donderdag 30 december 2021

Huilkamer en puppyroom

 

Het is alweer heel erg lang geleden dat ik de academische wereld achter me liet. In 1975 behaalde ik het kandidaatsexamen culturele en sociale antropologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, waarna ik er voorgoed de brui aan gaf. Ik voelde me er nooit thuis en besloot dat mooi was zo. Nu zijn we dus ruim 45 jaar verder en de wereld blijkt intussen aardig veranderd. Nu had ik dat zelf ook al wel waargenomen maar ik  had me destijds nooit kunnen voorstellen dat de alma mater haar studenten hypermoderne faciliteiten ter beschikking stelt, zoals daar zijn - en let nu op!: huilkamer en puppyroom.


Huilkamer en puppyroom? Ik wilde het niet geloven maar het is echt waar! Als studenten tentamenstress hebben opgelopen kunnen ze in een aparte ruimte hun emoties de vrije loop laten en/of met jonge hondjes knuffelen. En niet alleen in Nijmegen hoor, het schijnt een internationaal fenomeen te zijn. Vindt u het erg als ik nu even om een teiltje vraag? En hier enorm over moet schuddebuiken? 

Ik heb absoluut geen zin me hier verder in te verdiepen. Maar studenten die een dergelijke faciliteit nodig denken te hebben, die hebben op een universiteit niets te zoeken. De weerbaarheid van jonge mensen is kennelijk naar een absoluut dieptepunt gezonken. Nee, u zult van mij niet horen: in mijn tijd bestond zoiets niet. Daar gaat het niet om. Ik zou willen dat studenten die naar een huilkamer of een puppyroom moeten zichzelf eens diep in de ogen kijken, daar heb je slechts een spiegel voor nodig. Welke zieke geest bedenkt een huilkamer of een puppyroom?

vrijdag 24 december 2021

Winter

 

Ik las zojuist een prachtig boek van Adwin de Kluyver over Antarctica, Niemandsland getiteld. In dit boek verzamelde de schrijver talloze wetenswaardigheden over dit laatste continent. Je krijgt het tijdens het lezen koud, alsof je zelf op die ongenaakbare ijskap rondloopt. In de laatste pagina's kom ik de Japanse schilder Soichiro Tomioka (1922-1994) tegen. Tomioka schilderde vooral winterlandschappen. Er is aan hem een fraai museum gewijd. Daar zou ik graag eens ronddwalen. Hier is twee dagen geleden de winter begonnen maar een witte kerst herinner ik me slechts uit mijn vroege jeugd. Sindsdien is er veel gebeurd, veel ijs gesmolten, veel water aan de oceanen toegevoegd. En ondertussen schilderde Tomioka een prachtig oeuvre bij elkaar. 

 


donderdag 23 december 2021

Corona-alfabet

 

De onvermoeibare wetenschapsredacteur van de Volkskrant, Maarten Keulemans is nu al twee jaar bezig in het Corona-debat feiten van fictie te scheiden. Wij realiseren ons veel te weinig hoe blij we mogen zijn dat zo iemand als Keulemans vrijwel al zijn tijd (dat is althans mijn stellige indruk) besteedt aan het aan de kaak stellen van alle onzin die er over de pandemie te berde wordt gebracht.

Nu heeft hij in de Volkskrant het Corona-alfabet opgesteld. Hier vindt u de belangrijkste corona-fabels en vaccinatieroddels keurig op een rijtje. Heel handig om in één overzicht alle onzin over de ziekte en de behandeling tot uw beschikking te hebben. Een geweldige steun in de rug als u besluit toch maar weer eens de discussie met een wappie of andere twijfelaar aan te gaan. En niet voor het eerst zeg ik hier maar weer eens: hulde aan Keulemans.

vrijdag 17 december 2021

Een sterrenstelsel zonder donkere energie?

 

Wetenschappers hebben van het op 250 miljoen lichtjaar staande sterrenstelsel AGC 114905 ontdekt dat zich in dat stelsel, een dwergstelsel, geen donkere materie bevindt. Tot nog toe ging men ervan juit dat de zwaartekracht van grote hoeveelheden donkere materie de schaarse hoeveelheid zichtbare materie bijeenhoudt. Zo'n dwergstelsel is grosso modo even groot als het melkwegstelsel maar bevat veel minder sterren. De vraag is nu: als er geen extra massa aanwezig is, hoe kan het dan dat die sterren wel bij elkaar in dat dwergstelsel blijven? De theorie zegt dat er donkere materie moet zijn maar uit metingen blijkt ontegenzeggelijk dat die er niet is. Dan zouden die sterren als het ware de ruimte in gekatapulteerd moeten worden maar dat gebeurt niet. Men probeert nu nog andere dwergstelsels te bestuderen en bemeten, ook daar zou donkere materie ontbreken. Een merkwaardig fenomeen waar wetenschappers nog geen verklaring voor hebben. Meer hierover leest u in de NewScientist.

Bundestag-Antrag: Johann Saathoff (SPD) kontert AfD auf Plattdeutsch aus

donderdag 16 december 2021

Zo doen ze dat in Duitsland, mijnheer Wilders

 

Wilders valt Rutte aan op diens voorgenomen immigratiebeleid in de komende regeerperiode. "Nederland wordt overspoeld met immigranten" luidt zijn al sinds jaar en dag te vernemen mantra.Veel achterlijker kan het niet. Laten we eens kijken hoe de nieuwe Duitse regering met immigratie om denkt te gaan.

Scholz wil arbeidsmigratie juist stimuleren om werkzoekenden toegang tot de Duitse markt te geven en "om nieuw potentieel voor wetenschap- en kennisland Duitsland te ontsluiten". Het moet makkelijker worden om in Duitsland te komen studeren, een paspoort te verkrijgen en een dubbele nationaliteit wordt mogelijk gemaakt.

Afgewezen asielzoekers die niet terug kunnen naar hun vaderland worden niet illegaal maar worden geduld en als ze vijf jaar in Duitsland wonen en geen strafblad hebben, kunnen ze een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen om een baan te zoeken en de taal te leren. Langs die weg kunnen ze dan de gewone procedure voor een langere verblijfsvergunning doorlopen. Ook gezinshereniging moet gemakkelijker worden.

Kijk, mijnheer Wilders, zo kan het dus ook. Maar kom daar maar eens om in het zo zelfzuchtige Nederland met zijn zogenaamde koopmansmentaliteit. Veel dommer dan Nederland kun je nauwelijks zijn. De Duitsers hebben uit goed begrepen eigenbelang een immigratiebeleid omarmd dat heel wat menselijker en beschaafder is dan waar de Calvinistische Nederlander toe bereid is.

woensdag 15 december 2021

De drie slechtste ministers van de laatste vijftig jaar

Ik heb lang na zitten denken over welke ministers aangemerkt kunnen worden als slecht. Slecht in de zin van een wanprestatie leveren en dat vooral blijven herhalen. Het duurde niet lang voordat ik mijn drie kandidaten bij elkaar had en wat mij betreft staan ze alle drie ex aequo op de eerste plaats. Geen van hen is erger dan de anderen maar mijn god wat hebben ze, tenminste bij mij, een ergernis opgeroepen.

Uri Rosenthal was minister van buitenlandse zaken in Rutte I van 14 okt 2010 tot 5 nov 2012. Een korte tijd slechts maar hij is er wel in geslaagd het diplomatieke corps bijna tot aan de grond toe af te breken en te muilkorven. In mijn ogen een echte havik en ongelooflijk arrogant. Zou ik gedwongen worden toch een nummer één aan te wijzen, dan kwam Rosenthal hier zeker voor in aanmerking.

Stef Blok was minister van wonen in Rutte II en stapte al snel over naar veiligheid en justitie en viel bij Rutte III voornamelijk in op Veiligheid en justitie, Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Zaken en het ministerie voor Economische Zaken. Een volstrekt kleurloze man, eine Mann ohne Eigenschaften zogezegd, die tot in de eeuwigheid binnen de lijntjes zal kleuren om plotseling volstrekt idiote theorietjes over failed states te ventileren. Blok is de vleesgeworden nietszeggendheid. Maar wil wel het Groningse gasveld weer openen en vindt het ook geen enkel probleem de Waddenzee boven Friesland ernstig te beschadigen.

Ankie Broekers-Knol heeft het - gelukkig maar - nooit tot minister geschopt. Zij is staatssecretaris voor veiligheid en justitie in Rutte III. Zij heeft vooral de migratiepolitiek in haar portefeuille en op dat terrein is zij erin geslaagd de ene enormiteit op de andere te stapelen. Volledig gefaald in Afghanistan maar eigenlijk geldt dat voor alle dossiers die ze op haar bureau kreeg. Ook zij is een havik die met volstrekt ongefundeerde argumenten irrationeel beleid uitpoept. Nu wil ze het ontnemen van het Nederlanderschap tot permanent beleid maken waar alle deskundigen uit binnen- en buitenland dat ontraden. Leest u maar eens dit artikel. Broekers-Knol doet mij denken aan The witches, die enge film naar een verhaal van Roald Dahl.

Deze drie bewindslieden hebben mij in min of meer gelijke mate bovengemiddeld gestoord en geërgerd. Dat ze alle drie afkomstig zijn uit de VVD zal wel toeval zijn, denkt u ook niet?

dinsdag 14 december 2021

The hand of god

 

In 1984 kwam Diego Maradonna naar FC Napoli en zal voor de rest der tijden daar als een heilige door het leven gaan, en niet daar alleen. Twee jaar later zou hij het WK een onvergetelijke indruk achterlaten in de wedstrijd tegen de Engelsen waarin hij eerst een doelpunt scoorde met zijn hand om even later met aan onnavolgbare dribbel door de Engelse verdediging te slalommen en fenomenaal binnen te schieten. Van dat handsgeval werd destijds al meteen gezegd dat het de hand van god was.

Paolo Sorrentino maakte een film over dat Napels van de jaren tachtig, de stad waar hij geboren werd in 1970. We volgen de lotgevallen van een familie met twee zonen en een dochter. Om niet nader verklaarde redenen komt de dochter op één enkel shot aan het einde na niet in beeld, zij verblijft voornamelijk op de badkamer maar details over het hoe en waarom worden we niet gewaar. Wat mij betreft was dat ene shot aan het einde van de film dan ook tamelijk overbodig.

Heerlijk zijn de vertolkingen van Toni Servillo en Teresa Saponangolo als het ouderpaar Schisa en onvergetelijk is de ravissante verschijning van Luisa Raniera als de tragische Patrizia. De film toont ons de lotgevallen van een familie in Napels in de jaren tachtig waarbij het verhaal verteld wordt door de jongste zoon van het echtpaar Schisa, Fabietto. Het is een heerlijke film over een aandoenlijke familie, een familie die van humor houdt maar die humor wordt niet altijd door iedereen even goed begrepen. Niettemin is de film zeer geregeld ronduit hilarisch.

Dat ik de rol van de kleine monnik niet goed begreep en dat me niet duidelijk was waarom Patrizia aan het einde een batterijtje naar Fabietto wierp, ach dat zal me uiteindelijk worst zijn. Misschien kan iemand me dat nog eens uitleggen. Ik heb gewoon enorm genoten van deze liefdevolle film, die ik later graag nog eens zal gaan zien. Ik beveel hem u van harte aan.

Don't look up

 

Een komedie? Ik moest alleen echt lachen om het allerlaatste shot van deze film, na de aftiteling dus u moet wel blijven zitten. Het is typisch Amerikaanse humor waar wij Europeanen niet zo om moeten lachen. Ja, het was een film met een vette knipoog. Maar naar wie?

Wij denken dat we met Trump het dieptepunt hebben bereikt van wat de democratie op zijn Amerikaans ons te bieden heeft. Maar Janie Orlean, gespeeld door een fantastische Meryl Streep, laat ons zien dat het nog veel erger kan. Helaas is er geen enkel argument om te beweren dat deze door Streep gepersonaliseerde president over the top zou zijn. In dit Amerika is alles mogelijk, anything goed, ook Janie Orlean. En Streep schmiert er lustig op los, heerlijk om naar te kijken. En verdomd, ook Leonardo di Caprio weet als acteur te overtuigen. Net als Cate Blanchett, die echt fenomenaal een leeghoofdige talkshowhost speelt. En niet te vergeten the adorable Jennifer Lawrence.

Het verhaal is simpel: een enorme komeet ligt op ramkoers met onze planeet. De laatste extinctie is aanstaande maar de mensen willen er niet van horen. Als het volk erachter komt dat het bedrogen is, is het te laat. Een totaal andere film dan het onvergetelijke Melancholia van Lars von Trier. Dat was een zware film, noodlottig van begin tot eind. Dit Don’t look up lijkt mij een snel opgenomen film maar het plezier spat er van af. Snel gemonteerd met verrassende shots, veel social media, kortom, je verveelt je geen moment. En dat voor een film die twee en een half uur duurt.

 

zaterdag 11 december 2021

In Bosnië-Herzegowina komt de EU weer eens veel te laat

 

Ik roep het hier al jaren. De EU moet alle Balkanstaten binnen haar gelederen halen. De  Balkan hoort bij Europa. Maar de meeste EU lidstaten voelen daar niets voor. Het wordt dan te druk aan de onderhandelingstafel. Bosnië-Herzegovina is een van de meest gecompliceerde Balkanstaten sinds het verscheiden van Tito, die tenminste de boel bij elkaar wist te houden. Daarna ging de geest uit de fles. Bosnië-Herzegovina is een federatieve republiek en werd bij het Verdrag van Dayton opgedeeld in twee entiteiten: de Federatie van Bosnië en Herzegovina en de deelrepubliek Servische Republiek.


In die laatste deelrepubliek is een separatistisch leider, Milorad Dodik, aan de macht gekomen. Een onversneden nationalist die helemaal niets begrepen heeft van de Balkanoorlog in de jaren negentig van de vorige eeuw. In Bosnië-Herzegovina vielen in die oorlog ruim honderdduizend doden. Hij wil zijn deelrepubliek afscheiden. 

Dodik ontkent de genocide in onder meer Srebrenica. Hij zegt vreedzame afscheiding na te streven maar niemand gelooft daarin. Hoe de toekomst eruitziet onder deze zoveelste rattenvanger in het altijd explosieve Balkangebied? Niemand die het weet. Dodik heeft vast een geheime agenda. Hij wordt gesteund door de Servische president Vucic en reken maar dat het schurkenduo in het Kremlin er alles aan doet om het vuurtje op te stoken.

Sancties van de VS of de EU vreest hij niet. Hij verklaarde doodleuk: "Het interesseert me geen moer". Nationalisme is een nare en onuitroeibare ziekte. Dat blijkt telkens maar weer. En de mensen zijn zo dom om iedere keer maar weer in zulke praatjes te trappen. Het zal nog lang onrustig blijven op de Balkan. Ik ben er niet gerust op.

vrijdag 10 december 2021

Hic sunt dracones

 

Cartografen hebben vanaf het prilste begin kaarten getekend van de wereld voor zover die hen bekend was. Die kennis was, op het moment dat de eerste schepen voorbij de horizon voeren, nogal gebrekkig. Om allerlei redenen besloten gelukzoekers of ontdekkingsreizigers bepaalde routes nog even links te laten liggen. Omdat ze andere plannen hadden of omdat ze het niet vertrouwden.

Zeevaarders maakten graag gebruik van die kaarten en ze stelden het, vermoed ik toch, wel op prijs om gewaarschuwd te worden als ze terra incognita binnenvoeren. De cartografen hadden daar wat op gevonden: ze schreven bij zo'n onbekende vaarroute de woorden 'hic sunt dracones' oftewel 'hier kun je draken verwachten'; opgepast dus.

Tegenwoordig ziet zo'n combinatie van hic sunt dracones met terra incognita er heel anders uit.

Het multiversum

 

De twee voorgaande posts hadden het multiversum als onderwerp. U weet wat een multiversum is? Het idee dat wij in ons universum leven maar dat er naast ons heelal nog talloze andere universa bestaan waarin totaal andere wetmatigheden voorkomen dan die wij kennen. De aan  de New Scientist verbonden natuurkundige Ans Hekkenberg heeft over dat fenomeen een zeer verhelderend boekje geschreven. Het is geen gemakkelijke materie maar als je alle verbeeldingskracht aanspreekt die je in jezelf kunt vinden dan heeft zij je toegang tot een onvermoede en een even fantastische als waanzinnige wereld.

Wilt u meer weten, lees dan hier mijn bespreking van dit razend interessante boekje. Maar u kent mijn devies: lees het vooral zelf. Zoiets heeft u nog nooit gelezen!

How Many Dimensions Are There? | Unveiled

3D Stereogram of a Calabi Yau Manifold

Ik ben opnieuw jalours op de Duitsers

 

Wij hadden in maart van dit jaar verkiezingen en wachten nog steeds op een nieuw kabinet en we weten nu al dat dit nieuwe kabinet in niets af zal wijken van het vorige. Wat een ongelooflijke armoe om maar te zwijgen van het schandelijke toneelstukje dat onze politici hebben opgevoerd om tot hier te komen. 

In Duitsland waren de verkiezingen in september en inmiddels is daar het kabinet Scholz geïnstalleerd. Wat een zegen voor de Duitsers dat ze na zoveel jaren Merkel nu in ieder geval een op een geheel andere leest geschoeide regering gaan krijgen. Dat schudt de boel weer eens lekker op. En u weet hoe ik over Merkel denk: zij was een geweldenaar in mijn ogen. Hadden wij maar zo'n vrouw, met 25 procent van haar statuur was ik al tevreden geweest. Het mocht niet zo zijn.

Maar wat echt opvalt is de ambitie en de durf van dit nieuwe Duitse kabinet. In de eerste plaats willen ze het land enorm verduurzamen door vergroening en digitalisering te stimuleren. De oude industrie zal plaats moeten maken voor nieuwe producten en productiemethoden. Maar ze willen ook socialer worden, onder meer door het minimumloon te verhogen. Voorts komt er een superministerie voor economischer zaken en klimaat, in mijn ogen een zeer terechte combinatie van deze twee disciplines. En tot slot zijn vooral de migratiedoeleinden buitengewoon modern en ambitieus. Duitsland erkent een migratieland te zijn en dat verdient navolging. (Maar dat gaan wij, zelfzuchtige Nederlanders die niet voor niets rentmeesters op de troon hijsen, nooit meemaken) En de reden voor deze fundamentele keuze is heel simpel: Duitsland gaat die arbeidskrachten heel hard nodig hebben bij een vergrijzende autochtone bevolking. Wat is mooier dan emancipatie uit eigenbelang?

Natuurlijk, of deze stoplichtcoalitie erin slaagt in het zadel te blijven en iets van de ambitieuze doelstellingen waar te maken, moet nog blijken. Ik ben ook heel benieuwd hoe deze nieuwe regering de pandemie te lijf zal gaan. Scholz heeft al laten weten hardop te willen nadenken over een vaccinatieplicht. Kom daar bij ons eens om, Nederlandse politici zijn daar veel te lafhartig voor.

vrijdag 3 december 2021

The power of the dog

 


De jogste film van Jane Campion, The power of the dog, heeft met Benedict Cumberbatch, Kirsten Dunst, Kodi Smith-McPhee en Jesse Plemons een prachtige rolbezetting. Het verhaal speelt zich af in het vooroorlogs Montana in een cowboy-omgeving. Gespierde mannen van weinig woorden en met ruwe omgangsvormen. De voor arts studerende zoon van Rose, Peter, wijkt nogal af van de norm, to put it mildly. En dat lijkt niet in de smaak te vallen bij de ongelooflijke macho Phil Burbank. Diens broer George heeft een totaal ander karakter en is zachtaardig, allesbehalve een macho maar ook geen zijig type. Hij kan niet op tegen zijn broer die hem consequent aanspreekt als 'fatsow' maar hij gaat wel zijn eigen gang en laat zich niet intimideren door zijn broer.


Ik zal hier verder niet uitweiden over het plot, dat moet u zelf gaan zien. Wat Campion heel fraai en heel subtiel laat zien is of wat teer en kwetsbaar lijkt wel echt zo kwetsbaar en teer is, of wat hardvochtig en ongenaakbaar wel zo ongenaakbaar en hardvochtig is. De werkelijkheid zet onze interpretatie daarvan nogal eens op zijn kop.

Prachtige film, die van begin tot het einde boeit. En een buitengewoon krachtige rol van Benedict Cumberbatch, een Engelsman in hart en nieren, die desondanks hier een echte hard boiled Amerikaan weet neer te zetten. Een aanrader dus!

zaterdag 27 november 2021

Ongevaccineerden moeten een premie betalen

 

In een naar mijn mening uitstekend artikel in de NRC van gisteren schrijft emeritus hoogleraar ethiek Govert den Hartogh  dat het volkomen logisch is van diegenen die zich niet willen laten vaccineren een premie te vragen. Hij schrijft: "Zolang mensen hun bijdrage niet willen leveren door zich te laten vaccineren, is het [daarom] volstrekt redelijk om van hen te eisen dat zij doen wat zij kunnen om het beslag dat zij leggen op schaarse zorg te beperken. Zij hebben immers die schaarste veroorzaakt. Daarom is het niet onredelijk om enkele vrijheden van ongevaccineerden in te perken, en er moet ook een wettelijke mogelijkheid komen om 3G overal op te schalen naar 2G, dus ook in het hoger onderwijs en op het werk. Een meer of minder complete lockdown voor ongevaccineerden dus. Zie het als een vervangende dienstplicht".

En over de tweedeling die daarvan het gevolg zou zijn, schrijft hij: "Opvallend aan de boodschap dat daardoor de tweespalt in de samenleving toe zal nemen is dat die een appel doet op de gevaccineerden die hun verantwoordelijkheid genomen hebben, om solidair te zijn met ongevaccineerden die dat niet doen. Maar de liefde kan niet van één kant komen".

O wat ben ik het hier mee eens. Ik vind het sowieso uiterst discutabel dat iedere corona patiënt die naar de IC moet daar voorrang op andere zieken blijkt te hebben. Is dat ethisch aanvaardbaar? Ik plaats daar grote vraagtekens bij.

Ook ik sta aan de wal

 

Normaal gesproken erger ik me dood aan die miljoenen experts en commentatoren die allemaal heel precies weten hoe we de pandemie moeten bestrijden. Ik heb het nu - voor alle duidelijkheid - alleen over mensen die erkennen dat er een gevaarlijke pandemie heerst. Laat ik voorop stellen dat ik ervan overtuigd ben dat het kabinet naar eer en geweten maatregelen probeert te nemen waarvoor draagvlak te verkrijgen is en die ook enig effect sorteren.

Het probleem is alleen dat met name dit kabinet het er zelf naar gemaakt heeft dat het vertrouwen van de gemiddelde burger in de politiek dramatisch gedaald is. Dat geldt zelfs voor mijzelf, nog steeds een vurig pleitbezorger van de parlementaire democratie. Ik ga ervan uit dat de jongste maatregelen - een lockdown tussen 17:00 en 05:00 uur plus de gebruikelijke standaardmaatregelen - gebaseerd zijn op cijfermatige onderbouwing: de intensiteit van het sociaal verkeer in die uren zorgt voor de meeste besmettingen.

Dramatisch genoeg werden die maatregelen bekend gemaakt op de dag dat zich een nieuwe en ogenschijnlijk veel gevaarlijker variant aandient: de nu-variant uit Zuid Afrika. Ondanks het snelle vliegverbod is die variant al in Europa aangetroffen dus het is een kwestie van tijd en dan zal dat nieuwe, zeer efficiënt gemuteerde virus ook hier de eerste slachtoffers vragen.

In de NRC van vrijdag staat een zeer verhelderend vraaggesprek met Arjen Boin, hoogleraar publieke instituties. Hij bepleit een onmiddellijke boosterprikcampagne en een volledige lockdown van een maand. Ook meent hij dat ministers en OMT-leden vervangen zouden moeten worden. In het voetbal wordt de coach ontslagen als overwinningen uitblijven. Ik deel zijn mening dat de nu genomen maatregelen volstrekt onvoldoende zullen blijken. Maar ik vind niet dat minister de Jonge moet worden vervangen. Deze pandemie is volstrekt nieuw, niemand heeft er ooit eerder ervaring mee op kunnen doen. Wijzen naar het buitenland is leuk maar erken dan ook dat je in Oostenrijk het vaccineren kennelijk verplicht kunt stellen maar dat er in Nederland een opstand uit zou breken als we zo ver zouden willen gaan. En voor alle duidelijkheid: ik ben tegen verplicht vaccineren maar voor de introductie van een stevig en goed gehandhaafd 2G. Daarover meer in de volgende post.

vrijdag 26 november 2021

Jan van Herwijnen

 

Een fraaie expositie in museum MORE te Gorssel, van Jan van Herwijnen wel te verstaan. Er is ook een tentoonstelling van Pat Andrea ingericht maar die kon me nauwelijks bekoren. Jan van Herwijnen (1889 - 1965) was een autodidact die in de jaren 1918-1919 over een periode van negen maanden in een psychiatrische inrichting 32 patiënten portretteerde, nadat hij er eerst zelf enkele maanden verbleef en verpleegd werd. De portretten zijn vrijwel levensgroot, in krijt op papier. Ze zitten allen op een stoel in een lege ruimte, er is niets wat hen of de tekenaar afleidt. Dit werk heeft iets monumentaals waarbij het lijkt alsof je door een zuilengalerij loopt. Elke zuil is zo'n indringende tekening waarbij vooral de gezichtsuitdrukkingen en de handen opvallen.

 

Van Herwijnen kon tekenen, dat is duidelijk. Directeur Sandberg van het Stedelijk in Amsterdam adviseerde hem naar de academie te gaan maar daar voelde de jonge kunstenaar niets voor en je bent geneigd hem gelijk te geven. Van Herwijnen tekende niet alleen maar schilderde ook. Hij had de pech dat na de oorlog vooral de abstracte schilderkunst in zwang kwam, een richting waar de schilder zich niet senang bij voelde. Ik hoop nog eens een mooie overzichtstentoonstelling van deze tekenaar en schilder te kunnen zien. Zijn tekenwerk vond ik indrukwekkend, innemend en gevoelvol.

donderdag 25 november 2021

We zijn er klaar mee, maar nog lang niet van af!

 

Zeker 80.000 Nederlandse vliegtuigpassagiers zaten dit jaar in de buurt van iemand die besmet was met Covid-19. In totaal zaten er in die vliegtuigen meer dan 11.000 besmette mensen. Dagelijks lezen we verhalen in de krant over mensen die geen trek meer hebben in Corona, die er zogezegd klaar mee zijn. Onder andere in Valkenburg waar je kennelijk over de hoofden kunt lopen. Ik zie mensen vrijwel nergens afstand houden. Zelfs hoor je mensen zeggen dat er dan maar doden moeten vallen, aan griep overlijden immers ook mensen. 

Hoe kan het toch dat wij in zo'n razend korte tijd verworden zijn tot zelfzuchtige genotszoekers die zich niets meer van de medeburgers wenst aan te trekken? Dus we gaan accepteren dat er mensen overlijden? Ook als het je eigen familielid is? Of je eigen kind? Of je eigen oma? Is het echt zo moeilijk voor mensen om zich voor te stellen hoeveel doden er zouden zijn gevallen als we geen maatregelen hadden getroffen?

Aan het begin van deze pandemie fantaseerde ik nog heel even over de waterscheiding die Corona teweeg zou brengen. Het zou ons nu toch wel duidelijk worden dat we echt iets aan onze leefstijl moeten veranderen. We zouden stoppen met het slepen met dood en levend vee over de ganse aardbol, we zouden stoppen met voor nog geen € 10 op en neer naar Barcelona of Londen vliegen. Nou, veel naïever had ik niet kunnen zijn natuurlijk.

We gaan zware tijden tegemoet. Maar we verdienen niet beter.

woensdag 24 november 2021

Hoe wordt u ouder in jaren? En heeft u daarbij iets aan nieuwsgierigheid?

 

Dat is een vraag die voor mij nauw samenhangt met de vraag naar de zin van het leven. Ik schreef daarover een essay. En dat roept meteen de vraag op hoe u daarover denkt. Is voor u religie belangrijk, of spiritualiteit? Of kunt u het doen met een soort aangeboren nieuwsgierigheid, waar ik mijzelf van bedien? Ben benieuwd of u het aandurft hierover eens van gedachten te wisselen.

Truffels

 

Een tijdje terug zag ik de documentairefilm The truffle hunters van Michael Dweck en Gregory Kershaw. Een innemend portret van doorgaans oude mannen in Italië die met honden op zoek gaan naar de paddenstoel die ondergronds leeft en vaak wordt opgespoord door zwijnen, die het kennelijk ook als een traktatie beschouwen. Prachtig waren de verhalen van die mannen die er bij voorkeur 's nachts op uittrokken, de bossen in, om die kostbare lekkernij te zoeken en verzamelen. De tegenwereld van die naar paddenstoelen zoekende mannen is heel wat minder fraai: restauranteigenaars die de paddenstoelen tegen een zo laag mogelijke prijs proberen te verkrijgen om ze tegen woekerprijzen aan vermogende klanten te verkopen. Iedere truffeljager krijgt een stuk bos toegewezen waar zijn concurrenten weg moeten blijven. Maar het komt geregeld voor dat een truffeljager vergiftigd vlees op het bosperceel van zijn concurrent achterlaat waardoor de truffelsnuffelende hond komt te overlijden. Een van die truffeljagers had er geen zin meer in, hij had genoeg van het wereldje, van de markt die hij moest bedienen, hij had geen vertrouwen meer in zijn medemens. Een prachtkerel, type ruwe bolster. In zijn vrije tijd schreef hij gedichten. Wat had ik die graag gelezen!


Gisteren zag ik Pig, een film van Michael Sarnosky met Nikcolas Cage in de hoofdrol. Hetzelfde thema, dezelfde onaangename, nare tegenwereld van de truffel etende consument. Deze truffeljager bediende zich niet van een hond maar van een varken. Duistere elementen uit die tegenwereld geven opdracht om dat varken te stelen en dan gaat de truffeljager, die een klein hutje diep in de bossen bewoont, de grote stad in om zijn varken terug te halen. Het knappe van deze film is dat je voortdurend de dreiging van een geweldsuitbarsting voelt, elk moment kan de boel ontploffen en je zet je al schrap voor die apotheose. Maar het verhaal krijgt een geheel andere wending en een onverwachte afloop. Een sterke film met een klein verhaal en een grote acteur!