zondag 5 november 2017

Prachtige Zorn-dag eindigt met wanklank

Elk jaar wordt in de maand november in Den Bosch een prachtig festival georganiseerd, November Music. Standplaats de Verkadefabriek maar daarnaast worden tal van locaties door de hele stad gebruikt. Gisteren was er een dag georganiseerd rond en met componist, musicus en geluidsfetisjist John Zorn (1353) voor welke gelegenheid de artist in residence met een groep van 28 Amerikaanse musici de grote plas was overgestoken. De dag stond vooral in het teken van de componist John Zorn, niet de musicus. Op zich jammer want een bruisend concert van deze saxofonist had ons wel geleken.


De dag begon om 10 uur in de ochtend en duurde tot middernacht, gevuld met tien voorstellingen van telkens een uur met maximaal 30 minuten daartussen. Een strak schema dus maar de maestro wilde het zo. Niet eerder heb ik zo'n korte tijd een frietje met een frikandel speciaal naar binnen moeten werken. De aftrap werd gevormd door een fraaie documentaire over Zorn in de laatste zeven jaar. Daarna volgden enkele strijkkwartetten waaronder de wereldpremière van The Unseen. Een prachtig, vaak bijna fluisterend gespeeld stuk, dat je vaker moet horen om het te doorgronden. Maar fraai was het zeker.


Voor het overige maken we uitgebreid kennis met het vocabulaire van Zorn, dat we voor het eerst hoorden op de legendarische cd Forbidden Fruit die al in 1987 werd opgenomen. Het schuurt en het krast, Zorn snijdt thema's aan zonder er ook maar één verder uit te werken, zijn muziek is kaleidoscopisch, snel wisselend tussen heftige erupties en verstilde klanken waarbij hij alle technische mogelijkheden van strijkstok en klankkast benut. Buitengewoon interessant en genietbaar, mits je bij de voorstelling aanwezig bent. Op een geluidsdrager wordt het meteen een stuk minder. Hoe het ook zij, hier maakten we kennis met de jonge en begaafde cellist Jay Campbell die we vele keren tegen zouden komen in het verdere programma.


Onder andere bij de Bagatellen samen met cellist Erik Friedlander. Zeer fraai. En dat gold zeker ook voor de beide gitaristen Julian Lage en Gyan Riley (zoon van de componist Terry Riley die volgende week nog met een uitgebreide hommage wordt geëerd in ditzelfde prachtige festival!) Het enige concert waarin Zorn zelf musiceerde vond plaats in de Sint Janskathedraal waar hij een half uur durend orgelconcert gaf. Bij vlagen fraai en interessant maar over het geheel genomen vond ik het wat vlakke compositie die niet echt kon boeien.


Voor mij het absolute hoogtepunt van de dag vormde het Nova Quartet dat bestond uit John Medeski op piano, Kenny Wollesen op vibraphone, Trevor Dunn op bas en de aanstekelijke Joey Baron op drums. Het werd een schitterend optreden dat veel te kort duurde. Op het programma stonden enkele Bagatellen van Zorn die stuk voor stuk van blad werden gespeeld. En dat was opmerkelijk omdat de musici je desondanks het gevoel gaven dat ze ter plekke improviseerden. Vier geweldige muzikanten die met een enorm enthousiasme prachtige stukken speelden en die elkaar volledig de ruimte gaven. Het was een spetterend concert dat wat mij betreft de rest van de avond had mogen duren.


We zagen nog een fraaie uitvoering van Book 1 en 2 van Zorn's Madrigalen. Jammer was alleen dat je geen idee had welke tekst er werd gezongen, iets wat men heel eenvoudig had kunnen opvangen door de tekst op de muur te projecteren of door een handout uit te delen. Verder nog een uitgebalanceerd concert met het ASKO/Schoenberg onder leiding van David Fulmer en met medewerking van onder meer de eerder genoemde Jay Campbell. Strak, energiek en overtuigend gespeeld. En met een zeer luid optreden van Simulacrum, bestaande uit organist John Medeski, gitarist Matt Hollenberg en de zeer bedreven drummer Kenny Grohowski, die een heerlijke bak herrie voorschotelden, kwamen we bij het slotstuk van de avond.


En toen ging het fout. Op het programma stonden enkele filmpjes waarbij  het geluid(sbeeld) zou worden verzorgd door Kenny Wollesen op drums, Trevor Dunn op bas, John Zorn op sax en Ikue Mori met electronics. De bassist heb ik niet gezien maar de drummer zat achter een heus drumstel. Een saxofoon was in geen velden of wegen te bekennen en de Japanse zat naar een tablet te staren samen met de maestro.
De filmpjes (animaties) die werden vertoond waren van een bedroevend niveau en het bijbehorende geluid stond op tape. Bij een van die filmpjes werd de irritatiegrens door het bijgeleverde geluidsbeeld fors overschreden. Toen we na afloop van het derde filmpje hardop "play some music!" de zaal inriepen was het antwoord "go fuck yourself". Was het John Zorn zelf die dat riep? Laten we maar hopen dat het iemand van de organisatie was. Uiteindelijk liepen er wel heel veel mensen weg. Wij ook.

Jammer dat deze prachtige dag zo in mineur eindigde. Maar dat neemt niet weg dat het een prachtige dag was die een geweldige staalkaart van de composities van John Zorn liet zien. De organisatie was voortreffelijk, de locaties waren uitstekend en goed over de stad verspreid. En Zorn, die bij elk concert aanwezig was en de musici telkens introduceerde (waarom was er nergens een microfoon voor de man? Hij moest telkens over een applaudiserend publiek heen schreeuwen) liet zich kennen als een aimabele man, wars van hoogmoed of een te groot ego. Op die slotkreet na dan maar we weten niet waar die vandaan kwam.

4 opmerkingen:

Anoniem zei

The shouting was actually "play the saxofone!", and yes, the answer came straight from Mr. Zorn himself, which to my judgment was fair enough. If a person is not familiar with or not able to appreciate certain aesthetics (noise/electronic compositions) then they should simply walk away instead of disrupting the presentation, disrespecting the artists (at this particular moment Mrs. Mori seemed to be performing live with the laptop, both images and sounds being hers) and staining an amazing day with such rude, arrogant, selfish and ignorant behavior. They have had a whole day of more 'palatable' music already, so if at 23:30 at night your expectations are not met, just shut up and go home. Not everbody shares the same tastes or levels of sophistication, but other people in the audience paid for the ticked just the same, and some of them (like myself) were more or less acquainted with what was going on.

enno nuy zei

Wow, you have no problem with using strong language. If you read my review, you will see that I appreciated the day tremendously. The program suggested that in the last performance there was a drummer, a bass player and a saxofone-player. When visiting such a retrospective it is not at all strange to look forward to a performance by the artist in residence. That's what the program promised or suggested but we didn't get it. You must have noticed there were quite some people that left the concert hall. In spite of the disappointment over the last performance, I had a great day and it was a wonderfull experience meeting John Zorn, the composer. That does not mean however that I should appreciate everything he produces. On the one hand I can understand your appeal not to shout comments during a performance, on the other however, this is 2017 and why shouldn't there be some interaction between the artist and his audience.In my opinion, the last performance didn't have the quality we were used to from Zorn. Bad and incomprehensible animations with a sound image on one of the pieces that greatly exceeded the irritation limit. You said it yourself: Mori 'seemed' to be making a real time soundscape on her tablet, but you are not sure either. What's the fun of looking at someone staring at a tablet while at the same time the maestro isn't doing anything at all?
But anyway, do keep in mind that I highly estimate and appreciate the works of John Zorn, just like you I presume.
And please, next time don't comment anonimously, just leave a name, there's no harm in that.

Anoniem zei

"That's what the program promised or suggested but we didn't get it."

Have you stayed until the end, you would have got it.


"That does not mean however that I should appreciate everything he produces."

True. But if you don't appreciate it, it doesn't mean you're entitled to shout and demand him to do what you want and when you want. Not only it is disrespectful, but also other people might be having a good time.


"This is 2017 and why shouldn't there be some interaction between the artist and his audience"

Yes, this is 2017. Luigi Russolo wrote "The Art of Noises" in 1913, and a lot things have happened with music ever since. There is a difference between interacting with the artist and being ignorant.


"In my opinion, the last performance didn't have the quality we were used to from Zorn. Bad and incomprehensible animations with a sound image on one of the pieces that greatly exceeded the irritation limit."

*Bad and incomprehensible* and *irritant* are all matters of personal judgement. You're entitled to your opinion and you have all the right to express your disapointment by walking away (or writing a thesis or sending the producers an email or talking to the artists directly after the concert) without the need to enforce that opinion upon others by shouting imperatives in the middle of the performance. Like you said, this is 2017, there are many ways of being civilized.


"What's the fun of looking at someone staring at a tablet while at the same time the maestro isn't doing anything at all?"

This is personal taste. In the same way that some people like abstract paiting, some people like noise and experimental music. Not liking Mondrian does not give me the right to go to an exhibition and start shouting "THIS IS BULLSHIT, ANY CHILDREN CAN DO IT, JUST PAINT A NORMAL PORTRAIT!" when some other people might be there ejoying it.

enno nuy zei

Dear Mr. Anonymous, you are blowing things up and to be honest, I'm not interested in your moral judgements. There were one or two short remarks from the audience (not half as elaborate as your Mondriaan-cries), so what? A lot of people walked away, showing their disapproval. All that's normal and most certainly not uncivilized.
My review is utterly positive for 99% and now you are mamking o lot of fuss over the last 1%. Let's just stop here and stop educating me, I'm far too old for that.