Een interessant artikel in de NRC van 23 november 2024 over fascisme, geschreven door hoogleraar sociale theorie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Willem Schinkel. Ik ga het artikel hier niet samenvatten, u kunt het zelf op internet vinden. Maar sommige opmerkingen zijn zeer behartenswaardig en die wil ik u niet onthouden. Walter Benjamin definieerde fascisme ooit als de poging om de proletarische massa te organiseren zonder de eigendomsverhoudingen te veranderen. Het betoog van Schinkel is dat we precies dát fenomeen ook heden ten dage overal om ons heen waar kunnen nemen. Hij stelt:
Fascisme mobiliseert mensen langs raciale lijnen, en speelt mensen tegen elkaar uit om revolutionair potentieel te onderdrukken. De middenklasse kiest niet voor solidariteit met mensen die nog sterker uitgebuit worden, maar is uit angst sociaal-economisch te vallen solidair met het kapitaal. Het laat de eigendomsverhoudingen in tact en laat zich raciaal mobiliseren als 'het echte volk ten opzichte van de raciaal andere. Witte mensen laten zich hier telkens weer toe verleiden en niemand die meent dat het misschien zinvol is het kapitalisme eens te beëindigen.
Hoe zien we dit terug in de parlementaire politiek? Wel, zegt Schinkel, het hele politieke spectrum schuift telkens verder op naar rechts door te benadrukken dat 'draagvlak' zo belangrijk is. Dat het belangrijk is te luisteren naar de mensen in het land. Dat zijn codewoorden voor 'witte mensen' want alleen witheid houdt de paradoxale combinatie van de mensen in de wijken van de grote steden en de mensen op het platteland bijeen. Witte woede levert stemmen op: de electorale strategie is in feite het aanwijzen van mensen die slechter af zijn, zodat witte mannen hun eigen uitbuiting nog bereid zijn te incasseren. Je wordt genaaid, maar anderen worden nog harder gepakt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten