woensdag 28 februari 2024
dinsdag 27 februari 2024
woensdag 21 februari 2024
zaterdag 17 februari 2024
Martin van Creveld (1946) is een in Rotterdam geboren Israëlische militair historicus die ruim baan krijgt in de NRC van dit weekend. Hij betoogt vooral dat Europa met het hoofd in de wolken liep en lange tijd gedacht heeft dat de 2%-norm voor NATO-leden niet zo nauw kwam, de VS zou altijd hulp bieden. Maar die tijden liggen definitief achter ons, zo weten we inmiddels. Dat Trump verklaart een NATO-lid niet te hulp te schieten als het zich niet aan de financieringsafspraak heeft gehouden is nog niet eens zo opmerkelijk. Dat hij eraan toevoegt dat Poetin met zo'n land kan doen wat hij wil, is dat natuurlijk wel.
Terecht merkt van Creveld op dat de wereld lange tijd verschoond bleef van grote oorlogen vanwege het nucleaire risico. Maar op dit moment maken we toch mee dat die nucleaire afschrikking niet meer lijkt te werken. Ondanks die grote kernarsenalen worden we toch maar mooi met grote oorlogen geconfronteerd.
Van Creveld meent dat we Poetin een deal moeten aanbieden in het conflict met Oekraïne: behoud van de bezette gebieden en Oekraïne zal nooit toetreden tot de NATO. Een alternatief zou er niet zijn omdat Europa niet in staat is Poetin te verslaan. Hij zou wel eens gelijk kunnen hebben. Wij zijn amper bereid om Oekraïne te helpen zichzelf te verdedigen. Hoe zouden wij dan Poetin kunnen verslaan?
Die van Creveld leutert er soms ook maar op los. Zo beschuldigt hij de feministen ervan dat zij er de schuld van zijn dat het Westen geen levenswil meer zou hebben. Door die feministen immers wordt het geboortecijfer steeds lager en worden kinderen steeds later geboren. En met oude mensen kun je niet ten strijde trekken, aldus van Creveld. Nee, hij kan zich maar beter beperken tot zijn eigen metier, dat van militair historicus.
En passant meldt de historicus nog dat veel Duitse generaals lid zouden zijn van AfD, vooral vanwege migratie "maar dat is een ander verhaal". Verontrustend natuurlijk en ik wil ook niet onmiddellijk geloven. Maar wat wij tot nog toe als zekerheden leken te beschouwen zijn zo zeker niet meer, daar kan niemand om heen. Tenzij je je kop in het zand steekt. Waar je hoofd ook is, in de wolken of in het zand, in beide gevallen moeten we hopen dat Marianne Faithfull geen gelijk krijgt als ze zingt: if terror comes without a warning, there must be something we don't see.
vrijdag 16 februari 2024
Navalny vermoord
De gevangenis meldt dat Navalny is overleden. De zoveelste perverse misdaad van Poetin. Dit is een zwarte dag. Ik heb hier vaker over Navalny bericht en ik beschouw hem als een van de moedigste mensen die ik ken. Maar de Russen zullen er stoïcijns kennis van nemen. Ze zullen niet massaal de straat op gaan. Ja ik vraag me hardop af of de Russen iemand als Navalny wel verdienden. De statuur van Poetin wordt met de dag grimmiger. Hij komst steeds dichter in de buurt van Stalin maar die mag zich in Rusland ook op een revival verheugen dus met die vergelijking schieten we niet zo heel veel op. Hoe het ook zij, ik zal nog heel vaak aan deze Navalny denken, mijn bewondering voor hem is enorm!
maandag 12 februari 2024
High-NA
ASML is de grootste chipfabrikant ter wereld. Een prachtig artikel in de NRCvan Marc Hijink over hun nieuwste machine van 14 x 4 meter omvang, de High-NA. Ik beperk me hier tot de belangrijkste maten en gewichten. Alles is overtreffend!
Het masker dat de blauwdruk van de chip bevat versnelt met 32G, 32 maal de zwaartekracht. Ik denk niet dat mijn lichaam dat zou doorstaan.
De gangbare lensopening van een lithografiemachine is 0,33 NA, die van de High-NA is 0,55NA.
De gangbare machines komen tot details van 13 tot 18 Angström, de High-NA tot 8NM, 8 miljoenste van een millimeter.
De nauwkeurigheid van de laagjes van een chip bedraagt tot wel 0,9NM bij de High-NA.
De High-NA heeft de omvang van een tussenwoning en meet 4 x 14meter.
De High-NA weegt 150.000KG.
De High-NA past in 13 grote containers plus nog eens 240 kratten die met elkaar in 7 grote vrachtvliegtuigen vervoerd worden. Hoeveel onderdelen er precies zijn is niet exact bekend, het moet in de miljoenen lopen. ASML zelf spreekt van honderdduizenden onderdelen.
Dat laatste vind ik dan weer opmerkelijk. Je zou zeggen dat men bij dit soort apparaten exact weet hoeveel onderdelen elke component bevat. Grijpvoorraad (bouten en moeren etc) mag je dan buiten beschouwing laten. En o ja, dat ding kost ergens rond de 400 miljoen Euro.
vrijdag 9 februari 2024
woensdag 7 februari 2024
Nazaten van de nazi's
Onlangs bezochten wij de film Zone of Interest van Jonathan Glazer. In het commentaar van Arnon Grunberg kwam ik twee titels van documentaires tegen die beide zeer de moeite waard bleken. De eerste is Hitler's Children van Chanoch Ze'evi. In deze documentaire zien we Niklas Frank, de zoon van Hans Frank, de Gauleiter in Polen, Rainer Höss, de kleinzoon van Rudolph Höss, kampcommandant van Auschwitz, Katrin Himmler, de achternicht van Heinrich Himmler en Monika Göth, dochter van kampcommandant Amon Göth van concentratiekamp Plaszow. Indrukwekkend om te zien hoezeer deze nazaten worstelen met het verleden van hun familie. Deze 'kinderen van Hitler' konden niet anders dan hun nazi voorouders veroordelen en afwijzen. Maar ze worden door hun eigen familie, zelfs door eigen broers en zussen als verraders beschouwd, dat is nog het meest onvoorstelbare. Schrijnend maar mooi om te zien hoe deze nazaten overeind weten te blijven tegen de familiedruk in.
De tweede documentaire is Enkel van Aleksandar Reljic. Ook hier komen we Rainer Höss weer tegen alsook de bewonderenswaardige Eva Mozes Kor, tweelingzus van Miriam Mozes Kor en slachtoffer van de experimenten van Mengele c.s. Aan het einde van de documentaire slaagt Eva erin zelfs Dr. Mengele te vergeven en staat ze toe dat Rainer Höss haar als zijn oma beschouwt, ze aanvaardt hem als kleinzoon. En dat, zo zegt ze, is natuurlijk de ultieme wraak. Dat Rudolph Höss niet het genoegen van zijn kleinzoon smaakt en zij wel.
dinsdag 6 februari 2024
Boeren zijn terroristen maar wie gaat ze stoppen?
Kijkt u nou eens naar onderstaand filmpje en bent u dan niet met mij eens dat deze Mark van den Oever een nare misantroop is die erop los liegt en zijn hand niet omdraait voor een dreigement meer of minder. Overal in Europa gaan de boeren de weg op en natuurlijk is het hun goed recht om te protesteren. Maar waarom stichten ze overal branden en dumpen ze zwaar of giftig afval op de openbare weg. Waarom uiten ze overal in Europa onzinnige dreigementen en schelden ze iedereen die er net even anders over denkt uit voor rotte vis en wat al niet? Onze nationale troetelmadam, de boerenmascotte weigert afstand te nemen van de woorden van Mark van den Oever omdat "de boeren ook verschrikkelijke dingen worden aangedaan".
Moet u eens proberen afval op de openbare weg te dumpen omdat u het ergens niet mee eens bent. U wordt onmiddellijk vastgenomen en voor de rechter gebracht. De boeren komen overal maar mee weg. Ik roep de regering op, en dat niet bepaald voor het eerst, nu eens op te treden tegen deze boerenterreur. Het lijkt wel alsof niet één politieman het op durft te nemen tegen een boer die de wet overtreedt. Ik kan u nauwelijks nog beschrijven hoezeer ik walg van al die boeren en hun medestanders. Argumenten zijn zinloos gebleken.
De werkelijke schuld ligt natuurlijk bij onze politici, Rutte voorop. Een geweldloze klimaatactivist wordt onmiddellijk opgepakt en voor de rechter gebracht zodra die uit protest op een weg gaat zitten maar een brandstichtende boer die onder het uitroepen van de ergste dreigementen giftig en gevaarlijk afval op de openbare weg dumpt wordt geen strobreed in de weggelegd. Dit is het failliet, het morele failliet van een rechtvaardige samenleving die is gebaseerd op solidariteit. Het is om moedeloos van te worden!
Darwinism vs Creationism: A Debate On Truth & Evolution with Wendy Wright
Als u hier een kwartier naar kunt kijken zonder in woede uit te barsten en zonder moordneigingen op te voelen wellen, maak ik een diepe buiging voor u!
maandag 5 februari 2024
Anbrose Akinmusire
Lang uitgekeken naar het optreden van de Amerikaanse jazztrompettist Ambrose Akinmusire (1982) met een van mijn favoriete jazzgitaristen Bill Frisell (1951) en drummer Greg Hutchison (1970) Het werd een prachtig concert in een spaarzaam verlichte zaal in Tivoli Utrecht. Akinmusire stelde zich bescheiden op en roemde vooral zijn medespelers waarvan Bill Frisell, zoals wel vaker de laatste jaren, vooral een dienende rol speelde en Hutchinson uitblonk in creatief en muzikaal drumspel.
Akinmusire speelde het werk van zijn jongste plaat Owl Song, een werkelijk schitterend palet waarin hij heel zijn kunnen toont en dat is niet gering. Soms fel uithalend maar noit meer dan een enkele noot, dan weer fluisterend spel of hese schorre tonen om naadloos over te gaan in hemelse klanken. Dit is trompetspel waar ik van houd en het samenspel tussen de drie topmuzikanten verliep als organisch.
Heel fraai was het moment dat Frisell zijn gitaar als het ware aanbood aan de trompet en de beide muzikanten interferentie tussen de twee instrumenten lieten ontstaan. Dat leidde tot een schitterend klankbeeld met bijna psychedelische tonen. Het album Owl Song is buitengewoon fraai maar deze live uitvoering overtrof die registratie in ruime mate. Dat krijg je als topmuzikanten er zin in hebben en zich door elkaar laten inspireren. Het werd een prachtige avond!
zaterdag 3 februari 2024
Zone of interest
De Engelse cineast Jonathan Glazer maakte een verbluffend beklemmende verfilming van het gelijknamige boek van Martin Amis: The Zone of interest. Persoonlijk vind ik die Engelse titel niet zo geslaagd maar ach, wat doet dat ertoe? De film toont het leven van de familie Höss, kampcommandant van Auschwitz, een sadist pur sang die uiteindelijk in 1946 ter dood werd veroordeeld en opgehangen werd. Het verhaal dat de film vertelt loopt synchroon met de echte familie Höss en dat is de reden waarom ik de acteur Christian Friedel niet echt goed gekozen vond: hij is te jong. Höss immers werd geboren in 1901 en vocht al mee in de Eerste Wereldoorlog. De Rudolf Höss in de film is nog geen dertig jaar, of misschien net. Maar dat maakt niets uit verder voor het beleven van deze film, slechts een kleine noot.
De film gaat over wegkijken, iedereen weet wat er daar over de muur, naast dat huis, gebeurt maar niemand heeft het erover, de bewoners van het huis en hun gasten negeren alles wat zich daar afspeelt en er is weinig fantasie voor nodig om je een beeld te vormen van de waanzin en de wreedheid die zich daar voltrekt. Toch verdelen de vrouwen met het grootste gemak kleding van joodse vrouwen onder elkaar waarbij de vrouw des huizes, Hedwig Höss (een glansrol voor Sandra Hüller), natuurlijk het eerste recht van kiezen krijgt. We krijgen op geen enkelmoment de verschrikkelijke werkelijkheid te zien, we zien slechts vuurgloed in de nacht en horen voortdurend allerlei kampgeluiden, vooral van brutaal schreeuwende nazi's. En we zijn kort aanwezig bij een vergadering van nazi militairen en een galafeest van diezelfde militairen.
Maar gaandeweg zien we dat er van de idyllische beelden aan het begin van de film, een zwempartijtje n de rivier, niets overblijft. Hedwig wordt diep ongelukkig, het zoontje kijkt 's nachts uit het raam en realiseert zich dat de wereld slecht is, de oudste dochter lijdt aan nachtmerries, de moeder van Hedwig die op bezoek komt kan er na een paar dagen al niet meer tegen en verlaat stiekem dat afschuwelijke huis, Rudolf zelf droomt van het vergassen van mensen maar moet uiteindelijk kotsen zonder dat hij zich lijkt te realiseren waar dat vandaan komt.Langzaam maar zeker brokkelt het leven van al die karakters af en Martin Amis, en met hem Jonathan Glazer, laten dat op een ongekend subtiele manier zien. Dat maakt de film beklemmend, een beklemming die herhaaldelijk gevoed wordt door het geluidsbeeld achter de film.
Tussen mij en Leon de Winter gaat het nooit meer goed komen
Ik had eigenlijk Leon de Winter is zelf een nazizwijn als titel voor deze post willen kiezen maar ik wil me niet verlagen tot het niveau van deze derderangs schrijver. Leest u zijn column in de Telegraaf onder de titel Samenleving van Gaza genazificeerd maar eens. Ik heb zelden zo'n stukje leugenachtig, smerig en pervers proza gelezen.
Ik ga hier niet herhalen hoe hij de Palestijnse samenleving in Gaza omschrijft, de honden lusten er geen brood van. Over het meedogenloze Hamas mogen we ons geen illusies maken en dat 7 oktober 2023 een zwarte dag voor de wereldgemeenschap was, dat moge duidelijk zijn. Ook ik denk daar niet anders over. Maar de Winter pompt dat Hamas op tot een monstrueuze demon van epische omvang. Het is uiteindelijk Hamas dat van de Palestijnen, op een paar uitzonderingen na, een moorddadige bende heeft gemaakt. En passant doet de Winter ook zijn uiterste best om de islam in een zo negatief mogelijk frame te proppen zonder ook maar de minste behoefte te hebben zijn eigen geloof ook eens onder de loep te nemen.
"De oorlog die nu woedt, kan vandaag door Hamas worden beëindigd", schrijft onze gevierde cineast en schrijver. Er daarmee blijk van gevend dat hij helemaal niets begrijpt, niets wil weten van een enigszins geobjectiveerde beschrijving van de geschiedenis van dat tragische gebied dat Palestina heet. Maar wat me het meeste stoort - en voor een schrijver als de Winter is dat onbegrijpelijk en onvergeeflijk - ook de Winter wil helemaal niets weten van de Nakba in 1948, van het gedrag van Israël jegens de Palestijnen sinds 1967. Hij negeert de etnische zuivering door de joden op de Westelijke Jordaanoever, een tactiek die de Israëliërs (helaas is dat hetzelfde als 'de joden') in de Gazastrook nu ook willen toepassen. Ook de Winter schijnt ervan uit te gaan dat alles wat de Palestijnen doen om hun zelfstandigheid te behouden in een vacuüm is ontstaan.
Vooral met geen woord reppen over de knechting van de Palestijnen door de Israëliërs, door die Apartheidsstaat. Onder de Palestijnen zijn er geen burgers meer die ooit vrede hebben gekend of meegemaakt. En de bijbelvaste de Winter wil maar niet tot zich door laten dringen dat what you reap, you will sow. Ook meent deze nonvaleur nog een sneer uit te moeten delen aan Sigrid Kaag. U begrijpt dat hij het volstrekt overbodig vindt argumenten aan te dragen voor zijn hatelijke opmerkingen. Ja, in de Telegraaf krijgt de schrijver de handen wel op elkaar voor zijn leugenachtige column en ongetwijfeld zijn er genoeg lezers te vinden die het gretig met hem eens zijn. Maar ik ben nu toch wel helemaal klaar met deze schrijver. Hij komt bij mij in het rijtje Mulisch, Wieringa en Palmen, schrijvers van wie ik nooit meer iets zal lezen.
Nog even wat cijfers: sinds 7 oktober 2023 zijn er Israëliërs gedood en 27.000 Palestijnen, plus 66.000 gewonde Palestijnen. Voor meer cijfers kijkt u op de website van Oxfam/Novib.
Kent ú Julius Vermeulen?
Obituary columns are filled with love zong Joan Armatrading jaren geleden al, in 1995. Ik ben niet iemand die overlijdensadvertenties spelt maar in de NRC van dit weekend zijn maar liefst drie hele pagina's ingeruimd voor ene Julius Vermeulen. Kent u hem? Ik had nog nooit van de man gehoord. In Amsterdam moet hij wereldberoemd zijn, deze voormalige galeriehouder. Tout Amsterdam, vooral de culturele elite, wil genoemd worden in al die advertenties.
Dat mag natuurlijk, wie ben ik om dat te veroordelen. Of de man daar zelf blij mee zou zijn geweest zullen we nooit weten. Maar er zijn twee namen die me in een van die advertenties opviel: K. Schippers en Karel Appel! Ja, die bekende schrijver en de "ik klieder maar wat aan"-schilder, u kent hen vast wel. Volledigheidshalve stond er wel een kruisje achter hun naam. Maar is het nou werkelijk zo belangrijk dat wij allemaal weten dat deze Julius Vermeulen ooit kennelijk tot de intimi van de beroemde schilder en de wat minder beroemde schrijver behoorde? En weten ze wel zeker dat Karel Appel en K. Schippers genoemd hadden willen worden in dit rijtje illustere mede-vrienden? In diezelfde advertentie staan nog twee namen met een kruis erachter, opmerkelijk hoor. En de bekende architect Rem Koolhaas liet zijn naam zelfs in twee verschillende advertenties opnemen.
Julius Vermeulen moet een heel bizonder mens geweest zijn, ik neem het graag aan maar dit Amsterdams onderonsje maakt op mij de indruk van collectieve zelfoverschatting. Wie daar bij staat, ja, die doet ertoe!
donderdag 1 februari 2024
43.252.003.274.489.856.000
Ik ben nog steeds aan het lezen in mijn grote wiskundeboek, waarin het ene verhaal nog intrigerender is dan het andere. Van het merendeel begrijp ik in het geheel niets maar het blijft fascinerend om het allemaal te lezen. Wist u dat er 43.252.003.274.489.856.000 mogelijke manieren zijn om de kubus te verdraaien? En dat er maar één de juiste is?
Als je voor elke mogelijkheid een kubus zou krijgen, kun je daarmee 250 maal het totale aardoppervlak inclusief de oceanen bedekken! Wat het kleinste aantal draaibewegingen is om tot de oplossing te komen weten we natuurlijk niet. We weten wel dat Tomas Rokicki in 2008 heeft bewezen dat je in maximaal 22 bewegingen de oplossing kunt bereiken.
Als sinds het begin van het heelal elke seconde één keer aan de kubus zou zijn gedraaid, zou tot nu toe nog steeds niet elke mogelijke combinatie zijn verschenen! Ernö Rubik, zie de foto hierboven, vond zijn kubus uit in 1974. Wereldwijd zijn er meer dan honderd miljoen exemplaren van zijn vinding verkocht!