Voorafgaande aan de jongste documentaire van David Attenborough A life on our planet wordt een documentaire over Greta Thunberg aangeprezen. Een documentaire die ik niet zal gaan zien, ook al kan ik niet precies aangeven waarom niet. Ik vermoed dat de leeftijd hier een grote rol speelt. Ik wil zeker niet badinerend over de Zweedse klimaatactiviste spreken, het is verfrissend en opmerkelijk dat zij zo'n rol kan spelen in het debat over de opwarming van de aarde. Volwassenen die haar proberen af te serveren, en er zijn er genoeg die dat menen te moeten doen, zouden zich diep moeten schamen.
Maar in wat ik tot nog toe van Greta Thunberg waarnam, ontbreekt de zin voor betrekkelijkheid. Zij lijkt behalve door oprechte en helaas terechte zorgen over het klimaat vooral door woede gedreven te worden. Hoe begrijpelijk en gerechtvaardigd die woede ook is, ik prefereer toch nadrukkelijk de lankmoedigheid van de 94 jarige David Attenborough. Bij hem geen woede of opgewonden verhalen maar een rustige verteltrant, even prachtige als indrukwekkende en vooral zorgwekkende beelden, een onontkoombaar verhaal. Waar Thunberg uitroept 'I want you to panic!' zegt Attenborough 'There is still hope!'
Deze documentaire geeft een overzicht van de zeventigjarige carrière van de bioloog Attenborough en hij schetst de ontwikkeling van het ecosysteem aarde aan de hand van drie waarden die hij voor elk decennium sinds 1950 weergeeft: de wereldbevolking, de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer en de resterende wildernis. In 1950 bedroeg de wereldbevolking 2,6 miljard en nu in 2020 zitten we al op 7,8 miljard. Het aandeel koolstof in de atmosfeer is gestegen van 300 naar 400 ppm en de resterende wildernis bedraagt nog slechts zo'n 30%. Meer getallen hebben we niet nodig om ons de ernst van de situatie te doen realiseren.
Het probleem is dat deze documentaire vooral preken voor eigen parochie is. Ik denk niet dat klimaatontkenners hier naar willen kijken. Toch is het verhaal van Attenborough onvermijdelijk en onweerlegbaar. Het zou verplichte kost moeten zijn op alle scholen in de hele wereld maar vooral voor alle parlementen en alle regeringen overal ter wereld. Of dat voldoende is om het gevoel voor urgentie te kweken dat nodig is om de wereld te behoeden voor een catastrofaal einde van de menselijke soort? Je moet je zelfs afvragen of het wel zo'n ramp is als de menselijke soort zichzelf ombrengt. Misschien dat er dan een nieuw evenwicht kan ontstaan, misschien dat zich dan nieuwe biodiversiteit kan ontwikkelen, wij mensen voegen niets toe, we breken slechts af.
Ik ga niet meer in gesprek met klimaatontkenners, zoals ik ook gelovigen en complotdenkers bij voorkeur links laat liggen. Gelukkig zijn er genoeg anderen die zich ervoor in willen spannen onvermoeibaar het belang van wetenschap te blijven bepleiten. Maar juist bij klimaatontkenners, gelovigen en complotdenkers valt wetenschap niet in vruchtbare aarde. De essentie van wetenschap is dat zij betwijfeld moet worden maar niet door de eerste de beste nitwit die een mening belangrijker vindt dan een feit. De wetenschap moet juist door de wetenschap betwijfeld worden. Iets is wetenschappelijk juist en waar zolang experimenten uitgevoerd en herhaald kunnen worden en tot nieuwe experimenten aantonen dat een these wetenschappelijk onderuit kan worden gehaald.
Ook al was hij voor eigen parochie, het is een indrukwekkende, even prachtige als zorgwekkende documentaire, dit A Life on our Planet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten