Een uitvoering van Environments van Peter Adriaansz door het gezelschap Klang bijgewoond in het Theater aan het IJ gisteravond. Had ik bijtijds op mijn tickets gekeken dan had ik gezien dat de voorstelling ongeplaceerd was en was ik wel wat eerder aangeschoven. De stoelen waren rondom de in het midden opgestelde musici geplaatst maar wij zaten nu noodgedwongen op de achterste rij en konden de musici eigenlijk niet zien. Dat bleek wel een gemis. Ook zaten we nog eens tussen twee excentrisch opgestelde vibrafoons in en daarmee dicht op incidentele geluidsexplosies. Ik ben maar een gewone concertbezoeker, lees noten noch partituur. Ik ben dus geheel aangewezen op mijn gehoor. Ik heb dus niet de bagage waarover een musicus of een een muziekrecensent beschikt.
Harmonisch statische muziek kregen we voorgeschoteld. Intrigerend en bij tijd en wijle hallucinant. Alsof je naar een vergadering van een occult gezelschap zat te kijken en luisteren. Mij moet daarbij wel van het hart dat de musici soms wel erg bestudeerd ogen, het is bloedserieus allemaal maar dat zal er wel bij horen. Ik vond dit Environments muzikaal gezien heel erg interessant en genietbaar. Ik vermoed dat de componist ons iets duidelijk wil maken over het verwoestende gedrag van de menselijke soort, de meest invasieve levensvorm die er ooit was. De aansluiting tussen concept en compositie ontgaat mij echter wel vaker. Hoe het ook zij, ik heb hier zeker van genoten, vooral de baritonsax (de blazers stonden op het balkon opgesteld) produceerde een magistraal geluid!
Maar... de compositie werd volledig verstoord door enorme lappen tekst die volstrekt onverstaanbaar waren. In de eerste twee stukken gedeclameerd door een Engels sprekende man, vermoedelijk een acteur, in het laatste deel door een Engels sprekende maar Aziatisch klinkende vrouw, ook volstrekt onverstaanbaar. Na afloop vroeg ik aan de geluidstechnicus of het de bedoeling was dat je de tekst niet kon verstaan. Hij bevestigde dat en gaf aan dat het oude radio-opnames waren. Maar je kon die tekst wel digitaal vinden. Nee, dank u! De componist verwijst ook nog naar een essay van Alessandro Baricco maar ik vrees daar alleen maar hoogdravende 'high brow' taal tegen te komen. Waarom de componist ons lastig valt met enorme lappen volstrekt onverstaanbare tekst, 't is mij een raadsel. Persoonlijk vond ik het ronduit irritant. Zulke muziek is als conceptuele kunst: je kunt die alleen maar waarderen als je eerst minimaal drie A-viertjes toelichtende tekst hebt verwerkt. Ik pas. "De kracht schuilt erin dat Environments zijn enorme ambities presenteert met een zekere deemoed, zonder grootspraak". Aldus Joep Stapel in de NRC. Ik heb dat toch iets anders ervaren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten