donderdag 14 mei 2020

Duits Constitutioneel Hof legt een bom onder de EU


U heeft natuurlijk ook meegekregen dat het Duits Constitutioneel Hof een bom heeft gelegd onder de EU, door van de ECB, een politiek onafhankelijk instituut, te eisen dat het besluit om obligaties op te kopen nadere toelichting vereist en dat vooralsnog die reddingsacties van de ECB voor de Duitse staat onaanvaardbaar zijn. Iedereen begrijpt dat er wel een paar landen zijn - denk aan Polen en Hongarije - die staan te juichen bij deze uitspraak van het Duitse Hof. En daarnaast is deze uitspraak ook een regelrecht affront aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg dat de opkoop van obligaties nu juist als een terechte en alleszins aanvaardbare beslissing betitelde.


In een uitstekend en helder artikel in de NRC van 13 mei  legt Coen Teulings, onder andere oud-directeur van het CPB, uit waarom deze uitspraak van het Duitse Hof de plank volledig misslaat. Het Duitse Hof ziet drie nadelen van het ECB beleid: de lage rente houdt bedrijven overeind die bij een natuurlijke rente om zouden vallen, spaarders en pensioenfondsen hebben last van de lage rente en door de lage rente hoeven nationale overheden geen bezuinigingen door te voeren.


Teulings wijst erop dat de lage rente niet het gevolg is van ECB beleid maar dat het ECB beleid een reactie is op de lage natuurlijke rentevoet. Dit is volkomen juist en wat mij betreft is dit argument voldoende toereikend om het Duitse Hof  af te serveren. Als bedrijven door lage rente overeind kunnen blijven, ligt dat niet aan de ECB maar aan de lage natuurlijke rente!
Het grote aanbod van besparingen drukt de rente, in Japan weten ze daar al decennia de wrange vruchten van te plukken. We sparen voor de oude dag en dat geld moet ergens heen. Daardoor daalt de rente en dus ook de kosten van kapitaal.
Hetzelfde geldt voor de bezuinigingsdruk. Beleggers willen niets liever dan hun laagrentende producten slijten aan overheden. Duitsland en Nederland hebben een financieringsoverschot. Daardoor is er weinig vraag naar extra kapitaal en daardoor komt de rente nog verder onder druk te staan.


Terecht wijst Teulings erop dat de ECB bij het Verdrag van Maastricht maar één opdracht heeft meegekregen: een stabiele inflatie van 2 procent. Het waren vooral Nederland en Duitsland die hierop aandrongen! Ik vertrouw erop dat men met name in het Hof van Justitie van de Europese Unie verstandig en diplomatiek genoeg is om het Duitse Hof afdoende van repliek te dienen. Het zou een schande zijn wanneer op deze manier uitgerekend een land als Duitsland zich van het ECB beleid zou moeten distantiëren. Voorlopig heeft het Duitse Hof Duitse steun voor het ECB beleid onwettig genoemd. Dat oordeel moet van tafel.

Geen opmerkingen: