Tot nog toe geen woord hier over Edward Snowden, de klokkenluider die wereldkundig maakte hoe de Amerikanen de privacy (en niet alleen maar die privacy) van niet-Amerikanen opofferen aan hun eigen gevoel van veiligheid. Voor alle law abiding citizens (aangevuld met Charles Groenhuizen, die ouder en reactionairder wordt) is het duidelijk: Snowden is een verrader. Een rechter mag er nog wel even naar kijken maar de misdadiger dient zwaar gestraft.
Op de paar beelden die je van Snowden zag, maakte deze een uiterst coherente en op zijn minst intelligente indruk. Zal die ook vast wel zijn maar het blijft wat merkwaardig dat hij uitweek naar uitgerekend Hong Kong, dat ik nooit eerder zag als een thuishaven voor vrijheid van meningsuiting en dat hoe dan ook deel uitmaakt van China, het land bij uitstek dat niets moet hebben van al te mondige burgers. Waarom Snowden niet rechtstreeks naar IJsland is gevlogen blijft vooralsnog een onbeantwoorde vraag. Zoals het ook vreemd is dat iemand die zijn school niet afmaakte in no time bij een private onderneming (hij schijnt er slechts drie maanden gewerkt te hebben) toegang krijgt tot classified information en met een salaris van 200.000 USD op Hawai kan worden gestationeerd.
Dat Obama ervoor kiest te investeren in intelligence is goed te begrijpen. Het grote voordeel daarvan is dat je geen troepenmachten naar allerlei brandhaarden meer hoeft te sturen. Troepen zijn immers een synoniem voor bodybags. En intelligence heeft uiteindelijk tot het uitschakelen van Bin Laden geleid (al zullen we nooit te horen krijgen wie het besluit nam hem te doden om te voorkomen dat hij een heldenstatus zou verwerven door een serieuze berechting). Maar die intelligence heeft keerzijdes. Om te beginnen zijn er de Drones: nooit meer doden aan de eigen kant, veel onschuldige doden aan de andere. En nu is er dan PRISM, het verzamelen van ongelooflijke hoeveelheden data van burgers, zonder dat zij weten dat die data verzameld worden. Van privacy is geen sprake meer. Hierbij gaat het volgens de Amerikanen om minder privacy in ruil voor meer veiligheid. En aangezien iedereen naar maximale veiligheid streeft, is de uitkomst van zo'n debat voorspelbaar. Maar een democratisch debat heeft hierover nooit plaatsgevonden, de besluiten werden in het diepste geheim genomen. En dat staat haaks op die democratie.
In de NRC van 12 juni een uitstekend artikel van Daniel Ellsberg, die in 1971 de Pentagon Papers liet uitlekken. Hij wijst erop dat de Amerikaanse regering zegt te beschikken over een juridische volmacht voor haar veiligheidsbeleid, een volmacht verstrekt door de Foreign Intelligence Surveillance Act; Die FISA is echter "een geheim hof dat is afgeschermd van effectief toezicht en zich vrijwel altijd plooit naar verzoeken van de uitvoerende macht". Ellsberg ziet deze ontwikkeling als een bewijs voor hoe verrot het Amerikaanse systeem van checks and balances is. Ook Congrescommissies laten zich ringeloren door tal van geheime commissies en hun instemming omdat ze formeel ergens over zijn ingelicht is voor de uitvoerende macht een vrijbrief tot maximale interpretatie van regeringsmacht.
Ellsberg stelt dat de USA (United Stasi of America) op deze wijze een onvoorstelbaar efficiënte infrastructuur voor een politiestaat heeft opgebouwd in vergelijking waarmee de DDR een kleuterklasje was. Hij citeert voormalig senator Frank Chruch die in 1975 zei: "Ik ken het vermogen om de tirannie in Amerika volledig te maken, en we moeten erop toezien dat deze [veiligheids]dienst en alle diensten die over deze technologie beschikken, binnen de grenzen van de wet blijven opereren, en onder het juiste toezicht blijven bestaan, zodat we nooit in de buurt van die afgrond komen". Ellsberg is van mening dat de Amerikanen nu in die afgrond van Church uit 1975 zijn gevallen. En daarmee dreigt een effectieve democratie voorgoed onmogelijk te zijn geworden.
Tenzij, tenzij er klokkenluiders zoals Snowden opstaan, aldus Ellsberg, die inzien dat de staat haar ongebreidelde macht op grove wijze en ongekend grote schaal misbruikt, klokkenluiders die weliswaar deel uitmaakten van dat systeem en er zelfs een eed voor aflegden maar op grond van hun geweten niet anders kunnen dan het machtsmisbruik van die staat wereldkundig te maken. Opdat er tenminste een serieuze democratische toetsing komt. De bescherming van de Bill of Rights - met name het vierde en vijfde amendement - dient in ere hersteld te worden. Ook wij Europeanen en alle andere naties ter wereld hebben daar belang bij.
Hoewel ik de overwegingen van Obama om zijn veiligheidsbeleid om te buigen begrijp, doet het toch pijn dat uitgerekend deze charismatische leider de bijl aan de wortels van de democratie legt.
Bron: NRC
Geen opmerkingen:
Een reactie posten