Een van de betere televisieprogramma's, Zomergasten, een ijzersterke formule en heerlijk voor al diegenen die van de lange adem houden, die er een lekker voor gaan zitten. Om het programma tot een succes te maken heb je een goede interviewer nodig en tot de verbeelding sprekende gasten. Met Jeanine Abbring had het programma de laatste jaren een voortreffelijke interviewer. Nu zit Theo Maassen daar en die liet gisteren zien zich uitstekend van zijn taak te kunnen kwijten. Gelukkig maar, hij maakt zich dienstig aan het programma en daarmee aan de kijker. En hij laat de gast aan het woord.
Thomas Hertog was de eerste gast dit jaar, de Belgische kosmoloog die jarenlang samenwerkte met Stephen Hawking. Ik kocht onlangs nog zijn jongste boek Het ontstaan van de tijd. En houd me het laatste jaar steeds intensiever bezig met de geschiedenis van het heelal, tijd en kwantummechanica. Niet dat ik een kenner ben, het is zware kost voor een niet-natuurkundige. Maar ik vind deze onderwerpen nu eenmaal mateloos fascinerend. En Hertog was een tot de verbeelding sprekende gast. Hij formuleerde kalm en bedachtzaam en slaagde erin zijn zware kost in begrijpelijke taal op te dienen. Dat neemt niet weg dat ik vrees dat desondanks toch vele kijkers zullen zijn afgehaakt.
Maar ik heb ervan genoten. Een woord dat steeds terugkeerde bij Hertog was 'verstrengeling', een woord dat een centrale rol speelt in de kwantummechanica.Een van de meest interessante beelden die Hertog liet zien was een stukje uit een teruggevonden interview met de Belgische priester-kosmoloog Georges Lemaitre uit 1964. Lemaitre was de eerste die van de oerknal repte en de beelden die Hertog liet zien hadden betrekking op de vraag hoe die oerknal zich liet rijmen met de Godsidee. Het Vaticaan was er snel bij om in die oerknal de hand van god te zien maar Lemaitre wees dat af, er lag geen plan ten grondslag aan het ontstaan van het heelal. Tegelijkertijd volhardde hij in zijn geloof in een god en sprak van de twee paden die tot de waarheid konden leiden. Het pad van de oerknal kan ik volgen maar dat pad van god is voor een simpele sterveling zoals ik niet te begrijpen. Hertog zei er zelf ook van dat dast geen eenvoudige kost was.
Rovelli liet ons zien dat wijzelf een centrale rol spelen in de wereld van de kleinste deeltjes, die wereld waar iets pas iets is als het wordt waargenomen. De kosmologie stelt ons in staat terug te kijken, dankzij het gegeven dat er licht is dat met een duizelingwekkende snelheid van 300.000 km per seconde door het heelal reist. En Einstein liet ons zien dat ruimte en tijd onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Ook weten we dat de hoofdwetten van de natuur- en scheikunde overal in de kosmos hetzelfde zijn. Maar aangezien ruimte en tijd geboren werden met de oerknal, bestond er dus geen tijd vóór de oerknal, bestond er dus geen ruimte vóór de oerknal en bestonden er dus ook geen hoofdwetten van de natuurkunde. Daarmee wordt alles wel heel erg betrekkelijk.
Enfin, hierover zijn we nog lang niet uitgedacht en uitgelezen. Ik vond het een prachtige uitzending waarin de vertoonde beelden echter veel te kort waren. Heel erg jammer. Ik had The origin of time van Anne Teresa de Keersmaeker wel helemaal willen zien. Net als dat interview met Lemaitre. Tot slot nog een enkel woord over het decor: groot en leeg en koud, zou ik zeggen. Wel passend bij een avond over de kosmos wellicht maar in zijn algemeenheid vond ik het vooral gevoelloos en koud.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten