Een verontrustend tekenaar

Dit weekend bezochten we onder andere het Stedelijk Museum in Kampen, een Hendrik Avecamp stadje in dit koude seizoen, voor de expositie God is in the details van de tekenaar Robbie Cornelissen (1954). Op het spoor gezet door Gijsbrecht van der Wal in diens onvolprezen Wijd open ogen togen we naar het streng protestantse Kampen, stad aan het IJsselmeer die onder meer plaats biedt aan een theologische universiteit die zich baseert op de Gereformeerde kerken vrijgemaakt.

Cornelissen is vooral bekend als tekenaar die met potlood en papier een wereld laat zien waar de mens zelf niet of nauwelijks meer lijfelijk acteert - slechts heel zelden figureren op zijn tekeningen op mensen gelijkende wezens - maar tegelijkertijd nadrukkelijk aanwezig is in vaak beklemmende beelden.

Ligt daar misschien de kern van de titel van deze expositie? God is in the detail. De mens heeft god geschapen, god heeft de mens geschapen maar zie eens hoe nutteloos en machteloos die mens is? Je kunt er eindeloos over fantaseren en filosoferen. 

De wereld van Cornelissen is leeg, ook al staat ze vol met door mensen bedachte en door mensen vervaardigde architectuur. Je kijkt van buiten naar binnen maar je lijkt nergens binnen te kunnen geraken. Als er al eens een leuk balkonnetje aan een gebouw zit, lijkt er nergens een toegang tot dat balkonnetje te zijn. Er komt ook niets van binnen naar buiten.

En in Kampen zijn vooral tekeningen te zien van iets wat lijkt op een psychiatrische inrichting tot je opeens een executiekamer tegenkomt en dan bevind je je plotseling in een wel erg sinistere omgeving. De wachtkamer is misschien nog wel het benauwendste werk - in tegenstelling tot de vaak meterslange en -hoge tekeningen gaat het hier om een tekening van zeg maar 20 bij 30 cm, misschien nog wel kleiner.

Indrukwekkend en intrigerend maar vooral ook verontrustend, dat waren de kwalificaties die me te binnen schoten, daar in Kampen. En hoe verrassend dat een kunstenaar zich beperkt tot potlood en papier en daarmee een totaal eigen universum weet te creeren. In een interview met de VPRO radio (zie de link hieronder) zegt hij zelf hierover: "Het gaat om een potlood en om een lijn en met die lijn kun je alles maken. Het gaat over ruimte, over abstractie en figuratie en ook over ideeën . Veel meer laat hij niet los over zijn tekeningen. De kijker moet zelf maar zien wat hij ervan vindt.

Je betreedt deze tentoonstelling door een ruimte in het museum waarin een paar honderd kleine tekeningen geordend zijn opgehangen die ieder voor zich een telkens veranderend patroon laten zien. Zo'n tekening lijkt in de verte op werk van Gerhard Richter maar dan met grafiet in plaats van verf.

Ik zou er nog veel meer over kunnen schrijven hier maar daarmee zou ik u alleen maar voor de voeten lopen. Verras uzelf en ga er eens kijken! Dat kan nog tot 7 april.

http://www.robbiecornelissen.nl/

http://programma.vpro.nl/deavonden/Dossiers/Beeldende-kunst.html?currentPage=22&playurn=urn:vpro:media:program:8819441