vrijdag 6 januari 2023

Wanneer is het genoeg?

 

Wij worden al ruim meer dan een decennium geteisterd door een visieloze minister-president die meent dat de rijken van dit land wel genoeg belasting betalen. En die er niet over piekert om de belasting op arbeid te verlagen en de belasting op vermogen te verhogen. En daarom leven wij in een samenleving waar de rijken alleen maar rijken en de armen alleen maar armer worden omdat vermogen nu eenmaal veel sneller aangroeit waar arbeid steeds minder oplevert.

De rijkste 1 procent bezit een kwart van het private vermogen, de rijkste 10 procent heeft 61 procent. Het mag dan zo zijn dat de inkomensongelijkheid in ons land in internationaal opzicht niet bijster groot is, de vermogensongelijkheid is dat wel degelijk. 

Gelukkig wordt er steeds vaker hardop nagedacht over de vraag of zulke enorme vermogensongelijkheden maatschappelijk en moreel aanvaardbaar zijn. Het is natuurlijk onzinnig te beweren dat zij die enorme rijkdom vergaarden harder werkten dan anderen. Het is simpelweg zo dat dat de meeste vormen van arbeid laag gewaardeerd worden. De meeste rijkdom bestaat uit geërfde weelde, de bezitters hebben er niets voor hoeven doen, ze werden in een gelukkig nest geboren. 

Mensen als politiek filosoof Dick Timmer en filosoof en hoogleraar ethiek van instituties Ingrid Robeyns bepleiten beiden een limitarisme: zolang er behoeftigen zijn, mogen mensen niet meer rijkdom bezitten dan nodig is voor een volledig florerend leven. Meer is moreel niet aanvaardbaar en schaadt de maatschappij. Kortom, we moeten hardop gaan nadenken over een bestaansmaximum. Ook in andere landen wordt vaker over deze problematiek nagedacht.

Zo'n bestaansmaximum zie ik er nog niet zo snel van komen, ook al juich ik het meer dan van harte toe. Maar we zouden moeten beginnen met het veel zwaarder belasten van vermogen en veel minder belasten van arbeid. We zouden ook de erfbelasting flink kunnen verhogen. Ik hoor de gedupeerden als klagen over jalouziebelasting maar dat is onzin. Het is nu eenmaal zo dat het belastingstelsel harder werkt voor mensen met vermogen dan zij zelf doen en minder hard werkt voor mensen met weinig geld die voor hun rijkdom zijn aangewezen op arbeid. 

Een combinatie van basisinkomen met een bestaansmaximum zou onze samenleving heel wat gezonder maken. Maar vooralsnog maken de bestaande politieke verhoudingen dat volstrekt onmogelijk.

Geen opmerkingen: