In een interessant artikel in de NRC van 1 februari is Jan Jonker, hoogleraar duurzaam ondernemen aan het woord. Hij bepleit een forse bijsturing van het denken over waardecreatie in economische en business modellen. De noodzaak hiertoe is ingegeven door de wijze waarop wij ons ecosysteem uitbuiten en vernietigen. Enkele van zijn prikkelende en onweerlegbare constateringen:
* Regeringen gaven in 2008 maar liefst 18.000 miljard dollar steun aan banken en slechts 3 miljard aan de bestrijding van de voedselcrisis.
* Schoon drinkwater is een primaire levensbehoefte, Coca Cola niet. Maar Coca-Cola is overal in de wereld te verkrijgen, schoon drinkwater niet.
Naar Einstein die ooit eens opmerkte dat je een probleem niet kunt oplossen met de denkwijze die het veroorzaakte, benadrukt Jonker een radicaal andere manier van denken met de circulaire economie als uitgangspunt. Van producten maken, gebruiken en afdanken naar producten maken, gebruiken en hergebruiken. Op een hel eenvoudig niveau kun je zo'n transitie inzichtelijk maken: wij kopen een mobieltje, gebruiken het en zodra er een nieuwe op de markt komt gooien we de oude weg. Je kunt het bezit van zo'n mobieltje ook inruilen voor het gebruik ervan, bijvoorbeeld door het toestel te leasen, zodat dit na gebruik terug kan naar de eigenaar die het kan recyclen om het opnieuw in te zetten in het productieproces.
Jonker hierover: "Op dit moment zijn er zo'n 400 energiecooperaties actief, dat had je vijf jaar geleden ook niet kunnen bevroeden. Dit geeft veel onrust in de energiewereld. Burgers kannibaliseren het businessmodel van de energiebedrijven. Deze ontwikkelingen zien we ook in de voedselvoorziening - (stads)moestuinen en streekproducten. En in bijvoorbeeld initiatieven als het Broodfonds, als alternatief voor verzekeringen en het Repaircafé, met zijn iambitie repareren terug te brengen in de lokale samenleving".
Waar het Jonker om gaat is dat burgers hun verantwoordelijkheid nemen voor gemeenschappelijke voorzieningen. Dat heeft dus niets met leiderschap of macht van doen, net zoals die gemeenschappelijke voorzieningen niet tot het monopolie van de grootaanbieders behoren. Waardecreatie hoeft zich niet enkel uit te drukken in winst per aandeel, waardecreatie zit ook in delen en ruilen en creeren.
Kijk eens op de volgende links:
www.terracycle.com/en-US over scheiden van afval en goede doelen
www.broodfonds.nl over een radikaal andere vorm van verzekeren
www.rgtb.org.uk over tijd als betaalmiddel
www.eetbarewand.nl over kleinschalige verticale moestuinen
Bron: NRC
Geen opmerkingen:
Een reactie posten