Opnieuw een uiterst onderhoudende uitzending van Zomergasten, met gedragsbioloog Frans de Waal dit keer. Te proberen zijn werk in enkele zinnen samen te vatten is onzinnig en het zou hem onrecht doen. Maar hij en vele van zijn collega's hebben inmiddels genoegzaam aangetoond dat wij mensen aanzienlijk minder uniek zijn dan we zelf doorgaans veronderstellen. Wie deze uitzending niet zag moet dat beslist inhalen, wie hier geen belangstelling voor heeft plaatst zichzelf buiten heel wat discussies die ertoe doen. Maar dit terzijde.
De grote religies bestaan nog maar kort, moraliteit is aanzienlijk ouder en dus is elke religieuze claim dat er zonder religie geen moraliteit zou zijn onzinnig. Onderzoek van de Waal c.s. heeft aangetoond dat ook dieren empathie kennen en gebruiken en de Waal geeft aan dat er zonder empathie geen moraliteit zou zijn. Hij onderscheidt drie soorten nonbelievers: de agnost (die niet weet of god bestaat), de atheist (die zeker weet dat god niet bestaat) en de apathist (degene wie het al of niet bestaan van een god niets uitmaakt, niet interesseert). De Waal beschouwt zichzelf als een apathist: "ik ben er niet mee bezig".
De Waal blijkt een groot liefhebber van dierentuinen, zij zijn immers een paradijs vergeleken met de bio-industrie waar dieren een afschuwelijk bestaan hebben. Hij acht de consumptie van dieren voor voedsel aanvaardbaar onder de voorwaarde dat die dieren een dierwaardig bestaan hebben kunnen leiden, zonder marteling of erbarmelijke omstandigheden.
Prachtig, emotioneel en vooral indrukwekkend was de video waarin de gedragsbioloog Jan Van Hooff afscheid nam van de doodzieke chimpansee Mama. Niet eerder zag ik zulke mooie en ontroerende beelden.
En wederom was het een feest Janine Abbring te zien, oprecht geïnteresseerd in haar gast, ruimte gevend en doorvragend maar ook interrumperend wanneer haar gast te snel over een onderwerp heen wil denderen. Kortom, een prachtige en fascinerende tv-avond.
5 opmerkingen:
Heb de uitzending bekeken. Zeker interessant. De Waal is een aimabel mens. Eerlijk ook. Er zijn denk ik mensen die zich publiekelijk niet makkelijk een 'aphatist' zullen noemen. Die term wordt in het Engels gebezigd, maar nauwelijks in het Nederlands, geloof ik. Dat hij Dawkins en consorten eigenlijk al te fanatisch of naijverig acht, vind ik ook wel sympathiek. Mooi ook dat hij voor criminoloog Wouter Buikhuisen opkwam.
Trouwens ook leuk om te zien dat je de boekwerken van John Gray waardeert en recenseert. 'k Lees zijn werk graag.
Dat hij Buikhuisen nog eens memoreerde was inderdaad sympathiek en terecht. Het is lang geleden maar ik meen mij te herinneren dat ik het destijds met Brandt Corstius niet helemaal oneens was, iets waarvoor ik mij nu zou schamen. Als je zijn zoon mag geloven was Hugo BC geen aardige kerel. Eigenlijk is alleen zijn Opperlandse taalkunde fier overeind gebleven.
Ik heb natuurlijk niet voor niets de documentaire over Dawkins en Krauss op mijn blog geplaatst. Ik vind hen allesbehalve fanatiek, laat staan militant, een verwijt dat Dawkins nogal eens te horen krijgt. Gelukkig was de Waal verder mild in zijn oordeel. Ik beschouw mijzelf overigens als een doorgewinterd atheïst maar ik heb niet de behoefte dat van de daken te schreeuwen en hoef me ook niet per se als een vrijdenker te presenteren.
Gray is inderdaad een oorspronkelijk denker, ik lees hem graag. Daar moesten er meer van zijn.
Eerlijk en consequent denken, consequent binnen zijn eigen denkraam natuurlijk, kan ik van Dawkins zeker waarderen. Wijdde eens een blog aan hem: Psychologie en genetica van (vleesgeworden) arrogantie (Cahier, 13 maart 2011). Misschien moet ik eens Dawkins autobiografie lezen. Biedt wel een inkijk, denk ik. Van dat genre houd ik ook wel.
Zal de video gaan bekijken deze week. Ja Gray is goed. Zijn gedachtegang en redeneertrant is zeker de moeite waard.
Een reactie posten