Tre piani

 

In het algemeen vind ik de films van Nanni Moretti aangenaam en onderhoudend. Hij vertelt meestal petit histoires van gewone mensen in redelijk gewone omstandigheden. Hen overkomt iets dramatisch en Moretti laat zien hoe zijn personages op rampspoed, ellende of naargeestig toeval reageren. In dit Tre piani is dat niet anders. In een oude etagewoning wonen drie gezinnen, die elkaars buren zijn, meer niet. Behalve dat de ouders op de parterre hun dochtertje nogal eens bij de bovenburen brengen om op haar te laten passen. Deze bovenburen zijn bejaard en vooral 'opa' lijkt aan het begin van een lange tocht naar de vergetelheid te staan.

Dan dendert op een avond een dronken jonge bestuurder zijn auto in de onderste woonlaag nadat hij even daarvoor een vrouw dodelijk verwondde door zijn alcoholische capriolen. Dat fatale ongeluk zet een stroom aan gebeurtenissen in werking waar de verschillende bewoners en enkele andere personages op moeten reageren, iets mee moeten.

Dat is, mits goed gecast op basis van een degelijk script, voldoende doorgaans voor een inderdaad onderhoudende film. En op zich heb ik me ook niet verveeld met deze film maar een enkele keer lag de kitsch toch wel nadrukkelijk op de loer. Maar het meest hinderlijke vond ik de overdreven obsessieve reactie van de vader op een wandeling van de boven hen wonende oude man met zijn dochter, een wandeling waarbij ze verdwaalden. En waarbij ze nogal gemakkelijk weer werden teruggevonden door de vader. Die er vervolgens vast van overtuigd was dat de oude man met zijn vingers aan zijn dochtertje had gezeten, ondanks volstrekt heldere contra-indicaties van politie en zorgverlening. Niet erg geloofwaardig gedrag van een jonge kerel met een goede baan en met voldoende intelligentie behept om fictie van waarheid te onderscheiden. En dat hij zich laat verleiden door een al te jong buurmeisje is ook al geen bevestiging van zijn verstandelijke vermogens.

Ook de door Nanni Moretti zelf gespeelde vader van de dronken bestuurder, rechter van beroep, laat nogal archaïsch gedrag zien in antwoord op het tenminste deels door hemzelf veroorzaakte wangedrag van zijn zoon. Dat gaat zelfs zo ver dat hij zijn echtgenote voor de keuze stelt: of je kiest voor mij of je kiest voor je zoon. Ook dat is niet direct geloofwaardig gedrag voor een magistraat, hoe ouderwets ook opgevoed.

Aan het einde komt alles weer goed, zij het dat de rechter daar wel voor moest overlijden en de vader van het jonge meisje natuurlijk wel moest scheiden. Een beetje mager allemaal. Ik zou zeggen: een onderhoudend niemendalletje met wat haken en ogen.

Riders of justice: Tarantino in Denmark

 

Een nieuwe film met Mads Mikkelsen gaan we altijd bekijken. En we werden nog nooit teleurgesteld. Riders of justice is de nieuwe film van Anders Thomas Jensen met, ik val maar met de deur in huis, vier prachtrollen van Nikolaj Lie Kaas, Nicolas Bro, Albert Rudbeck Lindhardt en Mads Mikkelsen. De film is een Quentin Tarantino op z'n Deens: plotselinge erupties van excessief geweld, achteloos geweld in een bizar maar intelligent gecomponeerd plot, waarin een statisticus een ongeluk met een trein als een doelbewuste aanslag ontmaskert. Als de echtgenoot van een bij dat ongeluk omgekomen vrouw het aanslagscenario wordt voorgehouden heeft hij weinig overtuigingskracht nodig om in die versie van de werkelijkheid mee te gaan. Het startschot voor een bizarre reeks gebeurtenissen en ontwikkelingen met veel achteloos en niets ontziend geweld, maar wat geeft het, het is een misdadigersbende die er vooral slachtoffer van wordt en daar gaat - zoals we allemaal menen - weinig aan verloren. Toch gaat er onderweg iets mis, grondig mis en dat leidt dan tot de finale scene met veel kogels, bloed en dood. In de afsluitende scene is het kerstmis en draagt de van binnen kokende Markus (Mikkelsen) een heuse kersttrui, zijn de vier kompanen kennelijk niet in beeld bij justitie, is alle onrecht gewroken of opgelost en anders wel met de mantel der liefde bedekt.

Riders of justice is een tragikomedie en het moet gezegd, er valt genoeg te lachen, vooral om de onnavolgbare Emmenthaler (Bro) en Sirius (Lindhardt), heb je wagonladingen sympathie voor de innemende Otto (Kaas) en evenzoveel empathie voor de kolossale binnenvetter Markus. Kortom, een heerlijke film. 

Wanneer worden we nou eens verlost van die pathologische leugenaar?

 

Er wordt druk gespeculeerd over het moment dat een nieuw kabinet kan worden gepresenteerd. Men lijkt er van uit te gaan dat het tegen kerstmis 2021 zo ver zou kunnen zijn. Rutte IV zou dan, god verhoede het, de nieuwe werkelijkheid kunnen zijn. Rutte, door de door mij zo gewaardeerde Sheila Sitalsing een "windvaan met strategische geheugenproblemen en een haperend moreel kompas" genoemd, schijnt het lijdend voorwerp geweest te zijn van een volstrekt idiote poging van het CDA tot een op Amerikaanse leest geschoeide beschadigingscampagne. Bij een andere nieuwsduider lees ik dat ook Kaag en Hoekstra in zouden zijn voor het premierschap. 

Kaag zou van mij die kar mogen trekken ofschoon ik van haar uiteindelijk nauwelijks enige vernieuwing verwacht. Dat ook Hoekstra zulke aspiraties zou hebben vind ik bijna schokkend. Een gemankeerde leider van een in een neerwaartse spiraal terecht gekomen christelijke partij die zojuist haar traditionele boeren-achterban is kwijt geraakt zou premier van dit land kunnen worden? Wie vertegenwoordigt hij dan eigenlijk? Als het werkelijk zo is dat de man zelf premier zou willen worden is dat wel het beste bewijs van zijn volstrekte ongeschiktheid en van een stuitend gebrek aan competentie en integriteit.

Een nieuwe bestuursstijl met exact dezelfde partijen als de voorgaande vier jaar? U gelooft dat? Ik hoop dat de parlementaire enquêtes naar de toeslagenaffaire en de Groningse aardbevingen snel van start gaan, dan kunnen de resultaten daarvan hopelijk nog in de komende kabinetsperiode gepresenteerd worden. En laat de gerechtigheid er dan voor zorgen dat we dan eindelijk definitief verlost worden van de pathologische leugenaar die Mark Rutte heet.

Suzanne Vega: NPR Music Tiny Desk Concert

Nr. 10 is een meesterwerk

 

De titel van de tiende film van Alex van Warmerdam luidt simpel Nr. 10 en heeft geen enkele relatie met de inhoud ervan. Ik zal hier niets over de inhoud of het script schrijven, dat zou zonde zijn voor wie de film nog wil gaan zien. Het is een absurdistische film waarin je je aanvankelijk in een laten we zeggen conventioneel verhaal over overspel waant om vervolgens ongeveer halverwege plotseling een compleet andere kant opgestuurd te worden. Het is een plotwending die ik me alleen kan herinneren van From dusk till dawn, gebaseerd op een waanzinnig script van Quentin Tarantino.

Nr. 10 is een meer dan voortreffelijke film van deze Nederlandse filmmaker. De plotwending is fantastisch, absurd en ongeloofwaardig maar fantastisch, er wordt uitstekend geacteerd, het door de acteurs en actrices (incidenteel) gesproken Engels is zeer goed , ze klinken als native speakers, het script is verrassend en 'the special effects' waren, zeker in die ene cruciale scene - ronduit spectaculair! Evenals de slotscène trouwens, even geestig als spectaculair, ook al zal men er in bepaalde kringen wat minder om moeten lachen dan ik deed.

En, last but not least, ik vond de filmmuziek werkelijk verbluffend. Vanaf de openingsscène tot aan het slot heb ik genoten van buitengewoon inventieve en functionele filmmuziek, zozeer dat ik geregeld besloot eerst en vooral naar de muziek te luisteren en het verhaal wat op de achtergrond te volgen. Orkestratie en instrumentatie, de klankbeelden, het was allemaal grandioos. Wat mij betreft een welhaast perfecte filmscore!

Er zaten wel wat losse eindjes in het script. Waarom moest Günter weten dat Marius hem had... en waarom moest de vrouw van Marius uiteindelijk... Ik zag de noodzaak of onontkoombaarheid van deze ingrepen niet in maar dat zijn ook geen zaken waar de regisseur veel energie aan wenste te besteden. Waar het uiteindelijk om gaat is dat ik van deze absurdistische film buitengewoon genoten heb, van begin tot eind. Heerlijk, zo'n film. U moet er beslist heengaan!

Staphorst moet zich diep, diep schamen

 

De helft van het aantal Coronapatiënten in een Zwols ziekenhuis is afkomstig uit het streng gereformeerde Staphorst. Geplande reguliere zorg is opnieuw uitgesteld. Opnieuw, want deze maatregel moest het ziekenhuis eerder ook al nemen. Wat zoeken deze Staphorstenaren in godsnaam in een ziekenhuis? En hoe durven ze toe te laten dat door hun toedoen of vooral nalaten reguliere zorg aan niet-corona-patiënten onthouden moet worden? Waar is godverdomme hun christelijke moraal gebleven? In Staphorst hebben ze nog nooit van solidariteit gehoord.

Ik stel voor dat we een tijdelijk ziekenhuis voor alle Coronapatiënten inrichten in de Flevopolder. Dan kan de reguliere zorg overal in ons land gewoon weer, zoals het hoort in een beschaafde samenleving, gegarandeerd worden. En wie zich om principiële of religieuze redenen niet wil laten inenten heeft wat mij betreft geen enkel recht op een ziekenhuisbed. In een ziekenhuis-uitsluitend-voor-coronapatiënten zullen we dezulken uit barmhartigheid toelaten maar reguliere zorg uitstellen omdat een stelletje idioten het vertikt zich te laten vaccineren, dat acht ik ethisch onaanvaardbaar.

Groningen revisited

 

Groningen ligt alweer achter ons. Een week lang hebben we de omgeving van Oudeschans verkend waarbij de Ruiten Aa voortdurend ons pad kruiste. Deze streek is voorlopig ingekleurd door de verhalen van Lammert Voos. En die beelden kwamen wel heel dichtbij toen een overbuurman - die kennelijk van mening was dat wij onze auto hadden geparkeerd (overigens op aangeven van de verhuurder van het huisje waar wij verbleven) op iets wat geen officiële uitrit was - zijn auto op de  openbare weg parkeerde, frontaal voor de onze en verlengd met een fikse aanhanger. En vervolgens was de overbuurman met onbekende bestemming vertrokken. Wij hadden geluk dat naast ons de auto van de buurvrouw stond geparkeerd zodat we uiteindelijk alsnog konden vertrekken nadat zij ons daartoe in de gelegenheid had gesteld. Aan beide zijden hadden we nog ongeveer twee centimeter ruimte. Ik liet een kort briefje achter op de voorruit van de overbuurman met de tekst "Fijn hè, zo alleen op de wereld. U bent een ongelooflijke aso". En ondertekende met mijn naam en telefoonnummer.

Tot mijn verrassing belde de snoodaard (verschillende buren aldaar hadden ons uitvoerig verteld van al zijn wandaden, nu al tien jaar lang) zowaar terug maar al snel bleek dat hij volledig overtuigd was van zijn eigen gelijk. Hij erkende dat wij het slachtoffer waren geworden van zijn dispuut met zijn buren en dat hij inderdaad ook pas op maandagochtend had kunnen terugkeren. Maar hij wilde graag uit de doeken doen hoe de situatie werkelijk in elkaar stak. Ik liet hem weten geen enkele belangstelling te hebben voor die achtergrondinformatie. Het simpele feit dat hij het nodig had gevonden ons volledig te blokkeren terwijl wij in het geheel niets van doen hadden met zijn ruzie met zijn buren, maakte mij duidelijk - zo liet ik hem weten - dat hij een heel naar karakter had en ik noemde zijn gedrag onbeschoft. Hij meende dat ik die kwalificatie beter achterwege liet. Enfin, zinloos gesprek natuurlijk dat ik vervolgens maar beëindigde.

Dit alles neemt niet weg dat wij heel erg graag in Groningen komen. We bezochten ook nog Bourtange maar dat bleek geen aanrader. Een leuk vestingstadje hoor maar volledig verpest door volkomen nieuw straatmeubilair zoals ophaalbruggen en wachthuisjes die de sfeer van de Middeleeuwen terug moeten brengen in een dorpje waar het centrale plein in beslag is genomen door enkele horecazaken met terrasjes en een fotozaak die blijkens het uithangbordje nog steeds Kodak verkocht! Dat Kodak allang niet meer bestaat, was daar nog niet doorgedrongen. Als u wilt weten wat het woord 'fake' betekent, bezoek dan eens Bourtange.

Wat er allemaal wél de moeite waard is aan Groningen heeft u in de achterliggende dagen al kunnen lezen. Mocht u belangstelling hebben voor de volledige fotoreportage, klik dan hier.

Halverwege

 

Ik had mijn dorst enigszins onderschat toen gisteravond het laatste glas gevuld werd met een overigens matige uit tarwe gedestilleerde bourbon. Dus vanmiddag nog even fluks een slijter in het ongelukkige Ter Apel gezocht waar ik mij een mij welbekende Aberlour van 12 jaar (uit gulzige fles) en een onbekende Ierse whisky aanschafte. Toen ik de slijter mededeelde dat deze aankoop mij wel door het weekend heen zou helpen. antwoordde hij met een van wijsheid doortrokken glimlach: "toch zeker halverwege".

Ter Apel

 

Ter Apel kennen we alleen van asielzoekers en een mevrouw die een boel stennis maakte toen ze zich vrijwillig liet aanrijden door een staatssecretaris. Midden in het dorp wijst een bordje 'centrum' de ene kant op een daarboven het bordje 'refugees' een andere. De bebouwde kom van Ter Apel is van een onvoorstelbare droefenis waarmee men bijna Delfzijl naar de kroon steekt. Aan de rand van het dorp staat een prachtig oud klooster. De omgeving van Ter Apel is prachtig, veel bossen, het stroomgebied van de Ruiten Aa en laagveen landschap.

Groningen stad

Het zou vandaag regenen en dat leek ons een perfect alibi om naar het Groninger museum af te reizen voor de tentoonstelling van Alida Pott. Die bleek wel heel erg beperkt, meer dan een ruimte as er niet voor vrijgemaakt. Doodzonde, want haar aquarellen zijn prachtig en van een enorme zeggingskracht. Ook heeft ze een aantal bijdragen aan de Ploeg geleverd maar daarvan was weinig tot niets terug te vinden helaas. Veel sneller dan verwacht stonden we alweer buiten dit eclectische gebouw, waarvan ik me nog steeds afvraag hoe lang het nog eigentijds genoemd kan worden. Het deconstructivisme heeft me nooit kunnen bekoren en al met al maakt het gebouw de indruk van een - ecusez le mot - bij-elkaar-geraapt-zooitje.

Groningen is - dat wisten we al - een aangename, moderne en eigentijdse stad. Vandaag beperkten we ons tot twee iconische gebouwen. Als eerste het Forum Groningen. Een midden in de stad gebouwd cultureel centrum inclusief een grote bibliotheek. Nog maar pas geopend blijkt het meteen al te voldoen aan de oorspronkelijke bedoeling: een gebouw voor de Groningers. Overal zie je hoekjes en trapruimtes, speciale opstellingen waar ook daadwerkelijk overal mensen zitten te lezen, studeren, werken, confereren en wat al niet meer. Het Forum is een werkelijk verbluffend gebouw. Zodra je binnentreedt wordt je blik onmiddellijk omhoog getrokken waar je een woud van roltrappen in een voornamelijk wit interieur ziet. Het gebouw ademt een kolossale ruimtelijkheid en je hebt voortdurend de neiging alles tegelijk in je op te willen nemen om meteen te merken dat dat niet lukt, je moet je concentreren op een deel of een detail. Rechte lijnen in een enorme vide, overal door diagonale roltrappen doorbroken. En omdat het in tegenstelling tot de voorspellingen niet regende maar zelfs zonnig was, bleek het dakterras prachtige panorama's te bieden. Werkelijk schitterend! Ga er eens heen , dit gebouw kent zijn gelijke niet in ons land. Het gebouw is ontworpen door NL Architects.

Hierna bezochten we het nieuwe gebouw van de belastingdienst, afdeling DUO. Een gebouw van maar liefst 92 meter hoog met 24 verdiepingen, ontworpen door UNStudio. Het kostte € 100 miljoen. Helaas mogen alleen belastingambtenaren van dit gebouw genieten en daar kun je wel vraagtekens bij plaatsen. We moesten het dus doen met de buitenkant. Het gebouw schijnt nu al te worden aangeduid als het cruiseschip en dat is niet zo'n vreemde associatie. Het bestaat uit twee ovale delen die tegen elkaar zijn geplaatst, het ene ovaal beduidend groter dan het andere, De etages zijn zo gedimensioneerd dat het gebouw aan de voet en de top slanker is dan rond het middenrif. Het is een schitterend gebouw geworden dat indruk maakt, een genot om naar te kijken, waar je ook staat.

Regen

 

Het is een wat grijze week hier in het hoge noorden, geregeld regent het. Dat is een uitgelezen moment om het boek Regen van Cynthia Barnett te lezen. Doorgaans vinden wij regen vervelend en saai maar wanneer iemand als Cynthia Barnett haar licht op dit fenomeen laat schijnen is regen plotseling zoveel meer als hinderlijke nattigheid. Wilt u iets meer weten over de relatie tussen regen en monotheïstische godsdiensten, over de geur van regen, over weervolgers en van dichters, schrijvers en songwriters die door regen werden geïnspireerd? Dan is dit een prachtig boek waarvan ook u het jammer zult vinden als u de laatste pagina omslaat. Wilt u hier meer over weten, kijk dan eens hier, of beter nog: lees dit boek, het is echt fantastisch.

Ruiten Aa

 

Vandaag bewandelden we een deel van het stroomgebied van de Ruiten Aa. Een beek van in totaal 28,5 km lengte, beginnend in Ter Apel om uiteindelijk bij Nieuw Statenzijl uit te monden in de Dollard. Het 'Ruiten' duidt op struikgewas of onkruid. Door ruilverkaveling is er veel van de oorspronkelijke bedding en begroeiing verloren gegaan maar gelukkig wordt een deel van die corrigerende maatregelen weer teruggedraaid. Dit gebied van de Ruiten Aa maakt deel uit van de Ecologische Hoofd Structuur. Mocht u ooit in de buurt zijn, ga er eens kijken. Het is een prachtig gebied, we zagen er zelfs de bruine kiekendief en gelukkig ook paddenstoelen ofschoon de variatie daarin nogal tegenviel.

Heerlijkheid Bellingwolde

 

Ik vermoed dat de meesten onder ons Groningen als een saaie provincie beschouwen maar niets is minder waar. Het waren hier roerige tijden vroeger, denk maar aan de slag bij Heiligerlee in 1568. Stadjes en dorpen waren in vroeger tijden veel zelfstandiger dan nu en waren ok veel belangrijker in het leven van hun bewoners dan gemeenten heden ten dage.

Bellingwolde is zo'n gemeente, ontstaan ergens in de Middeleeuwen - er wordt voor het eerst melding van gemaakt in 1397 - en vandaag de dag zijn die donkere eeuwen hoogstens nog terug te vinden in het oude kerkje uit 1527 met vrijstaande toren uit 1720. Dit is het stroomgebied van de Aa, de Westerwoldsche Aa en de Ruiten Aa. Bellingwolde is een lintdorp met bebouwing aan weerszijden van een prachtige bomenrijke straat, meer dan vier kilometer lang. En het ene huis is nog statiger en mooier dan het andere.

Steenrijke herenboeren moeten hier hebben gewoond, zij vormden later de gestaalde kaders van de Groninger communisten en dat is heden ten dage maar moeilijk voor te stellen. Ene graaf en stadhouder Jan van Ligne heeft hier een grote rol gespeeld voordat de stad Groningen het dorp kocht in 1619. De geschiedenis rept van de Reductie van Groningen en de Generaliteitslanden en lange tijd had de bisschop van Münster het hier voor het zeggen. Het dorp was echter overwegend protestant en religieuze minderheden kwamen er niet voor. In die dagen heette Bellingwolde een heerlijkheid. En dat is het vandaag de dag nog steeds. Met dit verschil dat vroeger de landsheer het voor het zeggen had in een heerlijkheid, in een landsheerlijkheid was hij zelfs soeverein, aan geen hoger gezag onderworpen.

Tussen de huizen door zie je onmiddellijk de Groningse polder liggen, gitzwart omgeploegd land, ziet eruit als vette klei. Vruchtbare grond zou je zeggen maar vermoedelijk hebben de monoculturen van de moderne boer daar allang een einde aan gemaakt.

Oudeschans

Wij zitten weer eens in het door ons zo geliefde Groningen, in Oudeschans om precies te zijn, een klein vestingdorp waar ooit eens - in 1593 - een verdedigingsschans tegen de Spanjaarden werd opgericht. Destijds sprak men van de Bellingwolder schans maar toen het vestingwerk werd gesloopt omdat de schans steeds verder van de kust af kwam te liggen, werd de schans verplaatst en het dorp omgedoopt naar de naam die het vandaag de dag nog heeft.

Het is groen hier, zeer groen. En lieflijk ook. De oude graven op het kerkhof worden steeds minder leesbaar. Wij betalen nu grafrechten, anders wordt het graf geruimd. Ergens heeft men kennelijk eens een grens getrokken.

Forming cumulonimbus (timelapse)

Ook Franse priesters vormen geen uitzondering

 

Tussen 1950 en nu zijn er naar (voorzichtige) schatting door circa 3.000 Franse priesters en prelaten tenminste 216.000 slachtoffers gemaakt: door hen aangerande of verkrachte kinderen. Dat betekent dat iedere dader gemiddeld 72 kinderen heeft kunnen misbruiken. De werkelijke getallen zijn vermoedelijk nog veel schokkender.

Slechts 22 van deze misbruikzaken kunnen voor het gerecht worden gebracht. Daarnaast zijn er nog 40 daders in leven maar is hun vergrijp verjaard. In deze gevallen wordt het aan de katholieke kerk overgelaten wat er met hen dient te gebeuren. U en ik weten dan wel hoe laat het is. In het ergste geval wordt hun het priesterschap ontnomen of worden ze geëxcommuniceerd, uit de kerkgemeenschap gezet. 

Wat nog onduidelijk is, is hoeveel de kerkelijke autoriteiten wisten en wat ze hebben gedaan om de verantwoordelijken te straffen. Maar het getuigt van meer realiteitszin te onderzoeken in hoeveel gevallen dat kerkelijke autoriteiten hun best hebben gedaan om de misdaden te verbloemen, te verbergen of dood te zwijgen.

Natuurlijk heeft de kerk zich niet in de geringste mate bekommerd om de slachtoffers. Zij stonden in de kou en hen werd nooit recht gedaan. Een van de verdedigingslinies van het instituut is dat het misbruik in de kerk niet groter zou zijn geweest dan in andere sectoren van de maatschappij. Dus zo erg is het allemaal niet. De kerk gaat daarbij geheel voorbij aan haar zelfverklaarde autoriteit op het gebied van de moraal. Schijnheiliger is niet denkbaar! Als je leest hoe de katholieke kerk met de slachtoffers is omgegaan dan zou deze kerk tot een criminele vereniging moeten worden verklaard en net als de Hells Angels en andere motorbendes verboden moeten worden.