Kannibalisme in de baarmoeder

De verpleegsterhaai heeft twee baarmoeders waarin tegelijkertijd een of meer nakomelingen per baarmoeder grootgebracht worden. Wetenschappers hebben een wel heel merkwaardig fenomeen waargenomen bij een zwangere verpleegsterhaai: foetussen kunnen van de ene naar de andere baarmoeder overstappen. Daarbij zijn snelheden van 8 cm per seconde waargenomen. Bij een van die zwangere verpleegsterhaaien waren er direct na de conceptie vier foetussen maar bij de geboorte kwam er slechts één exemplaar tevoorschijn.

Die ene foetus had dus zijn drie andere broertjes en/of zusjes opgegeten. Dit fenomeen, dat ook bij de tijgerhaai is waargenomen, is op zich goed te verklaren. De baarmoeder van deze haaiensoorten heeft geen placenta. Doordat de foetussen heen en weer kunnen zwemmen kunnen ze zich voor hun voedsel tegoed doen aan de overige eitjes waardoor ze uiteindelijk sterker ter wereld of liever gezegd ter zee komen.

Maar opmerkelijk is het natuurlijk zeker wel. Waar lees ik dit soort fascinerende berichten? In Scientias natuurlijk. U kunt het blad gratis lezen en ik kan u dat alleen maar aanraden. Het is meer dan de moeite waard en vooral waar het er om gaat onszelf een beetje te relativeren.

Sterrenstof

In het prachtige blad SCIENTIAS staan in deze laatste week van het jaar de tien mooiste ruimtefoto's van 2018. Deze foto is van de Lagunenevel die ondanks een afstand van 4.000 lichtjaar vanaf aarde zichtbaar is (als je weet waar je moet zoeken natuurlijk) omdat de nevel 55 lichtjaar breed en 20 lichtjaar hoog is. Groot genoeg dus maar je hebt een sterrenkijker nodig om dit soort fascinerende opnames te kunnen zien. Op de website van Scientias kun je deze foto donwloaden met extreem hoge resolutie, je weet niet wat je ziet!

Wij zijn maar onbeduidende spelers in dit universum. Zoals wij vanaf homo sapiens bijna tachtig procent van de biodiversiteit hebben verwoest, zo zullen wij op afzienbare termijn ook tot de verwoeste biodiversiteit gaan horen. Maar dan wel door eigen toedoen en dat komt vooral doordat de mens zichzelf buiten de natuur heeft geplaatst en nu in de misvatting leeft heer en meester over de natuur te zijn. Om nog maar te zwijgen van al die volksstammen die denken dat het universum om hen draait. Niets is minder waar.

Misschien dat toekomstig leven op nieuwe sterren een betere prestatie weet te leveren dan homo sapiens. En voor de rest ben ik van mening dat de industrie een forse CO2-heffing moet betalen. Want wij zijn ontstaan uit sterrenstof en op één punt moet ik de bijbel gelijk geven: ashes to ashes, dust to dust....

De Pont Tilburg: a must see

Als u zich eens wilt laten verrassen, bezoek dan eens de huidige tentoonstellingen in dat prachtige museum De Pont in Tilburg: de lichtconstellaties van Ann Veronica Janssens en de fascinerende expositie over het geheugen en de menselijke geschiedenis van het Franse echtpaar Anne et Patrick Poirier. Wilt u het echtpaar beter leren kennen, kijk dan eens naar deze video, weliswaar in het Frans maar goed te volgen.

Prachtig zijn de maquettes van enorme ruimteschepen die herinneringen aan de menselijke cultuur aan boord hebben genomen en de aarde kennelijk voorgoed hebben verlaten. Is er nog iets over van de mensheid zoals wij die kennen? Dat weten we niet maar het voelt alsof we ons daar geen illusies meer over hoeven te maken. Die ruimteschepen hebben tal van [patrijspoortjes waardoor je naar binnen kunt kijken en kunt zien - op minuscuul niveau - wat er nog van de menselijke cultuur over is.

We zien bijna apocalyptische beelden van een stad - Exotica - die door mensen verlaten lijkt, alles is asgrauw, niets geeft aanleiding tot de gedachte dat die stad misschien de moeite van een bezoekje waard is. Nee, het echtpaar Porier is niet optimistisch gestemd maar wat kunnen zij daar aan doen?

En op weg naar de lichtinstallaties van Ann Veronica Janssens kom je opeens een magistraal mooi schilderij van Willem de Kooning tegen. Het hangt daar zo maar, in het wild. Werkelijk verbluffend mooi!

En dan zijn we toe aan de prachtige lichtinstallaties van Ann Veronica Janssens, geboren (1956) in Folkstone UK maar nu woonachtig in Brussel. In De Pont staat een gebouw van polyester golfplaten waar je door een sluis naar binnen kunt om onmiddellijk gedesoriënteerd te raken in een mistige ruimte waar je niets kunt zien, niet weet waar de ruimte begint of ophoudt, er is geen geluid waar te nemen maar je ziet een prachtig lichtpanorama voor je dat voortdurend lijkt te veranderen in kleur en intensiteit. Een ontregelende ervaring maar ook een ongekend fraaie beleving! States of mind heet dit werk dat u op bijgaande video heel kort kunt zien.

Oranje Mussolini

In een uitstekend artikel in de NRC van vandaag over de elite tracteert Bas Heijne ons op een mooi citaat van Anand Giridharadas, columnist bij The New York Times, uit zijn boek Winners Take All; The Elite Charade of Changing the World:

Ik geloof oprecht dat wanneer meer instituten in dit land - en vooral degenen die zich bezighouden met beschouwen en ideeën - zich sceptischer hadden opgesteld ten opzichte van de fantasietjes van de elite en zich meer hadden aangetrokken van wat er echt aan de hand was in de levens van de mensen in dit land, we waarschijnlijk geen oranje Mussolini in het Witte Huis zouden hebben gehad.

Verder commentaar of een foto overbodig.

Wegwerpplastic, een klassieke kip-ei-discussie

Wie nog wil ontkennen dat we een zeer ernstig klimaatprobleem hebben is niet goed wijs. En dan hebben we het niet alleen over de CO2 vervuiling die we met elkaar veroorzaken. Ook de volstrekt onverantwoordelijke manier waarmee we ons van afval ontdoen speelt ons parten.

De EU wil plastic voor eenmalig gebruik rigoureus gaan verbieden. Dat is volkomen terecht. Weg met alle wegwerpproducten. Maar wat zegt de branche die deze producten vervaardigt? Een voorspelbare reactie natuurlijk, want wie doet graag afstand van zijn markt. De branche vraagt zich hardop af of de alternatieven wel beter zijn. Bamboe bijvoorbeeld? "Dat moet ook worden omgehakt hoor", zo luidt de eerste kanttekening.

En ook zegt men: "Ja, wij maken het en we brengen het naar de markt omdat de markt daar om vraagt". Ook wordt er maar al te graag naar andere wegwerpproducten gewezen zoals kranten. Maar dat is per definitie een zwaktebod. Nog afgezien van het feit dat papier separaat wordt ingezameld voor hergebruik. Wat de producenten er niet bij vertellen is dat ze hun uitgekiende marketingstrategieën inzetten om de consument tot koopgedrag te verleiden. Het is echt heel simpel: wat niet meer wordt aangeboden, kan niet meer worden gekocht. Jammer voor die producenten. De honden blaffen maar de karavaan trekt voort.

Was dat laatste maar waar. Het gaat allemaal zo verschrikkelijk traag. En natuurlijk hebben we als consument zelf ook een eigen verantwoordelijkheid. Wij moeten wegwerpproducten gewoon weigeren en veel bewuster met het milieu omgaan als we voor een aankoopbeslissing staan. Er is nog een wereld te winnen. Op tijd? Er is weinig aanleiding tot optimisme.

Opstappen milieubeweging is volkomen terecht

De milieubeweging is opgestapt uit het klimaatoverleg. De reden is simpel: het bedrijfsleven wenst niet mee te betalen aan de kosten van de uitstoot CO2. Natuurlijk zwaait het kabinet weer met de waarschuwing dat een CO2-heffing slecht is voor de concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven. Maar bijvoorbeeld DNB heeft berekend dat dat allemaal reuze meevalt. Een CO2-heffing van vijf tientjes per ton CO2 zou het bedrijfsleven niet of nauwelijks raken en zou er zeker niet toe leiden dat bedrijven hun productie naar het buitenland zouden verplaatsen. Dat laatste zou overigens bij wet verboden moeten worden.

Deze houding van zowel bedrijfsleven (VNO-NCW) als het kabinet is ronduit schandalig. Op deze wijze worden de lasten uitsluitend bij de burger neergelegd en dat is volstrekt onverteerbaar. Het is schokkend om te moeten toezien hoe wij het klimaat met elkaar verpesten en dat de grootste vervuilers er niet aan wensen mee te betalen om de rotzooi die wij maken op te ruimen.

Het is helder dat dit kabinet Rutte III er uitsluitend voor de werkgevers is. Het niet opleggen van een CO2-heffing aan het bedrijfsleven is net zo schandalig als het doordrukken van de afschaffing van de dividendbelasting. Als ik D'66 was zou ik mijn medewerking aan dit werkgeverskabinet onmiddellijk opzeggen!

Kunstmatige intelligentie revisited

AI is een thema dat u in deze kolommen veel vaker aantreft. In de NRC van dit weekend stond een uitstekend maar even zo verontrustend interview met Ian Bremmer, een van de bekendste denkers over geopolitiek in de VS. Bremmer beschouwt AI als hét belangrijkste thema van deze tijd. En met name de strijd tussen de VS en China baart hem grote zorgen, evenals het feit dat Europa een hopeloze achterstand op dit gebied heeft opgelopen.

Het meest bezorgd is Bremmer over de gevolgen van preventieve acties van de één om een (beslissende) voorsprong van de ander te voorkomen. Dat kan leiden, aldus Bremmer, tot een dynamiek als die tussen de VS en de Sovjet-Unie rond de jaren zestig. Sabotage, spionage en uiteindelijk de constante dreiging van een militair conflict.

Gezamenlijk en wereldwijd afspraken maken over wat wel en wat niet mag met AI zou een hoogoplopend conflict wellicht kunnen voorkomen. Echter, voeg ik daar dan maar aan toe, het is zeer de vraag of zulke afspraken er ooit komen en als ze er al zouden komen, zal de tweestrijd tussen de VS en China op de achtergrond gewoon doorgaan. Daarvoor is het geopolitieke en strategische belang veel te groot.

Bremmer eindigt met enkele opmerkingen die me uit het hart gegrepen zijn en die ik hier eerder al aan de orde stelde. De internetbedrijven gebruiken algoritmes om mensen te veranderen in producten voor adverteerders. Dat is buitengewoon schadelijk voor het publieke debat, en zelfs voor de kracht en de legitimiteit van democratische instituties als de pers en de politiek. Snel ingrijpen is nodig volgens Bremmer maar hij ziet niet hoe deze bedrijven kunnen worden aangepakt zonder de achterstand op China te vergroten.

We kunnen er niet omheen, zegt hij, dat deze bedrijven enerzijds van strategisch belang zijn maar anderzijds de samenleving uit elkaar scheuren. Het meest verontrustende is wel dat er momenteel niemand is die een goed antwoord op deze ontwikkelingen weet te formuleren. Er is veel meer denkkracht nodig, aldus Bremmer.

"Voorbeeldige afhandeling"?

Een reeds gepensioneerde priester, die zich eerder te buiten was gegaan aan seksueel overschrijdend gedrag, heeft van een bisdom geen ruimte gekregen om elders opnieuw als priester aan de slag te gaan. Reden voor kerkhistoricus Ton van Schaik om victorie te kraaien. Volgens van Schaik is de kerk de afgelopen jaren voortreffelijk omgegaan met de aanbevelingen van de commissie Deetman. En hij verwijst daarbij naar andere kerkgenootschappen zoals Jehova's en joodse gemeenschappen waar vrijwel niets gebeurt. Er valt de kerk veel te verwijten, zegt van Schaik, maar de afhandeling is voorbeeldig.

Vreemd toch dat zo'n kerkhistoricus tot zo'n oordeel komt. Hij zal toch ook gelezen hebben van de Congregatie van de Heilige Geest? En die verwijzing naar andere kerkgenootschappen zint me al evenmin. Als de anderen niets doen, ben je zelf al gauw heilig. Iets meer distantie zou de kerkhistoricus niet misstaan hebben.

Gele hesjes revisited

Eerder al schreef ik over gele hesjes en hoe we daarmee om moeten gaan. In de Volkskrant staat een uitstekend artikel van Joshua Livestro, hoofdredacteur van Jalta.nl. Destijds nam ik geregeld stelling tegen hem, toen hij nog publiceerde in het helaas verdwenen blad Opinio. Maar de laatste tijd kom ik vaker artikelen van hem tegen die in ieder geval op mijn instemming mogen rekenen.

Ik ga zijn artikel hier niet samenvatten, ik zou zeggen, neem even tien minuten de tijd en lees het zelf. Beslist de moeite waard. Vooral zijn opmerkingen over Baudet, Dijkhoff en Buma zijn me uit het hart gegrepen.

Laten we de katholieke kerk ten grave dragen!

In de jaren zestig pleegde een pater van de Congregatie van de Heilige Geest misbruik op meerdere leerlingen over een periode van negen jaar. De congregatie was op de hoogte van dit misbruik. De congregatie gaf eerder toe dat hun mede-pater "op geniepige en intens gemene manier" te werk was gegaan. Ook was het "zeer wel mogelijk" dat hij eerdere leerlingen had misbruikt. Als hij "toen zijn verdiende straf had gekregen" en er "passende maatregelen" waren genomen, was P. "niets overkomen", gaf het bestuur van de congregatie toe voor de klachtencommissie.

Maar op deze ruiterlijke erkenning is de congregatie nu teruggekomen. Advocaat Zegveld heeft namelijk een klacht ingediend, niet tegen de pater in kwestie (de man is dood en de zaak is verjaard) maar tegen het instituut van waaruit en met welks medeweten de pater kon opereren. Tegen de congregatie dus die wist van het wangedrag van de pater en hem destijds zes weken op retraite stuurde, waarna hij vrolijk verder kon gaan met zijn pervers gedrag.

In plaats van de grootst mogelijke nederigheid te betrachten, stelt de congregatie zich nu op het standpunt dat het misbruik niet bewezen is en dat men ook niet op de hoogte was van eerdere misbruikgevallen. Ook is de schade die P. zegt te hebben geleden niet aangetoond. De advocaat van de congregatie voegt daar nog aan toe dat de zaak P. in retrospectief moet worden bezien vanuit de opvattingen uit de jaren zestig. Zou destijds ook geoordeeld zijn dat de congregatie nalatig handelde door de pater na een retraite weer aan de slag te laten gaan? De advocaat: "Daarop kan het antwoord slechts 'nee' luiden".

Dit is dus de katholieke kerk die met de mond tal van moraliteiten belijdt, de katholieke kerk die zichzelf graag ziet als de moeder der moraal. Dit is dus de moraal van deze katholieke kerk. Deze katholieke kerk is een criminele vereniging. Ik voel slechts walging voor dit instituut.

Ik zou de paters van de congregatie van de heilige geest dan ook willen oproepen hun onzalige instituut te verlaten. Als u weer eens preekt over nederigheid en erbarmen, denk dan eerst even aan uw eigen congregatie en bedenk dat ook uit uw naam slachtoffers van misbruik door een uwer collega's in de kou worden gezet.

Bron: NRC 14 december 2018

Please, my British friends, remain!

Hoogleraar Europese Studie Timothy Garton Ash schreef een indrukwekkende ingezonden brief in de NRC van vrijdag 14 december. Hij roept ons Europeanen op om de Britten met klem te verzoeken op hun schreden terig te keren, dat onzalige Brexitpad te verlaten en af te zien van een vertrek uit de EU.

Als er een no deal Brexit komt, zullen de hardliners in de Britse politiek ongetwijfeld met de beschuldigende vinger naar Europa wijzen, dat doen ze al meer dan 700 jaar, aldus Garton Ash. En zelfs wanneer er een ordelijke Brexit komt, zal er geen goeds uit voortvloeien. De enige goede Brexit is geen Brexit. Garton Ash pleit er dan ook voor dat de Britten in een nieuw referendum de kans krijgen om aan te geven of ze werkelijk een Brexit wensen.

Als ze wederom voor een vertrek stemmen kan men nooit meer beweren dat de Britten niet wisten waar ze nee tegen zeiden. Niemand loopt dus enig risico met een tweede referendum. In de ogen van Garton Ash is er ook niets ondemocratisch aan een second vote, een veel gehoord argument tegen een tweede referendum.Ik ben zo vrij hier de laatste alinea uit de brief van Garton Ash in zijn geheel te citeren. I couldn't agree more!

Als u ervan overtuigd bent dat een sterker Europa in een gevaarlijke wereld alleen kan worden opgebouwd als ook het Verenigd Koninkrijk zijn steentje bijdraagt, als u elke slag toejuicht die de duistere krachten van het nationalistisch populisme kan worden toegebracht, als het iets voor u betekent wat Engeland, Schotland, Wales en Ierland in de loop der eeuwen afzonderlijk en tezamen aan Europa hebben bijgedragen, als u waarde hecht aan alles wat Groot-Brittannië heeft gedaan voor de Europese vrijheid in de Tweede Wereldoorlog, voor de wederopbouw in het naoorlogse West-Europa en de bevrijding van het juk van de communistische dictaturen in Oost-Europa, gun ions dan deze kans. Als u met Britse collega's heeft gewerkt, aan een Britse universiteit heeft gestudeerd, hebt genoten van bepaalde aspecten van de Britse sport en cultuur of Britse vrienden hebt; als de Britten ooit iets hebben gedaan wat uw hart heeft beroerd, geef ons dan uw solidariteit en steun. Door
Groot-Brittannië te helpen, helpt u ook Europa. Dank u wel.

Waarvan akte. I second this emotion!

Als een nederlaag ooit smadelijk was...

...was het wel die van de hardliners binnen de Tories die Theresa May beentje wilden lichten. Jacob Rees-Mogg en Boris Johnson zijn er niet in geslaagd de regering ten val te brengen. En als er iets was dat mij deugd deed, was het wel deze moeder der smadelijke nederlagen.
Met vele anderen ben ik verbijsterd en geschokt door het schandalig gedrag van onverantwoordelijke Britse politici die hun volk even talloze als schandelijke leugens op de mouw speldden maar als het erop aan komt niet kunnen leveren.

Betekent dit dat ik bewondering heb voor Theresa May? Integendeel. Ja, ze lijkt over Houdini-achtige vaardigheden te beschikken en een zekere consistentie kun je haar niet ontzeggen. Maar daar is wat mij betreft alles wel mee gezegd. Ze durft EU-ingezetenen in de VK zonder ook maar de geringste aanleiding uit te maken voor profiteurs. En bepaald niet voor het eerst probeert ze EU-lidstaten tegen elkaar uit te spelen alvorens ze naar Brussel reist.

En eenmaal in Brussel aan tafel gezeten  blijkt ze met lege handen gekomen te zijn. Als Europa haar vraagt wat ze nu precies verlangt, blijft ze een antwoord schuldig. Het probleem met de Britten is dat ze mentaal nooit meegekomen zijn in de postkoloniale wereld. Ze leven nog steeds vanuit de gedachte dat London het centrum van de wereld is die voornamelijk uit de Commonwealth bestaat, where England rules the waves.

Is dit het lot van eilandbewoners? Je zou het haast gaan denken. En hoe nu verder, politici uit Engeland? Jullie nemen Schotland en Ierland mee in jullie val, jullie zijn zelfs bereid de vrede in Noord Ierland op het spel te zetten. Jullie hebben geen idee, geen plan, geen visie, geen strategie. Zelden heb ik een voltallig parlement het eigen volk zo zien misleiden.

Nieuwe verkiezingen? En dan Corbyn aan het roer? Denkt u echt dat er dan iets verandert? Ook Corbyn heeft geen idee, geen plan, geen visie, geen strategie. Heeft hij in de afgelopen maanden ooit in heldere taal aangegeven wat zijn reisplan is? Not in the very least!

En dus stevent het land af op een hard Brexit oftewel een no-deal. Het parlement kan zich alleen achter Therese May scharen als het bereid is een geestelijke salto mortale te maken. Alle grote woorden moeten dan opeens ingeslikt. Gaat het Britse electoraat hen dat in dank afnemen? Ik denk toch van niet.

Zijn er dan helemaal geen verstandige lieden meer in the Perfid Albion? Natuurlijk wel. Timothy Garton Ash bijvoorbeeld, zie daarvoor mijn volgende post. Voor dit moment stel ik vast dat de Britten volledig overrompeld zijn door de rustige, kalme, eensgezinde en consistente houding van de EU. Daar hebben ze nooit mee gerekend. Hoe dom kun je zijn?

The South American Anomaly

Ik zag een prachtige documentaire (The Core) over technische problemen van de Hubble telescoop die pas opgelost konden worden nadat we begrepen wat er in de kern van onze planeet gaande was. Gevoelige apparatuur aan boord van de telescoop vertoonde hevige storingen en uit registraties van die storingsmetingen bleek dat die zich alleen voordeden wanneer de Hubble Zuid Amerika passeerde. Die streek kreeg al snel de naam Spatial Bermuda Triangle en in meer technische termen werd dit verschijnsel The South American Anomaly genoemd.

Wetenschappers ontdekten dat de storingen werden veroorzaakt door onregelmatigheden in het magnetisch veld dat rond de aarde van kracht is. Dat magnetisch veld zorgt ervoor dat protonen afgebogen worden en zodoende een bocht om de aarde maken. Maar in dat gebied boven Zuid Amerika zit er een flinke zwakke plek in het magnetisch veld waardoor de protonen niet worden afgebogen. Deze protonen bleken de oorzaak van de storingen aan de Hubble. De kern van de aarde bestaat uit vloeibaar nikkel en ijzer onder extreem hoge temperaturen, dezelfde temperaturen die aan de oppervlakte van de zon worden gemeten. De stromingen van deze vloeibare ertsen bepalen de kracht en de richting van het magnetisch veld rondom de aarde. Wetenschappers hebben nu vastgesteld dat de turbulentie in die "melting pot" zodanig is dat er niet alleen zwakke plekken kunnen ontstaan in het magnetisch veld maar ook dat het magnetisch veld rond de aarde zal worden omgedraaid. Welke patronen hieruit voortvloeien is vooralsnog niet duidelijk. Het kan maar zo gebeuren dat er straks twee polen vlak naast elkaar ontstaan. Ook weten we niet hoe snel deze 'magnetic field flip' gaat ontstaan: wetenschappers schatten dat dit ergens tussen duizend en tienduizend jaar na nu zal plaatsvinden.

Zeker is dat deze field flip ernstige gevolgen zal hebben voor de migratie van oceaanbewoners en vogels, dieren die het aardmagnetisme nodig hebben voor hun jaarlijkse trek. Ook is vastgesteld dat het aardmagnetisch veld de laatste vierhonderd jaar waarneembaar verzwakt. Niemand weet wat daarvan de gevolgen zullen zijn. Niemand weet wat er precies gebeurt wanneer de aarde veel meer dan voorheen door protonen zal worden gebombardeerd.

Verontrustend? Dat weten we niet maar dat lijkt wel voor de hand te liggen. Fascinerend is het natuurlijk wel. En wat was nu de oplossing voor de Hubble? Heel simpel: de gevoelige apparatuur wordt boven die Spatial Bermuda Triangle gewoon even uitgezet.Vindt u dit ook fascinerende wetenschap? Kijk dan eens naar de volgende video.

Waar komen de gele hesjes vandaan?

Twee Britse politicologen, Roger Eatwell (mooie naam!) en Matthew Goodwin schreven een boek over populisme onder de titel National Populism; the Revolt against Liberal Democracy. In zijn beschouwing in de NRC citeert Bas Heijne uit dit boek de vier factoren die bepalend zijn voor de onvrede die het populisme voedt.

In de eerste plaats is er sprake van een immense afkeer van de gevestigde politiek. Ten tweede is er de angst voor verlies en vernietiging van de eigen cultuur door immigratie en globalisering. Op de derde plaats is er de groeiende ongelijkheid en ten vierde speelt de toenemende ongebondenheid van de kiezer een grote rol.

Ik denk dat dit een redelijk treffende analyse van de werkelijkheid van vandaag is. Ik zou er wel een vijfde factor aan toe willen voegen: een toenemende afkeer van mainstream media in combinatie met een steeds groter worden toevlucht tot digitale platforms waar burgers in een "eigen bubble" hun onvrede beter kwijt denken te kunnen.

Die afkeer van de gevestigde politiek kunnen we nu wereldwijd overal waarnemen. En we moeten dat serieus nemen. De gevestigde politiek slaagt er niet langer in electoraat aan zich te binden. De kloof tussen burger en politiek is alleen maar groter geworden. Als burgers het gevoel hebben dat hun politici hen niet meer horen is dat niet alleen begrijpelijk maar wat erger is: ze hebben nog gelijk ook.

Nemen we drie fenomenen apart: klimaat, migratie en financieel systeem. De klimaatproblematiek moet tot een nieuwe energiepolitiek leiden. Maar burgers zien alleen maar (en gelijk hebben ze, want het is de werkelijkheid) dat zij steeds meer moeten gaan betalen voor energie terwijl de grootverbruikers niet alleen veel minder kwijt zijn per eenheid energie dan de gewone burger maar ook nog eens dat die grootverbruikers alles in het werk stellen om bijvoorbeeld een CO2-belasting te vermijden. De burger heeft dan terecht het gevoel dat hij de enige is die overal voor op moet draaien.

Migratie is een enorm probleem en de gezamenlijke politiek is er niet in geslaagd de burger uit te leggen dat migratie wel degelijk ordentelijk kan worden georganiseerd en dat solidariteit nog steeds de basis van onze beschaving zou moeten zijn. Ook Europa heeft hier hopeloos gefaald. En als we dan een integer Pact van Marrakech hebben kaapt een van onze populisten de discussie met een apocalyptisch verhaal dat van a tot z gelogen is.

En over het financieel systeem kunnen we kort zijn. De grootste bank van ons land krijgt een megaboete wegens witwassen en wat konkludeert De Nederlandse Bank?: de ING mag zelf een intern onderzoek uitvoeren naar, ja naar wat eigenlijk? Hoe is het toch mogelijk dat een bank hiermee weg kan komen?! In het FD stond een uitstekend artikel over hoe deze bancaire wandaad zich voltrok. Maar de essentie van het verhaal is telkens weer: ze komen ermee weg. En natuurlijk onthoudt de burger dat. De burger die zelf nog geen potloodstreepje buiten het lijntje mag zetten of hij wordt als een misdadiger behandeld.

Kijk naar wat er in Frankrijk gebeurt. Macron probeert rechtsstatelijk over te komen maar mensen zien alleen zijn arrogantie. Pas nadat de vlam in de pan is geslagen komt hij op het idee met de burgers te gaan communiceren. Dat is een gemiste kans, hij is te laat. De Fransen zullen het hem nooit vergeven.

En in ons land durft onze minister-president te verklaren dat we allemaal gele hesjes dragen. Nee Mark Rutte, dat is niet waar als je eerst miljarden weggeeft aan je voormalige broodheer. De Nederlanders zullen je dat nooit vergeven.

We gaan heel slechte tijden tegemoet en er is niemand die weet hoe dit af zal lopen. Er zijn meer dan genoeg stokebranden te vinden en ze komen in vele gedaantes. De ene heet Bannon, de ander heet Trump, de derde noemt zich Baudet en de vierde Orban maar ach, dit rijtje is eindeloos. En vergeefs.

Over hebzucht en de korte termijn

Een uitstekend interview in de Volkskrant van vandaag met Deborah Hargreaves, die als directeur van het High Pay Centre gespecialiseerd is in topsalarissen en daar een verhelderend boek over schreef onder de titel Are Chief Executives Overpaid?

In dit boek prikt zij de mythe van naar het buitenland vluchtende CEO's genadeloos door.Terwijl de omzet en winst van de 350 grootste Britse bedrijven tussen 2000 en 2013 met respectievelijk 140 en 195 procent stegen, dijden de salarissen van hun bestuurders met 350 procent uit. En waar ceo’s 20 jaar geleden nog 48 keer meer verdienden dan de gemiddelde werknemer, was dit in 2016 129 keer meer, zo rekent Hargreaves ons voor.

Maar uit onderzoek is gebleken dat topbestuurders niet of nauwelijks naar het buitenland vertrekken omdat ze daar meer zouden kunnen verdienen. Hargreaves hekelt de onzinnige gewoonte om bestuurder deels in opties of aandelen uit te betalen. Betaal hen maar een gewoon salaris en als ze daar zelf aandelen van willen kopen, dan is dat prima. Uitbetalen in aandelen dwingt de CEO tot een korte horizon en een van de meest voor de hand liggende maatregelen om shareholder's value te kweken is snijden in de kosten van een organisatie, oftewel het gewone personeel ontslaan.

Hargresaves adviseert gewone werknemers op te nemen in de salariscommissies voor het topbestuur. Overtuig de organisatie er maar van dat jij zelf 5 procent loonsverhoging (bleef het maar beperkt tot zo'n bescheiden percentage!) terwijl de werkvloer op niet meer dan 2 procent hoeft te rekenen.

Gelehesjes.nl

Ik zat vrijdag een groot deel van de dag in de auto en dat biedt ruime gelegenheid het nieuws op de radio te volgen. Zo kwam ook een mevrouw Westerhoff voorbij die kennelijk wordt beschouwd als de woordvoerster van de Nederlandse gele hesjes.

Zij verklaarde doodleuk dat Nederland geen democratie was maar meer op een dictatuur leek, premier Rutte moest opstappen en er moest een bindend referendum worden ingevoerd om van Nederland weer een democratie te maken.

In een uitgebreid interview in het AD wordt haar gevraagd waar haar onvrede vandaan komt. Zij antwoordt dat ze tegen het associatieverdrag met Oekraïne heeft gestemd maar dat dat toch is doorgegaan. Haar konklusie: er wordt dus niet geluisterd.

Ik word een beetje droevig van mensen als deze mevrouw. De onvrede in de Europese samenleving moet nu eens serieus worden genomen maar God verhoede dat oproerkraaiers hun zin zouden krijgen. Er zijn al meer dan genoeg politieke partijen die hen de dictatuur van de meerderheid beloven. Maar daar ligt niet de oplossing van de problemen, hoe veel mensen er ook mogen zijn die maar al te gretig achter populisten aanhollen. Ik kom daar in een van de volgende posts op terug.

Leenstelsel steeds minder populair

Sinds een paar jaar is voor studenten het leenstelsel ingesteld. Op basis van dat stelsel kunnen studenten hun studieloopbaan bekostigen door laagrentend te lenen bij de overheid. Als ze eenmaal gaan werken hoven ze maximaal 4 procent van hun inkomen boven het minimumloon te besteden aan aflossing. Na 35 jaar wordt de restschuld kwijtgescholden.

Een onredelijke regeling? U weet hoe ik erover denk. Natuurlijk is dit geen onredelijke regeling, ze is fair, billijk en logisch. Bij een inkomen tot € 40.000 betaalt een voormalig student € 65 per maand aan aflossing. Bij een inkomen van € 80.000 bedraagt die aflossing € 77 per maand. Vindt u dat nog steeds onredelijk?

In dit artikel in de NRC kun je lezen hoeveel de overheid per jaar per student betaalt. Dat wordt betaald uit de belastingopbrengsten, de collectieve middelen, geld dat door u en mij bij elkaar gebracht is. Ruim 80 procent van een studie wordt dus door ons allemaal betaald. En dan zouden we van studenten geen solidariteit mogen verlangen?

Nu lijkt het draagvlak onder het leenstelsel helemaal te verdwijnen omdat de minister van onderwijs de rente op de studieschuld wil verhogen. Momenteel wordt een vijfjaarsrente van 0 procent gerekend. Dat zou kunnen oplopen naar 0,5 of misschien zelfs wel 1 procent. Kamerleden reppen van studentje pesten. Wat een verbijsterende lariekoek is dat toch. Politieke partijen zijn bang voor het leenstelsel omdat ze vrezen dat het ongelijkheid zal creëren: kinderen van minder vermogende ouders zouden niet meer studeren willen kiezen. Ook dat is de grootst mogelijke flauwekul, koudwatervrees dus.

Bij een volgend kabinet zal het leenstelsel wel sneuvelen. Ik zou dat een ongelooflijke stommiteit vinden.

Het Pact van Marrakech voor u vertaald

Er is veel te doen over het Pact van Marrakech. Vooral Baudet gaat vol op het orgel en maakt zich weer eens schuldig aan de grootst mogelijke opruiing en ophitsing. Het probleem is dat zo'n pact een enorme lapt tekst bevat, ook nog eens in het Engels. Niemand dus die dat leest.

Ik heb dat voor u opgelost. Op deze plek vindt u de integrale Nederlandse tekst van het pact terug. Ik heb het voor u vertaald met behulp van de veruit beste vertaaltool van dit moment: DeepL. Ik zou zeggen, neem een uurtje de tijd en lees deze tekst nu eens helemaal.

En vraag u dan af of u met Baudet mee wil huilen, of dat u zich liever aansluit bij het uitstekende artikel van Barbara Oomen in de NRC van 3 december. Oomen is hoogleraar mensenrechten en verbonden aan de University College Roosevelt/Universiteit Utrecht.

Ik heb mijn keuze wel gemaakt. Als wij ons hier niet achter kunnen scharen dan verlaten we de beschaving. Laat u niets wijs maken door populistische schreeuwers. Lees de tekst en oordeel zelf.

Red de samenleving...

steun Gargard en Nourhussen. Zo luidt de oproep in de NRC die tevens te vinden is op deze pagina. Natuurlijk onderteken ik dit initiatief, u toch ook? In de tekst lezen we het volgende:

Het racisme dat Gargard noodzaakte tot aangifte en Nourhussen deed stoppen met haar column is niet slechts een probleem omdat het de uitwisseling van ideeën hindert, of omdat lezers van een interessant perspectief worden beroofd. Het is een probleem omdat de samenleving beschadigd wordt. Hier moet stelling tegen worden genomen. Wij kunnen niet zwijgen over het psychische en verbale racistische geweld waarmee collega's in het maatschappelijk debat te maken krijgen. Wie zwijgt stemt toe.

Ik heb er niets aan toe te voegen.