woensdag 26 december 2012

Maak geen karikatuur van de publieke ruimte


Dr. Arjan Plaisier is secretaris-generaal van de Protestantse Kerk in Nederland. In de NRC van 24 december bepleit hij het handhaven van religie in de publieke ruimte met alle bijbehorende consequenties en voordelen daarvan voor de onderscheiden religies. Hij nodigt de seculieren uit om een gesprek aan te gaan over het Nederland van ons allemaal.
Dat laatste juich ik toe. Al het overige kan mij minder bekoren. Eerst maar eens de zaken die Plaisier ongewijzigd zou willen laten: geen scheiding van kerk en staat, subsidies voor religies en kerkgenootschappen, de zondagswet, toegang tot de basisadministratie voor kerkgenootschappen, de fiscale status aparte voor kerken, bijzonder onderwijs en nog zo wat zaken.

Het probleem is dat Plaisier een karikatuur schetst van de publieke ruimte zoals seculieren die zien. Dat is geen publieke ruimte voor enkel de seculieren. Net zoals het een karikatuur is te veronderstellen dat op openbare scholen geen godsdienstles gegeven zou worden.
Jazeker, heer Plaisier, die fiscale status aparte voor kerkgenootschappen is niet meer vol te houden, zoals ook de toegang tot de gemeentelijke basisadministratie in een moderne samenleving niet langer aanvaardbaar is. Religie is strikt persoonlijk en ieder mens heeft het onbetwistbare recht zijn eigen religie aan te hangen. Maar in essentie verschilt een geloofsovertuiging niet van een hobby, ook die laatste is strikt persoonlijk en ook die laatste kan worden gedeeld met gelijkgestemden. Maar net zoals eenieder zijn eigen hobby's bekostigt, zo bekostigt ook eenieder zijn eigen religie.

Het is niet aanvaardbaar van iemand die religie en geloof principieel afwijst, wél te verlangen dat een deel van diens belastinggeld besteed wordt aan de persoonlijke levensinvulling van medeburgers. Belastinggeld is bedoeld voor primaire voorzieningen inclusief defensie. Zonder een dak en brood geen menswaardig bestaan en een defensie garandeert de veiligheid van ons allen. Maar zonder een geloofsovertuiging blijven we allemaal gewoon in leven.
En juist omdat godsdienst zo'n persoonlijke aangelegenheid is, waarbij het erop aankomt dat je als mens op zelfstandige wijze tot een keuze kunt komen, zou een bekering tot enige godsdienst pas mogen geschieden wanneer iemand achttien jaar is geworden en nadat hij of zij op de openbare school uitvoerig is geïnformeerd over álle religies en kerkgenootschappen. Daarná kan de mondige burger zelf gaan shoppen, terwijl hij of zij van huis uit al dan niet enig voorbeeld van religieus leven heeft meegekregen. Als het ouderlijk voorbeeld voldoende overtuigt, zal het beklijven, ook in het leven van de jongeling. Maar kinderen leren op school ook dat ons bestaan enkel en alleen verklaard kan worden uit de evolutie en dat het scheppingsverhaal voor velen weliswaar de waarheid vertegenwoordigt maar vanuit wetenschappelijk oogpunt tot het rijk der fabelen behoort.

Ik zie niet in, heer Plaisier, waarom met een houding zoals hier geschetst, de intolerantie zou toenemen, waarom minderheden hiermee geschaad zouden worden. Sterker nog, meerderheden of minderheden hebben hiermee niets van doen.

Geen opmerkingen: