woensdag 1 februari 2012

Hebzucht gijzelt de samenleving


Woningbouwcorporaties beheren woningen, veel woningen doorgaans. Ook zijn ze verantwoordelijk voor betaalbare huurwoningen voor de minst draagkrachtigen. Sinds geruime tijd alweer worden deze organisaties geleid door bestuurders die zich onverantwoord riant laten bezoldigen. De topman van Vestia verdiende bijna 5 ton per jaar en is erin geslaagd zijn organisatie aan de rand van een faillissement te brengen. Nu is hij opgestapt en zal hij ongetwijfeld nog een buitengewoon genereuze opstappremie meekrijgen.
Vestia, met opzet geen lid van de koepel Aedes, kon worden gered doordat vijf andere corporaties - uit puur eigenbelang overigens - besloten garant te staan voor Vestia. Hoe de ellende ontstond?: Vestia besloot de financial engineering zelf ter hand te nemen om het eigen kapitaal te beheren en vermeerderen. Daar waren ongetwijfeld ook weer bonussen voor de bedrijfstop mee gemoeid. En zo ging Vestia zich begeven op een pad waar het de weg niet wist, niet voor was toegerust en waarvan het de risico's niet kon overzien.

Plasterk hield gisteren een pleidooi om een definitief einde te maken aan de bonuscultuur in het bankwezen. Bretellenkoning Kelder blaatte er voortdurend doorheen en probeerde Plasterk weg te honen. Zijn enige argument?: al die duurbetaalde bankemployees zullen naar het buitenland vluchten. Dit chantage-argument moesten we maar eens niet langer accepteren. Wie wil vetrekken omdat een jaarsalaris dat je schrijft in minimaal 6 cijfers nog niet voldoende is, die hoepelt maar op. Dat soort lieden richt uiteindelijk meer schade aan dan wat ze voor de BV Nederland opleveren. Bovendien bestrijd ik dat al die toplui zouden emigreren. Geen sprake van.

En tot slot meen ik dat de salaris- en bonuscultuur niet alleen in het bankwezen maar ook in de sectoren onderwijs en gezondheid en zeker ook in de zbo's stevig en vooral definitief aangepakt dient te worden. Het zal er echter niet van komen. Cynici, zoals Kelder, stellen dat dit soort gedachten alleen maar door jaloezie worden ingegeven. Niets is minder waar, het zijn met name de heb- en graaizucht die ten grondslag liggen aan de snel afkalvende publieke moraal in onze moderne samenleving.

Vorige week bij de VPRO in Tegenlicht een uitstekende documentaire over de rating organisations gezien. Verhelderend maar vooral ontnuchterend. Het meeste indruk maakten op mij de zegslieden uit Portugal die helder maakten hoe een heel volk geschoffeerd en op de ziel getrapt werd door rating clubs die aan de hand van enkele kengetallen besloten dat een complete samenleving niet meer betrouwbaar en kredietwaardig was. Het weghalen van een enkele A betekende een streep door de rekening van miljoenen Portugezen.
Veel inside information ook in deze documentaire waaruit bleek dat de rating organisations betaald worden door hun opdrachtgevers en maar al te graag het oordeel uitbrengen waarvoor ze betaald worden. Rating organisations zijn alleen interessant voor beleggers maar zelfs daar hebben ze gefaald. Zie ENRON en de subprime mortgages markt.

De gemene deler hier is wederom de hebzucht. Het kapitalisme is nog steeds de meest succesvolle economische ideologie maar we hebben de grenzen van het systeem bereikt. Het kapitalisme kan succesvol zijn tot het moment waarop de hebzucht de belangrijkste drijfveer voor ondernemen wordt. Als het systeem niet op deze ernstige weeffout wordt gecorrigeerd, staat ons nog veel ellende te wachten.

1 opmerking:

Marius zei

Ik denk dat de taal van argumenten is versleten. Waar wij voortdurend hebzucht schreeuwen, kijken zij misnoegd om zich heen en kouwen op het taaie woord afgunst. Waar stond Kok voor, waar ging hij heen?
Waar stond Halsema voor, en nu? (Ze is bestuursvoorzitter van dat grote uitgeversconcern.)