Rosanne Hertzberger snapt het niet

Microbioloog Rosanne Hertzberger heeft een column in de NRC. Afgelopen weekend reageert ze op Capital in the Twenty-first Century van Thomas Piketty. Ze suggereert dat Piketty met de botte bijl van een belasting op vermogen alle problemen van de wereld op zou willen lossen.

En vervolgens stort ze zich op de vraag waarom het merendeel van de bevolking niet de moeite nam om vermogen op te bouwen. Haar betoog komt er eigenlijk op neer dat de verzorgingsstaat ons tot luie mensen heeft gemaakt. Er was geen noodzaak om vermogen op te bouwen en desondanks leven we allemaal een behoorlijk welvarend bestaan. We lieten onze spaarcentjes op een renterekening staan in plaats van ze te beleggen en zo rijk te worden. Hertzberger: "Die vermogensongelijkheid is voor een belangrijk deel het gevolg van een onbezorgd leventje in een aangeharkt land". Om vervolgens te konkluderen dat je toch maar een mooi leventje kunt hebben anno nu in Nederland zonder vermogen te bezitten. "Ongeacht welke intellectuelen er moord en brand schreeuwen over die ondraaglijke ongelijkheid". Dus waar maak je je druk om?

Nou mag Rosanne Hertzberger natuurlijk vinden wat ze wil maar als ze zich af wil zetten tegen Piketty (kennelijk in haar visie een schreeuwende intellectueel) dan mag je toch minstens verwachten dat ze de materie beheerst en Piketty goed gelezen heeft. Niet dus. Ze lult maar wat.

En nu nog maar eens over wat Piketty echt wil zeggen. De enorme economische groei die we in de achterliggende decennia hebben gezien is mogelijk geweest door de beide wereldoorlogen en de economische crisis daartussen. Een dergelijke economische groei is op de lange duur niet meer te verwachten, een gemiddelde groei van één procent of net iets meer is waarschijnlijker. Piketty baseert zijn stellingen niet op een economische theorie maar op een ongelooflijke hoeveelheid data over de periode 1913 tot nu, waarbij niet enkel één land maar meer dan dertig landen werden onderzocht.

En zijn vaststellingen zijn tamelijk helder: wie serieus vermogen bijeen heeft gesprokkeld (en een vermogen van een paar ton hoort daar zeer beslist niet bij) heeft toegang tot financiële instrumenten om dat vermogen veel harder te doen groeien dan de gemiddelde economische groei. Als gevolg daarvan is een steeds kleiner deel van de bevolking eigenaar van het totaal beschikbare vermogen, hetgeen er tevens toe leidt dat die steeds kleinere elite steeds meer macht vergaart en ook steeds meer invloed uit kan oefenen op de politieke besluitvorming.

En omdat vermogensgroei en economische groei niets met elkaar van doen hebben, ontstaat er een beweging die uiteindelijk funest is voor een gezonde democratische samenleving gebaseerd op het kapitalisme, juist omdat rendement op vermogen veel harder stijgt dan de groei van de economie. De enige manier om deze beweging te counteren is een progressieve vermogensbelasting. En om te voorkomen dat de rijken hun toevlucht kunnen nemen tot belastingparadijzen, is het van belang dat zo'n vermogensbelasting op internationale leest wordt geschoeid.

Kom, Rosanne Hertzberger, dit moet toch te bevatten zijn. Het gaat er niet om dat Jan Modaal zijn bek moet houden omdat hij het immers mooi voor elkaar heeft en evenmin gaat het om een jaloezie-belasting. Het gaat om de ethisch-morele grenzen aan het kapitalisme waardoor een steeds kleiner deel van de bevolking zich steeds meer rijkdom toe-eigent en daardoor steeds meer invloed verwerft op de politieke besluitvorming. Kom, Rosanne Hertzberger, je hoeft er niet voor doorgeleerd te hebben om je te realiseren dat dit een uiterst onwenselijk scenario is. Uiteindelijk is ook jouw geluk en welvaart volstrekt ondergeschikt aan die één procent van de bevolking die alles bezit en steeds meer krijgt.

Voor wie echt geïnteresseerd is in Piketty maar niet die hele dikke pil van meer dan 700 pagina's wil lezen, verwijs ik graag naar de volgende link.

http://www.prospectmagazine.co.uk/derbyshire/the-rise-and-fall-and-rise-again-of-inequality-an-interview-with-thomas-piketty/