donderdag 12 september 2013

Syrië revisited


Ik vraag me af of een Russische krant een ingezonden brief van Obama zou publiceren. Heb er zo mijn twijfels bij. Het is altijd lastig wanneer een machthebber over democratie begint omdat juist machtshebbers vaak zoveel last hebben van democratie dat ze er weinig moeite mee hebben om een "work around" te bedenken. Veiligheidsdiensten en manipulatie van de media zijn dan de meest effectieve instrumenten.

Maar puur kijkend naar de inhoud van de brief van Poetin aan het Amerikaanse volk, kun je niet ontkennen dat het een sterk staaltje van publieksbeïnvloeding is. En wat nog vervelender is voor Obama: Poetin heeft gelijk. Niet dat hij 'in the real world' óók gelijk heeft, maar zijn redenatie is coherent, logisch en plausibel. En laten we wel zijn: veel wijst erop dat het scenario dat ook terroristen gifgas hebben gebruikt, wel eens zou kunnen kloppen. En alleen al die meer dan serieuze verdenking maakt militair ingrijpen tegen Assad vrijwel onmogelijk.

Obama noemt de Amerikanen "exceptional" maar ik beschouw dat toch vooral als een belediging aan de rest van de wereldbevolking. Wat maakt die Amerikanen dan zo uitzonderlijk? Behalve dat ze kunnen bogen op economisch succes en vrijwel ongelimiteerde militaire kracht, is er weinig dat ten gunste van de Amerikanen kan worden uitgelegd. Dat zij zichzelf morele autoriteit toedichten komt op mij grotesk en vooral volstrekt misplaatst over. Enige nederigheid is hier toch op zijn plaats. Het is terecht dat Poetin daar op wijst en de Amerikanen - die te pas en te onpas Gods zegen afroepen - voorhoudt dat god alle mensen toch als elkaars gelijken heeft geschapen.

Trouwens, hoe zat dat ook alweer in de oorlog tussen Irak en Iran? Die duurde van 1980 tot 1988 en er werd door Saddam driftig gebruik gemaakt van chemische wapens. En wie steunde toen het Irak van Saddam? Inderdaad, de Amerikanen en de Europeanen. En die chemische wapens waren afkomstig uit Europa. Kortom, we hebben hier van doen met een spontaan geval van geheugenverlies.

Ik moet niets van Poetin hebben, zolang hij homo's vervolgt en burgemeesterskandidaten in smerige campagnes belastert. Poetin is wel de laatste die zich democraat mag noemen. Maar in het geval van Syrië heeft hij gelijk: het is onaanvaardbaar dat een land dat zichzelf als uitzonderlijk en behept met een hogere morele autoriteit bestempelt, militair geweld kan inzetten buiten de internationaal erkende instituties om. Ook het misdadige karakter van Assad is geen rechtvaardiging voor zulk eigengereid optreden.

Obama zou er verstandiger aan doen het gesprek aan te gaan met die partijen die invloed op Assad kunnen uitoefenen. Dat zijn behalve de Russen óók de Iraniërs. Maar daarvoor moet je over je eigen schaduw heen kunnen stappen. Ik vermoed zo dat Obama dat niet aandurft. Dat zouden die uitzonderlijke Amerikanen echt niet begrijpen.

Geen opmerkingen: