Het is nog te vroeg voor defaitisme

 

In een zeer interessant artikel in de NRC van dit weekend  rekent Yuval Noah Harari ons voor dat er eigenlijk geen enkele reden is voor een Avondlandstemming als het om de klimaatcrisis gaat. Ja, die crisis bestaat echt en moeten we ook zeer serieus nemen maar nee, het is echt niet zo dat ons alleen nog een apocalyps wacht. De situatie is bedreigend maar niet hopeloos.

Het mondiale bbp bedraagt momenteel zo'n 85 biljoen dollar en uit alle klimaatmodellen kan worden afgeleid dat we, om tot een koolstofneutrale economie te komen en de temperatuurstijging onder de anderhalve graad te houden, slechts 2% extra in ons energiesysteem moeten investeren om de transitie naar een duurzame economie mogelijk te maken.

Nu kan ik die 2% niet controleren maar Harari kennen we als een consciëntieus wetenschapper en bovendien geeft hij aan dat de berekeningen van hem en zijn onderzoeksgroep aansluiten bij de modellen van het IPCC. Ik ga er hier voor het gemak van de discussie dan ook van uit dat zijn rekensommen kloppen. Die extra 2% bedraagt dus slechts een luttele 1,7 biljoen dollar die we moeten investeren in de transformatie van de energie- en transportsector. Uiteraard is dat niet voldoende om de klimaatdoelstellingen te realiseren. Daarnaast, stelt Harari, moeten we vooral meer plantaardig voedsel gaan eten. Dat vergt geen investering maar slechts een gedragsverandering.

Dat laatste klopt natuurlijk maar zo'n gedragsverandering is nog niet zo eenvoudig. Harari is zelf veganist en ik kan er niet om heen dat dat de meest duurzame levenshouding is. Maar het lukt mij al niet om uitsluitend vegetarisch te eten, laat staan dat ik uitsluitend vega zou eten. Maar laten we eens kijken naar andere doelen waarin we eerder zo'n 2% bereid waren te investeren. 

• Harari laat ons zien dat de VS in 1945 36% van het Amerikaanse bbp over had om de Tweede Wereldoorlog te beëindigen.
• Tijdens de financiële crisis van 2008 investeerden de Amerikanen 3,5 % van het bbp om bedrijven 'too big to fail' te redden.
• In 2020 besteedden nationale overheden 2,4% van het mondiale bbp aan legers en wapens.
• Elke twee jaar gooien we voor 2,4% van het mondiale bbp aan voedsel weg.
• Elke 3 jaar geven we als internationale samenleving 2% uit aan subsidies voor fossiele brandstoffen.
• De rijke 10% van de wereldbevolking stalt jaarlijks 1,6% van het mondiale bbp in belastingparadijzen.
  

Me dunkt, dit zijn duidelijke cijfers. Harari heeft gelijk: als we echt willen, kunnen we de klimaatcrisis aan. Het zal bij lange na niet zo soepel en gemakkelijk gaan als hij in dit artikel suggereert maar voor defaitisme is het nog veel te vroeg.