maar hij heeft ontegenzeggelijk een grote aantrekkingskracht op een breed en overwegend jonger publiek dat het kennelijk prachtig vindt als een welbespraakt en beschaafd iemand met groot aplomb Messiasachtige taal begint uit te slaan. Want welbespraakt en beschaafd is Baudet wel.

Maar is de richting waarin hij wijst nu wel de richting die we allemaal verkiezen? Nee natuurlijk en gelukkig maar. Terug naar een klassieke oerstaat waarin een intellectuele elite het plebs de weg wijst? Terug naar de natiestaat alsof dat een in beton gegoten concept is? Weg van het grote Europese project dat ons allemaal welvaart en vrede bracht? Mij doet dat alles al te zeer denken aan een land in 'splendid isolation'. Maar vooral aan Der Untergang des Abendlandes van Oswald Spengler. Spengler constateerde dat alle grote beschavingen cyclisch waren en op enig moment onvermijdelijk af moesten glijden naar een steeds onbeduidender niveau. Daarom verwelkomde hij een grote sterke leider die op de puinhopen van de stervende beschaving een nieuwe wereldorde zou kunnen vestigen.

Baudet is net als Spengler. Maar hij kijkt met een  merkwaardig soort nostalgie te veel achterom en daarom voert hij een achterhoedegevecht, gedoemd te mislukken. Een echte leider kijkt vooruit met in zijn bagage alle kennis die we over de achterliggende eeuwen hebben vergaard. Een echte leider voorziet met welke problemen we in de nabije en verdere toekomst geconfronteerd gaan worden en anticipeert daarop door beleid te ontwikkelen dat ons bijtijds klaarstoomt voor wat ons te wachten staat. Een echte leider voert ons niet drieduizend jaar terug in onze geschiedenis maar neemt ons mee naar het land en de tijd van onze kinderen en kleinkinderen.

Het enig positieve aan de opkomst van Baudet is de zwanenzang van Wilders. Zo af en toe roept hij nog eens wat maar hij overschreeuwt voornamelijk zichzelf. Langzaamaan begint zijn weigering een heuse politieke partij op te richten zich te wreken. Baudet is veel slimmer en richt zich op de Provinciale Staten waarmee hij ook een politieke factor in de Eerste Kamer kan worden.

Maar voor mij blijft de essentie dat Baudet een zichzelf overschattende pedante ijdeltuit is die een doodlopende weg is ingeslagen, hij loopt precies 180⁰ in de verkeerde richting.

1. Change the Goal - 1/7 Doughnut Economics

Kate Raworth is een Engelse econoom en werkzaam aan de Universiteit van Oxford. Zij is bekend geworden met de door haar ontwikkelde Donut Economy. Kern van haar theorie is dat er onder economen consensus lijkt te bestaan over de noodzaak van eeuwige groei maar dat dat een misvatting is met zeer ernstige gevolgen. Een economische theorie die uitgaat van een regeneratieve economie waarin grondstoffen voortdurend hergebruikt worden doet recht aan de belangrijkste parameters van een menselijke beschaving: de aarde mag niet worden uitgeput en alle bewoners hebben recht op de minimale levensvoorwaarden zoals die zijn vastgelegd in de Verklaring van de Rechten van de Mens.

Op haar website ( https://www.kateraworth.com/ ) formuleert Raworth het als volgt: De uitdaging voor de mensheid van de 21ste eeuw is tegemoetkomen aan alle noden van de planeet. Anders gezegd: niemand mag een tekort hebben aan de essentiële voorwaarden voor leven (voedsel, onderdak, zorg en een politieke stem) terwijl we ons gezamenlijk inspannen om niet teveel druk uit te oefenen op de levensondersteunende systemen van onze planeet (zoals een stabiel klimaat, vruchtbare bodems en een beschermende ozonlaag) De donut van sociale en planetaire grenzen is een speelse maar zeer serieuze benadering om die uitdaging vorm en inhoud te geven. De donut is te beschouwen als een kompas voor menselijke vooruitgang in deze eeuw.

Het milieuplafond bestaat uit negen planetaire grenzen, zoals aangegeven door Rockstrom et al, waarachter onaanvaardbare milieuschade optreedt. De twaalf dimensies van de sociale ordening zijn afgeleid van internationaal erkende minimum sociale standaarden, zoals neergelegd in de Sustainable Development Goals in 2015.

Tussen deze planetaire en sociale grenzen ligt een milieuveilig en een sociaal rechtvaardig gebied waarin de menselijke soort zich kan ontwikkelen. Ik ben ervan overtuigd dat de benadering van Kate Raworth de enig juiste is. Het is natuurlijk zonneklaar dat alleen verantwoordelijke politici erin kunnen slagen een dergelijke economie te creëren maar dat neemt niet weg, aldus Kate Raworth, dat ieder individu zich kan inspannen om de aarde te sparen en grondstoffen te hergebruiken, minder te consumeren en verantwoordelijker om te gaan met afval.

Er zijn betere duidingen van Hieronimus Bosch

Tim Walker is een modefotograaf die vooral bekend is geworden van zijn werk voor Vogue. Het Noord Brabants Museum heeft een expositie gewijd aan deze fotograaf. Walker kreeg carte blanche en liet zich inspireren door Tuin der Lusten van Hieronimus Bosch. Uit de begeleidende teksten maken we op dat Walker vooral getroffen wordt door de duistere seksuele aspecten van het werk van Jeroen Bosch.

Nu ben ik geen kenner van het werk van deze schilder maar je wordt telkens weer verbluft door zijn bijna grenzeloze fantasie en zijn vermogen die fantasie uit te drukken in verf. Ik krijg daarbij steevast de indruk dat Bosch heel goed begreep hoe de menselijke natuur in elkaar steekt. Nu zijn de geleerden het in het geheel niet met elkaar eens over de duiding van dit verbluffende schilderij. Maar zondeval, lust, paradijs, hiernamaals en hel spelen in al die interpretaties een rol.

Tim Walker heeft hier zijn interpretatie aan toegevoegd en heeft een groot aantal anekdotes gefotografeerd en die foto's vervolgens larger than life afgedrukt op een special soort linnen. Enorme doeken zijn het geworden waarbij hij een aantal requisieten die je op het schilderij van Bosch tegenkomt heeft laten nabouwen. De foto's zijn gemaakt in Northumberland en Walker maakte daarbij gebruik van lokale modellen.

Op het eerste oog indrukwekkende foto's, vooral door het enorme formaat. Maar ze willen maar niet beklijven. De modellen blijven modellen en de anekdotes komen niet tot leven. Het lijkt soms op Erwin Olaf, soms op Jeff Koons, de citaten van Bosch zijn duidelijk maar de foto's komen niet tot leven. Ze zijn leeg. Mooi, maar leeg. En de bol, de bubble, keert wel heel vaak terug.

Maar wie echt in de Tuin der Lusten is geïnteresseerd moet de volgende link eens aanklikken: Tuin der Lusten, verteld door Midas Dekkers

Mugabe: should I stay or should I go?

"He who swallows a complete coconut has absolute trust in his anus"

"A brave man is he who has a running stomach and still wants to flatulate"

Naar het schijnt zijn dit uitspraken van Robert Mugabe en als dat werkelijk zo is zou je toch haast denken: laat hem nog maar even blijven?!

RABO op de vingers getikt: het werd tijd

Juist toen ik van plan was een post aan de RABO reclamecampagne te wijden kwam het bericht dat deze bank door de Reclame Code Commissie op de vingers is getikt. Het oordeel van de RCC: misleidend en oneerlijk. De bank suggereert dat zij vluchtelingenstromen gaat indammen, conflicten kan dempen en het wereldvoedselprobleem kan oplossen. Als u het echt wilt zien kunt u hier de spot nog eens bekijken: RABO commercial
De bank gaat nu de spot eindigen met de zin: "Stel je eens voor dat we samen het wereldvoedselprobleem oplossen". Wat mij betreft nog steeds onaanvaardbaar en misleidend.

We kennen de RABO niet alleen van de schandalen rond de MKB-derivaten en het misdadige gedrag rond de Libor-tarieven. Sinds kort weten we ook dat de RABO zeer nauw verweven is met het pas ontdekte mestschandaal. De bank financiert ondernemers in deze branche ondanks dat men weet dat ze veroordeeld zijn wegens crimineel handelen. Wilt u weten hoe die mestfraude in zijn werk gaat? Kijk dan hier: Mestfraude uitgelegd En toch zegt de bank in haar reclamespot: "stel je eens voor dat we meer voedsel produceren zonder de aarde uit te putten, stel je eens voor dat we landbouwgrond herstellen en minder verspillen".

En uit mijn eigen praktijk zie ik hoe 'betrokken' de banken (want in dit opzicht verschillen ze niets van elkaar) bij hun klanten zijn. Het verstrekken van kapitaal aan het MKB behoort niet langer tot de kerntaken van de bank. Een financiering is pas mogelijk wanneer de ondernemer al zijn bezittingen aan de bank heeft verpand tot en met de hypotheek op de eigen woning. De bank loopt nul risico. Maar je moet pas echt op je tellen passen wanneer een bank uit wil stralen dat ze enkel en alleen een ideologische doelstelling heeft. Want dat is inderdaad ronduit misleidend. Een bank is er primair om geld te verdienen en we weten allemaal hoe dat gaat: mijn geld levert bij de bank nog geen 0,5% rente op maar u moet niet denken dat u tegen datzelfde tarief geld bij de bank kunt lenen. Dat is het verdienmodel van een moderne bank. En de RABO strooit mooie maar misleidende praatjes rond terwijl ze tegelijkertijd uw en mijn klimaat vergiftigen door criminele mesthandelaren te financieren.

Jeff Beck demonstrating "Little Wing" by Jimi Hendrix

Het Vluchtelingenverdrag van Genève uitgelegd in vijf minuten - de Volks...

Jaimeo Brown Transcendence - Full Performance (Live on KEXP)

Het laatste concert dat we op November Music zagen. Heerlijke voorstelling van rasmuzikanten die zich laten inspireren door culturen van over de hele wereld. Uitstekende gitarist Chris Sholar en de saxofonist Jaleel Shaw was geweldig. Muziek met een boodschap maar met de nadruk op muziek. De cd Transcendence had ik langer in mijn bezit, een schitterende registratie, luister er maar eens naar.

Niels Duffhues' Fable Dust - 'The man who came out of the storm'

Ook op November Music gezien. Ingetogen, melancholiek, hier en daar neigend naar somberte maar heb er enorm van genoten. Een innemend figuur deze Duffhues, moet er meer van gaan beluisteren. Op YouTube vind je nog andere registraties van hem.

Daniel Herskedal 'The Mistral Noir' from Slow Eastbound Train

Ook gezien bij November Music. Een prachtig ensemble bestaande uit tuba, piano, percussie, cello en viool. Daniel Herskedal blijkt een tubavirtuoos, een opmerkelijk instrument voor een jazzensemble. Maar Herskedal weet onvoorstelbare tonen aan zijn instrument te ontlokken. Het was een schitterend concert. Vooral het nummer Croswind landing maakte veel indruk met een minutenlange solo van de tuba, die Herskedal liet klinken zoals je nog nooit gehoord hebt. Deze versie is jammer genoeg niet terug te vinden op de cd-registratie.

Kapok & Ragazze Quartet - Terry Riley/ Sunrise of the Planetary Dream Co...

Hier een kleine uitsnede uit het fantastische In C van Terry Riley, afgelopen zaterdag in November Music Den Bosch. Uitgevoerd door het Ragazze Quartet samen met musici van Kapok en Slagwerk Den Haag. Eden spetterende uitvoering! Elders op dit blog vind je de oorspronkelijke integrale uitvoering door Terry Riley zelf, een wat andere bezetting maar de uitvoering met het Ragazze Quartet, Kapok en Slagwerk Den Haag was onvergetelijk!

Interview With The Lifelike Hot Robot Named Sophia (Full) | CNBC

Robotica en ethica

Terecht is er veel aandacht in de pers voor de ethische en morel implicaties van robotica en kunstmatige intelligentie. Mijn lijfblad de NRC gat met regelmaat in op deze materie, zo ook afgelopen dinsdag naar aanleiding van de robot Sophia, gebouwd door de Amerikaanse robotmaker David Hanson. Sophia werd gebouwd om mensen gezelschap te houden en om te helpen bij evenementen. Toen robot Sophia door de media werd geïnterviewd maakte ze zelfs soms een grapje. Zie de volgende link: Robot Sophia interviewed

In deze post beperk ik me tot het weergeven van die organisaties en instituties die zich bezighouden met het opstellen van ethische principes voor kunstmatige intelligentie:

Het Future of Life Institute heeft 23 principes opgesteld die ervoor moeten zorgen dat kunstmatige intelligentie ten goede komt aan iedereen. futureoflife.org

Het IEEE Global Initiative for Ethically Aligned Design of AI ontwikkelt industriële standaarden. ieee.org

De Stanford One Hundred Year Study on AI brengt topwetenschappers samen die aanbevelingen doen over hoe kunstmatige intelligentie in goede banen kan worden geleid. stanford.edu

ADA-AI is een initiatief van wetenschap en bedrijfsleven dat onderzoekt hoe AI ook ten goede kan komen aan minder bedeelden en minder gerepresenteerden. ADA-AI

AI Now publiceerde tien aanbevelingen voor ethisch gebruik van kunstmatige intelligentie. ainowinstitute.org

AI for good belegde een conferentie om te onderzoeken hoe AI gebruikt kan worden om de 17 VN doelen voor duurzame ontwikkeling te halen. ai4good.org

Het Europees Parlement onderzoekt zaken als aansprakelijkheid, veiligheid, verandering van de arbeidsmarkt door kunstmatige intelligentie en verkende de vraag of robots rechten moeten krijgen. europarl.europa.eu/robots-and-artificial-intelligence

Het EPSRC is een Britse instelling voor financiering van wetenschappelijk onderzoek en stelde vijf principes op voor ontwerpers, bouwers en gebruikers van robots. epsrc.ac.uk

TU Design for Values ontwikkelde drie principes waarop AI gebaseerd zou moeten zijn: accountability, responsibility en transparancy. designforvalues.tudelft.nl

De vooruitziende blik van Asimov

Isaac Asimov, Amerikaans biochemicus en science fiction schrijver, definieerde al in 1942 in zij boek I, Robot drie wetten van de robotica teneinde te voorkomen dat robots zich op enig moment tegen de mens zouden keren. In de Wetenschapsbijlage van de NRC van afgelopen weekend een uitgebreid artikel over de ethiek van de robotica. De wetten van Asimov luiden aldus:

1. Een robot mag een mens geen letsel toebrengen of door niet te handelen toestaan dat een mens letsel oploopt;
2. Een robot moet de bevelen uitvoeren die hem door mensen worden gegeven, behalve als die opdrachten in strijd zijn met de Eerste Wet;
3. Een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, voor zover die bescherming niet in strijd is met de Eerste of Tweede Wet.

Later kwam daar nog een nulde wet bij:
0. Een robot mag geen schade toebrengen aan de mensheid, of toelaten dat de mensheid schade wordt toegebracht door zijn nalatigheid.

De bedoeling is dat bij het programmeren van robots en robotica deze ethische uitgangspunten worden meegegeven zodat robots zich inderdaad niet tegen de mens kunnen keren. Iemand die zich nadrukkelijk met dit aspect van de robotica bezighoudt is de Brit Alan Winfield (klik voor meer informatie op deze link: alanwinfield.blogspot)

In tegenstelling tot Hawking, Musk en anderen is Winfield helemaal niet bang voor robots die de mens zullen gaan overheersen of erger. In het lab is het mogelijk om robots te bouwen die uit de voeten kunnen met morele dilemma's. En in navolging van Asimov wordt daarbij de volgende set of rules gehanteerd:

IF for all robot actions, the human is equally safe
THEN (*default safe actions*) output safe actions
ELSE (*ethical action*) output action(s) for least unsafe human outcome(s)

Buitengewoon interessant om te lezen over de laboratoriumproeven waaruit blijkt dat de ethische robots inderdaad weg weten met morele dilemma's. In een van die proeven werd een robot geconfronteerd met een noodsituatie waarin twee 'humans' in een noodsituatie belanden en waarbij de robot slechts tijd genoeg heeft om een van beiden te redden. In ongeveer de helft van de gevallen slaagde de robot erin één mens te redden maar in alle andere gevallen raakte de robot in verwarring doordat hij voortdurend moest afwegen wat hij moest doen om beide mensen te redden.

Twee andere Amerikanen, hoogleraar informatica Michael Anderson en zijn vrouw, hoogleraar filosofie Susan Anderson slaagden erin zorgrobots te bouwen die al evenzeer in staat bleken ethische of morele dilemma's aan te kunnen. In hun geval was de learning machine niet gebaseerd op enorme hoeveelheden data, maar juist op slechts een beperkt aantal kwesties en voorbeeldsituaties waarbij de robot verteld wordt hoe en waarom er in die situaties gehandeld moet worden om tot een oplossing te komen.

Natuurlijk blijft er altijd een zwakke plek over en dat is met name het geval als de instructeurs van robots daadwerkelijk slechte bedoelingen hebben. Maar Winfield en de Andersons zijn daarover optimistisch gestemd. Winfield: "het zal nog even duren voordat robots in staat zijn goed te reageren op complexe ethische dilemma's en hun acties achteraf kunnen verklaren".

Zie ook de volgende post.

7 The Most Advanced Robots

Het einde van de natiestaat?

In deze tijden waarin we enerzijds een terugverlangen naar de klassieke natiestaat zien en anderzijds separatistische bewegingen zien ontstaan is het zaak eens hardop na te denken over die natiestaat. Is dat concept nog een lang leven beschoren en is de natiestaat wel het beste antwoord op de vragen en noden van de moderne burger?

Iemand die daar hardop over nadenkt is de Duitse politicologe Ulrike Guérot. De bijgaande portretfoto's zijn van Patrick Post, vermeldenswaard omdat het zulke prachtige foto's zijn. Het lijken wel schilderijen van Otto Dix of een van zijn tijdgenoten! Maar dit terzijde. (Op last van een door de fotograaf ingeschakelde advocaat heb ik de foto's helaas moeten verwijderen; dit geschiedde op 29 juli 2018 om 09.49 uur) In de Trouw van 4 november stond een prachtig interview dat Co Welgraven met Guérot had. Zij is ervan overtuigd dat de natiestaat zijn langste tijd wel heeft gehad. (zie: de-natiestaat-sterft-leve-de-eurorepubliek

Natuurlijk zijn er in alle Europese naties bewegingen ontstaan die de burger vaste grond onder de voeten willen geven door ze terug te leiden naar het klassieke concept van de natiestaat. Maar dat zijn vooral politici die graag vlaggen zien wapperen en politieke macht proberen te vergaren op het thema immigratie of varianten daarop. Guérot gelooft daar niet in, de weg terug leidt slechts tot desillusies, niets meer dan nostalgie.

Voor Guérot staat vast dat burgers eerst en vooral in hun regio geworteld zijn, daar voelen ze zich thuis.In elke natiestaat kom je momenteel het fenomeen tegen dat de burgers zich verzetten tegen de heersende politieke elites omdat ze zich niet gehoord voelen. De moderne stadsregio is vele malen belangrijker dan de allesbestierende natiestaat.

Guérot bepleit een Republiek Europa met een sterk verbeterd parlement: "Mijn doel is die Europese Republiek waarin alle burgers dezelfde rechten hebben, dat er bijvoorbeeld één uniforme werkloosheidswet is met dezelfde uitkering, van Denemarken tot Portugal en van Ierland tot Griekenland. Voor mij zijn niet de nationale staten soeverein maar de burgers, díe beslissen".

Hoe dit ideaal van een Europese Republiek voor burgers gerealiseerd moet worden moet nog nader worden onderzocht en uitgewerkt. Koningen hoeven niet te verdwijnen en talen moeten vooral blijven bestaan. In een dergelijke republiek is er geen sprake meer van een Brexit en zou Catalonië allang de gewenste status hebben verkregen.

Interessant hoor, deze Ulrike Guérot en vooral ook relevant. Haar boek Waarom Europa een republiek moet worden is dan ook uiterst belangrijk en actueel. Of het haalbaar is, zullen we eerst over jaren vast kunnen stellen. Maar laten we vooral beginnen haar gedachten eens serieus te nemen en vooral uit te werken.

Hangt de werkelijkheid af van wie haar waarneemt?

In een uitgebreid interview in de NRC van afgelopen weekend stelt Amerikaanse-Duitse-Joodse cultuurfilosoof Susan Neiman dat we leven in een tijd van ideologieën die zo dominant zijn geworden dat ze worden waargenomen als feiten. Ze doelt dan met name op het neoliberalisme, de evolutionaire psychologie en het postmodernisme. Met name in het postmodernisme heeft de idee postgevat dat de werkelijkheid afhangt van wie haar waarneemt. De gedachte is ingegeven door Foucault die stelde dat waarheid relatief is.

Daarmee zou natuurlijk de basis onder de idee van 'werkelijkheid' wegvallen. Het begrip werkelijkheid veronderstelt enige objectiviteit en als die niet zou bestaan, als we niet meer kunnen afspreken wat 'waar' is dan kan iedereen ermee aan de haal gaan. En dat is natuurlijk precies wat we nu overal in in ieder geval de Westerse wereld zien gebeuren. Breitbart is daarvan de meest extreme exponent.

Terecht pleit Neiman ervoor dat mensen zich zo breed mogelijk laten informeren en zich niet beperken tot hun eigen 'bubble'. In laatste instantie leidt zo'n geïsoleerd bestaan natuurlijk tot identiteitspolitiek: alleen het welzijn van de eigen groep is relevant.

Neiman, die sinds de millenniumwisseling in Duitsland woont, verklaart bang te zijn voor een nieuwe burgeroorlog in de VS. Ook al vormen de Trumpaanhangers slechts 30% van de bevolking, ze zijn wel bewapend. En dat is wel het electoraat dat Breitbart bestookt met hun narratief: neofascisme, white supremacy, second amendment en zo voorts. Het enige dat telt - ongeacht de feiten - is het sterkste narratief.

Wat bedoelt Beatrice precies?

In een column in de NRC van van afgelopen weekend gaat Beatrice de Graf in op de aandacht die er momenteel wordt geschonken aan de Reformatie. Is er sprake van een beetje eerherstel voor de Reformatie vraagt De Graaf zich af. Wat ze echter in al die aandacht mist is Luthers oproep om terug te gaan tot de bronnen. Het gaat om wat er geschreven staat.

Ik denk dan meteen dat religie zonder exegese (tekstuitleg) levensgevaarlijk is. Kijk naar de islam, kijk naar (ultra)orthodoxe joden, kijk naar fundamentalistische christenen. Zij die het geschreven woord verabsoluteren zenden vooral een boodschap van onverdraagzaamheid uit.

De Graaf erkent dat ook en wijst op een pas verschenen boek van Enny de Bruijn (Volk in verwarring. Reformatie in Nederlandse steden en Dorpen) De Bruijn constateert dat de gewone man (daar heb je hem weer) vooral heen en weer werd geslingerd tussen verabsolutering en verwarring. De Graaf merkt op dat we in de afgelopen eeuwen in Europa geleerd hebben de waarde van diversiteit en het compromis te erkennen. En dat de wijze waarop mensen anno nu het absolute gelijk weer lijken te omarmen  automatisch leidt tot de vraag op welke bronnen zij zich eigenlijk baseren. En ook hoeveel martelaren er nog zullen sneuvelen voor de rust weerkeert.

Ik zou zeggen, laten de mensen die bronnen vooral met rust laten. Als ze in apocriefe teksten gaan grasduinen selecteren ze enkel die woorden die hen op dat moment van pas komen. En daar komt alleen gedonder van.

Wat ik mis in de tekst van de door mij overigens hoog geachte Beatrice de Graaf is de vermelding dat Luther de grootste en de grofste en de smerigste antisemiet was die ooit bestond. Vergeleken bij Luther was Hitler niet meer dan een onbetekenend misdienaartje. Moderne christenen die zich beroepen op Luthers gedachtegoed slagen er moeiteloos in dat inktzwarte aspect van de persoon Luther te negeren, te verdonkeremanen. Ze vergoelijken zijn gedrag zelfs met een verwijzing naar historiciteit. Wat mij betreft hoort Luthers gedachtegoed thuis op de mestvaalt van de geschiedenis.

Prachtige Zorn-dag eindigt met wanklank

Elk jaar wordt in de maand november in Den Bosch een prachtig festival georganiseerd, November Music. Standplaats de Verkadefabriek maar daarnaast worden tal van locaties door de hele stad gebruikt. Gisteren was er een dag georganiseerd rond en met componist, musicus en geluidsfetisjist John Zorn (1353) voor welke gelegenheid de artist in residence met een groep van 28 Amerikaanse musici de grote plas was overgestoken. De dag stond vooral in het teken van de componist John Zorn, niet de musicus. Op zich jammer want een bruisend concert van deze saxofonist had ons wel geleken.

De dag begon om 10 uur in de ochtend en duurde tot middernacht, gevuld met tien voorstellingen van telkens een uur met maximaal 30 minuten daartussen. Een strak schema dus maar de maestro wilde het zo. Niet eerder heb ik zo'n korte tijd een frietje met een frikandel speciaal naar binnen moeten werken. De aftrap werd gevormd door een fraaie documentaire over Zorn in de laatste zeven jaar. Daarna volgden enkele strijkkwartetten waaronder de wereldpremière van The Unseen. Een prachtig, vaak bijna fluisterend gespeeld stuk, dat je vaker moet horen om het te doorgronden. Maar fraai was het zeker.

Voor het overige maken we uitgebreid kennis met het vocabulaire van Zorn, dat we voor het eerst hoorden op de legendarische cd Forbidden Fruit die al in 1987 werd opgenomen. Het schuurt en het krast, Zorn snijdt thema's aan zonder er ook maar één verder uit te werken, zijn muziek is kaleidoscopisch, snel wisselend tussen heftige erupties en verstilde klanken waarbij hij alle technische mogelijkheden van strijkstok en klankkast benut. Buitengewoon interessant en genietbaar, mits je bij de voorstelling aanwezig bent. Op een geluidsdrager wordt het meteen een stuk minder. Hoe het ook zij, hier maakten we kennis met de jonge en begaafde cellist Jay Campbell die we vele keren tegen zouden komen in het verdere programma.

Onder andere bij de Bagatellen samen met cellist Erik Friedlander. Zeer fraai. En dat gold zeker ook voor de beide gitaristen Julian Lage en Gyan Riley (zoon van de componist Terry Riley die volgende week nog met een uitgebreide hommage wordt geëerd in ditzelfde prachtige festival!) Het enige concert waarin Zorn zelf musiceerde vond plaats in de Sint Janskathedraal waar hij een half uur durend orgelconcert gaf. Bij vlagen fraai en interessant maar over het geheel genomen vond ik het wat vlakke compositie die niet echt kon boeien.

Voor mij het absolute hoogtepunt van de dag vormde het Nova Quartet dat bestond uit John Medeski op piano, Kenny Wollesen op vibraphone, Trevor Dunn op bas en de aanstekelijke Joey Baron op drums. Het werd een schitterend optreden dat veel te kort duurde. Op het programma stonden enkele Bagatellen van Zorn die stuk voor stuk van blad werden gespeeld. En dat was opmerkelijk omdat de musici je desondanks het gevoel gaven dat ze ter plekke improviseerden. Vier geweldige muzikanten die met een enorm enthousiasme prachtige stukken speelden en die elkaar volledig de ruimte gaven. Het was een spetterend concert dat wat mij betreft de rest van de avond had mogen duren.

We zagen nog een fraaie uitvoering van Book 1 en 2 van Zorn's Madrigalen. Jammer was alleen dat je geen idee had welke tekst er werd gezongen, iets wat men heel eenvoudig had kunnen opvangen door de tekst op de muur te projecteren of door een handout uit te delen. Verder nog een uitgebalanceerd concert met het ASKO/Schoenberg onder leiding van David Fulmer en met medewerking van onder meer de eerder genoemde Jay Campbell. Strak, energiek en overtuigend gespeeld. En met een zeer luid optreden van Simulacrum, bestaande uit organist John Medeski, gitarist Matt Hollenberg en de zeer bedreven drummer Kenny Grohowski, die een heerlijke bak herrie voorschotelden, kwamen we bij het slotstuk van de avond.

En toen ging het fout. Op het programma stonden enkele filmpjes waarbij  het geluid(sbeeld) zou worden verzorgd door Kenny Wollesen op drums, Trevor Dunn op bas, John Zorn op sax en Ikue Mori met electronics. De bassist heb ik niet gezien maar de drummer zat achter een heus drumstel. Een saxofoon was in geen velden of wegen te bekennen en de Japanse zat naar een tablet te staren samen met de maestro.
De filmpjes (animaties) die werden vertoond waren van een bedroevend niveau en het bijbehorende geluid stond op tape. Bij een van die filmpjes werd de irritatiegrens door het bijgeleverde geluidsbeeld fors overschreden. Toen we na afloop van het derde filmpje hardop "play some music!" de zaal inriepen was het antwoord "go fuck yourself". Was het John Zorn zelf die dat riep? Laten we maar hopen dat het iemand van de organisatie was. Uiteindelijk liepen er wel heel veel mensen weg. Wij ook.

Jammer dat deze prachtige dag zo in mineur eindigde. Maar dat neemt niet weg dat het een prachtige dag was die een geweldige staalkaart van de composities van John Zorn liet zien. De organisatie was voortreffelijk, de locaties waren uitstekend en goed over de stad verspreid. En Zorn, die bij elk concert aanwezig was en de musici telkens introduceerde (waarom was er nergens een microfoon voor de man? Hij moest telkens over een applaudiserend publiek heen schreeuwen) liet zich kennen als een aimabele man, wars van hoogmoed of een te groot ego. Op die slotkreet na dan maar we weten niet waar die vandaan kwam.

Doot Doot - Freur

Ondertussen in Spanje

De twee kampen in Spanje zijn met een gedeelde verantwoordelijkheid een weg ingeslagen vanwaar men niet meer terug kan keren zonder gezichtsverlies. Het Spaanse Grondwettelijk Hof was duidelijk: de onafhankelijkheid van Catalonië uitroepen was strijdig met de Spaanse Grondwet. Dat is natuurlijk een ernstig verwijt en sancties daarop zijn logisch en onvermijdelijk.

Maar Puigdemont is een democratisch gekozen deelstaatpresident die de verkiezingen won met de belofte van Catalonië een onafhankelijk land te zullen maken. Niemand kan dus verrast zijn door de recente ontwikkelingen.

In een democratische staat hoort de rechter het laatste woord te hebben. En wie onafhankelijkheid nastreeft gaat vroeger of later maar onvermijdelijk in conflict met de hoogste gerechtelijke instantie van de natiestaat komen. In mijn visie hebben de Catalaanse separatisten hun electoraat misleid en opgeruid om zodoende de onafhankelijkheid te kunnen uitroepen. Er zouden stukken zijn gevonden waarin deze politici erkennen instabiliteit na te streven om hun doel te kunnen bereiken.

Waar het nu om gaat is dat de nuance in Spanje wel heel erg naar de achtergrond is gedrongen. Moeten de Catalaanse separatisten nu werkelijk gevangen gezet worden? Was het niet voldoende hun paspoorten in te trekken? Was het echt nodig olie op het vuur te gooien? Is de aanklacht 'rebellie' onvermijdelijk en noodzakelijk? Alleen de natiestaat Spanje heeft geweld toegepast in dit conflict. Kon de staat niet erkennen dat wie het politieke doel 'onafhankelijkheid' nastreeft onvermijdelijk in conflict komt met die natiestaat?

Maar de doldriestheid van Puigdemont werd beantwoord met een even grote halsstarrigheid van Rajoy en zoals gezegd: een weg terug lijkt voorgoed afgesloten. Maar een klein beetje prudentie, ietsje meer staatsmanschap en een klein beetje wijsheid bij premier en koning zou oneindig veel meer gewicht in de schaal hebben gelegd dan het brute machtsvertoon waartoe deze toreadors hebben besloten. Jammer en waar gaat dit eindigen? Komt er echt een eerlijk proces of heeft Puigdemont gelijk en is de kans daarop verkeken? Zijn gang naar Brussel is tactisch gezien slim, daar krijgt hij immers een podium dat hem thuis niet meer gegund zal zijn. Ben benieuwd naar de verkiezingsuitslag op 21 december.

Likoed NL, CIDI, Wilders en de Winter: schaamteloos en ranzig

Er gaat niets boven enigszins objectieve berichtgeving. Maar daarvoor moet je niet bij Likoed Nederland zijn, de pleitbezorgers van Netanyahu in ons land. Lees in de volgende link maar eens hun schandelijke commentaar op het aantreden van minister Kaag: Likoed NL valt door de mand

Kaag zou thuis een foto hebben hangen waarop zij te zien is met een lachende Arafat.Maar er zijn genoeg foto's te vinden van Netanyahu die lachend met Arafat op de foto staat. Kaag zou verklaard hebben goede banden met Hezbollah te hebben maar in werkelijkheid verklaarde ze "goede contacten binnen zowel Hezbollah als in Israël en Iran" te hebben. Ook zou Kaag volgens Likoed NL Netanyahu een racistische demagoog genoemd hebben maar in werkelijkheid citeerde Kaag Israëlische demonstranten. Likoed NL gaat zelfs zo ver de dochter van Kaag in hun ranzige artikel te betrekken.

Enfin, u moet het zelf maar lezen. We noemen dit framen maar de wijze waarop Likoed NL dit meent te mogen doen is extreem laaghartig en, ik zei het al: ranzig. Inmiddels blijkt het CIDI een grote rol in dit nare verhaal te spelen, kijk maar eens op deze link: CIDI framet minister Kaag en lieden als Wilders en Leon de Winter schuiven maar al te graag aan bij dit koor van rancune en desinformatie.

Sigrid Kaag is misschien wel een van de meest competente ministers is die zitting nam in het nieuwe kabinet. Ik ben heel benieuwd hoe de samenwerking tussen haar en Halbe Zijlstra, die - net als ik - wel eens in het buitenland geweest schijnt te zijn.