maandag 16 juni 2014

Van een zieke zorg naar een nieuwe moraal


Vorige week konden we lezen hoe goed de bestuurders in de zorg voor zichzelf zorgden. Dat is logisch want als ze straks zijn aangewezen op de zorg die zij nu voor de rest van de bevolking moeten organiseren, gaan ze zware tijden tegemoet. Je wordt murw van al dat soort berichten. En nu kunnen we weer uitgebreid lezen hoe ook de Nederlandse Zorgautoriteit geen enkele moraal erkent. Ik ga het hier niet nog eens uitgebreid uit de doeken doen, de kranten staan er vol van. Maar de essentie is dat Theo Langejan, de bestuursvoorzitter van deze autoriteit in vier jaar tijd 22 dienstreizen maakte op kosten van organisaties die hij in de gaten moet houden en partijen die heel graag hengelen naar onderzoeksopdrachten in de zorgsector. Een auto met chauffeur kost in vier jaar tijd 1,5 miljoen Euro en echtgenotes, vriendinnen en minnaressen reizen mee op kosten van de opdrachtgever. Wie betaalt dit allemaal? Inderdaad, u en ik.


Ook lezen we dat er in de zorg in de komende jaren tenminste 55.000 banen gaan verdwijnen. Je vraagt je af met wat voor opdracht deze zorgbestuurders eigenlijk de wei in worden gestuurd. Zeker is evenwel één ding: ze worden nergens op afgerekend.

In de Volkskrant lezen we dat de doorsneedirecteur er jaarlijks 4 tot 8 procent bij krijgt. Uit het lijstje met de honderd best betaalde bestuurders maken we op dat Harmen Siep van HES Beheer op plaats 100 staat en jaarlijks slechts € 414.000 verdient. Op de eerste plaats staat Ben Nooteboom van Randstad die een wat beter lot heeft getroffen: € 10.237.476 per jaar. En dan hebben we het maar niet over onze nieuwe Nationale Ombudsman die zelf ontslag neemt maar wel ruim 3 ton meekrijgt!


Ik bepleit ondubbelzinnige en keiharde wetgeving om dit soort uitwassen definitief tegen te gaan. Alle arbeid die gefinancierd wordt met premies of belastingen moet beoordeeld en getoetst kunnen worden door hen die de premies en belastingen betalen. Een moderne moraal dient zich over dit vraagstuk te buigen: hoe groot mogen de inkomensverschillen tussen de werkvloer en de top eigenlijk zijn?

En in de private sector kunnen we wel vol proberen te houden dat de aandeelhouders hier toezicht dienen te houden maar we weten allemaal dat daar helemaal niets van terecht komt. De VVD heeft bij monde van Halbe Zijlstra al aangekondigd een belasting op vermogen te zullen tegenhouden en omdat er hier en daar vraagtekens zijn geplaatst bij het cijferwerk van Piketty meent iedereen nu te kunnen roepen dat er helemaal geen sprake is van de door hem gesignaleerde vermogensongelijkheid. Bovendien hebben aandeelhouders er helemaal geen problemen mee wanneer aan de top flink verdiend wordt zolang er maar dividend wordt uitgekeerd. En de grote beleggers, die écht aan de touwtjes trekken, kijken alleen naar de performance van een onderneming als geheel in vergelijking met de rest van de branche.

Kortom, zowel in de publieke als de private sector moeten we serieus gaan nadenken over dit soort kwesties. En het is evident dat dat eigenlijk alleen zin heeft wanneer je dat op internationale schaal doet. Er zal dus nog heel wat gif door de Rijn spoelen voor er daadwerkelijk iets gebeurt of verandert. Het kapitalisme lijkt zo het meest succesvolle reguleringsprincipe tot nog toe. Tot we ons realiseren een monster gebaard te hebben. Maar dan is het te laat.

Geen opmerkingen: