donderdag 24 september 2020

Atlantis

 

De Oekraïense cineast Valentyn Vasyanovich maakte een indrukwekkende film onder de titel Atlantis. De film speelt zich af in 2015, een jaar na afloop van een verschrikkelijke oorlog. Niet eerder zag ik een post-apocalyptisch (stedelijk) landschap zo intens verbeeld.


De mensen die deze oorlog overleefden zijn allen op een of andere manier getraumatiseerd. Hoe pak je je leven weer op nadat jij en je medeburgers elkaar de hersens insloegen omwille van vermeende territoriale of culturele drogbeelden. Sommigen gaan dan ook na die oorlog met elkaar op de vuist: waarom moest jij zo nodig naar de wapens grijpen?


In gruwelijke beelden laat Vasyanovich zien hoe mensen kunnen reageren op hun trauma's.We volgen voornamelijk Sergej die een baantje in een staalfabriek inruilt voor watertransporteur. Niet alleen ligt het hele land vol mijnen maar ook het oppervlaktewater is volledig vergiftigd. Sergej krijgt de gelegenheid naar het buitenland te gaan maar hij gaat niet op het voorstel in. Hoe desolaat zijn huidige omgeving ook is - hij heeft een naargeestig flatje gevonden op een industrieel complex - het bevalt hem er omdat hij er niet lastig gevallen wordt, er rust vindt. "Ik zou niet meer passen in een normale wereld", zegt hij.


Hij gaat als vrijwilliger aan de slag bij een groepje mensen dat massagraven leeghaalt en de overblijfselen van gesneuvelde soldaten - we komen onder hen Russen, Oekraïners en bewoners uit de Donbass tegen - beschrijft en documenteert om ze vervolgens opnieuw te begraven. Ook al zijn de namen niet meer te achterhalen, nu liggen ze tenminste niet meer helemáál anoniem begraven.


Een strohalm is misschien dat sprankje hoop dat menselijk contact kan bieden? We weten het niet. Een vrijpartij is echt het enige lichtpuntje, maar zwakker licht is nauwelijks denkbaar in deze donkere en troosteloze film. Toch vond ik het een indrukwekkende film waarin de troosteloosheid heel af en toe zomaar schoonheid uit kon stralen. Hoe absurd. Maar dit verhaal, deze beelden, ze zijn bepaald niet ondenkbaar, liggen ze ons in het verschiet?



Geen opmerkingen: