zaterdag 16 augustus 2014

"Een te kleine broek maakt je impotent"


In een uitgebreid artikel in de NRC van 25 juli stelt de schrijver A.H.J. Dautzenberg vast dat de hedendaagse Nederlandse schrijvers door van alles gekenschetst worden maar niet door enige vorm van maatschappelijk engagement.

De tijd dat schrijvers als Reve en Hermans zich tegen de heersende moraal keerden en daar luid kond van deden, ligt ver achter ons. De oorzaak voor deze teleurstellende constatering dat onze schrijvers van vandaag geen enkele rol van betekenis spelen in enig maatschappelijk debat, ziet Dautzenberg vooral in de ijzeren tucht van de markt. De schrijvers zoeken een interessante niche op en deinzen er zelfs niet voor terug om kookboekjes te publiceren. De schrijvers bekommeren zich veeleer om de vraag in plaats van om het aanbod.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen zoals - tenminste enigermate - Arnon Grunberg en Hafid Bouazza. En Dautzenberg zelf die zich in ieder geval op niet mis te verstane wijze heeft gemanifesteerd in het debat over pedofilie en het verbieden van vereniging Martijn. Zelf heeft hij wel eens het verwijt gekregen een te grote broek aan te trekken. Dautzenberg riposteert op de enig juiste manier: "wie een te kleine broek aantrekt, wordt impotent".

Ik ben het wel met Dautzenberg eens, ofschoon het ook naar mijn idee niet de eerste taak van een schrijver is zich in het maatschappelijk debat te mengen. Een schrijver moet iets - wat dan ook - te melden hebben en dat op een indringende en onontkoombare manier op weten te schrijven.
Er zijn natuurlijk zeer leesbare hedendaagse schrijvers in ons taalgebied en ik wil - niet voor het eerst - een lans breken voor Benno Barnard, die wel degelijk maatschappelijke thema's aansnijdt en daarbij een voortreffelijk schrijver is. Hij trekt van leer tegen alles wat hem in de moderne maatschappij en haar burgers tegenstaat en bekommert zich bepaald niet om wat commercieel gezien verstandiger leesvoer zou kunnen zijn. Maar het is een gegeven: er zijn te weinig van dezulken!

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik Dautzenberg als maatschappijcriticus interessanter vind dan als schrijver. Ik las alleen Extra tijd van hem, zeer leesbaar maar het nodigde me niet meteen uit ook andere boeken van hem aan te schaffen. Zijn artikel in de NRC van 25 juli is daarentegen zeer vermakelijk, uiterst genietbaar en het gaat ook nog ergens over.

Wat vindt u van de volgende korte introductie: "Dampkringliteratuur. Literatuur verdwijnt in een griezelig hoog tempo uit onze cultuur. En dat ligt aan de schrijvers, want ze spelen nagenoeg geen rol meer kin het intellectueel debat. Ze zijn derivaten geworden, verhandelbare opties met een beperkte looptijd".
Een stevig paar zinnen, fraai geformuleerd en met een niet mis te verstane boodschap!

Geen opmerkingen: