Het feest van de bok ofwel: Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt...

Er bestaat een wereld waar we niets van af willen weten. De wereld die ons de gitzwarte achterkant van onszelf toont. Het is de wereld waarin gemarteld en gefolterd wordt. Het lijkt zo voor de hand te liggen hier een moreel-ethische positie op te zoeken die martelen en folteren verbiedt. Maar de werkelijkheid is een andere. Er wordt gemarteld en gefolterd, op veel grotere schaal dan we weten willen. In weerwil van officiële en internationaal erkende verklaringen, verdragen en protocollen.

Er is een rapport verschenen onder de titel Ethics abandoned: Medical Professionalism and Detainee Absuse in the "War on Terror". Klik op de link hieronder om het rapport in te zien. U betreedt een wereld waar u niet graag wezen wilt. Als ergens de verzuchting van Dante aan de orde was: Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt...

De task force die het hierboven vermelde document heeft opgesteld benadrukt dat haar bevindingen tot stand zijn gekomen op basis van incomplete informaties en documentatie; veel bronnen bleven voor hen gesloten om redenen van "veiligheid". Desalniettemin formuleert het rapport een aantal bevindingen die het hart koud maken.

• De studie heeft aangetoond dat er sprake is van het systematisch gebruik van marteling en een wrede onmenselijke behandeling van terreurverdachten door de Amerikaanse autoriteiten en dat militaire artsen en psychologen deelnemen aan dit misbruik.
• Ondanks een door de Amerikaanse president bekrachtigd verbod op specifieke vormen van wreed gedrag jegens gedetineerden, worden deze vormen van foltering nog steeds toegepast door Defensie en de CIA.
• Artsen, psychologen en andere gezondheidsprofessionals worden door Defensie en de CIA gedwongen te handelen in tegenspraak met hun beroepsethiek. Ofschoon men in naam beleidsmaatregelen ter bepaling van ethische normen ondersteunt, laat de praktijk zien dat het ontwikkelen van standaarden voor professioneel gedrag alleen maar ondermijnd wordt.
• Verpleegkundig personeel wordt ingezet bij gedwongen voedseltoediening om hongerstaking onmogelijk te maken. De handelingen die hierbij verricht dienen te worden, moeten worden aangemerkt als marteling en foltering. De beslissing tot gedwongen voedseltoediening is een zaak van de militaire machthebber. Daarmee wordt de onafhankelijkheid van het medisch personeel met voeten getreden.
• Het militaire systeem van kwaliteitsbewaking maakt het onmogelijk om professionals die handelen in strijd met de voorschriften, ter verantwoording te roepen.
• De American Psychological Association heeft volkomen ten onrechte de achtenswaardigheid van een besluit van psychologen om deel te nemen aan ondervragingen herbevestigd.
• De tuchtcommissies hebben tot nog toe alle klachten, ingediend tegen gezondheidsprofessionals die in strijd met hun eigen standaarden zouden hebben gehandeld ongegrond verklaard, merendeels op grond van procedurele argumenten.
• Militaire medische opleidingsprogramma's schieten schromelijk tekort in het beschermen van de internationaal erkende rechten van gedetineerden.

Natuurlijk doet het rapport heldere aanbevelingen op ieder van deze konklusies maar we hoeven ons weinig illusies te maken over de mate waarin en de snelheid waarmee deze aanbevelingen worden doorgevoerd. Lees ook eens het hoofdstuk dat een aantal ingediende klachten tegen gezondheidsprofessionals behandelt: ronduit beangstigend en Kafkaësk.

Het rapport deed me sterk denken aan dat even fascinerende als afschuwelijke boek van Mario Vargas Llosa Het feest van de bok over het ongekend wrede regime (1930 tot 1961) van Rafael Leónidas Trujillo in de Dominicaanse Republiek. Vargas Llosa beschrijft hier in extenso de martelpraktijken en de rol die artsen daarin spelen. Er staan passages in dit boek die je niet zonder de grootst mogelijke huiver en afschuw kunt lezen.

Martelen is van alle tijden en het gebeurt in naam van uw en mijn vrijheid. Het is een praktijk die je niet goed kúnt keuren en we moeten ons daar uit alle macht tegen blijven verzetten. Maar tegelijkertijd dient zich een ethisch dilemma aan. Stel dat je 9-11 had kunnen voorkomen door een klein groepje gevangen genomen terroristen te martelen, tot de dood erop volgt maar niet dan nadat zij de informatie hebben verstrekt waarmee die grootscheepse ramp voorkomen had kunnen worden?

http://hrp.law.harvard.edu/wp-content/uploads/2013/11/IMAP-EthicsTextFinal2.pdf