zondag 21 april 2013

Zonder individu geen democratie


Over Europa raken we maar niet uitgediscussieerd. Ik las een interessant interview met de politiek filosoof Larry Siedentop in de Volkskrant van dit weekeinde. Siedentop schreef al in 2000 dat er spanningen tussen Noord en Zuid Europa zouden ontstaan als gevolg van verschillende politieke culturen. Ook voorspelde hij een afnemend draagvlak voor de eenheidsmunt en een desondanks voortschrijdende centralisatie vanuit Brussel. En, niet de minst belangwekkende toekomstschets: afwezigheid in het politieke midden van serieuze euro-kritiek, waardoor de fatsoenlijke scepsis moet uitwijken naar het populisme. Hij schetst een Europa dat werd gegrondvest in tijden van te grote welvaart waardoor we ons nooit druk hebben hoeven maken om problemen van herverdeling. Europa ontbeert een gezamenlijkheid, instemming, een maatschappelijk contract á la Tocqueville. Europa heeft ook geen ethisch en moreel raamwerk, een eenvoudige grondwet ontbreekt. Giscard d’Estaing schreef ooit eens een boekwerk van 300 pagina’s en dat was natuurlijk rampzalig. Buitendien hebben we momenteel, of we het leuk vinden of niet, te maken met een strijd tussen religies. De combinatie van islam en liberale democratie is juist zo problematisch omdat de islam het individu niet kent en ook niet uit de voeten kan met de individuele vrijheid. In landen als Turkije en Egypte werd het overwegend seculiere karakter van de staat bewaakt door het leger. Daar is nu een einde aan gekomen en je ziet in alle landen van de Arabische lente dat de individuele vrijheid sneuvelt als gevolg van een in wezen democratisch proces. Juist omdat de notie van het individu niet bestaat, zal democratie in islamitische landen altijd ontaarden en de dictatuur van de meerderheid. Ik kan tegen deze redenatie niets inbrengen. Toch hebben wij de plicht jegens onszelf de multiculturele samenleving te verenigen met onze principes van de liberale democratie. (Zonder een senaat, maar dit geheel terzijde).

Geen opmerkingen: