Een avond lang Eberhard van der Laan in Zomergasten. Natuurlijk is het interview beïnvloed door de ziekte van de Amsterdamse burgervader. Ze mogen trots op hem zijn en volgens mij zijn ze dat ook. Hier zat een gewoon mens met een bijzondere functie. Iemand die het geluk had ouders te hebben die hun kinderen met wijsheid en menselijkheid grootbrachten. Iemand die ook leerde van anderen. Hij nam het op voor de vervolgden in de tweede wereldoorlog maar ook en terecht mijns inziens voor de Nederlanders die nadien collectief beschouwd werden als lafaards die lang niet zo heldhaftig zouden zijn geweest als nogal eens gesuggereerd werd. Iemand die groter denkt dan de stad die hij dient en de partij die hij vertegenwoordigt. En iemand die weet dat zijn einde nadert, veel sneller dan redelijk en billijk is. Hij sprak erover ook al vond hij dat moeilijk en zou hij dat thema het liefste voor zich uitduwen.

Dit gesprek verliep zoals het verliep juist omdat van der Laan  erop stond getutoyeerd te worden door Janine Abbring. Daardoor werd het uiteindelijk een heel persoonlijk en geëmotioneerd gesprek, ook al cirkelde de uitzending de eerste anderhalf uur rond wat abstractere thema's. Van der Laan zal nog lang na zijn verscheiden herinnerd worden. En dat is terecht. Een zeer innemend mens die er met het grootste gemak een buitengewoon interessante avond van maakte.

Maar zeker ook hulde aan Janine Abbring die in staat bleek het gesprek alle ruimte en vrijheid te geven die een goed gesprek nodig heeft. Zij was niet bang voor de emoties die vroeger of later aan de oppervlakte zouden treden en toen het eenmaal zo ver kwam reageerde zij zoals je hoopte dat ze zou doen. Daardoor hoefden de emoties niet weggedrukt te worden en tegelijkertijd voorkwam ze met haar innemende houding dat een time-out onvermijdelijk werd.

Kortom, een prachtig interview. Wie het nog niet zag moet dat beslist inhalen!

Big Data ofwel het einde van de mens

In de NRC van dit weekend veel I(belangwekkende) informatie over de marktpositie van de Big Five en de risiko's van zoveel machtsconcentratie. The Big Five kent u allemaal: Amazon, Apple, Facebook, Google en Microsoft. U vindt een helder video van NRC journalist Wouter van Noort op de volgende link: De techrevolutie groeit helemaal scheef

Waar Internet aanvankelijk een wonder van democratie leek is er momenteel vooral sprake van ongekende monopolievorming en machtsconcentratie die met democratie niets meer van doen heeft. Het gaat om big data en algoritmes, het nieuwe goud, de nieuwe olie. Tim Berners Lee, de uitvinder van het interne, heeft eerder dit jaar in een open brief zijn zorgen geuit over de invloed van deze bedrijven op onze informatievoorziening. Hij schrijft daarin dat wij de controle over onze persoonlijke gegevens volledig zijn verloren, dat het te eenvoudig is om misinformatie op het web te verspreiden en dat politieke reclames om veel meer transparantie vragen. U kunt de volledige brief hier lezen: Three challenges for the web, according to its inventor

In de praktijk leveren deze bedrijven die steeds meer macht, rijkdom en politieke invloed verwerven nauwelijks werkgelegenheid op. En ze maken er een sport van zo weinig mogelijk belasting te betalen. Apple betaalt per miljoen euro winst 50 euro belasting, ofwel 0,0005 procent. Ik ben zelf maar een kleine ondernemer mag ik mag wel het volle percentage vennootschapsbelasting betalen!

Ook de diversiteit is in het geding omdat deze bedrijven hun onvoorstelbare kapitaal vooral gebruiken om concurrenten op te kopen. Daarnaast zijn deze bedrijven allesbehalve transparant. Hun algoritmes zijn immers geheim. Graag verwijs ik hier naar de boeken van Yuval Hoah Harari. Diens Homo Deus gaat uitgebreid in op juist die risico's van (de invloed van) algoritmes op ons leven. Ik kan u zijn boeken van harte aanbevelen. U vindt een samenvatting/boekbespreking van Homo Deus op de pagina Literatuur van www.ennonuy.com

Het gaat hier om hét thema van de nabije toekomst: neemt de mens haar evolutie in eigen hand of wordt ze voordien al opgeslokt door het dataïsme: de overtuiging dat organismen algoritmen zijn, dat intelligentie belangrijker is dan bewustzijn en dat niet-bewuste maar hyperintelligente algoritmen ons beter kennen dan wijzelf. Dit is geen tijd voor terroristen of struisvogels. We moeten vermetel zijn  en vooruit kijken. Niet eens zozeer voor onszelf maar voor onze kinderen en kleinkinderen.

Welcome to Reality - The President Show

Bill Clinton and George W. Bush BRILLIANTLY Destroys & Makes Fun Of Trum...

Kijk hiernaar en je voelt de heimwee naar wat vooraf ging aan de mateloze onbeschoftheid en onbeschaamdheid van Trump. Zelfs Bush jr is een wonder van wijsheid en beschaving vergeleken bij de nonvaleur die nu op het schild is gehesen.

Poolse president verrast iedereen

Na de persbreidel in Polen is nu de rechterlijke macht aan de beurt. De Poolse senaat heeft een wet goedgekeurd waarmee de benoeming van rechters een politieke aangelegenheid wordt, sterker nog, de politiek bepaalt in het vervolg door welke rechter een bepaalde zaak zal worden behandeld.

Dat zou betekenen dat er in Polen niet langer sprake is van scheiding der machten en daarmee is de democratie direct in het geding. Genius achter deze draconische maatregel is Jaroslaw Kaczynski, partijleider van PiS, een rabiate communistenhater. Hij wil de rechterlijke macht teruggeven aan het Poolse volk. Waar hebben we dat eerder gehoord?

De EU moet dan onmiddellijk ingrijpen, het is ontoelaatbaar dat een lid van de Europese Unie de democratie op deze manier verkwanselt. Er bestaat een artikel 7 dat ertoe kan leiden dat Polen het stemrecht wordt ontnomen maar die procedure is kansloos. Een dergelijk besluit immers vereist unanimiteit en Hongarije (wie anders?) heeft al aangekondigd Polen te steunen.

Er wordt nu, net als tijdens de persrellen en de commotie over abortus, volop gedemonstreerd in Polen maar het treurige is dat de Polen zelf deze Kaczynski in het zadel hebben geholpen. Vanuit de EU wordt vooralsnog scherp gereageerd, met name door Frans Timmermans maar de vrees blijft bestaan dat ook hij een tandeloze tijger zal blijken te zijn. Bovendien moet de EU spitsroeden lopen aangezien de voorzitter van de Europese Raad een Pool is, Donald Tusk. Fel bestreden door? Jaroslaw Kaczynski!

Maar opeens is daar de Poolse president Duda, nota bene een beschermeling van Kaczynski. Hij heeft geweigerd de wetsvoorstellen te tekenen en hij gaat de komende twee maanden gebruiken om de wetten te herschrijven. We zullen moeten afwachten wat daaruit voortvloeit maar de democratie leeft nog in Polen.

Uitstekende Zomergasten-anchor

Een iconisch programma waar ik ieder jaar weer van geniet. Na een paar jaar Wilfried de Jong is de beurt nu aan Janine Abbring. En de eerste kennismaking, het gesprek met microbioloog en schrijver Rosanne Hertzberger, is buitengewoon goed bevallen.

Abbring gaf Hertzberger volop de ruimte maar greep ook in wanneer ze het gevoel kreeg dat haar gesprekspartner weer snel een veilige route opzocht. Geregeld probeerde ze het verhaal van Hertzberger samen te vatten en dan was ze nogal eens omslachtig en verwarrend in haar woorden maar verder wil ik in mijn kritiek niet gaan.

Ze had er geen enkele moeite mee haar gesprekspartner te confronteren met wegduikgedrag en vroeg door waar dat voor de hand lag of zelfs noodzakelijk was. Zoals in de gesprekjes over geloof en euthanasie. Merkwaardig genoeg vond Hertzberger de voor de hand liggende vraag naar haar geloofsbeleving een impertinente vraag maar Abbring liet zich niet uit het veld slaan en ging gewoon door.

We leren vervolgens dat het Hertzberger in het geloof vooral gaat om het narratief, eerder dan om het geloof in een scheppende god. "Religie is heel goed in het vieren van het leven", verklaarde ze. Persoonlijk vind ik dat onzin in die zin dat het vieren van het leven niets met religie te maken heeft. Ik vier het leven even hartstochtelijk en heb daarvoor geen godgeloof nodig.

De discussie over euthanasie duurde te kort en dat is jammer en doet het onderwerp geen recht. Hertzberger heeft vooral moeite met het feit dat de staat het bespoedigen van het levenseinde desgewenst zou moeten faciliteren en er is veel voor dat standpunt te zeggen. Hoe je het ook bekijkt, zegt ze, er is een arts die doodt, die het leven van een gezond mens in een gezond lichaam beëindigt en dat kan niet. Ongelukkig was de introductie van de term doodseskaders. Abbring reageerde met lichte verbazing maar vroeg juist op dit punt niet door. Jammer, hier lag een kans op een serieuze woordenwisseling maar het kwam er niet van.

Kortom, een boeiende uitzending met een interessante gast die inhoudelijk veel te vertellen had en een interviewer die op haar gemak leek, de ander de ruimte gaf en, op een enkele uitzondering na, doorvroeg waar dat nodig was om tot een echt gesprek te komen. Mooi decor trouwens!

Lauwerszee revisited

Lauwerszee

Maar dit had overal kunnen zijn. Nog net een foto kunnen maken voordat een wolkbreuk ons van de weg spoelde.

Gedrag van een idioot of een gevaar voor de democratie(?)

In een helder artikel in de NRC van 11 juli waarschuwt Ian Buruma terecht voor laakbaar gedrag van politiek leiders. De neiging het gedrag van Trump af te doen als stunts van een ordinair showman is gevaarlijk en leidt af van wat er werkelijk achter dat gedrag verscholen gaat.

De jongste onvoorstelbare actie van Trump is natuurlijk het retweeten van een filmpje waarin hij een journalist in een ordinaire worstel- en schoppartij tegen de grond werkt. Het uithollen van democratische instituties door ze voor brullende menigten te beschimpen is natuurlijk helemaal niet modern, aldus Buruma; dat hebben dictatoriale leiders altijd al gedaan. En hij komt met een kleine opsomming:

• Duitse joden hadden weinig van hun medeburgers te vrezen tot de nazi-leiders na 1933 begonnen het volk op te ruien;
• Christenen en moslims lieten elkaar in voormalig Joegoslavië met rust tot de Servische volksmenners, gesteund door militaire macht, aanzetten tot uitstoting en massamoord;
• In 1947 vlogen hindoes en moslims elkaar naar de keel toen Pakistan zich afscheidde van India;
• In Birma had de islamitische minderheid weinig last, tot fanatieke boeddhistische monniken de meute ophitsten om moslims te vermoorden en hun huizen te verbranden;
• Trump die rechters beschimpt en journalisten uitmaakt voor volksvijanden;
• en ik voeg daar Wilders aan toe die van een nepparlement spreekt, rechters beschimpt, dreigt met revolte, de pers schoffeert en ga zo maar door.

Het belangrijkste verschil met de vroegere fascisten is dat de rechtspopulisten nog geen zwart- of bruinhemden gebruiken. Maar ook dit, zo constateert Buruma, is aan het veranderen. In Oregon is onlangs geopperd dat Republikeinen beschermd moeten worden door gewapende milities en die milities worden gerekruteerd uit extremisten die de federale regering als hun voornaamste vijand zien.

Doemdenken? Ik vrees van niet maar hoe het ook zij, we moeten alert blijven en het gedrag van Trump typeren als dat van een idioot doet geen recht aan de werkelijke gevaren die achter dat gedrag schuil gaan. Buruma: "als de hoogste vertegenwoordiger van een democratie aanzet tot geweld, dan is het met die democratie snel gedaan.

Ankara to Istanbul protest march enters final stretch

Geen aandacht van de Turkse media voor deze indrukwekkende protestmars. Wel dreigende taal van pricktator Erdogan aan het adres van de oppositieleider van de CHP.  En ondertussen gaan Turkse hoogwaardigheidsbekleders door met het provoceren van Europese landen. Dat men het verijdelenvan een staatsgreep wenst te herdenken is niet vreemd natuurlijk. Verdacht - to say the least - is wanneer je die herdenking vooral in het buitenland wil vieren, in landen die je tot het uiterste getergd en beledigd hebt.
De schimpscheuten van de Turken aan het Europese gevoel voor democratie is natuurlijk lachwekkend, potsierlijk en misplaatst. In dit verband herinner ik nog maar eens aan de uitspraak van Erdogan dat de democratie net een tram is; je stapt uit als je op je bestemming bent beland.
En laat een ding vooral helder zijn: vrijheid van meningsuiting is een groot goed maar alles heeft zijn grenzen. Wij hoeven onze democratie niet te laten misbruiken door en voor dictaturen. En Turkije is de facto een dictatuur.

Gedoe om een klassenfoto

Erik de Vlieger's tweet: "Dit wordt wereldnieuws over hoe zielig wij als volk zijn geworden". Frans Weisglas twittert: "Ik was in 1957 een keer ziek op dag klassenfoto. Kan ik dat nog claimen plus rente? Ik schenk het aan een goed doel". En kampioen haatzaaien Wilders komt tot de volgende ronkende tekst: "Wat een land. Slappe rechter buigt voor de islam. We moeten Nederland - ons land - terugveroveren!".

Die laatste tekst is natuurlijk de meest schandalige, oorlogsretoriek en voor de zoveelste keer het beschimpen van de rechterlijke macht. Zoveel is duidelijk: bij Wilders is de democratie niet in goede handen. Laten zijn kiezers daar goed nota van nemen!

Maar nu het onderwerp. Wie zich verdiept in de casus kan niet anders dan de rechter gelijk geven. De school heeft niet aannemelijk kunnen maken dat er hevig geprobeerd was een andere datum voor de klassenfoto te vinden. De school heeft niet aannemelijk kunnen maken dat er inmiddels andere klassenfoto's waren gemaakt waarop de twee moslimkinderen wel te zien waren. De school heeft niet aannemelijk kunnen maken dat er mondeling excuses waren aangeboden. Desondanks verwijt de school de ouders dat ze de school niet hadden geattendeerd op de datum klassenfoto en de datum offerfeest. Overigens waren de beide kinderen met goedvinden van de school afwezig. Maar echt een gotspe is het verweer van de school dat de klassenfoto op verzoek van de ouders direct na de vakantie werd genomen omdat de "kinderen dan mooier op de foto staan". Hoe durf je zo'n verweer überhaupt aan te dragen!

In mijn ogen heeft de rechter, toen de zaak eenmaal op diens bord kwam te liggen, een eerlijk en fair vonnis gewezen. En daar moeten we niet over zeuren. De vraag die resteert is of deze kwestie inderdaad op het bord van een rechter terecht moest komen. En of er daadwerkelijk zo'n absurde eis van € 5.000 per kind moest worden ingediend. Ik weet niet of er mogelijkheden zijn gezocht om deze kwestie in goed overleg op te lossen. Maar dat maakt voor het resultaat niet uit: de rechterlijke uitspraak is helder, logisch en fair. Het past zeker politici niet om daarover te schimpscheuten.

James McMurtry "We Can't Make It Here"

Unplugged

James McMurtry :: We Can't Make it Here

Vote leave...and gain poverty

Joris Luyendijk maakt ons attent op een artikel van Rob Merrick in The Independent van gisteren over Dominic Cummings. Deze was directeur van de Vote Leave campagne maar heeft nu een geestelijke salto mortale ofwel een 'massive U-turn' gemaakt. Hij noemt het referendum nu een "dumb idea" en is van mening dat de Brexit een gegarandeerd debacle op zal leveren.

Diezelfde Dominic Cummings verzon de leugen dat de Brexit GBP 350 miljoen per week (!) vrij zou maken voor de Britse gezondheidszorg. De man van de slogan Vote Leave, Take Control en de man van de rode reclamebus met de NHS-leugen.

De geschiedenis zal spijkerhard oordelen over charlatans als Nigel Farage en Boris Johnson, is mijn stellige overtuiging. Zij zijn het die het land naar een puinhoop leidden en Theresa May is er met open ogen ingetuind. Het dreigement van de Britten iedereen uit de 200 mijlzone te schoppen is nog maar het begin. Ze zijn daar gek geworden, stark raving mad!

Child Circumcision: An Elephant in the Hospital

The real reason there's still no peace

De Amerikaanse journalist en schrijver Nathan Thrall wordt beschouwd als een van de meest scherpzinnige analisten van het Israëlisch-Palestijns conflict.  Hij schreef een uitstekend artikel in the Guardian dat u ook als podcast kunt beluisteren. Voor het artikel kunt u terecht op deze link Nathan Thrall on Israel-Palestine en voor de podcast op israel-palestine-the-real-reason-theres-still-no-peace-podcast

Thrall somt de eindeloze reeks van vredespogingen op om het Israëlisch-Palestijns conflict te beslechten en stelt vast dat geen enkele overeenstemming werd bereikt omdat er altijd wel één partij was die belang had bij het laten voortduren van de impasse. Om vervolgens op te merken dat Israël consequent voor de patstelling koos omdat de kosten van zo een patstelling aanmerkelijk lager werden ingeschat dan de kosten van een deal. Een vredesovereenkomst met de Palestijnen zou niet alleen een ongekende politieke ophef met zich meebrengen maar ook Palestijns zeggenschap over Jeruzalem en de Tempelberg en gewelddadige rebellie van joodse kolonisten en hun supporters. De morele kosten van de status quo (de bezetting en de illegale nederzettingen) daarentegen zijn tot nog toe aanvaardbaar gebleken voor Israël.

En dit zal niet veranderen, aldus Thrall. Ondanks alles ontvangt Israël per jaar meer geldelijke steun van de VS dan alle andere landen ter wereld bij elkaar, de Israëlische economie groeit, evenals de levensstandaard en de appreciatie daarvan door de joodse bevolking. Wat afkeuring hier en daar en een enkele boycot van Israëlische producten uit bezette gebieden veranderen daar niets aan. Misschien dat de internationale druk nog eens zo hoog wordt dat een tweestatenoplossing onvermijdelijk zou worden, maar voorlopig is er geen enkele aanleiding voor Israël om nu al toe te geven.

Dat Israël de Westbank en Gaza niet gewoon bezet is vooral ingegeven door de wens een joods thuisland te hebben, dat is waar het zionisme op uit was. Voor Israël is een fallback scenario vele malen aantrekkelijker dan een vredesovereenkomst. En de laatste keer dat zo'n fallback scenario onaantrekkelijker dreigde te worden was toen James Baker in 1991 Shamir dreigde een lening van 10 miljard dollar in te trekken. Sindsdien is er door de VS nooit meer enige serieuze druk op Israël uitgeoefend om van Europa maar te zwijgen. En de Palestijnen zelf zijn te zwak om het fallback scenario voor Israël te verslechteren. Sinds Oslo, aldus Thrall, hebben de VS zich zelfs ingespannen om de kosten van Israël's fallback optie zo laag mogelijk te houden.

Er wordt formeel wel geprotesteerd tegen de illegale nederzettingen naar dat protest is vooral bedoeld als een verdedigingslinie tegen de optie de nederzettingen te ontmantelen. En hetzelfde geldt voor het zogeheten differentiatiebeleid: producten uit Israël versus producten uit de bezette gebieden. Israël protesteert daar heftig tegen omdat dit beleid de nederzettingen zou delegitimeren en boycotacties zou kunnen uitlokken. Maar, betoogt Thrall, dit beleid bereikt precies het tegenovergestelde: het is geen toevoeging aan strafmaatregelen tegen Israël maar veel eerder een alternatief.

Thrall eindigt zijn doorwrocht essay als volgt: "Until the US and Europe formulate a strategy to make Israël's circumstances less desirable than the concessions it would make in a peace agreement, they will shoulder responsibility for the oppressive military regime they copntinue to preserve and fund. When peaceful opposition to Israël's policies is squelched and those with the capacity to dismantle the occupation don't raise a finger against it, violence invariably becomes more attractive to those who have few other means of upsetting the status quo. Through pressure on the parties, a peaceful partition of Palestine is achievable. But too many insist on sparing Israelis and Palestinians the pain of outside force, so that they may instead continue to be generous with one another in the suffering they inflict".

Turkije hard op weg naar de Middeleeuwen

Alparslan Durmus is hoofd van de nationale onderwijsraad in Turkije. Deze raad heeft het curriculum voor het nieuwe schooljaar opgesteld "in lijn met Turkse waarden". En dus krijgen leerlingen van veertien en vijftien jaar niets meer over Darwin en de evolutieleer te horen. Durmus rechtvaardigt dit beleid als volgt, zo lezen we in de NRC: "Als onze leerlingen niet de achtergrond hebben om deze aannames en hypotheses te begrijpen, of als ze niet de kennis hebben, dan kunnen ze sommige controversiële onderwerpen niet bevatten, dus hebben we enkele daarvan verwijderd".

Seculiere Turken zijn ervan overtuigd dat Erdogan hier een vooropgezet plan ten uitvoer brengt: het creëren van een vrome generatie die gehoorzaam is, het beleid van de regering niet in twijfel trekt, niet protesteert of oppositie voert en overal 'ja' tegen zegt. Belangrijkste vehikel in dit plan zijn de religieuze Imam Hatip-scholen. Sinds de AKP aan de macht kwam in 2002 is het aantal leerlingen aan deze scholen gestegen van 63.000 naar 1 miljoen.

Van mij mogen mensen geloven wat ze willen, zolang ze er mij maar niet mee lastig vallen. Maar op religie gestoeld onderwijs is onaanvaardbaar. Kinderen hebben hebben het recht om zonder religie opgevoed te worden. Een beschaafde samenleving kiest voor seculier onderwijs waarin kinderen wordt bijgebracht dat geloof een strikt individuele aangelegenheid is en waarin alle religieuze stromingen aan bod komen. Kinderen hebben het recht verschoond te blijven van hersenspoeling en als je pas op je achttiende mag stemmen, is er geen enkele aanleiding om de keuze voor een religie al op een jongere leeftijd toe te staan.

Ik hoef toch verder niet te betogen hoe gevaarlijk het is als het onderwijs zich heeft te voegen naar een door de staat opgelegde religie? Mensen die in god geloven gebruiken hun intelligentie niet en in hun onvoorstelbare domheid lopen ze achter een machtswellustige idioot als Erdogan aan. We hebben ermee van doen, het is niet anders. Hoe brengen we deze hersenloze hordes naar de moderniteit als hun politieke leiders ze rechtstreeks naar de Middeleeuwen leiden?