Robbert van Lanschot, voormalig diplomaat in Kosovo en Bosnie, betoogt in een uitgebreid artikel in de NRC van 25 februari waarom een gezamenlijk Europa niet gaat lukken. Hij baseert zijn standpunt vooral op wat hij in Bosnie en Kosovo aantrof: een eigen cultuur, die eerder bij Klein Azie past dan bij Europa. Voor hem zijn die gebiedsdelen niet Europees te noemen. Hij heeft in cultureel en dus vermoedelijk ook in sociaal opzicht wel gelijk. Maar de facto heeft de Balkan altijd tot Europa behoord, in geografische zin zeker. Alleen zijn die gebieden zeer lange tijd overheerst door de Turken. Maar de Balkan ligt in Europa. Turkse overheersing doet daar niets aan af. Bovendien, voor zover ik weet wil de Balkan zelf dolgraag aansluiting bij Europa. Dat Rusland tot aan de Oeral bij Europa zou horen, is een wat kunstmatige interpretatie van geografische scheidslijnen, in dit geval de Oeralrivier. Persoonlijk beschouw ik Rusland niet direct als Europees, ofschoon de Baltische Staten (ooit deel van de USSR) van oudsher duidelijk op Europa georienteerd waren.
Een dag eerder beredeneert hoogleraar der decentrale overheden Doelle waarom Europa net als alle voorgaande rijken uiteen zal spatten. Zijn belangrijkste argumenten zijn nationaal besef, spanningen binnen een federaal Europa, afkalvende rechtsovertuiging als gevolg van ingewikelde besluitvormingsprocedures en het psychologische belang van de natiestaat. Ofschoon ik van mening ben dat we ons deze argumenten goed ter harte moeten nemen, vind ik het zeer onterecht dat hij federalisten ervan beschuldigt een tunnelvisie te hebben. Doelle stelt: "Liever een aangekleed Europa van de vaderlanden dat dichter bij de geschiedenis blijft en gestaag verder samenwerkt dan een doorgedraaid creatuur van naieve dromers en gigamarktspelers". Zijn laatste zin is niet bepaald een schoolvoorbeeld van een eerlijke vergelijking. Wie zou, zou hij gelijk hebben, hem willen tegenspreken? Doelle hoeft niet te bewijzen waarom federalisten naieve dromers zijn met een tunnelvisie, dat constateert hij gewoon. En dat doet ernstig afbreuk aan zijn betoog. Als hij zou hebben gesteld dat we nu met ons allen bewezen hebben dat een muntunie zonder politieke unie het risico loopt te mislukken, dan zou hij een punt hebben gehad. Vermoedelijk vindt hij dat ook wel, maar hij schrijft het vervolgens wat merkwaardig op. Een wetenschapper onwaardig, zou ik zeggen.
In mijn eerdere stukje over Partij2030 heb ik mezelf duidelijk gepresenteerd als een federalist en dat houd ik vooralsnog vol. Ik ben geen gigamarktspeler of een naieve dromer. Of ik aan tunnelvisie lijd? Volgens Doelle dus wel maar ik ben zo vrij daar anders over te denken. Laten we een serieus debat aangaan en dan wil ik ook diepgaand reageren op zijn vier argumenten. Ze zijn immers niet zonder belang. Maar ik ben er tegelijkertijd van overtuigd dat die eerdere vergelijking er al heel anders uit komt te zien wanneer eerst alle onheilszwangere woorden uit zijn artikel worden gestreept. Het wordt wel erg zwaar aangezet allemaal. Maar dat is vermoedelijk precies waarom hij mij een tunnelvisie verwijt.
1 opmerking:
Heel veel kracht en sterkte.
Een reactie posten