Al sinds mensenheugenis zoeken mensen die positie op die hen het beste in staat stelt hun persoonlijke ambities te bevredigen. Het is een logisch mechanisme, waar op zich niets op tegen is en dat buitendien onuitroeibaar is. Het wordt wat ingewikkeld als politieke functies een vehikel voor persoonlijk gewin dreigen te worden. Een politicus, zeker in onze vertegenwoordigende democratie, wordt namelijk verondersteld te handelen namens een achterban, zijn electoraat. Daar komt bij dat de politiek een zeer grote rol speelt in de ontwikkeling van de publieke moraal.
Integriteit zegt iets over de mate waarin een individu bereid is het belang van anderen op te offeren aan het eigenbelang. Hoe dichter je bij de macht zit, hoe ernstiger de integriteitsovertreding. En dus behoren politici en bestuurderen die zich schuldig maken aan zondes tegen de integriteit extra zwaar bestraft te worden. Ze hebben hun positie weliswaar zelf nagestreefd maar uiteindelijk slechts verworven door kiezersgunst, met de nadruk op gunst.
We hebben in de recente geschiedenis gezien hoe politieke partijen vreemd volk aan kunnen trekken. Met name bij de LPF nam dat beschamende en gênante proporties aan. Maar ook de PVV heeft in razend korte tijd al een verbazingwekkende reputatie opgebouwd op dit gebied. Met als meest recente dieptepunt het Tweede Kamerlid dat zich bekeerde tot de islam nadat hij geregeld een greep in de partijkas deed, en nu verdacht wordt van fraude en bedrog en wiet- en hennepteelt. Hoe diep wil een mens zinken. Maar dit zijn oprispingen in nieuwe partijen die nog geen organisatie hebben opgebouwd om dit soort wantoestanden te voorkomen. Noch een traditie waarin het begrip integriteit een centrale rol speelde.
Des te verbazingwekkender is de actualiteit binnen de VVD, een eerbiedwaardige liberale partij met een lange traditie. Waar wel een volwassen en ervaren partijorganisatie is opgebouwd. Maar waar men desondanks geconfronteerd wordt met gedragingen van politici die, mits zij wettig bewezen worden, als laakbaar worden beoordeeld, en strijdig met bestaande integriteitsregels. Politici die met hun machtshonger de publieke moraal ernstige schade toebrengen. Niet alle verdenkingen zijn inmiddels wettig bewezen maar alleen al het feit dat tegen zoveel meer of minder bekende VVD-ers rechtszaken lopen wegens integriteitsschendingen is zorgwekkend.
Tegen tenminste zeven VVD-coryfeeën loopt momenteel een gerechtelijk onderzoek, aangevoerd door de grootste cliëntelist van na de oorlog uit Roermond. De partijtop ontkent enig verband tussen de partij en het gedrag van leden. Toch is dat maar de vraag. In een groot artikel in de NRC van afgelopen weekeinde worden vraagtekens geplaatst bij de financiering van de partij, vraagtekens met name bij het ontbreken van enige transparantie.
Politieke partijen moeten van zichzelf en elkaar verlangen dat volstrekt helder is waar hun geldstromen vandaan komen. Juist om te voorkomen dat personen of organisaties politieke invloed willen verwerven in ruil voor Euro's. Daar immers ligt het startpunt van een hellend vlak.
Het is slecht voor de politiek, de democratie en de publieke moraal wanneer zoveel politici tegelijk zich mogen verheugen in negatieve aandacht en publiciteit. Juist in deze tijd van crisis is onkreukbaarheid belangrijker dan ooit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten