zaterdag 2 augustus 2014

Een kwartje dat maar niet vallen wil


Een smalle strook in het Midden Oosten, 360 vierkante kilometer groot, bevolkt met 1,8 miljoen Palestijnen. Een smalle strook die in de beroerdst denkbare omstandigheden bestuurd moet worden door ambtenaren die niet betaald worden omdat Israël dat simpelweg niet toelaat. Een overbevolkt gebied waar Israël in- en uitvoer van goederen en personen volledig heeft geblokkeerd. De Gazastrook, van oudsher de thuisbasis van Hamas.

Israël beroept zich op het recht op zelfverdediging en voert nu voor de derde keer binnen zes jaar een perverse oorlog tegen (de raketten van) Hamas. Een vuile oorlog waar vooral onschuldige burgers het slachtoffer van zijn. Vandaag tellen we 1600 dode Palestijnen, merendeels burgers, tegenover nog geen zestig Israëlische soldaten.

In de NRC van 22 juli wijst Nathan Thrall, verbonden aan de Brusselse International Crisis Group, er nog eens op dat het Westen mede schuldig is aan deze tragedie door zich niet voldoende sterk te maken voor het betalen van Palestijnse bestuurders, noch voor het openen van de grenzen tussen de Gazastrook en Egypte.

Hans Knoop maakt het in de NRC van 29 juli wel heel erg bont. De noodzaak voor Israël om met geweld op te treden is voor hem duidelijk: tweeduizend raketten op burgerdoelen in Israël. Meer rechtvaardiging acht hij niet nodig. Een alternatief voor geweld is er eenvoudigweg niet, aldus Knoop. En wat betreft de proportionaliteit verklaart hij doodleuk: "Maar dat betekent niet dat elke vorm van overkill of overdadig machtsvertoon per definitie disproportioneel is".
Met geen woord rept Knoop over de illegale nederzettingen, over het blokkeren van ambtenarensalarissen, over het onmogelijk maken van in- en uitvoer van goederen, over het afwijzen van de tweestatenoplossing.

Hamas heeft niets te verliezen,behalve uiteindelijk de steun van de eigen bevolking en voorlopig is daarvan nog geen sprake. Hamas heeft feitelijk geen andere keus dan de eis te handhaven dat het verkeer van goederen en personen weer wordt gefaciliteerd. Traditionele vrienden zoals Iran, Syrië en Egypte is Hamas inmiddels kwijtgeraakt. Zoals gezegd, weinig meer te verliezen.

De vraag is wanneer ook in Israël het kwartje valt: de door Netanyahu ingeslagen weg leidt tot niets dan ellende en steeds grotere rampspoed. Een tweestatenoplossing afwijzen en de facto onmogelijk maken door steeds meer illegale nederzettingen brengt een zware verantwoordelijkheid met zich mee. Israël lijkt zich daar echter niets van aan te trekken maar wordt wereldwijd steeds meer als een paria gezien. Mij lijkt dat terecht.

Een grote slagschaduw van dit afschuwelijke en tragische conflict is het antisemitisme dat op de golven van de strijd in het Midden Oosten alleen maar toeneemt. Vooral de moslimgemeenschap wereldwijd maakt zich hieraan schuldig. In de NRC van 19 juli een uitgebreid interview met David Suurland die cum laude promoveerde op een vergelijking tussen het nazisme, communisme en de islam aan de universiteit van Leiden. Ik kom later op zijn proefschrift terug. Maar voor dit moment wil ik volstaan met zijn konklusie dat het moslim-antisemitisme niets van doen heeft met morele verontwaardiging over het lot van de Palestijnen maar vooral voortvloeit uit eeuwenlang gekoesterd discriminatoir gedachtegoed jegens de joden.

Hoe afschuwelijk en verfoeilijk antisemitisme ook is - en laten we dit antisemitisme vooral met de grootst mogelijke hevigheid bestrijden - dat het zo de kop opsteekt kan niet bevreemden. Israël wil zich graag profileren als de enige democratie in het Midden Oosten maar is de facto een theocratie, die zichzelf tegelijkertijd ziet als een joodse staat. Als Israël zelf al geen onderscheid meer maakt tussen Israëliërs en joden, waarom zou je je tegenstanders daarover dan verwijten willen maken?

Maar deze mede-verantwoordelijkheid voor het negatieve sentiment neemt natuurlijk niet weg dat antisemitisme verderfelijk en abject is en koste wat het kost bestreden dient te worden. Wij willen in ons land geen demonstranten die hun politieke tegenstanders de dood toewensen en oproepen tot moord en doodslag.

In de NRC van 12 juli staat een lang en indrukwekkend artikel van de Israëlische schrijver David Grossman. Ik kan het u ten zeerste aanbevelen maar volsta hier met een enkel citaat: "Zelfs als Mahmoud Abbas al het mogelijke doet om terreur tegen Israëliërs te voorkomen, zelfs als hij het besef verwoordt dat hij alleen als toerist naar Safed, zijn geboorteplaats, zal terugkeren, zelfs als hij verklaart dat de Holocaust de ergste misdaad in de geschiedenis van de mensheid is, zelfs als hij dat allemaal doet, dan nog zal premier Netanyahu zich haasten om hem een koude douche te geven".

Ik was deze zomer voor een tweede keer in Buchenwald en kan alleen nog maar eens bevestigen wat Abbas opmerkte over de Holocaust. Tegelijkertijd betrap ik me de laatste paar jaar steeds vaker op het gevoel dat juist die onvoorstelbare kwaadaardigheid van de Holocaust voor veel joden een argument is om zich, als het om de joodse staat Israel gaat, van iedere kritische zin te onthouden. De Holocaust dreigt zo een instrument, een wapen zo u wilt, te worden om kritiekloos te verdedigen wat Israëlische politici in hun stompzinnigheid bedenken kunnen. Netanyahu voorop.

Maar het gaat hier niet enkel om een kwartje dat in Israël moet vallen. De kans dat dat snel gebeurt is niet erg groot. Een peiling onder de joodse Israëliërs (Palestijnse Israëliërs werd niet naar hun mening gevraagd) laat zien dat meer dan tachtig procent van de bevolking achter de regering staat, sterker nog: bepleit nog straffer optreden.
Maar het gaat natuurlijk even zo goed om een kwartje dat in de westerse wereld, Amerika voorop, moet vallen. De Israëlische bewapening wordt mogelijk gemaakt door Amerikaanse financiering. Elke kogel die richting Gaza wordt afgevuurd, wordt met Amerikaanse dollars vervangen. Wat is in vredesnaam het nut van moralisme en veroordelingen als er geen enkele consequentie aan verbonden wordt? Israël is zich maar al te zeer bewust van de ijzersterke positie die het inneemt bij het bespelen van het Amerikaanse sentiment. Geen enkele Amerikaan kan president worden zonder de steun van de joodse lobby.

Geen opmerkingen: